066-2021 - page 16

16
Quốc tế -
ThứHai 29-3-2021
Tiêu điểm
Việt Nam trước 3 thử thách lớn
ở Liên Hợp Quốc
Sau thắng lợi đảmđương vai trò chủ tịchHội đồng Bảo an LiênHợpQuốc nhiệmkỳ 2020-2021,
Việt Nammột lần nữa lại giữ vai trò này vào tháng 4-2021.
ĐỖTHIỆN
Đ
ại sứ Nguyễn Hồng
Thao chia sẻ với
Pháp
Luật TP.HCM
rằng:Việt
Nam giữ vai trò quan trọng
tại Hội đồng Bảo an Liên
Hợp Quốc (HĐBA LHQ)
trong bối cảnh thế giới đang
có nhiều căng thẳng. Điều
này vừa là thử thách nhưng
cũng là cơ hội để thể hiện
vai trò ngày càng lớn trên
trường quốc tế.
1. Khôn khéo trong
xung đột Mỹ-Trung
. Phóng viên
:
Đại sứ đánh
giá như thế nào về điểm nóng
Mỹ - Trung, vốn là hai trong
năm thành viên thường trực
HĐBA LHQ, khi Việt Nam
một lần nữa đảm nhiệm vai
trò chủ tịch HĐBA LHQ vào
tháng 4?
+
Đạisứ
NguyễnHồngThao
:
Trong tháng 3, sự kiện trọng
tâm trong quan hệMỹ - Trung
là cuộc
gặpchính
thức cấp
cao của
Mỹ v à
T r u n g
Q u ố c
(TQ) tại
Alaska.
TQ muốn Mỹ dỡ bỏ hoàn
toàn các lệnh cấm và biện
pháp chống TQ, đặc biệt là
với các công ty công nghệ
cao được đưa ra dưới thời
tổng thống Trump. Mỹ thì
tố TQ có tham vọng vươn
lên hàng đầu thế giới; đàn áp
Tân Cương, vi phạm quyền
con người; gian lận sở hữu
trí tuệ; dùng các biện pháp
cưỡng chế trong quan hệ với
nước nhỏ, gây tác động xấu
đến trật tự thế giới.
Cuộc họp này đánh dấu
bước ngoặt mới hai nước đã
chính thức tuyên chiến về
một trật tự thế giới do các bên
chủ động định hình. Mỹ vẫn
muốn duy trì trật tự thế giới
cũ đã được xác lập bởi Hiến
chương LHQ từ năm 1945
trong khi TQ muốn thiết lập
một trật tự thế giới mới, cải
tổ LHQ, phân chia lợi ích có
lợi cho mình.
Mỹ vẫn là siêu cường số
một nhưng vai trò giảm đi
đáng kể do chính Mỹ tự tụt
hậu so với họ. Xuất hiện các
nhân tố về một liên minh đối
phó Mỹ từ Nga và TQ. Trong
khi đó, kinh tế Mỹ và TQ vẫn
Vấn đề Triều Tiên
tạm thời chưa
bùng nổ
CảMỹvàTriềuTiênđều trong
giai đoạn thăm dò nhau. Mỹ
chưa định hình chính sách đối
phó với vấn đề vũ khí hạt nhân
trên bán đảo Triều Tiên. Cuộc
tập trận Mỹ - Hàn hằng năm
đã bị giảm quy mô với lý do
ảnh hưởng đại dịch COVID-19.
Đáp lại Triều Tiên phóng hai
tên lửa đạn đạo vào ngày 25-3.
Tuy nhiên, Mỹ nhận định động
thái này không vi phạm nghị
quyết của HĐBA LHQ, không
mang tính khiêu khích. Mỹ ý
thức được thách thức trong
việc đối phó với Triều Tiên là
rất lớn, cần phải có thời gian
cũng như không để mắc bẫy
TQ, vốn rất hậu thuẫnTriềuTiên.
Việcđánhgiá chínhsáchmới về
vũ khí hạt nhân Triều Tiên của
Mỹ cũng cần thời gian. Vì vậy,
vấn đềTriềuTiên sẽ khó có thể
bùng nổ trong tháng 4 khi Việt
Nam là chủ tịch HĐBA.
Trong tháng 4 sẽ diễn ra
phiên họp HĐBA do lãnh đạo
cấp cao Việt Nam chủ trì. Chủ
đề phiên họp lần này là “Thúc
đẩy và tăng cường hợp tác
giữa LHQ với các tổ chức khu
vực, tiểu khu vực nhằm thúc
đẩy đối thoại và các biện pháp
xây dựng lòng tin nhằm ngăn
ngừa xung đột”.
Cạnh tranh Mỹ -
Trung sẽ ảnh hưởng
trực tiếp hoạt động
của HĐBA trong
tháng 4, tháng Việt
Nam làm chủ tịch.
Quan hệMỹ - Trung căng thẳng đòi hỏi Việt Namphải ứng xử khéo léo. Trong ảnh: Hai đại diện TrungQuốc
(trái)
gặp
hai đại diệnMỹ tại Alaska hồi tháng 3 - 2021). Ảnh: NIKKEI ASIA
lệ thuộc lẫn nhau, Mỹ vẫn cần
TQ trong giải quyết các vấn
đề lớn của thế giới như biến
đổi khí hậu.
. Điều này ảnh hưởng như
thế nào đến các hoạt động của
Việt Nam tại LHQ?
+ Cạnh tranhMỹ - Trung sẽ
ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt
động của HĐBA trong tháng
4, tháng Việt Nam làm chủ
tịch. Có thể dự báo các hồ sơ
trình lên HĐBAsẽ khó có kết
quả đồng thuận. Việt Nam
cần khôn khéo lựa chọn vấn
đề, không sa đà vào các cuộc
tranh luận dài dòng, không
hiệu quả và ảnh hưởng tiêu
cực đến quan hệ sau này với
các nước khi Việt Nam hết
nhiệm kỳ ở HĐBA.
2. Thúc đẩy thỏa
thuận hạt nhân Iran
. Tại Trung Đông, Nga tiếp
tục mở rộng các đợt tấn công
không quân vào các nhóm vũ
trang (đối lập chính quyền
Syria) được Thổ Nhĩ Kỳ ủng
hộ. Trong khi đó, quan hệ
Mỹ - Iran vẫn chưa được giải
quyết ổn thỏa. Ông đánh giá
thế nào về tình hình Trung
Đông vào tháng Việt Nam
làm chủ tịch HĐBA?
+ Các cuộc tấn công của
Nga ở Syria là nhằm củng cố
vai trò của chính phủ Syria,
đồng thời kiềmchế thamvọng
của Thổ Nhĩ Kỳ ở đây. Nếu
các cuộc chiến này không ảnh
hưởng đến lực lượng do Mỹ
hỗ trợ thì Mỹ cũng sẽ không
mở rộng can thiệp khi đã rút
quân khỏi Syria và chỉ giữ
những mỏ dầu chính.
Điểm nóng ở Trung Đông
vẫn là quan hệ Mỹ - Iran và
thỏa thuận hạt nhân mang tên
Kế hoạch Hành động Toàn
diện chung (JCPOA). Sau
khi ra các tuyên bố và động
thái khẳng định quyết tâm
gây sức ép với Mỹ để thay
đổi chính sách, đòi dỡ bỏ
các lệnh cấm vận trước khi
đàm phán quay lại JCPOA,
đến nay Iran có dấu hiệu sẽ
giảm giọng điệu căng thẳng.
Nếu Iran tuân thủ các cam kết
trong JCPOA, Mỹ sẽ làmđiều
tương tự. Việc này được các
đồng minh châu Âu ủng hộ.
Nga và TQ cũng đồng thuận
muốn dỡ bỏ cấm vận.
Việc các bên kiềm chế và
sớm trở lại bàn đàmphán thực
thi JCPOAlà có thể. Mỹ cũng
muốn có một dàn xếp tốt với
Iran làm hình mẫu cho Triều
Tiên và các nơi khác. Các
nước trong khu vực, đặc biệt
là Israel, muốn được tham gia
trong thành phần đàm phán
JCPOA để loại bỏ các hoài
nghi về Iran và thực sự củng
cố an ninh khu vực.
. Trong bối cảnh ấy, Việt
Nam có thể phát huy vai trò
chủ tịch HĐBA ra sao?
+Với vai tròchủ tịchHĐBA,
Việt Nam có thể đóng vai trò
xúc tác thúc đẩy các bên sớm
xem xét hợp tác, thực thi thỏa
thuận hạt nhân Iran. Đây là
cơ hội khi hầu hết các bên
liên quan đồng thuận rằng
cần có khung pháp lý quản
lý vấn đề hạt nhân ở Iran, chỉ
bất đồng ở mức độ khôi phục
lại JCPOA cũ hay mở rộng
đàmphánmột thỏa thuậnmới.
3. Hòa giải xung đột
Myanmar
. Tại châu Á, điểm nóng
nhất là tình hình Myanmar.
Ông đánh giá như thế nào về
tình hìnhMyanmar vào tháng
Việt Nam là chủ tịch HĐBA?
+Tình hình đã vượt qua tầm
kiểm soát và có thể gây quan
ngại ảnh hưởng tới duy trì hòa
bình và an ninh quốc tế buộc
HĐBAphải hành động.Mỹ và
TQ đều tính toán “quân bài”
Myanmar phục vụ lợi ích của
họ. Mỹ coi đây là vấn đề nhân
quyền, tìm cách can thiệp để
ngănMyanmar không rơi vào
tay TQ. Mỹ có thể lên án, áp
đặt các biện pháp trừng phạt
nhưng sẽ không can thiệp
quân sự để tránh bài học sa
lầy ở Trung Đông.
Với TQ thì Myanmar là
chốt chặn quan trọng trên
con đường ra Ấn Độ Dương,
là nhân tố trong chiến lược
Vành đai - Con đường. Bắc
Kinh không thể để Mỹ trừng
phạt chế độ quân sự vì nếuMỹ
làm được sẽ thành tiền lệ cho
vấn đề Tân Cương, can thiệp
vào công việc nội bộ. Chính
quyền quân sự và TQ cũng
không lường được sự phản
ứng mạnh mẽ của phong trào
dân chủ ở Myanmar và chiến
dịch đốt phá các cơ sở kinh
tế văn hóa của TQ tại đây. Vì
vậy, TQ kêu gọi ngăn chặn
việc có thêm thương vong,
xoa dịu tình hình, tăng cường
hòa giải ngoại giao và xúc
tiến đối thoại hòa giải tại
Myanmar.
Cả Mỹ và TQ đều cần phải
có một trung gian hòa giải
và đều phải tính đến vai trò
ASEAN trong việc tìm kiếm
giải phápchovấnđềMyanmar.
Tuy nhiên,ASEANcũng đang
ở thế khó xử. Khối này vừa
phải đảmbảo nguyên tắc hoạt
động chung của khối (là không
can thiệp vào công việc nội
bộ của nước khác), vừa không
muốn tình hình bùng nổ, ảnh
hưởng đến an ninh, chính trị,
quan hệ giữa các nước thành
viên và phát triển kinh tế của
khối. Chủ tịch đương nhiệm
là Brunei khó có thể dàn xếp
ổn thỏa. Indonesia, Thái Lan,
Malaysia đều có những vấn đề
nội bộ tương tự nhưMyanmar
và có thể bùng phát. Chính
quyền quân sựMyanmar cũng
muốn tìm một lối thoát danh
dự và bảo đảm được quyền
lợi của mình thay vì liên tục
sử dụng biện pháp quân sự
chống lại dân chúng.
. Việt Nam cần làm gì trong
bối cảnh này?
+ Việt Nam nổi lên là yếu
tố trung gian hòa giải rất tốt.
Thứ nhất, Việt Nam có uy tín
khi hoàn thành nhiệm kỳ chủ
tịch ASEAN vừa qua. Thứ
hai, Việt Nam có mối quan hệ
tốt với Myanmar, đồng thời
có thể cân bằng giữa Mỹ và
TQ. Thứ ba, Việt Nam là chủ
tịch HĐBA trong tháng tới.
Chúng ta có thể đưa ra sáng
kiến về một nghị quyết mới
của LHQ về vấn đềMyanmar
sau khi tham vấn các bên.
. Ông có thể nói rõ hơn về
nghị quyết này?
+Nghị quyết cầnnhấnmạnh
yêu cầu phải chấm dứt ngay
bạo lực, ổn định tình hình,
bảo đảm an toàn cho dân
thường. Nghị quyết sẽ kêu
gọi các bên kiềm chế tối đa,
tiến hành đối thoại để hướng
tới một giải pháp thỏa đáng,
phù hợp với hiến pháp, pháp
luật của Myanmar và ý chí,
nguyện vọng của nhân dân.
Tổ chức bầu cử sớm với sự
giám sát củaASEANvà LHQ
trong vai trò quan sát viên,
đảm bảo cuộc bầu cử diễn ra
công bằng, dân chủ có thể là
đích các bên hướng tới.
. Xin cám ơn đại sứ.•
1...,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15 16
Powered by FlippingBook