16
Quốc tế -
ThứBa5-10-2021
Lý do Trung Quốc cử gần
100 máy bay áp sát Đài Loan
Việc triển khai máy bay được xem là cách Bắc Kinh phản ứng trước việc Đài Loan ngày càng thể hiện
tâm thế sẵn sàng liên kết sâu rộng hơn với các nước khác để chống lại Trung Quốc.
VĨ CƯỜNG
T
rong ba ngày liên tiếp
(1, 2 và 3-10), Không
quân Trung Quốc (TQ)
đưa gần 100 máy bay áp
sát vùng nhận dạng phòng
không (ADIZ) lãnh thổ Đài
Loan thiết lập, ngày nhiều
nhất lên tới 39 chiếc (ngày
2-10), theo Cơ quan phòng
vệ Đài Loan. Phần lớn máy
bay trong đợt này là các loại
tiêm kích J-16, Su-30 cùng
một số ít máy bay săn ngầm
Y-8. Lực lượng phòng vệ Đài
Loan đáp trả điều động nhiều
tiêm kích đối phó, phát cảnh
báo vô tuyến và triển khai
các hệ thống tên lửa phòng
không giám sát hoạt động
của máy bay TQ.
TQthời gianquavẫn thường
xuyên đưa máy bay áp sát
Đài Loan nhưng đây là đợt
TQ triển khai số lượng kỷ lục
máy bay cho hoạt động gây
sức ép lên Đài Loan, theo tờ
South China Morning Post
.
Giải mã động thái
của Trung Quốc
Theo giới chuyên gia, màn
“khoe cơ bắp” nói trên củaTQ
nhìnchungchủyếumangdụng
ý chính trị. Theo tờ
Financial
Times
, trong tháng 10 có hai
ngày lễ lớn liên quan tới cả
đại lục và Đài Loan. Ngày
1-10 vừa qua là ngày Quốc
khánh thứ 72 của TQ nên dễ
hiểu việc Bắc Kinh muốn thể
hiện sức mạnh quân sự, nhất
là khi giới chức Đài Loan gần
đây liên tục có các phát ngôn
cứng rắn tỏ ý muốn xích lại
gần Mỹ hơn.
Hôm 27-9, hai nhóm tác
chiến tàu sân bayUSSRonald
Reagan và USS Carl Vinson
củaHải quânMỹ đã di chuyển
đến gần Đài Loan nhằm công
khai thể hiện sự ủng hộ dành
cho hòn đảo này. Nhìn từ góc
độ TQ, việc cùng lúc hai tàu
sân bayMỹ đi ngangĐài Loan
như vậy cũng là sự kiện chưa
có tiền lệ, có thể coi là một
kỷ lục không kém gì chuyện
Bắc Kinh đưa gần 100 máy
bay băng ngang eo biển.
Đến ngày 10-10 tới lượt Đài
Loan diễn ra lễ Song thập - kỷ
niệm ngày nổ ra cách mạng
TânHợi. BắcKinh lo ngại giới
chức Đài Loan sẽ nhân lễ này
có thêmnhữngphát ngônkhác,
làm ảnh hưởng tới chính sách
“một TQ” nên cần phải răn đe
để đảmbảo không có diễn biến
đáng lo ngại nào xảy ra. Hồi
năm ngoái, bài phát biểu của
lãnhđạoĐàiLoan-bàTháiAnh
Văn có nhiều nội dung nhấn
mạnh sự cần thiết của việc cải
thiệnnăng lực phòngvệ, tựchủ
về chính sách phòng vệ và chủ
động hơn trong tham gia các
diễn đàn khu vực và quốc tế.
Một số ý kiến khác, như
TS Wen-Ti Sung thuộc ĐH
Quốc gia Úc cho rằng động
thái của TQ là phản ứng trước
khả năng Đài Loan thời gian
tới có thể sẽ có nhiều cơ hội
hợp tác với liên minh an ninh
AUKUS được thành lập giữa
Mỹ - Anh - Úc. Dù hiện tại
giữa AUKUS và Đài Loan
chưa ký kết hay có động thái
cụ thể nào nhưng Mỹ - Anh
- Úc đều hiểu rõ muốn kiềm
chế TQ bắt buộc phải giành
được ảnhhưởngởhònđảonày.
“Chưa bao giờ Úc và Anh
có bước can dự sâu vào tình
hình Ấn Độ Dương - Thái
Bình Dương như cùng với
AUKUS hiện nay. Điều này
làm TQ lo ngại và phải phát
tín hiệu cảnh cáo rằng nếu
AUKUS có bất kỳ ý định gì
với Đài Loan thì họ sẽ sẵn
sàng leo thang quân sựđể phản
kháng” - đài
ABC
dẫn nhận
định của ông Wen-Ti Sung.
Liệu có gia tăng
nguy cơ xung đột?
Theo tờ
The Nikkei
, các đợt
TQ triển khai máy bay quân
sự đến Đài Loan gần đây đều
Mục tiêu quân sự của Trung Quốc
Theo chuyên gia Derek Grossman thuộc Viện Rand
Corporation (Mỹ), đợt triển khai máy bay quân sự của
TQ lần này không chỉ nhằm mục đích thị uy với Đài
Loan, mà TQ đã thực hiện được một số mục tiêu quân
sự nhất định là cung cấp cho giới chỉ huy quân đội TQ
những thông tin cần thiết về Đài Loan. Đó là về công
tác bố phòng phòng không, mức độ cải tiến của lực
lượng phòng vệ và đánh giá xem có thể thọc sâu đến
đâu mà vẫn không bị Đài Loan bắn trả. Dĩ nhiên, phía
TQ cần phải cân nhắc và cân bằng kỹ lưỡng giá trị của
các thông tin, chi phí bỏ ra bởi mỗi đợt triển khai máy
bay quân sự đều tốn kém cả về nguồn lực, nhân lực lẫn
thời gian lên kế hoạch.
Ngày 3-10, phát ngôn viên
Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price
đã lên tiếng cáo buộcTQkhiêu
khích khi điều một lượng lớn
máy bay áp sát Đài Loan. Ông
nhấn mạnh Washington luôn
quan tâm đến hòa bình và ổn
định xuyêneobiểnĐài Loan và
sẽ tiếp tục hỗ trợ Đài Loan duy
trì“khả năngphòng vệ đầy đủ”,
theo hãng tin
Reuters
.
Tiêu điểm
Động thái TQ tăng
cường triển khai
máy bay áp sát Đài
Loan khả năng có
liên quan đến việc
Đài Loan ủng hộ
liên minh an ninh
AUKUS giữa Mỹ -
Anh - Úc.
chọn đường bay băng ngang
qua quần đảo Đông Sa, phía
bắcBiểnĐông. Đông Sa (hiện
do Đài Loan kiểm soát) có vị
thế chiến lược quan trọng,
nằm trong chiến lược vành
đai bảo vệ mà Đài Bắc xây
dựng nhằm ngăn chặn từ xa
lực lượng quân sự của TQ đại
lục trong trường hợp hai bên
nổ ra chiến tranh. Ngược lại,
với Bắc Kinh thì Đông Sa là
bàn đạp có thể dùng để đổ
bộ lên phía Nam Đài Loan.
Hòn đảo này về khoảng cách
cũng rất gần với Hong Kong.
Do đó,
The Nikkei
cảnh báo
nếu Bắc Kinh thực tâmmuốn
leo thang tình hình trong thời
gian tới thì động thái đầu tiên
sẽ tìmcáchkiểmsoátĐôngSa,
bởi lực lượng Đài Loan hiện
diện trên quần đảo này tương
đối hạn chế.
Hồi tháng 8-2020, tờ
South
ChinaMorning Post
từng cho
biết Đài Loan có động thái
điều khẩn cấp 200 binh sĩ
thủy quân lục chiến tới Đông
Sa sau khi có thông tin TQ
dự định tập trận đánh chiếm
quần đảo này vào khoảng
thời gian đó.
Tuy nhiên, trả lời phỏng
vấn của đài
CNN
, chuyên gia
Derek Grossman thuộc Viện
RandCorporation(ViệnNghiên
cứu chính sách của chính phủ
Mỹ) nhận định dù tình hình
eo biển Đài Loan hiện nay
đang tương đối căng thẳng,
song khả năng nổ ra chiến
tranh lúc này vẫn ở mức thấp.
“Quân đội TQ vẫn chưa
đủ khả năng thực chiến. Hơn
nữa, họ vẫn chưa khắc chế
được khả năng bị quân đội
Mỹ phối hợp với Nhật và
Úc tấn công đáp trả trong
trường hợp muốn thu hồi Đài
Loan. Tôi nghĩ họ vẫn chờ
xem thêm tình hình” - ông
Grossman nói.
Trả lời phỏng vấn của tạp
chí
The National Interest
,
chuyên gia J. Michael Cole
thuộc Viện Chính sách TQ
củaĐHNottingham (Canada)
cũng cho rằng trước mắt, khả
năngTQxung đột vũ trang với
Đài Loan vẫn còn rất thấp và
nước này sẽ tiếp tục sử dụng
chiến thuật “lát cắt salami”,
tức thực hiện các hành động
gây hấn nhỏ và tăng dần. Các
hành động này quá nhỏ để có
thể khơi mào chiến tranh, song
tích lũy theo thời gian có thể
đạt được thay đổi chiến lược
đáng kể.•
Ngày 4-10, Quốc hội Nhật nhóm họp và bầu Chủ tịch
đảng Dân chủ Tự do (LDP) Fumio Kishida làm thủ tướng
thứ 100 của nước này, theo hãng tin
Kyodo News.
Việc
chủ tịch LDP đắc cử là kết quả đã được dự báo trước, do
LDP hiện là đảng cầm quyền và liên minh cầm quyền
đang chiếm đa số ở cả hai viện trong Quốc hội nước này.
Theo kế hoạch, Thủ tướng Fumio Kishida sẽ công bố
thành phần nội các mới và chính thức tuyên thệ nhậm
chức tại hoàng cung.
Kyodo News
cho hay trong nội các mới, Thủ tướng
Kishida dự kiến giữ nguyên ông Toshimitsu Motegi ở vị trí
ngoại trưởng. Ba bộ trưởng trong chính quyền của cựu thủ
tướng Yoshihide Suga gồm Bộ trưởng Quốc phòng Nobuo
Kishi; Bộ trưởng Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học
và Công nghệ Koichi Hagiuda và Bộ trưởng Tư pháp Yoko
Kamikawa cũng sẽ góp mặt, song
chưa rõ chức vụ họ đảm nhiệm.
Bên cạnh đó, trong số 20 vị trí
nội các của ông Kishida được cho
là sẽ có 13 người chưa từng tham
gia nội các nào trước đây. Điều
này phù hợp với cam kết của ông
Kishida là trao cơ hội cho những
người mới.
Về trọng tâm đối nội, nhiệm vụ
trước mắt của ông Kishida là ngăn
chặn số ca nhiễm COVID-19 tăng
lại và dần dần nới lỏng các hạn
chế, cũng như mở cửa lại biên giới. Ông Kishida từng tỏ ý
muốn tập trung giảm chênh lệch giàu nghèo trong xã hội
Nhật, tăng cường phân phối của
cải công bằng nhưng vẫn đảm bảo
giữ tăng trưởng kinh tế ở mức ổn
định.
Về đối ngoại, với kinh nghiệm
làm ngoại trưởng, dự kiến ông
Kishida sẽ tiếp tục nhấn mạnh
tầm quan trọng của việc thúc đẩy
Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương
tự do và rộng mở. Ông được cho
là sẽ tiếp tục hợp tác với Mỹ và
những quốc gia khác có cùng quan
điểm như Úc và Ấn Độ để đối phó
với những động thái của Trung Quốc ở biển Hoa Đông và
Biển Đông.
PHẠM KỲ
Khảnăngnội cácmới củaThủ tướngNhậtKishida sẽ cónhiềungười cũ
TiêmkíchĐài Loan tiến hành ngăn chặn, xua đuổi trongmột đợtmáy bay TrungQuốc áp sát
lãnh thổ này hồi tháng 3. Ảnh: AFP
Chủ tịch đảngDân chủ Tự do (LDP) Fumio Kishida
chính thức trở thành thủ tướngNhật. Ảnh: REUTERS
