6
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứTư1-9-2021
Vì vậy, dự thảo nghị định quy
định về bảo vệ DLCN đang nhận
được sự quan tâm lớn, kỳ vọng sẽ
tạo cơ sở pháp lý để đảm bảo tốt
hơn quyền con người, quyền công
dân liên quan đến DLCN.
Cần quy định rõ
dữ liệu cá nhân là gì
và cấp độ bảo mật
Hệ thống pháp luật ở nước ta
hầu như chưa sử dụng thuật ngữ
“DLCN”, mà có các từ như “thông
tin cá nhân”, “thông tin riêng tư”,
“thông tin cá nhân trên môi trường
mạng”, “thông tin bí mật đời tư”,
“thông tin về đời sống riêng tư,
bí mật cá nhân, bí mật gia đình”,
“thông tin của ngươi tiêu dùng”…
Tuy nhiên, với DLCN (personal
data) là thông tin cho phép xác định
hoặc nhận dạng trực tiếp hay gián
tiếp một con người cụ thể.
Dựa vào khả năng tác động c a dữ
liệu tới đời sống, tâm lý con người,
DLCN được chia thành hai loại:
(i) DLCN cơ bản gồm những
thông tin cụ thể cho phép xác định
trực tiếp danh tính một con người
như tên, tuổi, giới tính, dân tộc.
(ii) DLCN nhạy cảm gồm những
thông tin liên quan trực tiếp đến
quyền cơ bản, tự do c a con người
và khi xử lý những thông tin này có
thể tạo ra r i ro đối với quyền này,
tác động nghiêm trọng đến danh
dự, nhân phẩm c a con người như
quan điểm chính trị, tôn giáo, tình
trạng đời sống tình dục, đặc điểm
di truyền học; tình trạng sức khỏe;
thông tin vi phạm pháp luật; thông
tin về vị trí địa lý thực tế c a cá
nhân ở quá khứ và hiện tại; về các
mối quan hệ xã hội…
Khi tách hai nhóm như trên, cần
có cấp độ bảo mật khác nhau, phân
quyền truy cập khác nhau và tôi ng
hộ cách phân chia như trong dự
thảo. Bởi hiện tại mới chỉ có Luật
An toàn thông tin mạng quy định về
nguyên tắc bảo vệ thông tin cá nhân
nhưng theo hướng cá nhân tự bảo
vệ và tuân th quy định c a pháp
luật. Do đó, theo tôi, nghị định mới
cần bổ sung nguyên tắc xử lý việc
tiết lộ thông tin cá nhân mà chưa
có sự đồng ý c a ch thể.
Không cầnquyđịnh “chứng
minh mục đích vi phạm”
Điều đặc biệt c a dự thảo nghị
định này là tích hợp quy định quy
tắc chung về bảo vệ DLCN, về cơ
quan quản lý nhà nước và chế tài
xử lý vi phạm.
Về xử lý hành chính, theo Điều
22 dự thảo thì hành vi vi phạm về
tiết lộ DLCN, về xử lý DLCN sau
khi ch thể dữ liệu chết, về xử lý
DLCN trong trường hợp không có
sự đồng ý c a ch thể dữ liệu… sẽ
bị phạt 50-80 triệu đồng, vi phạm
lần hai sẽ bị phạt 80-100 triệu đồng,
vi phạm lần ba sẽ bị phạt tiền tối
đa 5% tổng doanh thu c a bên bị
TS THÁI TUYẾTDUNG
Đ
ại dịch COVID-19 đã gây tổn
hại rất lớn đối với toàn bộ đời
sống xã hội. Tuy nhiên, đây
cũng là yếu tố thúc đẩy mạnh mẽ
việc ứng dụng công nghệ thông tin
trong quản lý nhà nước và là điều
kiện thuận lợi để kiểm tra các hệ
thống dữ liệu đã, đang hình thành
ở Việt Nam từ cấp quốc gia đến
địa phương.
Nỗi lo lộ dữ liệu cá nhân
Thời gian qua, rất nhiều dữ liệu
cá nhân (DLCN) đã bị thu thập rất
nhanh thông qua các ứng dụng (app)
do Nhà nước hoặc các ch thể liên
quan bắt buộc người dân phải khai
báo nếu muốn được khám bệnh, đi
lại, vào siêu thị, mua sắm…
Điều này càng đặt ra mối lo ngại
về việc lộ DLCN, về mua bán dữ
liệu, đánh cắp dữ liệu đang diễn ra
trên không gian mạng.
Theo báo cáo thực trạng công
tác bảo vệ DLCN c a Bộ Công an
năm 2019, có hơn 60 tổ chức, cá
nhân liên quan đến hoạt động mua
bán, sử dụng trái phép thông tin,
DLCN trên không gian mạng. Đó
là các công ty cung cấp giải pháp
công nghệ, nhân viên ngân hàng, cơ
quan nhà nước, người có khả năng
truy cập vào hệ thống chính quyền
điện tử về giáo dục, y tế, chứng
khoán, bệnh viện... Chỉ cần gõ từ
khóa là “mua bán dữ liệu khách
hàng” trên Google sẽ có ngay gần
5.400 kết quả.
Thời gian qua, rất nhiều dữ liệu cá nhân đã bị thu thập rất nhanh thông qua các ứng dụng bắt buộc người dân
phải khai báo nếumuốn được khámbệnh, đi lại…Ảnhminh họa: HOÀNGGIANG
xử lý vi phạm DLCN tại Việt Nam.
Tuy nhiên, dự thảo chưa quy định
rõ khoảng thời gian để xác định số
lần vi phạm nên khả năng gây khó
khăn khi áp dụng.
Hiện nay, còn có các quy định liên
quan đến hành vi này, cần thống nhất
để khi áp dụng không mâu thuẫn,
như khoản 2 Điều 100 Nghị định
15/2020 quy định phạt tiền 20-30
triệu đồng đối với hành vi tiết lộ
thông tin thuộc bí mật đời tư cá
nhân và bí mật khác mà chưa đến
mức truy cứu trách nhiệm hình sự.
Đối với tổ chức lưu trữ thông tin
thì phạt 10-20 triệu đồng về tiết lộ
thông tin đời sống riêng tư, bí mật
cá nhân, bí mật gia đình mà chưa
đến mức truy cứu trách nhiệm hình
sự (khoản 3 Điều 102); hoặc Điều
51 Nghị định 167/2013 thì hành
vi tiết lộ hoặc phát tán tư liệu, tài
liệu thuộc bí mật đời tư c a thành
viên gia đình bị phạt tiền 1-1,5 triệu
đồng khi hành vi này phải gắn với
mục đích nhằm xúc phạm danh dự,
nhân phẩm. Việc pháp luật yêu cầu
phải chứng minh mục đích c a cá
nhân, tổ chức tiết lộ, phát tán bí
mật đời tư c a người khác là điều
không hợp lý.•
“Việc pháp luật yêu cầu
phải chứng minh mục
đích của cá nhân, tổ chức
tiết lộ, phát tán bí mật
đời tư của người khác là
điều không hợp lý.”
TS
Thái Tuyết Dung
Nhiều thayđổi lớnvề thủ tục cấp sổhồng từ1-9
Hôm nay (1-9), Thông tư 09/2021 của Bộ TN&MT (sưa
đôi, bô sung môt sô điêu của Thông tư 23/2014) co hiêu
lưc. Thông tư 09/2021 bổ sung nhiều điểm mới liên quan
giấy chứng nhận (GCN) quyền sử dụng đất, quyền sở hữu
nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (hay còn gọi sổ hồng).
Khoản 5 Điều 11 Thông tư 09/2021 quy định trong
trường hợp dữ liệu quốc gia về dân cư được chia sẻ và kết
nối với dữ liệu c a các ngành, các lĩnh vực, trong đó có
lĩnh vực đất đai thì khi:
Cá nhân, tổ chức nộp hồ sơ thực hiện th tục đăng ký
đất đai, tài sản gắn liền với đất, cấp GCN mà có yêu cầu
thành phần là bản sao CMND/CCCD hoặc giấy chứng
minh quân đội, hoặc sổ hộ khẩu, hoặc giấy tờ khác chứng
minh nhân thân khác thì cơ quan tiếp nhận hồ sơ sử dụng
dữ liệu từ cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư mà không yêu
cầu người nộp hồ sơ phải nộp các giấy tờ này để chứng
minh nhân thân.
Với quy định mới này, tư ngay 1-9, khi dữ liệu quốc gia
về dân cư được chia sẻ và kết nối với dữ liệu c a lĩnh vực
đất đai thì người dân khi làm th tục cấp sổ hông sẽ không
cần mang theo bản sao các loại giấy tờ như CMND/
CCCD, sổ hộ khẩu…
Ngoai ra, Thông tư 09/2021 quy đinh thêm hai trường
hợp được cấp sổ hồng.
Khoản 2, 3 Điều 1 Thông tư 09/2021 bổ sung trường
hợp đăng ký biến động được cấp GCN:
- Thửa đất được tách ra để cấp riêng GCN đối với
trường hợp GCN đã được cấp chung cho nhiều thửa.
- Thay đổi diện tích đất ở trong thửa đất có vườn, ao
gắn liền với nhà ở do xác định lại diện tích đất ở theo quy
định.
TRÚC PHƯƠNG
Bảo vệ
dữliệucánhân
như thế nào?
Dự thảo nghị định quy định về bảo vệ
dữ liệu cá nhân đang nhận được
sự quan tâm lớn, kỳ vọng sẽ tạo
cơ sở pháp lý để đảmbảo tốt hơn
quyền con người, quyền công dân
liên quan đến dữ liệu cá nhân.
Quyềnnày được hiểu là quyềnđảmbảonhững thông
tin riêng tư về cá nhân sẽ bị xóa khỏi các kết quả tìm
kiếm trên Internet và các nền tảng lưu trữ khác trong
một số trường hợp nhất định tại một thời điểm nhất
định nhằmmục đích không cho phép bên thứ ba truy
cập thông tin. Bởi thực tế, chỉ sau vài cú nhấp chuột,
thông tin cá nhân củamột ai đó hoàn toàn có thể được
định danh, được lưu trữmãi mãi trênmôi trườngmạng
và người này muốn lãng quên (chỉ có cơ quan có thẩm
quyền lưu trữ các thông tin này).
Quyềnnày liênquan trực tiếpđếnquyềnbảovệDLCN,
quyền riêng tư. Việc ghi nhận quyền này sẽ gây áp lực
cho các nhà khai thác công cụ tìm kiếm khi nhận được
yêu cầu gỡ bỏ những thông tin, hình ảnh, video có liên
quan đến cá nhân. Tức những thông tin này từng được
công chúng biết đến trong một thời điểm nhất định
trước đó nhưng hiện tại, cá nhân có liên quan không
muốn để bên thứ ba tiếp cận được.
Họ muốn được lãng quên để có cuộc sống bình an
hiện tại hoặc để quá trình tái hòa nhập xã hội được dễ
dàng hơn (thường là những thông tin, hình ảnh về sự
bồng bột của tuổi trẻ hoặc thông tin vi phạm pháp
luật mà họ đã nộp tiền xử phạt, đã chấp hành xong
án phạt quá lâu).
Bổ sung “Quyền được lãng quên” trong không gian mạng Internet
