6
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứBa5-10-2021
Đáng nói, có những đợt thiên
tai miền Trung, chỉ một nhân vật
có ảnh hưởng thôi cũng huy động
được số tiền lớn hơn cả những tổ
chức được pháp luật cho phép huy
động, quyên góp từ thiện.
Nếu chiếu theo Điều 5 Nghị định
64/2008 thì các cá nhân ấy không
thuộc đối tượng “được tiếp nhận và
phân phối tiền, hàng cứu trợ”. Thậm
chí, ngay cả Thông tư 72/2008 của
Bộ Tài chính cũng chỉ quy định các
đơn vị như báo, đài… chỉ được tiếp
nhận tiền, hàng cứu trợ của các tổ
chức, cá nhân trong nước, ngoài
nước chứ không được tổ chức phân
phối tiền, hàng cứu trợ đó, trừ những
khoản tiền hỗ trợ trực tiếp cho các
bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo
theo địa chỉ cụ thể.
Như vậy, nếu căn cứ đúng theo
quy định nêu trên thì những hoạt
động quyên góp, phân phối tiền,
hàng cứu trợ trong thời gian qua
của các cá nhân, doanh nghiệp, tổ
chức, kể cả báo, đài... đã vi phạm
Nghị định 64/2008/NĐ-CP.
Khẩn trương xây dựng nghị
định thay thế từ 2020
Tháng 10-2020, ôngNguyễnXuân
Phúc khi còn là Thủ tướng đã yêu
cầu Bộ Tài chính “khẩn trương”
sửa Nghị định 64/2008. Lúc này,
việc ca sĩ Thủy Tiên huy động được
hàng trăm tỉ đồng ủng hộ nạn nhân
lũ lụt miền Trung từ hồi giữa năm
2020 đang nhận được nhiều ý kiến
khác nhau.
Yêu cầu của Thủ tướng lúc đó
đối với Bộ Tài chính là phải khẩn
trương nghiên cứu, lấy ý kiến rộng
rãi, đầy đủ các bộ, ngành, cơ quan
liên quan và đối tượng chịu tác động
trực tiếp, xây dựng nghị định mới
thay thế Nghị định 64, trình Chính
phủ theo quy định của pháp luật.
Thật ra, từ năm 2019, bộ trưởng
Bộ Tài chính khi đó là ông Đinh
Tiến Dũng đã ký tờ trình về việc
sửa Nghị định 64/2008. Tuy vậy,
lúc đó vấn đề cá nhân đứng ra kêu
gọi, huy động quyên góp từ xã hội
chưa được đề cập.
Sau thời điểm ông Nguyễn Xuân
Phúc yêu cầu Bộ Tài chính khẩn
trương trình dự thảo sửa đổi Nghị
định 64/2008, ngày 25-12-2020,
Bộ Tài chính đã công khai bản dự
thảo trên cổng thông tin của bộ để
lấy ý kiến nhân dân theo quy định
của pháp luật.
Dự thảo này đã bổ sung thêm quy
định cho phép các cơ sở y tế, quỹ xã
hội, quỹ từ thiện và cá nhân được
vận động, tiếp nhận, quản lý và sử
dụng nguồn đóng góp tự nguyện
để thực hiện các hoạt động trợ giúp
người mắc bệnh hiểm nghèo, theo
từng trường hợp cụ thể. Đồng thời,
dự thảo cũng đã đề cao tính công
khai, minh bạch đối với cả tổ chức
và cá nhân trong việc tổ chức vận
động, tiếp nhận, phân phối và sử
dụng các nguồn đóng góp tự nguyện
hỗ trợ khắc phục khó khăn do thiên
tai, dịch bệnh, sự cố trong nước đối
với các tổ chức.
Tuy vậy, mọi chuyện vẫn dừng
ở đó cho đến nay khi chưa có một
nghị định chính thức nào được
ban hành để thay thế Nghị định
64/2008.
Khuyến khích tổ chức,
cá nhân vận động từ thiện
Thông tin từ Bộ Tài chính cho
hay hồi tháng 5, cơ quan này đã
trình Chính phủ ban hành nghị định
về vận động, tiếp nhận, phân phối
và sử dụng các nguồn đóng góp tự
nguyện hỗ trợ khắc phục khó khăn
do thiên tai, dịch bệnh, sự cố; hỗ trợ
bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo.
Đây là nghị định mới thay thế chứ
không phải để sửa đổi Nghị định
64/2008 như trước đây.
Hồi tháng 8, Bộ Tài chính cũng
có văn bản giải trình về đối tượng
áp dụng của nghị định theo ý kiến
chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Minh
Khái từ tháng 6. Khi đó, Phó Thủ
tướng Lê Minh Khái giao Bộ Tài
chính phải hoàn thiện dự thảo nghị
định theo hướng khuyến khích tổ
chức, cá nhân và toàn xã hội tham
gia vận động, tiếp nhận, phân phối
nguồn đóng góp tự nguyện; cần có
quy định cụ thể để triển khai thực
hiện chặt chẽ, có hiệu quả, đáp ứng
mục đích, ý nghĩa và yêu cầu quản
lý nhà nước.
Có nghĩa là việc vận động, tiếp
nhận, phân phối nguồn đóng góp tự
nguyện được mở ra cho toàn xã hội
theo các quy định chặt chẽ.
Bộ Tài chính đến nay đã hoàn
thiện hồ sơ xây dựng nghị định
và trong dự thảo đã bổ sung đối
tượng là các tổ chức có tư cách
pháp nhân (doanh nghiệp, hợp
tác xã, hội...), cá nhân tham gia
vận động, tiếp nhận và phân phối
nguồn đóng góp tự nguyện. Theo
Bộ Tài chính, sau hơn 10 năm thực
hiện Nghị định 64/2008, một số
hạn chế từ việc tổ chức vận động,
tiếp nhận, phân phối và sử dụng
các nguồn đóng góp tự nguyện đã
bất cập. Việc sửa đổi nghị định đó
là cần thiết.
Dự thảo nghị định mới sẽ quy
định rõ ràng, cụ thể các nội dung
từ phạm vi điều chỉnh, đối tượng
áp dụng, cơ quan kêu gọi vận động,
thời gian vận động, tiếp nhận, đến
các nội dung chi từ nguồn đóng góp
tự nguyện, tạo điều kiện thuận lợi
cho các bộ, ngành, địa phương và
người dân, tránh chồng chéo trong
việc triển khai thực hiện vận động,
tiếp nhận, phân phối và sử dụng
nguồn lực này.
CHÂNLUẬN
V
iệc cho phép cá nhân huy
động từ thiện là một trong
những điểm vẫn còn ý kiến
khác nhau dù Bộ Tài chính, tháng
12-2020, đã trình khi xây dựng
Nghị định sửa đổi Nghị định
64/2008 về vận động, tiếp nhận,
phân phối và sử dụng các nguồn
đóng góp tự nguyện hỗ trợ khắc
phục khó khăn do thiên tai, dịch
bệnh, sự cố; hỗ trợ bệnh nhân mắc
bệnh hiểm nghèo.
Nhiều hạn chế, bất cập
trong quy định
Ngày 4-10, trao đổi với
Pháp
Luật TP.HCM
, một phó chủ tịch
Ủy ban (UB) Trung ương MTTQ
Việt Nam cho hay: Từ năm 2018,
tức là sau khi được thi hành 10
năm, Nghị định 64/2008 đã bộc lộ
những hạn chế, bất cập do có các
hình thức huy động đóng góp tự
nguyện mới từ thực tế. Cụ thể là có
các cá nhân có uy tín, ảnh hưởng
trong xã hội đứng ra kêu gọi từ
thiện, quyên góp hỗ trợ những nạn
nhân do thiên tai, sự cố.
Chính vì vậy, UB Trung ương
MTTQ Việt Nam từ thời điểm đó
đã nêu ý kiến cần phải sửa đổi Nghị
định 64/2008 để các quy định của
pháp luật về từ thiện, quyên góp…
theo kịp thực tế.
Thật vậy, kể từ sự cố Formosa
hay thiên tai, bão lụt miền Trung
từ năm 2016 đến nay, nhiều cá
nhân có ảnh hưởng trong xã hội
như MC, ca sĩ… đã đứng ra kêu
gọi, vận động đóng góp tự nguyện
hỗ trợ cho những vùng thiên tai, sự
cố. Đặc biệt từ năm 2020 đến nay,
nhiều nghệ sĩ, ca sĩ đã đứng ra kêu
gọi từ thiện, hỗ trợ nạn nhân của lũ
lụt, dịch bệnh COVID-19.
Quản lý cá
nhân huy
động từ thiện
ra sao?
Cạnh đó, dự thảo nghị định cũng sẽ
quyđịnhđể thực hiện côngkhai,minh
bạch, sử dụng hiệu quả nguồn đóng
góp tự nguyện của tổ chức, cá nhân.
Một nguồn tin từ UB Trung ương
MTTQViệt Namcho hay tuần trước,
Ban Thường trực cơ quan này đã
họp thảo luận xung quanh dự thảo
thay thế Nghị định 64/2008. Một
nguồn tin ở Bộ Tài chính cũng cho
hay chiều 4-10, cơ quan này đã cùng
với UB Trung ương MTTQ Việt
Nam dự họp rà soát nội dung dự
thảo nghị định thay thế Nghị định
64/2008 nói trên.
Tuy vậy, vẫn theo nguồn tin từ
Bộ Tài chính, đây chỉ là một trong
các vấn đề cần thiết phải tiến hành.
Bởi từ đầu tháng 9 đến nay, Bộ Tài
chính vẫn đang chờ ý kiến đóng
góp từ các bộ, ngành, cơ quan liên
quan để tổng hợp, giải trình và trình
Chính phủ.•
Theo dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 64/2008,
cá nhân có đủ năng lực hành vi dân sự tham gia vận
động, tiếpnhận, phânphối nguồnđónggóp tự nguyện
khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố; hỗ
trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo.
Một trong những điều bị nghiêm cấm là lợi dụng
công tác vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng
nguồn đóng góp tự nguyện để trục lợi hoặc thực hiện
các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự an
toàn xã hội.
Cá nhân có trách nhiệmmở sổ ghi chépđầy đủ thông
tin về kết quả tiếp nhận, phân phối tiền, hiện vật đóng
góp tựnguyện theođối tượng, địabànđược hỗ trợ, thực
hiện công khai trên các phương tiện truyền thông và
gửi kết quả bằng văn bản tới UBND cấp xã, phường, thị
trấn nơi cư trú để niêm yết công khai trong 30 ngày…
Nghiêm cấm quyên góp từ thiện để trục lợi
Phó Thủ tướng Lê Minh
Khái giao Bộ Tài chính
phải hoàn thiện dự thảo
nghị định theo hướng
khuyến khích tổ chức,
cá nhân và toàn xã hội
tham gia vận động, tiếp
nhận, phân phối nguồn
đóng góp tự nguyện.
Theo dự thảo, cá nhân đủ năng lực hành vi
dân sự có thể được huy động từ thiện trong các
trường hợp thiên tai, dịch bệnh, sự cố và hỗ trợ
bệnh nhânmắc bệnh hiểmnghèo.
Các nhómthiện nguyện chuyển lương thực cứu trợ người dânmiền Trung bị ảnh hưởngmưa lũ
hồi tháng 10-2020. Ảnh: TT
Tiêu điểm
Bộ Công an xác minh
“lùm xùm về từ thiện”
Chiều 2-10, trả lời báo chí tại cuộc
họp báo của Chính phủ, Trung tướng
Tô Ân Xô, Chánh Văn phòng Bộ Công
an, xácnhậnbộnàynhậnđược tinbáo
tố giác tội phạm và đơn tố cáo liên
quan đến một số cá nhân hoạt động
gây quỹ, quyên góp từ thiện cứu trợ
cho nhân dân vùng bão lũ khu vực
miền Trung năm 2020. Bộ Công an
đã chỉ đạo Cục Cảnh sát hình sự kiểm
tra, xácminh. Hiện cục đangphối hợp
với các ngân hàng tiến hành rà soát
các tài khoản đã huy động từ thiện
để làm rõ việc tiếp nhận quyên góp
và quá trình giải ngân.
