16
HÒAĐẶNG
D
ự kiến hôm nay (24-4)
các lãnh đạo Hiệp hội
Các quốc gia Đông
Nam Á (ASEAN) sẽ họp
bàn cách dàn xếp khủng
hoảng Myanmar. Cuộc họp
khả năng sẽ diễn ra phức tạp
với sự tham gia của Tổng tư
lệnh Min Aung Hlaing, lãnh
đạo chính quyền quân sự
Myanmar, còn “chính phủ
đối lập” cũng đề nghị được
gửi đại diện tham gia.
Bạo lực, nội chiến
Tình hình khủng hoảng
tại Myanmar sau chính biến
ngày 1-2 vẫn đang diễn biến
phức tạp, khi đến nay đã có
gần 700 người thiệt mạng,
trong đó có cả trẻ em và
gần 3.000 người bị bắt giữ.
Bên cạnh bạo lực biểu tình,
theo tạp chí
The Diplomat
,
Myanmar còn đang đứng
trước nguy cơ lâm vào nội
chiến nghiêm trọng.
Ngày 16-4, thành phần đối
lập với chính quyền quân sự
Myanmar thông báo thành
lập Chính phủ Thống nhất
quốc gia gồm các thành viên
Quốc hội bị bãi miễn sau
cuộc chính biến ngày 1-2,
các lãnh đạo các nhóm biểu
tình và các cộng đồng thiểu
số. Mục tiêu của Chính phủ
Thống nhất quốc gia là nhằm
chấm dứt chế độ quân sự và
khôi phục dân chủ.
Kế hoạch thành lập Chính
phủ Thống nhất quốc gia và
hiến pháp tạm thời đã được
Ủy ban đại diện Quốc hội
Myanmar (CRPH-một tổchức
đối lập gồm các nhà lập pháp
thuộc đảng Liên đoàn quốc
gia vì dân chủ của bà Aung
San Suu Kyi bị bãi miễn sau
cuộc chính biến) thông báo
Nếu vấn đề Myanmar chỉ
là một nội dung mang tính
“hình thức” trong hội nghị
sắp tới, đó sẽ là một thất bại
ngay từ đầu. Ít nhất hội nghị
thượng đỉnh này cần đưa ra
một khuôn khổ trong việc
chấm dứt tình trạng bạo lực
tại Myanmar. Nếu hội nghị
còn có thể thống nhất về các
giải pháp lâu dài liên quan
tiến trình hòa bình và chuyển
đổi dân chủ tại nước này thì
càng tốt.
Theo
Jakarta Post
, một ý
tưởng cần được xemxét chính
là việc đưa ra các biện pháp
dứt khoát, kết hợp với việc
thúc đẩy các cơ chế đối thoại
lâu dài giữa các bên xung
đột tại Myanmar. Trong mọi
trường hợp,ASEANcần đóng
vai trò trung tâm trong suốt
quá trình này, như đã từng
thực hiện trước đó khi thành
lập Nhóm đặc trách cứu trợ
nhân đạo cho các nạn nhân
của cơn bão Nargis (AHTF)
tại Myanmar hồi năm 2008.
Nếu không, ASEAN khó có
thể thúc đẩy tiến trình tại
Myanmar một cách thiết thực
ngoài những lời kêu gọi và
tuyên bố.
Đối với Myanmar, hội
nghị thượng đỉnh sắp tới có
thể là cơ hội tốt nhất trong
việc giải quyết khủng hoảng
thông qua con đường ngoại
giao mà không phải chịu các
tác động về mặt chính trị.
Chẳng hạn, nếu các bên mâu
thuẫn tại Myanmar không
thể hoàn toàn tin tưởng vào
Trung Quốc hoặc Mỹ, việc
ngồi vào bàn đàm phán do
ASEAN thúc đẩy có thể sẽ
mang lại kết quả tích cực.
Cuối cùng, đối với Indonesia,
hội nghị thượng đỉnh sẽ là
một bài kiểm tra về khả năng
lãnh đạo và độ tin cậy của
nước này, đặc biệt khi chính
Tổng thống JokoWidodo đã
công khai đưa ra lời kêu gọi.
Jakarta cần làm rõ rằng tuy
có thể vấp phải nhiều khó
khăn, song hội nghị thượng
đỉnh sắp tới sẽ không chấp
nhận một kết quả cuối cùng
với “mẫu số chung đồng thuận
thấp nhất” như thường lệ.•
• Trung Quốc:
Phát biểu tại hội
nghị thượng đỉnh về khí hậu ngày
22-4, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận
Bình cho biết nước này sẽ hạn chế
nghiêm ngặt đà tăng của việc tiêu
thụ than đá trong năm năm 2021-
2025 và sẽ bắt đầu giảm dần việc
tiêu thụ than đá trong giai đoạn
2026-2030. Đây là một phần của
nỗ lực giảm thải khí nhà kính, hãng
tin
Reuters
dẫn lời ông Tập. Trung
Quốc là nước đứng đầu thế giới về
tiêu thụ than đá.
• Hàn Quốc:
Sau 13 ngày im
lặng, ngày 22-4, Đại sứ Bỉ tại Hàn
Quốc - ông Peter Lescouhier đã đại
diện vợ lên tiếng xin lỗi về việc vợ
ông đã có hành động tát nhân viên
bán hàng ở thủ đô Seoul, theo hãng
tin
AFP
. Truyền thông địa phương
nói ông Lescouhier chỉ đưa ra lời
xin lỗi sau khi Bộ Ngoại giao Hàn
Quốc triệu tập Phó Đại sứ Bỉ Patrick
Englebert về đề nghị phía Đại sứ
quán Bỉ phải xin lỗi và hợp tác
điều tra. Vợ Đại sứ Lescouhier - bà
Xiang Xueqiu người Trung Quốc
đã tát một nữ nhân viên bán hàng vì
bị tưởng nhầm bà lấy đồ trong cửa
hàng mà không trả tiền.
• Nga:
Bộ trưởng Quốc phòng
Nga Sergey Shoigu thông báo nước
này “bắt đầu từ ngày 23-4” sẽ rút
về căn cứ số quân đã triển khai ở
phía tây và phía nam (giáp biên
giới với Ukraine) trong những ngày
gần đây, đài
RT
đưa tin. Lý do theo
ông Shoigu vì những binh sĩ này đã
thông qua các bài thử nghiệm về khả
năng sẵn sàng chiến đấu. Việc rút
quân dự kiến sẽ hoàn tất vào cuối
tháng này, ông Shoigu cho biết tuy
nhiên quân đội Nga vẫn sẽ phản ứng
thích hợp với mọi thay đổi gần các
biên giới Nga.
ĐĂNG KHOA
Thế giới 24 giờ
Quốc tế -
ThứBảy24-4-2021
từ cuối tháng 3. Thời điểm
này CRPH cũng tuyên bố vô
hiệu hóa hiến pháp năm 2008
do chính quân đội soạn thảo.
Diễn biến này báo hiệu
khả năng hình thành “một
chính phủ song song” đối
lập với chính quyền quân sự
Myanmar, thu hút sự ủng hộ
từ các nhóm vũ trang thiểu
số tại nước này. Nguy cơ nổ
ra nội chiến không nhỏ khi
CRPH và Phong trào Bất
tuân dân sự đang nỗ lực gây
quỹ và thành lập một quân
đội liên bang nhằm đối phó
chính quyền quân sự.
Theo đài
CNN,
có nhiều
dấu hiệu cho thấy những
mâu thuẫn ở quốc gia này sắp
chạm bước ngoặt lớn, khi lực
lượng an ninh Myanmar tiếp
tục tỏ ra không nương tay đối
với người biểu tình, còn các
nhóm vũ trang khả năng sẽ
tham gia vào cuộc xung đột.
Nếucăng thẳng tạiMyanmar
leo thang thành một cuộc nội
chiến toàn diện, khu vựcĐông
Nam Á có thể phải đối mặt
cùng lúc nhiều cuộc khủng
hoảng, từ làn sóng người tị
nạn, nạn buôn bán ma túy
và tội phạm xuyên quốc gia
đến tình hình đại dịch phức
tạp và một quá trình phục
hồi kinh tế trì trệ.
“Nút thắt” ASEAN
cần tháo gỡ
Các nguy cơ bất ổn trên có
thể thấy cần phải có sự can
thiệp giúp dàn xếp khủng
hoảng Myanmar càng sớm
càng tốt. Với ASEAN, vốn
hoạt động dựa trên nguyên
tắc không can thiệp và đồng
thuận, để làm được điều này
cần phải tháo gỡ được một
“nút thắt” quan trọng. Việc
để có tất cả 10 quốc gia thành
viên đạt được sự đồng thuận
về một cách tiếp cận trong
vấn đề Myanmar sẽ là một
thách thức lớn.
Theo tờ
Jakarta Post
, hội
nghị sắp tới sẽ là phép thử
đối với “tư cách pháp lý”
của ASEAN. Một câu hỏi
quan trọng được đặt ra là
liệu Brunei - quốc gia với tư
cách Chủ tịch ASEAN năm
2021 - có thể thúc đẩy một
chương trình nghị sự mà tất
cả quốc gia thành viên chỉ
tập trung vào cuộc khủng
hoảng Myanmar hay không,
thay vì các chương trình xây
dựng cộng đồng khác.
Các tay súng từ tổ chức vũ trang quân đội độc lập bang Kachin tuần tra bên ngoài thị trấn Laiza
thuộc bang này củaMyanmar đầu tháng 4. Ảnh: Sebastian Strangio/THEDIPLOMAT
Nỗ lực của quốc tế đến nay vẫn bế tắc
Theo
Reuters
, phát biểu tại cuộc họp kín củaHội đồng Bảo
an Liên HợpQuốc (LHQ) đầu tháng 4, bà Christine Schraner
Burgener, đặc phái viên LHQ vềMyanmar, cho biết:“Tôi kêu
gọi hội đồng xemxét tất cả công cụ hiện hữu để đưa ra hành
động tập thể về Myanmar. Chúng ta sẵn sàng đối thoại với
chính quyền quân sự. Tuy nhiên, nếu chúng ta đợi đến khi
họ sẵn sàng đối thoại thì tình hình sẽ tồi tệ hơn”.
Theo
Jakarta Post
, có một số ý kiến kêu gọi LHQ hành
động dựa trên nguyên tắc trách nhiệm bảo vệ (R2P). Tuy
nhiên, các biện pháp theo R2P không liên quan việc can
thiệp về mặt quân sự, như cấm vận, trừng phạt hoặc đưa
ra Tòa án Hình sự quốc tế, khó có thể sẽ lay chuyển được
tình hình tại Myanmar.
Trong bất kỳ trường hợp nào, các quyết định của Hội
đồng Bảo an LHQ có thể sẽ vấp phải quyền phủ quyết từ
Nga và Trung Quốc. Trong khi đó, các quốc gia có lợi ích
tại Myanmar, như Trung Quốc, Nga, Ấn Độ, Nhật, Thái Lan,
Singapore và Mỹ khó có thể sẽ phối hợp chặt chẽ với nhau
do sự khác biệt về lợi ích chiến lược của mỗi bên.
Liệu nỗ lực trên bàn ngoại
giaocủacácquốcgiabênngoài
khu vực có thể chấm dứt tình
trạng bạo lực, khủng hoảng
tại Myanmar hay không, trong
khi chính các biện pháp trừng
phạt và cấm vận của các nước
này vẫn chưa mang lại sự biến
chuyển nào?
Báo
JAKARTA POST
Tiêu điểm
Cần phải có sự
can thiệp giúp dàn
xếp khủng hoảng
Myanmar càng sớm
càng tốt.
50%-52%
mức khí thải của năm 2005 là tỉ lệ mà Mỹ sẽ cắt giảm
vào năm2030, chính phủMỹ công bốmục tiêu này ngay
trước kỳ hội nghị thượng đỉnh khí hậu do Tổng thống
Joe Biden chủ trì, theo hãng tin
Reuters
.
Với mục tiêu này, Mỹ muốn lôi kéo các nước sản xuất
khí thải hàng đầu thế giới làm theo. Mỹ công bố mục
tiêu này trong bối cảnh nước này đang muốn tìm lại vị
thế dẫn đầu trong cuộc chiến nóng lên toàn cầu, sau
thời gian Tổng thống Donald Trump rút Mỹ khỏi thỏa
thuận khí hậu Paris.
ĐĂNG KHOA
ASEAN cần tháo gỡ nút thắt nào
về Myanmar?
Lãnh đạo các nước ASEANdự kiến sẽ họp cuối tháng này nhằm tìm cách tháo gỡ
“nút thắt” lớn về vấn đềMyanmar.
