6
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứHai11-10-2021
thể chế hóa đầy đủ trong Luật Đất
đai 2013. “Ví dụ, các vấn đề về
phân công, phân quyền, phân cấp,
kiểm soát quyền lực, đề cao nhân tố
quyền con người, quyền công dân.
Luật Đất đai 2013 còn có chỗ chưa
đề cao các vấn đề này”.
GS Võ Khánh Vinh, người từng
tham gia biên tập dự thảo Hiến pháp
2013 cùng với GSTrầnNgọcĐường,
cũng chung quan điểm. Ông Vinh
nói thời điểm đó, việc sửa hiến pháp
đã “lấn át” việc sửa Luật Đất đai
nên Luật Đất đai 2013 chưa được
đầu tư theo tinh thần mới của Hiến
pháp 2013.
Ông cũng đặt vấn đề: “Luật Đất
đai 2013 đã thể chế hóa đầy đủ vấn
đề “sở hữu toàn dân” hay chưa?
Hay chỉ mới làm rõ phần quản lý và
thống nhất quản lý của Nhà nước?”.
Phải có cơ chế thực hiện
“sở hữu toàn dân”
PGS Nguyễn Quang Tuyến, ĐH
Luật Hà Nội, cho rằng: Lần sửa Luật
Đất đai này cần phải tiếp tục làm
rõ “nội hàm vai trò của Nhà nước”
trong vấn đề sở hữu đất đai. Bởi hiện
nay, Nhà nước Việt Nam đang đóng
ba vai trò: Đại diện chủ sở hữu toàn
dân về đất đai, người quản lý đất đai
và người sử dụng đất.
“Luật Đất đai 2013 đã đề cập đến
đại diện chủ sở hữu và quản lý đất đai
của Nhà nước. Nhưng vai trò người
sử dụng đất của Nhà nước thì đang
có vấn đề” - ông Tuyến nhận định.
Và vì vậy, theo ông Tuyến, cần phải
làm rõ nội hàmquản lý nhà nước đối
với đất đai; phải làm rõ xem Chính
phủ, UBND các cấp thực hiện vai
trò quản lý đến đâu, Bộ TN&MT
tham mưu thế nào.
“Nhà nước đại diện sở hữu toàn
dân về đất đai nhưng dân có quyền
gì? Phải quy định rõ trong lần này.
Nhà nước là đại diện thì có quyền,
trách nhiệm, còn dân thì không có”
- PGS Tuyến nói mình phát biểu với
tư cách nhà khoa học.
GSVinhvẫn theokiểu“đặt vấnđề”:
“Toàn dân là ai? Cứ chung chung,
toàn dân làQuốc hội, HĐNDcác cấp,
làMặt trận ở vai trò giám sát chăng?
Đó mới là toàn dân chứ không thể
có một toàn dân trừu tượng”.
Dùng văn kiện Đại hội XIII
để soi rọi
GS Vinh nói: “Vấn đề đất đai sôi
động ở Quốc hội nhưng đã đẩy đến
nơi đến chốn chưa? Đại hội Đảng
lần thứ XIII xác định dân là trung
tâm, bổ sung thêm “dân thụ hưởng”,
vậy trong vấn đề đất đai dân đã được
“thụ hưởng” xứng đáng chưa?”.
Ông Ngô Sách Thực nói Hiến
pháp 2013 quy định: “Đất đai là tài
nguyên đặc biệt của quốc gia, nguồn
lực quan trọng phát triển đất nước,
được quản lý theo pháp luật”. Tuy
nhiên, Luật Đất đai 2013 chưa định
chế rõ ràng, làm nổi bật điều này.
GS Vinh cho rằng: Hiến pháp
2013 nhấn mạnh điều này nhưng
Luật Đất đai 2013 chưa tuân thủ tư
tưởng hiến định này. “Ta mới nhấn
mạnh, ưu tiên “quản lý nhà nước”
từ quy hoạch cho đến đại diện, định
giá. Phải rà lại, bám vào việc văn
kiện Đại hội XIII nhấn mạnh vai trò
của dân và Mặt trận đối với đất đai
để sửa đổi” - GS Vinh nói.
Mặt khác, theo GSVinh, hiện nay
công tác quy hoạch đất đai chưa đủ
“trân trọng” đối với một “nguồn lực
đặc biệt” như hiến pháp quy định.
Việc quy hoạch, sử dụng đất đai
còn khá tùy tiện, hay thay đổi, mà
không phải là “do dân, chủ sở hữu
đất đai” thay đổi.
Phó Chủ tịch, Tổng thư ký Ủy
ban Trung ương MTTQ Việt Nam
Lê Tiến Châu cũng cho rằng: “Quan
điểm xây dựng pháp luật về đất đai
phải xác định đất đai là tài nguyên
quan trọng, phải giữ gìn bền vững
và khai thác hiệu quả trên cơ sở
cân bằng lợi ích Nhà nước - doanh
nghiệp - người dân”.
PGS Tuyến nói luật đã quy định
Quốc hội, HĐND các cấp thực
CHÂNLUẬN
Đ
iểm căn bản đầu tiên trong
báo cáo giám sát về những
bất cập của Luật Đất đai 2013
mà Ủy ban Trung ương MTTQ
Việt Nam nêu tuần trước là nhiều
quy định trong Hiến pháp 2013 về
đất đai chưa được quy định trong
Luật Đất đai.
Mới chỉ quy định
quyền của Nhà nước
Trình bày báo cáo, Phó Chủ tịch
Ủy ban Trung ương MTTQ Việt
NamNgô Sách Thực cho hay: Hiến
pháp năm 2013 quy định: “Đất đai,
tài nguyên nước, tài nguyên khoáng
sản, nguồn lợi ở vùng biển, vùng
trời, tài nguyên thiên nhiên khác và
các tài sản do Nhà nước đầu tư, quản
lý là tài sản công thuộc sở hữu toàn
dân do Nhà nước đại diện chủ sở
hữu và thống nhất quản lý”.
Quy định này được cụ thể hóa tại
Điều 4 Luật Đất đai 2013 rằng: “Đất
đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà
nước đại diện chủ sở hữu và thống
nhất quản lý. Nhà nước trao quyền
sử dụng đất cho người sử dụng đất
theo quy định của luật này”.
Tuy vậy, theo ông Thực, Luật Đất
đai 2013 này chỉ quy định về quyền
và trách nhiệm của Nhà nước đối
với đất đai tại chương 2, trong khi
đó, toàn dân với vai trò là chủ sở
hữu đất đai lại không được Luật Đất
đai quy định mà chỉ đề cập quyền
đại diện của chủ sở hữu đất đai là
Nhà nước.
GS Trần Ngọc Đường hôm 8-10,
giải thích tại hội nghị giám sát
những bất cập của Luật Đất đai,
thông tin rằng: Luật Đất đai 2013
được xây dựng song song với Hiến
pháp 2013 nên nhiều tư tưởng, tư
duy của hiến pháp mới chưa được
PGSNguyễn
Quang
Tuyến phát
biểu tại hội
nghị giám
sát, xemxét
những bất
cập và kiến
nghị sửa đổi
Luật Đất đai
2013 doỦy
ban Trung
ươngMTTQ
Việt Nam
tổ chức.
Ảnh:
CHÂN LUẬN
hiện quyền đại diện sở hữu. Nhưng
tính ra có “hơn 2 vạn” cơ quan đại
diện sở hữu thì có kiểm soát được
không? “Nhà nước điều tiết giá trị
tăng thêm từ đất đai không do đầu
tư của người sử dụng đất mang lại
nhưng điều này chỉ trên giấy. Phải
sửa các quy định liên quan đến quản
lý đất công” - PGS Tuyến nói.
Một trong những vấn đề để “kiểm
soát quyền lực nhà nước đối với cơ
quan thực hiện quyền đại diện chủ
sở hữu đất đai” được luật quy định là
lấy ý kiến và trách nhiệm giải trình.
Tuyvậy, PGSTuyếnnhậnđịnh: “Luật
Đất đai quy định nửa vời, chưa trân
trọng ý kiến người dân mà còn nói
chung chung! Ví dụ, quy hoạch đất
đai thì lấy ý kiến dân nào? Dân bị
tác động hay đại diện kiểu mấy ông
bí thư chi bộ, tổ dân phố?”.
GS Vinh đặt vấn đề: Liệu có thể
áp dụng Luật Trưng cầu ý dân đối
với các vấn đề đất đai ở các cấp độ
hay không. Cả GS Vinh và ông Lê
Tiến Châu đều đồng quan điểm, về
lâu dài, Đảng cần phải có một chủ
trương, chính sách mới về đất đai vì
hiện biến động đất đai là rất nhanh
và thực tế đã vượt xa các quy định
của pháp luật.•
Về lâu dài, Đảng cần
phải có một chủ trương,
chính sách mới về đất
đai vì hiện biến động đất
đai là rất nhanh và thực
tế đã vượt xa các quy
định của pháp luật.
Tài xế dừng xe nằm ngủ gây tai nạn chết người
TAND Cấp cao tại TP.HCM vừa nhận được đơn kháng
cáo của bị cáo Đỗ Hữu Kiên xin cho hưởng án treo.
Xử sơ thẩm, TAND tỉnh Đồng Nai tuyên phạt bị cáo
một năm tù về tội vi phạm quy định về tham gia giao
thông đường bộ.
Khoảng 2 giờ ngày 11-2-2020, Kiên điều khiển xe tải
chở khoảng 240 thùng ong mật từ Bình Phước về Đồng
Nai cho khách. Đến nơi, Kiên cho xe đậu sát lề đường bên
phải theo hướng lưu thông, bật đèn cảnh báo phía trước,
phía sau, đèn soi biển số và đèn hai bên hông xe.
Để bốc hàng xuống, hai người bốc vác đi cùng đã tháo
chốt và hạ bửng thành thùng phía sau xe vuông góc với mặt
đất, che khuất đèn tín hiệu phía sau và đèn soi biển số xe.
Kiên đi kiểm tra một vòng rồi lên xe nằm ngủ. Đến khoảng
4 giờ 20, khi số thùng ong mật trên xe chuyển xuống gần hết
thì cả ba nghe thấy tiếng mô tô do ông Tang Nanqing (quốc
tịch Trung Quốc) điều khiển từ phía sau đi tới.
Cả ba đã dùng đèn pin đeo trên đầu cảnh báo và hô lớn
để ra hiệu cho ông Tang Nanqing biết. Tuy nhiên, ông
Tang Nanqing vẫn điều khiển xe va chạm thẳng vào bửng
thành thùng phía sau ô tô gây tai nạn và tử vong.
HY
Luật Đất đai
2013 chưa
tương thích
với Hiến pháp
điểm nào?
Hiến pháp 2013 quy định đất đai là sở hữu
toàn dân nhưng vai trò sở hữu toàn dân lại
không được Luật Đất đai 2013 quy định.
Kiến nghị sửa đổi Luật Đất đai đảm bảo tương thích,
đồng bộ với hiến pháp. Nghiên cứu, chỉnh sửa các quy
định tại các đạo luật khác nhau để đảmbảo thống nhất,
đồng bộ với pháp luật về đất đai.
Cần bổ sung các quy định về quyền của chủ sở hữu
toàn dân đối với đất đai trong Luật Đất đai nhằm đảm
bảo sự tương thích với Điều 52 Hiến pháp.
Sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Đất đai theo
hướng làm rõ vai trò của Nhà nước với ba tư cách:
1. Là đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai;
2. Là người thực hiện chức năng thống nhất quản lý
đất đai trong phạm vi cả nước;
3. Là người sử dụng đất với cơ chế cụ thể để bảo
đảm thực hiện.
(Trích báo cáo giám sát về những bất cập của Luật
Đất đai 2013 của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam)
Làm rõ vai trò Nhà nước ở ba tư cách
Theo báo cáo của Ủy ban Trung
ương MTTQViệt Nam, Luật Đất đai
2013 chưa xác định rõ, chi tiết việc
kiểm soát quyền lực nhà nước đối
với các cơ quan thực hiện quyền
đại diện chủ sở hữu đất đai; chưa
thể hiện được sự phân cấp, phân
quyềnvàtráchnhiệmtrongquảnlý
đấtđai;giátrịtăngthêmcủađất(địa
tô chênh lệch) chưađược tập trung
vào ngân sách nhà nước, chưa hài
hòa lợi ích của các bên…
Tiêu điểm
