16
Quốc tế -
Thứ Tư 3-11-2021
Tiêu điểm
Nhân viên y tếMỹ tại một bệnh viện thuộc TP Salt Lake City, bangUtah hồi tháng 7. Ảnh: AP
Thế giới 5 triệu người chết vì
COVID-19: Nỗi lo chưa kết thúc
Số người chết vì COVID-19 trên toàn cầu đã vượt con số 5 triệu và nỗi lo chưa kết thúc khi dịch vẫn lan
mạnh ở nhiều khu vực và vẫn còn hơn nửa dân số thế giới chưa được tiêm chủng.
VĨ CƯỜNG
T
hống kê của ĐH John
Hopkins (Mỹ) cho thấy
tính đến ngày 2-11 (giờ
Việt Nam), thế giới ghi
nhận gần 248 triệu ca nhiễm
COVID-19 với hơn 5 triệu
người chết. Mỹ, Liên minh
châu Âu, Anh và Brazil - tất
cả quốc gia có thu nhập trên
trung bình hoặc cao - chiếm
1/8 dân số thế giới nhưng
lại chiếm gần một nửa tổng
số ca tử vong. Riêng Mỹ
có hơn 740.000 người chết,
nhiều hơn bất kỳ quốc gia
nào khác. Trên phạm vi toàn
cầu, COVID-19 hiện đang
là nguyên nhân gây tử vong
đứng hàng thứ ba, sau bệnh
tim và đột quỵ.
Số người chết thực tế
có thể 17 triệu
Trả lời tờ
South China
Morning Post
, GS Arnaud
Fontanet thuộc Viện Pasteur
(Pháp) chia sẻ rằng thực tế
số người chết có thể cao
hơn con số 5 triệu nói trên
nhiều. Tổ chức Y tế Thế giới
(WHO) ước tính số tử vong
do COVID-19 có thể cao gấp
2-3 lần con số thông báo chính
thức, bởi có nhiều trường hợp
bị bỏ sót khi thống kê. Tạp
chí
The Economist
từng dự
đoán con số tử vong thực tế
sẽ rơi đâu đó vào khoảng 17
triệu người.
Một hệ lụy khác là đại dịch
đã gây mức độ tổn thương
không thể chủ quan đến
sức khỏe tâm thần của mọi
người. “Dịch bệnh không
chỉ là nguyên nhân duy nhất
gây tử vong. Căng thẳng tinh
thần đã trở thành một vấn đề
nghiêm trọng khi đại dịch kéo
dài. Hai quốc gia châu Á là
Công bố nguyên nhân vụ tàu ngầm Mỹ
gặp nạn ở Biển Đông
Hôm 1-11, phát ngôn viên Hạm đội 7 Hải quân Mỹ cho
biết nguyên nhân khiến tàu ngầm USS Connecticut bị hư
hại nghiêm trọng vào tháng trước
là do tàu va phải núi
ngầm dưới Biển Đông chưa được định vị trên hải đồ chứ
không phải va chạm với một tàu khác.
Kết luận của cuộc điều tra đã được trình lên tư lệnh
Hạm đội 7 là Phó Đô đốc Karl Thomas.
Trước đó, trang
USNI News
của Viện Hải quân Mỹ - tổ
chức tư vấn có quan hệ đặc biệt với Hải quân Mỹ cho biết
vụ va chạm đã khiến một số thủy thủ bị thương nhưng
không nguy hiểm đến tính mạng.
Trang này cũng cho biết vụ va chạm đã làm hỏng các
thùng chứa đạn phía trước của tàu và buộc tàu phải nổi
trên mặt nước trong một tuần khi đến căn cứ quân sự đảo
Guam để sửa chữa. Mặc dù bị hư hỏng nặng nhưng lò
phản ứng hạt nhân bên trong con tàu không bị ảnh hưởng.
Còn theo tờ
South China Morning Post
, các hình ảnh
vệ tinh cho thấy hệ thống sóng âm vòm ở phần mũi con
tàu đã bị hư hỏng và cần thay thế. “Gần như chắc chắn là
tàu USS Connecticut đã có cú đâm trực diện và làm nứt
vòm sóng âm, hệ thống cảm biến quan trọng nhất. Điều
đó có nghĩa là con tàu bị mù, điếc dưới nước và buộc
phải ngừng nhiệm vụ ngay lập tức” - chuyên gia quân sự
Antony Wong Tong ở Macau nhận định.
PHẠM KỲ
Ông Putin: Hệ thống phòng không Nga
chuẩn bị được nâng cấp thêm
Đài
RT
ngày 1-11 dẫn lời Tổng thống Nga Vladimir
Putin cho biết khả năng hệ thống phòng không S-500 sẽ
được chuyển giao cho quân đội nước này trong vài năm tới.
Nhà lãnh đạo Nga khẳng định việc trang bị thêm hệ
thống tên lửa phòng không sẽ giúp đưa mức độ hiện đại
của Nga lên ít nhất 80% trong giai đoạn 2025-2027.
Hiện vẫn còn rất ít thông tin về các đặc điểm chính xác
của S-500, song hệ thống tên lửa phòng không mới này
của Nga được cho là có khả năng tấn công hầu như bất
kỳ mục tiêu tiềm năng nào trong tầm bắn. Tùy thuộc vào
loại tên lửa được sử dụng, S-500 được cho là có khả năng
đánh trúng mục tiêu ngay cả ở quỹ đạo Trái đất tầm thấp,
có khả năng tiêu
diệt tốt các tên lửa
đạn đạo từ xa trước
khi chúng tiến vào
lãnh thổ Nga.
PHẠM KỲ
HiệnWHOvàcơquanytếAnh
đang giám sát và nghiên cứu
biến thể AY.4.2 (còn được gọi
là Delta Plus), một nhánh phụ
của biến thể Delta. Ởgiai đoạn
này, chưa có bằng chứng cho
thấy AY.4.2 có khả năng kháng
vaccine.Trườnghợpxấunhất là
AY.4.2 trở thànhbiến thể thống
trị,thaythếtoànbộcácbiếnthế
khác và khiến đại dịch kéo dài.
Tiềm ẩn nhiều rủi ro về COVID-19 cuối
năm 2021
Nhìn chung, các chuyên gia nhận định thế giới đến nay vẫn
chưa thực sự kiểm soát được dịch COVID-19. Số ca bệnh trên
thế giới vẫn ở mức cao và biến thể Delta vẫn tiếp tục lây lan.
Trong khi đó, mùa đông đang đến và giới khoa học vẫn chưa
biết liệu có thêmbiến thể mới nào xuất hiện hay không và lại
khiến số ca nhiễm, tử vong tăng vọt hay không.
“Tôi nghĩ chúng ta vẫn chưa thoát khỏi trạng thái khủng
hoảng trong đại dịch này. Vẫn còn nhiều nơi trên thế giới phải
hứng chịu những làn sóng lây nhiễm lớn và hệ thống y tế quá
tải, đặc biệt là do sự lan rộng của biến thể Delta. Tuy nhiên,
theo thời gian, tôi dự đoán rằng COVID-19 sẽ không còn gây
ảnh hưởng lớn tới cuộc sống hằng ngày của chúng ta giống
như trong hai nămqua”-TS Stephen Kissler thuộc ĐHHarvard
(Mỹ) trả lời tờ
The Straits Times
.
Ưu tiên hiện tại vẫn là tăng cường các nỗ lực toàn cầu để
đảm bảo nhiều người hơn được tiêm chủng, đặc biệt là ở các
quốc gia đang phát triển. Ông Kissler nhấn mạnh các nước
có vaccine dư thừa nên chia sẻ với các khu vực khác trên thế
giới và phải xây dựng năng lực sản xuất vaccine ở những nơi
khó khăn trên toàn cầu.
Nhật và Singapore đang ghi
nhận tỉ lệ tự tử tăng từ 13%
lên 16%. Cách ly, mất thu
nhập, nỗi sợ hãi về đại dịch
đã gây ra những tổn hại lớn
vềmặt tinh thần đối với người
cao tuổi” - theo GS Fontanet.
GS Fontanet cảnh báo thực
tế số ca tử vong và số ca nhiễm
vẫn đang tăng chứng tỏ virus
đang chuẩn bị bước sang giai
đoạn mới. Ông giải thích sự
xuất hiện củamột chủng virus
mới thông thường diễn tiến
theo hai giai đoạn. Đầu tiên
là “giai đoạn đại dịch bùng
nổ”, gắn với việc virus lây lan
nhanh trong bộ phận dân cư
chưa từng bị lây nhiễm trước
đó và gây nhiều ca tử vong.
Giai đoạn 2 là thời kỳ virus
chuyển sang bệnh đặc hữu,
khi các cộng đồng đã tạo được
lớp bảo vệ miễn dịch, buộc
virus phải thu hẹp khả năng
lây lan và tránh giết chết vật
chủ quá nhanh để tồn tại.
Cầu nối để đẩy nhanh hơn
nữa việc biến COVID-19 trở
thành bệnh đặc hữu là khẩn
trương phủ sóng tiêm chủng.
Việc tiêm vaccine cho phép
tạo kháng thể nhân tạo ở người
để chống lại virus. Khi dịch
COVID-19 bắt đầu bùng phát
trên toàn cầu,WHOước tính tỉ
lệ tử vong là 2%. Đến những
tháng tiếp theo, con số này đã
tăng cao tới 7,3% vào tháng
5-2020. Tuy nhiên, nhờ các
chiến dịch tiêm chủng hàng
loạt, tỉ lệ tửvongđãgiảmxuống
còn 2,02%, phù hợp với ước
tính của WHO.
“Giai đoạn tiếp theo của
dịch bệnh diễn tiến ra sao sẽ
phụ thuộc vào độ phủ vaccine
ở từng quốc gia cũng như
mức độ hiệu quả của từng loại
vaccine. Sau vài tháng nữa thế
giới có thể đạt tới ngưỡng an
toàn trên phạm vi rộng khắp.
Virus vẫn đang phát tán. Mục
tiêu hiện tại không còn là diệt
trừvirus nữa,mà là cóđược lớp
bảo vệ tốt, chống được các ca
bệnh nặng, tránh cho họ phải
nhập viện hoặc tử vong” - GS
Fontanet nói.
Chưa tăng được độ
phủ vaccine toàn cầu
Theo Giám đốc Trung tâm
Quốcgiavềbệnh truyềnnhiễm
Singapore - GS Leo Yee Sin,
ai cũng hiểu rõ vaccine là chìa
khóa giúp con người kiểm
soát COVID-19 về lâu dài,
song vấn đề lớn nhất đến lúc
này vẫn chưa giải quyết được
là tình trạng thiếu công bằng
trong tiếp cận vaccine, trong
bối cảnh khoảng 50% dân số
trên thế giới vẫn chưa được
tiêm chủng.
Trongkhimột sốquốcgiađã
tiêm chủng cho phần lớn dân
số và đang lên kế hoạch tiêm
mũi tăng cường, nhiều nước
khác vẫn đang thiếu nguồn
cung vaccine. Điều này nghĩa
là khi một số nước kiểm soát
được đại dịch thì nhiều nước
khác vẫn tiếp tục bị các làn
sóng lâynhiễmmới nhấnchìm.
Ngoài ra, một số quốc gia
còn mắc phải một sai lầm cơ
bản là không chịu đốc thúc
việc tiêm chủng vaccine hàng
loạt trong dân, dẫn tới việc số
ca tử vong gia tăng đáng tiếc.
Ông Leo dẫn ra tình hình dịch
bệnh tạiMỹ trong làn sóng lây
nhiễm do biến thể Delta gây
ra gần đây. Theo đó, các bang
phía tây như California có tỉ
lệ tử vong thấp nhờ thái độ
quyết liệt của các chính quyền
bang bắt buộc tiêm vaccine,
trái ngược với một số bang
khác ở miền Nam - nơi các
thống đốc không quyết liệt
về việc tiêm chủng hoặc đeo
khẩu trang, dẫn đến số người
chết ở khu vực này cao.
“Nếu tất cả tiểu bang ở Mỹ
đều có tỉ lệ tiêm chủng cao
đồng đều nhau, hơn 90.000
người có thể đã được cứu sống.
Hành động của các quan chức
đóng vai trò quan trọng trong
việc đẩy lùi dịch bệnh. Sự
lãnh đạo quyết liệt, dựa trên
cơ sở khoa học, trong đại dịch
là điều rất quan trọng” - ông
Leo khẳng định.•
Hệ thống phòng
không S-500. Ảnh: RT
“Mục tiêu hiện tại
không còn là diệt
trừ virus nữa, mà là
có được lớp bảo vệ
tốt, chống được các
ca bệnh nặng, tránh
cho họ phải nhập
viện hoặc tử vong.”
