6
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứNăm7-10-2021
Lũ lụtmiềnTrung năm2019, nhiều
diễn viên, ca sĩ, MC…đã phát động,
kêu gọi ủng hộ nạn nhân, nhiều người
kêu gọi được hàng trăm tỉ đồng.
Đặc biệt, khi đợt dịch COVID-19
bùng phát lần thứ tư hồi giữa năm
2021, nhiều cá nhân và chương trình
thiện nguyện bằng nhiều mối quan
hệ và uy tín của mình đã vận động
tài chính, trang thiết bị, vật tư y tế…
để hỗ trợ các bệnh viện (BV), lực
lượng tuyến đầu. Một Facebooker
đã tiếp nhận và phân phối hàng chục
triệu suất ăn và vật tư y tế cho tuyến
đầu chia sẻ: “Việc thiện nguyện ấy
cứ tự nhiên như hơi thở”.
Chương trình thiện nguyện “Nhịp
thở Quê hương” được các doanh
nhân và một số cá nhân khác khởi
xướng từ ngày 6-8-2021 đã chuyển
51 máy thở, máy trợ thở và vật
tư tiêu hao với tổng giá trị tương
đương 8 tỉ đồng cho các BV điều
trị COVID-19; trao 16 máy thở cho
Trung tâm cấp cứu 115 và các BV
khác tại TP.HCM.
Tổ chức Oxfam tại Việt Nam -
một tổ chức phi chính phủ trong
lĩnh vực phát triển nông thôn, giảm
thiểu rủi ro thiên tai và cứu trợ nhân
đạo, phát triển xã hội dân sự, dân
tộc thiểu số và nâng quyền của phụ
nữ - cũng vừa phối hợp với Đại sứ
quán New Zealand và Đại sứ quán
Thụy Sĩ viện trợ gần 1,3 tỉ đồng để
hỗ trợ những người lao động di cư
gặp khó khăn tại TP.HCM.
Theo chương trình này, bắt đầu từ
ngày 5-10 và trong vòng ba tháng
tới, hơn 700 lao động di cư gặp khó
khăn và dễ bị tổn thương, đặc biệt
là phụ nữ, tại những quận bị ảnh
hưởng nặng nề nhất (các quận 4, 6,
7, 9, 11, 12, Bình Thạnh) sẽ nhận
các suất hỗ trợ tiền mặt trị giá 1,5
triệu đồng.
Phản ứng chính sách
chậm
Điều5Nghị định64/2008quyđịnh:
Ngoài Mặt trận, Hội Chữ thập đỏ
các cấp, cơ quan thông tin đại chúng
của trung ương và địa phương; các
tổ chức, đơn vị ở trung ương và địa
phương được Mặt trận cho phép thì
“không một tổ chức, đơn vị, cá nhân
nào được quyền tổ chức tiếp nhận
tiền, hàng cứu trợ”.
Ngay cả những cơ quan, bộ, ngành
ở trung ương muốn huy động cơ
quan đóng góp để giúp đỡ trực tiếp
nạn nhân của thiên tai, dịch bệnh,
các trường hợp khó khăn hay bệnh
hiểm nghèo, theo Điều 9 Nghị định
64/2008, phải “nộp trực tiếp vào tài
CHÂNLUẬN
D
ự thảo Nghị định về vận
động, tiếp nhận, phân phối
và sử dụng các nguồn đóng
góp tự nguyện hỗ trợ khắc phục
khó khăn do thiên tai, dịch bệnh,
sự cố; hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh
hiểm nghèo (dự thảo) thay thế Nghị
định 64/2008 vẫn đang được các
cơ quan bàn thảo.
Thực tiễn cho thấy dự thảo cần
phải được ban hành sớmđể hợp thức
hóa các hoạt động thiện nguyện đã
và đang diễn ra.
“Việc thiện nguyện
cứ tự nhiên như hơi thở”
Từ nhiều năm qua, các cá nhân,
tổ chức, doanh nghiệp bằng nhiều
cách đã đóng góp tài chính, vật tư,
trang thiết bị y tế để hỗ trợ công tác
phòng chống dịch cũng như khắc
phục hậu quả thiên tai.
Các nhómthiện nguyện chuyển lương thực cứu trợ cho người dân bị lũ lụt ởmiền Trung hồi tháng 10-2020. Ảnh: A.TÙNG
Cần sớm
hoàn thiện
quy định
cá nhân
làm từ thiện
Nếu hình thành được các tổ chức làm từ
thiện chuyên nghiệp, bài bản, uy tín thì
gánh nặng hay sức ép cho cá nhân, tổ chức
làm từ thiện sẽ tự nhiên giảmđi.
khoản của Ban cứu trợ cùng cấp”.
Bàn về vấn đề thực tiễn vượt
cuộc sống trong trường hợp thiện
nguyện và Nghị định 64/2008, luật
sư Trương Thanh Đức, Đoàn Luật
sư TP Hà Nội, cho rằng: Pháp luật
thường có độ trễ so với thực tiễn.
Tuy nhiên, nếu tính từ việc MC
PhanAnh huy động từ thiện giúp đỡ
nạn nhân bão lụt miền Trung năm
2016 đến nay thì đã năm năm. Tuy
nhiên, đến nay Nghị định 64/2008
mới tiếp tục được dự thảo thay thế.
“Phản ứng chính sách chậm dẫn
đến sự tranh cãi, phức tạp không
đáng có, ảnh hưởng đến hoạt động
thiện nguyện, đến tâm huyết của
người làm thiện nguyện. Hình thành
được các tổ chức làm từ thiện chuyên
nghiệp, bài bản, uy tín mới là việc
quan trọng hơn. Khi đó, các gánh
nặng hay sức ép cho cá nhân, tổ
chức làm từ thiện sẽ tự nhiên giảm
đi” - luật sư Đức nói.
TS Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó
Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội,
cho rằng: Quyền tiếp nhận tiền, hàng
cứu trợ của cá nhân cần được công
nhận. Thực tế cho thấy rất nhiều
cá nhân, đặc biệt là các nghệ sĩ nổi
tiếng vẫn thường xuyên không chỉ
đứng ra vận động mà còn trực tiếp
tiếp nhận các khoản đóng góp cứu
trợ. Điều này rõ ràng vi phạm quy
định của Nghị định 64/2008.
“Tuy nhiên, vi phạm nghị định
thì vẫn chưa chắc đã vi phạm pháp
luật, bởi vì BLDS 2015 quy định
chỉ có luật mới có thể hạn chế quyền
dân sự. Là một văn bản dưới luật,
Nghị định 64/2008 không thể hạn
chế quyền này. Như vậy, quy phạm
cấmcá nhân tiếp nhận tiền, hàng cứu
trợ đã bị BLDS vô hiệu hóa” - TS
Nguyễn Sĩ Dũng nhận định.•
Chúng tôi hoan nghênh việc Chính phủ giao Bộ Tài
chính chủ trì xây dựng Nghị định thay thế Nghị định
64/2008.
Qua nghiên cứu bản dự thảo mới nhất, chúng tôi
nhận thấy dự thảo đã mở rộng đối tượng thamgia vận
động, tiếp nhận, quản lý và sử dụng nguồn đóng góp
tự nguyện để góp phần khắc phục hậu quả thiên tai,
dịch bệnh, sự cố trong nước và hỗ trợ người mắc bệnh
hiểm nghèo. Bên cạnh đó, những thảo luận gần đây
về việc một số nghệ sĩ, ca sĩ, cá nhân cứu trợ nạn nhân
thiên tai, dịch bệnh… đang đặt ra yêu cầu lớn về tính
chuyên nghiệp, hợp tác và công khai, minh bạch trong
hoạt động cứu trợ khẩn cấp.
Để làm được việc này, chúng tôi đề nghị xây dựng
một“hướng dẫn quy trình đánh giá thiệt hại, vận động,
tiếp nhận, phân phối và sử dụng nguồn đóng góp tự
nguyện để khắc phục hậu quả thiên tai, sự cố và dịch
bệnh”, qua đó tất cả tổ chức, cá nhân tham gia cứu trợ
khẩn cấp có thể nắm và thực hiện được một quy trình
làm việc chuyên nghiệp và hiệu quả.
Về lâu dài, để bảo đảm một hành lang pháp lý vững
chắc, tôi cho rằngChínhphủcầnnghiêncứu, xâydựngvà
trìnhQuốchội banhànhLuậtTổchức vàhoạt động thiện
nguyện, phi lợi nhuận trongnhiệmkỳQuốc hội khóaXV.
Ông
PHẠM QUANG TÚ
,
Phó Giám đốc quốc gia
Oxfam tại Việt Nam
Cần xây dựng, ban hành Luật Thiện nguyện
“BLDS 2015 quy định chỉ
có luật mới có thể hạn chế
quyền dân sự. Làmột văn
bản dưới luật, Nghị định
64/2008 không thể hạn chế
quyền tiếp nhận tiền, hàng
cứu trợ của cá nhân.”
TS
Nguyễn Sĩ Dũng
Truy tố cựu chánh án, phó chánh án ở Tây Ninh
Nguồn tin của
Pháp Luật TP.HCM
cho biết VKSND
tỉnh Tây Ninh đã chuyển hồ sơ truy tố sang tòa cùng cấp
vụ ông Nguyễn Duy Lâm và ông Đỗ Thanh Bình (cựu
chánh án và phó chánh án TAND huyện Châu Thành)
thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Theo hồ sơ, từ tháng 6-2013 đến tháng 1-2016, ông
Lâm đã thiếu kiểm tra toàn diện các chứng cứ, tài liệu do
kế toán Nguyễn Hoàng Sơn lập và trình ký, dẫn đến việc
Sơn đã chiếm đoạt hơn 761 triệu đồng.
Tương tự, ông Bình cũng thiếu trách nhiệm, dẫn đến
việc Sơn chiếm đoạt hơn 1,1 tỉ đồng trong thời gian từ
tháng 6-2013 đến tháng 9-2018.
Cáo trạng nêu cả hai ông không thực hiện đúng nhiệm
vụ, không làm hết trách nhiệm của chủ tài khoản, của lãnh
đạo có trách nhiệm trong quản lý hoạt động tài chính của
đơn vị, dẫn đến việc Sơn đã chiếm đoạt, gây thiệt hại hơn
1,9 tỉ đồng cho TAND huyện Châu Thành.
Cơ quan tố tụng ghi nhận cả hai ông thành khẩn khai báo.
Ông Bình cùng với ông Trần Tuấn Vũ (nguyên chánh án
TAND huyện Châu Thành) phát hiện hành vi phạm tội của
Sơn và chuyển cơ quan điều tra đề nghị điều tra, xử lý.
Mới đây, TAND tỉnh Tây Ninh xử sơ thẩm đã tuyên
phạt Sơn 15 năm tù về tội tham ô tài sản, buộc Sơn bồi
thường cho TAND huyện Châu Thành số tiền chiếm đoạt.
Trước đó, Sơn đã bồi thường gần 1,6 tỉ đồng.
HĐXX cũng đồng tình việc cơ quan điều tra không xử
lý hình sự ông Vũ. Ông Vũ đã bị xử lý trách nhiệm về mặt
chính quyền.
Năm 2013, lợi dụng việc kho bạc nhà nước không kiểm
tra chi tiết các chứng từ tài chính, Sơn đã lập khống danh
sách người nhận lương trong bảng lương hằng tháng của
đơn vị để chuyển tiền chiếm đoạt vào những tài khoản này
rồi rút ra sử dụng.
Sơn còn mượn tài khoản của các cán bộ công tác tại tòa
án huyện để chuyển tiền vào đó, rồi yêu cầu họ rút ra đưa
cho mình...
HOÀNG YẾN
Tiêu điểm
Vẫn chờ dự thảo Nghị định
thay thế Nghị định 64/2008
Thông tin từ Bộ Tài chính cho hay:
Dự thảo Nghị định thay thế Nghị
định 64/2008 hiện vẫn đang được cơ
quan này tiếp thu và chỉnh lý. Có thể
tới đây, một dự thảo mới sẽ được đệ
trình Chính phủ và lấy ý kiến rộng rãi.
Trước đó, tháng 6-2021, Phó Thủ
tướng Lê Minh Khái giao BộTài chính
hoàn thiện dự thảo nghị định theo
hướng khuyến khích tổ chức, cá nhân
và toàn xã hội thamgia vậnđộng, tiếp
nhận, phân phối nguồn đóng góp tự
nguyện; cần có quy định cụ thể để
triển khai thực hiện chặt chẽ, có hiệu
quả, đáp ứng mục đích, ý nghĩa và
yêu cầu quản lý nhà nước.
