11
Kinh tế -
ThứHai 30-8-2021
Tiêu điểm
Hàng triệu người mất
việc làm, giảm thu nhập
Theo số liệu từ Bộ LĐ-TB&XH, trong
quý II-2021, cả nước có 12,8 triệu
người từ 15 tuổi trở lên bị ảnh hưởng
tiêu cực bởi dịch COVID-19. Trong đó
bao gồm người bị mất việc làm, phải
nghỉ giãn việc, nghỉ luân phiên, giảm
thu nhập…
Cụ thể, trong tổng số 12,8 triệu
người bị tác động tiêu cực bởi đại
dịch có 557.000 người bị mất việc; 4,1
triệungười phải tạmnghỉ, tạmngừng
sản xuất, kinh doanh; 4,3 triệu người
bị cắt giảm giờ làm, buộc phải nghỉ
giãn việc, nghỉ luân phiên; 8,5 triệu
NLĐ bị giảm thu nhập.
Lo thiếu nguồn nhân lực hậu COVID-19
Nhiều công ty cho biết việc NLĐ quyết định nghỉ việc về quê khiến họ
gặp rất nhiều khó khăn. Hiện nhiều ngành như dệtmay, da giày, điện tử…
đang trong tình trạng thiếu hụt công nhân. Vì vậy, các DN đang xoay xở
bằng mọi cách để giữ lại lực lượng sản xuất.
Đại diện một công ty FDI lĩnh vực may mặc tại TP.HCM cho biết: Do
không đáp ứng tiêu chí“ba tại chỗ”nên công ty cho 6.000 công nhân nghỉ
việc từ ngày 15-7. Trong khi quỹ lương hằng tháng vẫn phải chi khoảng
50 tỉ đồng. Với tình hình dịch bệnh như hiện tại chưa biết khi nào công
ty mới mở cửa đón công nhân đi làm trở lại.
Trước bối cảnh này, phía chủ sử dụng NLĐ và công đoàn đã bàn bạc
phương án để hỗ trợ công nhân và cầm cự để giữ chân công nhân, khi
điều kiện cho phép mở cửa trở lại thì có nguồn nhân lực làm việc.
Cụ thể, căn cứ nội dung thỏa ước lao động tập thể, trong điều kiện
bất khả kháng trong tháng 7 và 8, công ty trả bằng mức lương tối thiểu
cho NLĐ. Nếu qua tháng 9 vẫn chưa đi làm trở lại thì tính đến phương
án tạm hoãn hợp đồng lao động.
“Tuy nhiên, chúng tôi lo lắng với luồng NLĐ hồi hương khá nhiều thời
gian qua sẽ khiến các công ty thiếu hụt nguồn nhân lực để phục hồi sản
xuất, bù đắp các đơn hàng bị ngưng trệ” - vị đại diện DN nói.
Đại diện nhiều công ty khác cũng cho hay vấn đề mấu chốt hiện nay
là đẩy mạnh tiêm vaccine để NLĐ yên tâm sản xuất trong bối cảnh dịch
COVID-19 diễn biến khó lường.
động “ba tại chỗ” không cao, đồng
thời chi phí xét nghiệm, ăn ở, vận
chuyển, xuất khẩu hàng hóa… cũng
đội lên rất lớn. Điều này khiến họ
phải chật vật để chăm lo cho NLĐ.
ILO có bình luận gì về điều này?
+
Ông
Stephan Ulrich,
quản
l ý C h ư ơ n g
t r ì n h p h á t
triển DN bền
vững(SCORE),
ILO Việt Nam:
Mô hình “ba
tại chỗ” cho
phép các DN duy trì sản xuất để
đảm bảo hoàn thành các đơn đặt
hàng, cung cấp hàng hóa và dịch
vụ cho thị trường. Tuy nhiên, mô
hình này đòi hỏi phải có nguồn
lực đáng kể cùng năng lực hậu
cần để xây dựng và vận hành khu
nhà ở, khu vệ sinh, nhà ăn tại chỗ.
Đồng thời duy trì luồng hàng hóa
ra, vào nhưng phải được cách ly
với bên ngoài.
Nhưng kể cả khi đã đầu tư nguồn
lực và áp dụng các biện pháp phòng
ngừa thì DN vẫn có nguy cơ phải
dừng sản xuất nếu phát hiện các
ca mắc COVID-19 trong lực lượng
lao động của mình. Vì vậy, DN
cần cân nhắc đến tất cả yếu tố này
trước khi quyết định áp dụng mô
hình “ba tại chỗ”. Ngoài ra cũng
cần cân nhắc đến khía cạnh động
lực, sức khỏe thể chất và tinh thần
của NLĐ khi quyết định mở rộng
mô hình này.
Thưởng cho người
lao động quay lại
.
Việc NLĐ quyết định nghỉ về
quê trong thời gian qua khiến các
DN gặp khó khăn kép, vừa lo chống
dịch vừa lo thiếu lao động. Đáng lo
hơn, khi dịch bệnh được kiểm soát,
DN hoạt động trở lại sẽ không có
nhân lực làm việc. ILO có giải pháp
gì cho vấn đề này?
+
Ông
Stephan Ulrich:
Thời
buổi NLĐ đổ xô từ nông thôn lên
các khu công nghiệp ở các đô thị
đã qua rồi. Ngành công nghiệp hiện
đã phát triển rộng rãi trên cả nước
và NLĐ có thể tìm việc ở gần nhà
hơn. Tình trạng thiếu lao động đã
bắt đầu xuất hiện tại một số tỉnh,
thành trước cả khi xảy ra đại dịch
và đại dịch COVID-19 khiến xu
hướng này ngày càng gia tăng.
Về ngắn hạn, để thuyết phục NLĐ
quay lại nhà máy, các DN cần cải
thiện các chính sách an toàn, sức
khỏe nghề nghiệp và phòng ngừa
COVID-19. Chỉ khi NLĐ cảm thấy
họ được an toàn cũng như không
phải đối diện với rủi ro, cả về y tế
và tác động về kinh tế thì họ mới
quay lại.
DN có thể áp dụng chính sách
thưởng “quay lại” cho NLĐ để họ
trang trải chi phí đi lại và cung cấp
gói bảo hiểm COVID-19. DN cũng
cần chú trọng bồi dưỡng lao động
đa kỹ năng. Với sự thiếu hụt nhân
công hiện nay, DN thường gặp phải
tình trạng thắt cổ chai ở một số khâu
sản xuất nhất định. Tuy nhiên, vấn
đề này có thể được cải thiện với lực
lượng lao động linh hoạt.
. Trong bối cảnh dịch bệnh vẫn
còn diễn biến phức tạp như hiện
nay, Chính phủ cần làm gì để hỗ trợ
DN và NLĐ vượt qua khó khăn; bản
thân ILO Việt Nam có chính sách
gì để hỗ trợ những đối tượng này?
+
Ông
Stephan Ulrich
: Mới đây
chương trình SCORE của ILO đã
phát hành series đầu tiên về các video
tự học để bồi dưỡng cho NLĐ, nhân
viên quản lý những kiến thức ngắn
gọn, thực tế về công việc và sản xuất
ở các nhà máy. Một số khóa đào tạo
này có thể hữu ích đối với họ trong
bối cảnh dịch bệnh hiện nay.
Bên cạnh đó, tôi cho rằng trong
trung hạn, các ngành công nghiệp
có thể phải đầu tư nhiều hơn vào tự
động hóa. Các lĩnh vực thâm dụng
lao động có thể chuyển đến những
khu vực ít đắt đỏ hơn. Chẳng hạn
tỉnh Bình Dương, số liệu của Tổng
cục Thống kê cho thấy tỉnh này hiện
PHONGĐIỀN
thực hiện
D
ịch COVID-19 xâm nhập
vào các khu công nghiệp,
nhà máy thời gian qua khiến
hàng loạt công ty phải đóng cửa,
ngưng sản xuất. Hàng triệu người
lao động (NLĐ) đã mất việc làm,
thu nhập giảm, đời sống khó khăn.
Trong bối cảnh này, NLĐ và
doanh nghiệp (DN) nên làm gì để
duy trì quan hệ lao động, đồng hành
cùng vượt qua khó khăn cũng như
phục hồi hậu COVID-19?
Pháp
Luật TP.HCM
đã có cuộc trao đổi
cùng các chuyên gia Tổ chức Lao
động Quốc tế (ILO Việt Nam) về
chủ đề này.
Đừng ngần ngại tìm kiếm
sự trợ giúp
. Phóng viên
:
Nhiều tháng nay,
hàng loạt DN đóng cửa do dịch.
Hệ lụy là hàng chục ngàn NLĐ
không có việc làm, mất nguồn
thu nhập, đời sống hết sức khó
khăn. ILO có lời khuyên gì cho
NLĐ lúc này?
+
Ông
André Gama,
quản lý
Chương trình
về an sinh xã
hội ILO Việt
Nam:
Đây là
tìnhhuốngchưa
từngcó tiền lệở
nhiềukhíacạnh.
Trong bối cảnh
hiện nay, điều quan trọng là NLĐ
cần hiểu rằng những cơ chế được
thiết lập từ trước là để đảm bảo
duy trì an ninh thu nhập của họ.
Theo đó, đối với trường hợp mất
việc làm thì bảo hiểm thất nghiệp
là chế độ chính, do chính sách này
được xây dựng nhằm đảm bảo an
ninh thu nhập cho NLĐ sau khi
bị mất việc làm trong ngắn hạn.
Đây cũng là cơ chế chính mà
những người bị mất việc cần cố
gắng tiếp cận.
Đối với những người chưa
tham gia bảo hiểm thất nghiệp,
vẫn có một số nội dung trong
gói hỗ trợ COVID-19 (như gói
26.000 tỉ đồng) phù hợp với họ.
Đây là biện pháp hỗ trợ tài chính
cho NLĐ bị cắt hợp đồng nhưng
không được hưởng bảo hiểm thất
nghiệp. Cuối cùng, NLĐ ở mỗi
tỉnh, TP cần lưu tâm đến những
biện pháp do chính quyền địa
phương ban hành để được hưởng
những hỗ trợ thêm.
Khi gặp khó khăn, vướng mắc thì
NLĐ đừng ngần ngại tìm kiếm sự
trợ giúp từ chính quyền địa phương,
đại diện công đoàn, đường dây nóng
của Bộ LĐ-TB&XH… để tìm hiểu
thêm thông tin về các chế độ và
quyền lợi của mình.
.
Không chỉ NLĐ mất việc mà
DN cũng lao đao vì năng suất lao
Để thuyết phục người lao động quay lại nhàmáy, các DN cần cải thiện các chính sách an toàn và sức khỏe nghề nghiệp và
phòng ngừa COVID-19. Ảnh: PHONGĐIỀN
Doanh nghiệp xoay xở mọi cách
để níu chân người lao động
Hiện nhiều ngành như dệt may, da giày, điện tử…đang trong tình trạng thiếu hụt công nhân trầm trọng.
đạt thu nhập bình quân đầu người
hằng tháng cao nhất Việt Nam.
+
Bà
Valentina Barcucci,
chuyên
gia kinh tế lao
động ILO Việt
Nam:
Chúng
ta thấy rằng
Chính phủ đã
triển khai hàng
loạt biện pháp
để hỗ trợ gia
đình,NLĐ,DN
và mua vaccine. Tuy nhiên, để đảm
bảo không ai bị bỏ lại phía sau,
Chính phủ có thể sẽ cần phải tiếp
tục áp dụng các biện pháp hỗ trợ
cho đến khi khủng hoảng phần nào
đã được kiểm soát.
. Xin cám ơn các chuyên gia ILO
Việt Nam
.•
Nếu không giữ được
NLĐ thì khi khống chế
được dịch bệnh, DN
không có công nhân để
sản xuất.
