16
Quốc tế -
ThứNăm7-10-2021
Chuyên gia phân tích khả năng
Mỹ - Trung Quốc hạ nhiệt
Phiên đối thoại ởThụy Sĩ được cho là nhằmmở đường cho cuộc gặp trực tiếp được trông đợi giữa lãnh đạo
hai nước.
VĨ CƯỜNG
N
gày 6 - 10 ( g i ờ đ ị a
phương), Cố vấn an
ninh quốc gia Mỹ Jake
Sullivan có phiên hội đàmvới
Ủy viên Bộ Chính trị Trung
Quốc (TQ) Dương Khiết Trì
ở TP Zurich (Thụy Sĩ) để
bàn về hướng đi cho quan
hệ song phương.
Quản lý căng thẳng
một cách có
trách nhiệm
Hãng tin
Al Jazeera
dẫn
tuyên bố của phát ngôn viên
Hội đồngAnninhquốc giaMỹ
EmilyHorne cho hay cuộc gặp
nói trên là minh chứng cho nỗ
lực của hai bên nhằm“quản lý
căng thẳng song phương một
cách có trách nhiệm”.
Lãnhđạohai nướcnhận thức
rõ tầmquan trọng của việc đối
thoạicởimởvàthẳngthắnnhằm
xác lập các điểm chung, từ đó
tiến tới giải quyếtmột cáchhiệu
quả những vấn đềmà hai nước
đang có bất đồng. “Bất chấp
căngthẳnggiatăng,Washington
vẫn không có ý định khơi mào
xung đột với Bắc Kinh” - bà
Horne khẳng định.
Quan chức này cũng cho
biết cuộc gặp là sự kiện nối
tiếp những gì đã được trao đổi
trong cuộc điệnđàmgiữaTổng
thống Mỹ Joe Biden và Chủ
tịch TQTập Cận Bình diễn ra
ngày 9-9. Sự kiện này lúc đó
được tờ
The Nikkei
đánh giá
là diễn biến đáng chú ý, bởi
đây là cuộc trao đổi đầu tiên
giữa lãnh đạo hai cường quốc
sau gần bảy tháng im lặng.
Tuy nội dung trao đổi có
phần không thoải mái khi ông
Tập vài lần lên tiếng phản đối
khi nghe ông Biden nhắc tới
chiến lược Ấn Độ Dương -
Thái Bình Dương của Mỹ,
song hai bên vẫn đồng ý duy
trì đối thoại song phương cấp
cao thường xuyên hơn. Bầu
không khí cũng tương đối nhẹ
nhàng khi hai nhà lãnh đạo
còn đề cập khả năng đi công
tác cùng nhau đến các TP ở
Mỹ và TQ vì hai người đã
quen nhau từ khi ông Biden
còn là phó tổng thốngMỹ, còn
ông Tập là phó chủ tịch TQ.
Giới chuyên gia
nói gì?
Trả lời hãng tin
Reuters
,
TS Evan Medeiros thuộc ĐH
Georgetown (Mỹ) đánh giá
cuộc gặp giữa ông Sullivan
và ông Dương có thể không
mang lại được nhiều kết quả
thực tế, trực tiếp tác động làm
giảm căng thẳng Mỹ - Trung.
Thay vào đó, sự kiện này nên
được coi làmột kiểu dò đường
của lãnhđạohai bên, xemphản
ứng của bên còn lại trước khi
tổ chức những phiên đối thoại
khác thực chất, chạmtới những
vấn đề gai góc hơn.
“Tôi cho rằng cứ phải chờ
nội dung đối thoại được công
bố chính thức để xem hai bên
đại diện Mỹ - Trung nói gì.
Vẫn còn quá sớm để đặt bất
cứ kỳ vọng nào về mặt tổng
thể quan hệ giữa hai nước. Tuy
nhiên, cái tôi cho rằng họ có
thể thực hiện được là làm rõ
những lằn ranh của nhau, cũng
như trao đổi thẳng thắn về lập
trường của mình trong một số
vấn đề nhạy cảm đang nóng
dần lên như Đài Loan hiện
nay” - ông Medeiros chia sẻ.
QuanđiểmcủaôngMedeiros
phần nào cũng được một bộ
phận lãnh đạo trong chính
quyền ông Biden chia sẻ. Cụ
thể, tờ
South China Morning
Post
dẫn lời một số quan chức
Nhà Trắng ẩn danh cho hay
rất mong đợi cuộc đối thoại
có thể giúp hàn gắn các kênh
liên lạc cấp cao Mỹ - Trung
và mở rộng đường cho ông
Tập và ông Biden gặp mặt
trực tiếp bên lề thượng đỉnh
Nhóm các nền kinh tế phát
triển và mới nổi hàng đầu thế
giới (G20) vào cuối tháng 10.
NếuWashington và Bắc Kinh
ký kết hay đi tới một cam kết
nào đó thực chất, rõ ràng điều
này chỉ có thể xảy ra khi hai
lãnh đạo cao nhất gặp nhau.
Giới học giả TQ cũng bày
Ủy viên Bộ Chính trị TrungQuốc Dương Khiết Trì
(trái)
và Cố vấn an ninh quốc giaMỹ Jake Sullivan
(phải)
trong cuộc đối thoại Mỹ - Trung ở bangAlaska, Mỹ hồi tháng 3. Ảnh: SCMP
Tờ
The New York Times
ngày 5-10 dẫn
một số nguồn tin nội bộ cho hay các quan
chức phản gián hàng đầu của Mỹ hồi tuần
trước đã gửi bức điện cảnh báo tới mọi căn
cứ của Cơ quan Tình báo trung ương Mỹ
(CIA) trên khắp thế giới. Nội dung bức điện
nói về việc ngày càng nhiều các nguồn tin
được CIA tuyển dụng từ các quốc gia khác
để làm gián điệp cho Mỹ đã bị bắt, bị giết
hoặc bị mua chuộc.
Theo nội dung bức điện, trung tâm phản
gián của CIA đã xem xét và phát hiện hàng
chục trường hợp trong nhiều năm qua có
liên quan đến các nguồn tin nước ngoài của
cơ quan này bị giết, bị bắt giữ hoặc nhiều
khả năng bị mua chuộc. Các cơ quan tình
báo nước ngoài ngày càng có năng lực cao
trong việc áp dụng những công nghệ mới để
theo dõi hoạt động của điệp viên CIA như
quét sinh trắc học, nhận diện khuôn mặt, trí
tuệ nhân tạo cũng như các công cụ tấn công
mạng để theo dõi hoạt động của các điệp
viên CIA nhằm tìm ra nguồn tin của họ.
Bức điện cũng nêu rõ CIAgặp khó khăn
trong việc tuyển dụng nguồn tin trong những
năm gần đây vì các vấn đề như nghiệp vụ kém,
quá tin tưởng vào các nguồn tin, đánh giá thấp
sự can thiệp của tình báo nước ngoài và quá
nóng vội trong việc tuyển dụng nguồn tin mà
không chú ý các nguy cơ phản gián tiềm ẩn.
Hiện các chuyên viên điều tra nghi ngờ nội
bộ CIA đã tồn tại nội gián và người này đã
phản bội tổ chức, làm lộ thông tin cho phía
Trung Quốc. Ngoài ra, các nhà điều tra cũng
đặt ra nghi vấn về việc người Trung Quốc có
thể đã xâm nhập hệ thống thông tin bảo mật
của CIA, từ đó tìm cách liên hệ với các đầu
mối thông tin ở Trung Quốc.
PHẠM KỲ
Lộ tin nhiều điệp viên CIA ở nước ngoài bị bắt, thủ tiêu
Khả năng Mỹ - Trung đã đạt được
đồng thuận về vấn đề Đài Loan
Ngày 6-10, Tổng thống Joe Biden cho biết ông và Chủ
tịch Tập Cận Bình đã có trao đổi về tình hình Đài Loan
và hai bên đã đồng ý tiếp tục tuân thủ thỏa thuận Đài
Loan. Theo đó, Mỹ tiếp tục chỉ công nhận và duy trì quan
hệ ngoại giao chính thức với chính quyền đại lục, theo
AP
. Dĩ nhiên, thỏa thuận này không ngăn cấmMỹ hỗ trợ
nâng cấp năng lực phòng vệ của Đài Loan hay đổ quân
can thiệp trong kịch bản Đài Loan bị xâm lược nếu cần.
Dù ông Biden không nói rõ thời gian của cuộc nói
chuyện,
AP
cho rằng đây là nội dung trong cuộc điện
đàm giữa hai lãnh đạo hồi ngày 9-9.
Cơ quan ngoại giao Đài Loan sau đó ra thông báo
cho biết đang làm rõ với phía Mỹ về lời nói của ông
Biden nhưng tin rằng chính sách cũng như cam kết của
Washington đối với Đài Loan không thay đổi. “Đối mặt
các mối đe dọa về kinh tế, ngoại giao, quân sự từ đại lục,
Đài Loan và Mỹ luôn duy trì liên lạc chặt chẽ và thông
suốt” - thông báo nêu rõ.
Hãng tin
Reuters
ngày 5-10
cho hay Cơ quan quản lý năng
lượnghạtnhânMỹvừachodừng
vận chuyển vật liệu phóng xạ
cho tập đoàn hạt nhân quốc
doanh lớn nhất TQ - CGN do
lo ngại Bắc Kinh tăng cường
vũ khí hạt nhân.
Tiêu điểm
Vẫn còn quá sớm
để đặt bất cứ kỳ
vọng nào về mặt
tổng thể quan hệ
giữa hai nước.
300
nhân viên ngoại giao Nga đang
có nguy cơ bị trục xuất khỏi Mỹ
khi một nhóm 17 nghị sĩ Mỹ ngày
5-10 gửi thư yêu cầu Tổng thống
Joe Biden phải đáp trả trước việc
Moscow yêu cầu cắt giảm gần 200
nhân viên ngoại giao Mỹ tại Nga,
theo hãng tin
Reuters
. Nhóm nghị
sĩ cho rằng nếu Nga muốn cắt giảm
thì Mỹ cũng sẽ phải có hành động
tương tự để đảm bảo cân bằng
nhân viên hai nước.
PHẠM KỲ
tỏ quan điểm tích cực về khả
năng Mỹ - Trung sẽ đối thoại
nhiều hơn trong thời gian tới.
GS Li Haidong thuộc Học
viện Ngoại giao TQ chia sẻ
với tờ
Thời báo Hoàn Cầu
rằng quan hệ hai nước đang
đứng trước một bước ngoặt
quan trọng nên mọi hành
động của các lãnh đạo đều
phải được tính toán kỹ càng,
lấy hòa bình - ổn định chung
làm mục tiêu phấn đấu.
“Việc hai bên đồng ý đối
thoại và ông Dương cùng ông
Sullivan gặp nhau làmột bước
đi rất tốt. Mỹ - Trung càng
hòa hợp, thẳng thắn thì trật
tự thế giới và khu vực châu
Á - Thái Bình Dương sẽ càng
ổn định” - ông Li cho biết.
Dù vậy, bình luận viên
Alexandra Jaffe của hãng
tin
AP
cũng cảnh báo mức
độ xuống thang và thiện chí
đối thoại giữaMỹ - Trung thời
gian tới sẽ được cải thiện tới
đâu phụ thuộc rất nhiều vào
sự chủ động của hai bên, mà
phần nhiều là TQ.
“Việc nước này trong tuần
qua điều hơn 100 máy bay
quân sự áp sát Đài Loan là
một hành động cố tình khiêu
khích rất khó chấp nhận và
không phù hợp thông điệp
kêu gọi bảo vệ ổn định khu
vực của Bắc Kinh.
“TQ hiểu rất rõ Đài Loan
là vấn đề dễ gây căng thẳng
nhưng vẫn cố tình điều máy
bay là đang có ý định thử
giới hạn của Mỹ. Washington
đang rất lo ngại khả năng nổ
ra xung đột giữa hòn đảo này
với TQ và sẽ có phản ứng dứt
khoát. Nếu tình trạng này kéo
dài, tôi e rằng mọi thành quả
đối thoại cũng sẽ vô dụng
nếu Bắc Kinh không chịu
lùi bước” - bà Jaffe chia sẻ.•
Biểu tượng của Cơ quan Tình báo trung ươngMỹ.
Ảnh: AFP
