4
Thời sự -
ThứBa24-8-2021
ĐỖTHIỆN
T
P.HCM đang trong giai
đoạn siết chặt các biện
pháp phòng chống dịch
COVID-19 với thông điệp
“ai ở đâu ở yên đó” cho đến
hết ngày 6-9. Theo công điện
của Thủ tướng Phạm Minh
Chính gửi đến TP.HCM và
ba tỉnh Bình Dương, Đồng
Nai, LongAn; cũng như dựa
vào các chỉ đạo mới nhất của
lãnh đạo TP, có thể thấy ba
vấn đề trọng tâm đang được
triển khai: Xét nghiệm, tiêm
vaccine và hỗ trợ sinh kế cho
người dân.
Trao đổi với
Pháp Luật
TP.HCM
, PGS-TS Ngô Quốc
Đạt, Phó Trưởng Khoa y ĐH
YDược TP.HCM, nhận định
TPnên tổ chức thực hiện hiệu
quảmô hình “ba trongmột” để
đảm bảo trong hai tuần tới TP
có thể đạt được những bước
tiến quan trọng trong phòng
chống dịch.
Xét nghiệm thế nào?
. Phóng viên
:
Hiện TPđang
thực hiện kế hoạch triển khai
công tác xét nghiệm SARS-
CoV-2 trên địa bàn TP và
Thủ tướng cũng có chỉ đạo
về vấn đề xét nghiệm. Theo
ông, công tác xét nghiệm cần
tập trung vào mục tiêu nào
và tổ chức ra sao?
+ PGS-TS
Ngô Quốc Đạt
:
Chủ trương xét nghiệm cho
người dân để tầm soát F0 là
đúng nhưng cần lưu ý giai
đoạn hiện nay đã khác mấy
tháng trước. Hiện số ca F0
đã rất cao, F0 trong cộng
đồng nhiều và rất khó kiểm
soát. Vì vậy, nếu trước đây
xét nghiệm để bóc tách F0
ra khỏi cộng đồng thì bây
giờ xét nghiệm tìm F0 để
có phương án chữa trị, giảm
gánh nặng cho hệ thống y tế
hiện vẫn còn quá tải.
Việc TP xác định vùng đỏ,
vùng xanh…, tức là phân chia
theo bốn mức độ nguy cơ
căn bản là từ nguy cơ thấp,
trung bình, cao và rất cao,
theo tôi là phù hợp. Với các
vùng nguy cơ cao và rất cao
tới và có thể là sau đó nữa
chính là xét nghiệm để phát
hiện F0 sớm nhưng không
phải để cách ly tập trung tất
cả F0 như trước đây. Mục
đích của chúng ta là chăm
sóc F0 kịp thời, không hoặc
hạn chế tình trạng để họ trở
nặng, đồng thời hướng dẫn họ
cách tự chăm sóc bản thân có
hỗ trợ từ bác sĩ. Quan trọng
không kém là không để họ
làm lây lan dịch bệnh.
Như vậy, khi phát hiện F0,
chúng ta phải kích hoạt các
mô hình chăm sóc F0 tại cộng
đồng (ví dụ mô hình tại quận
10, quận 8 đang thực hiện và
TP cũng đang nhân rộng cho
các địa phương khác). Cụ thể,
với các F0 không triệu chứng,
Ngoài các xe xét nghiệm
lưu động thì các xe tiêm
vaccine lưu động cũng rất
quan trọng; cần đến tận các
khu phố, đến nhà các hộ dân
để hỗ trợ người có nhu cầu,
nguyện vọng tiêm vaccine.
Người dân ở vùng đỏ phải
được tiêm càng nhanh càng
tốt vì nguy cơ lây nhiễm ở đó
là rất cao. Vaccine tuy chưa
thể ngừa nhiễm bệnh hoàn
toàn nhưng có thể giúp người
không may bị nhiễm hạn chế
trở nặng và tử vong. Điều đó
cũng giúp hệ thống y tế giảm
tải, phục hồi. Xét nghiệm đi
trước, vaccine theo sau, cần
lưu ý về khoảng cách, quy
trình để đảm bảo an toàn,
hiệu quả.
Xét nghiệm, chữa trị,
vaccine phải đi kèm
túi sinh kế
. Ngoài biện pháp tiêm
vaccine và túi thuốc gia
đình thì trong giai đoạn
giãn cách, chống dịch hiệu
quả cần thêm điều gì nữa
không, thưa ông?
+ Tôi nghĩ là có, đó là
thực phẩm cho người dân.
Có một vấn đề mà tôi quan
sát thấy đó là các khu vực
có nguy cơ cao thường có
mật độ dân số cao, lại tập
trung ở các xóm trọ, con
hẻm sâu, khu nhà lụp xụp.
Ở các không gian nhỏ, hẹp
thì nguy cơ lây nhiễm cao.
Người lao động gặp khó
khăn vì giãn cách nên dễ
“phá rào” cũng làm gia tăng
nguy cơ lây nhiễm. Vì vậy,
các vùng đỏ thường rơi vào
các phường, xã như vậy.
Vậy khi chúng ta đến gặp
họ để xét nghiệm, phát túi
thuốc cho F0, tiêm vaccine
cho người không bị nhiễm
thì cũng nên phát túi thực
phẩm cho họ, ít nhất cũng đủ
cho họ dùng ở hai tuần giãn
cách căng thẳng này (cũng
có thể phát thành nhiều lần).
Các F0 khi có cái ăn và có
thuốc uống thì họ an tâm ở
trong nhà, không đi khắp
nơi làm lây lan dịch bệnh.
Người chưa bị nhiễm khi
có cái ăn thì cũng an tâm ở
trong nhà, không ra ngoài
dễ bị lây nhiễm.
Như vậy, nếu phối hợp
nhuần nhuyễn và hiệu quả,
chúng ta có thể hình dung
mô hình “ba trong một” gồm
xe xét nghiệm, thuốc chữa
trị đi trước, xe vaccine theo
sau, xe thực phẩm nối đuôi.
Các xe này đi đến đâu thì
sẽ giải quyết dứt điểm vấn
đề tới đó. Cũng có thể hình
dung mô hình này qua phát
biểu của Bộ trưởng Bộ Y
tế Nguyễn Thanh Long hồi
giữa tháng 8 vừa qua: “Nếu
phát hiện F0 ở nhà nào, tổ
chức khoanh luôn ngôi nhà
đó, đồng thời phát túi thuốc
chăm sóc điều trị tại nhà và
túi an sinh dùng trong một
tuần cho người bệnh”. Tôi
thấy TP đã nhận được sự hỗ
trợ từ quân đội thì quân đội
cũng có thể tham gia vào các
hoạt động này để cùng TP
chống dịch, quyết tâm giảm
thiểu người tử vong vì dịch.
. Xin cám ơn ông.•
TP.HCM cần triển khai mô hình
“3 trong 1” để chống dịch
(vùng cam, vùng đỏ), tôi nghĩ
nên áp dụng phương pháp
test nhanh chứ không nhất
thiết chỉ dùng phương pháp
xét nghiệm RT-PCR. Theo
hướng dẫn của Tổ chức Y
tế Thế giới (WHO) và kinh
nghiệm của tôi, với người
trong vùng nguy cơ cao có
hoặc không có triệu chứng
nghi ngờ bệnh thì cần test
nhanh để phát hiện và theo
dõi kịp thời chứ không nhất
thiết phải xét nghiệm bằng
phương pháp RT-PCR (vốn
mất thời gian, quy trình phức
tạp, tốn kém). Chúng ta cũng
không nên xét nghiệm gộp
ở các vùng nguy cơ cao và
rất cao, vì ở đó khả năng
xuất hiện F0 lớn nên khi
xét nghiệm mẫu gộp xong
thì lại phải mất thời gian
làm xét nghiệm cá thể để
khẳng định.
Hệ thống xe xét nghiệm
lưu động có thể đến các địa
phương có nguy cơ cao trước
để giúp người dân test nhanh
nhằm có phương án xử lý
sớm. Với các vùng có nguy
cơ trung bình và thấp thì có
thể cân nhắc test mẫu gộp.
Tuy nhiên, nên ưu tiên việc
hướng dẫn người dân tự test
ở nhà vì việc này không khó
làm. Hôm 22-8, tôi thấy một
số quận, huyện ở TP bắt đầu
thí điểm cho người dân tự test
nhanh tại nhà. Tôi nghĩ việc
này cần được thúc đẩy càng
nhanh càng tốt. Người dân
phải quen với việc tự kiểm tra,
theo dõi sức khỏe của mình,
ngay cả khi họ sống trong
khu vực được đánh giá là an
toàn. Virus SARS-CoV-2,
nhất là biến thể Delta, lây
lan rất nhanh mà lực lượng
y tế có hạn nên cần để người
dân học cách thích nghi với
nó (như tự test ở nhà) là điều
cần thiết.
Chữa trị sớm F0,
vaccine sớm cho
người dân vùng đỏ
. Sau khi xét nghiệm có kết
quả thì quy trình y tế tiếp theo
với các F0 nên như thế nào?
+ Như tôi đã nhấn mạnh từ
đầu, mục tiêu trong hai tuần
nhẹ, không có bệnh nền được
tiên lượng nằm trong nhóm
an toàn thì sẽ được cấp túi y
tế gia đình theo hướng dẫn
của ngành y tế để tự chữa trị
ở nhà. Các bác sĩ sẽ khám và
tư vấn qua điện thoại hoặc
các ứng dụng cuộc gọi video
như Zalo, Viber… Tôi thấy
quận Tân Bình có áp dụng
mô hình “Túi thuốc cùng F0
chiến thắng COVID-19” rất
hay và có ý nghĩa. Với các
F0 được tiên lượng có thể trở
nặng thì sẽ được theo dõi sát
sao hơn để kịp thời áp dụng
mô hình tháp ba tầng của TP.
. Còn với những người dân
không bị nhiễm, nên quản lý
ra sao?
+ Tôi nghĩ nên tận dụng
giai đoạn này để tiêm vaccine
cho họ. Phát hiện F0 và chữa
trị tốt cho họ cũng có giá trị
như tiêm vaccine, vì sau khi
hồi phục cơ thể họ cũng đã
có sức đề kháng, ít nhất cũng
trong vài tháng. Vậy nếu phát
hiện người dân chưa nhiễm
thì phải tạo đề kháng cho họ
bằng vaccine.
Mục đích của chúng
ta là chăm sóc F0
kịp thời, không hoặc
hạn chế tình trạng
để họ trở nặng, đồng
thời hướng dẫn họ
cách tự chăm sóc
bản thân có hỗ trợ từ
bác sĩ.
Hai tuần TP.HCMsiết chặt giãn cách xã hội sẽ là khoảng thời gian để thực hiện đồng bộ các mục tiêu
về xét nghiệm, tiêmvaccine và chăm sóc F0 trong cộng đồng.
Áp dụng xe lưu động vào xét nghiệm thì
tốt thôi nhưng vì xe mới được áp dụng nên
cần theo dõi và cải tiến để phù hợp với công
năng, tăng công suất. Ngoài ra, quy trình xét
nghiệmcũngphải hết sức chặt chẽ. Điềuquan
trọng là: (i) Phải đảmbảo chất lượng củamẫu
xét nghiệm, tránh bị hư hại, gây sai lệch kết
quả; (ii) Phải đảm bảo công suất phù hợp và
tốc độ cao; (iii) Phải đảm bảo an toàn trong
quá trình lấymẫu và xét nghiệmđể không xảy
ra tình trạng phơi nhiễm, lây lan dịch bệnh
khi xét nghiệm.
Quy trình xét nghiệm bằng xe lưu động cần lưu ý gì?
