3
Thời sự -
Thứ Tư 3-11-2021
vậy, khi cá nhân, tổ chức có dấu
hiệu bị xâm hại thì có quyền thực
hiện các thủ tục luật pháp quy định
để bảo vệ chứ cơ quan quản lý nhà
nước không thể “khởi động” quy
trình pháp lý thay cho những người
trong cuộc, trừ khi đó là xâm phạm
lợi ích công. Điều này không chỉ
do bản chất “quyền” mà còn bởi
sự quá tải trong thu thập, đánh giá
chứng cứ nếu trách nhiệm đổ dồn
vào các cơ quan chức năng.
Từ góc độ quản trị công, Bộ
TT&TT cần tập trung hoàn thiện
hai quy trình là quy trình xử lý nội
bộ của các doanh nghiệp cung cấp
dịch vụ thông tin xuyên biên giới
đối với hành vi người dùngmạng xã
hội và dịch vụ liên quan. Quy trình
này bộ có thể góp ý để phù hợp với
thực tế nước ta. Hai là quy trình xử
lý của các cơ quan công quyền khi
nhận được tin báo vi phạm từ các
chủ thể trên nguyên tắc đảm bảo
cao nhất quyền của cá nhân, hài
hòa giữa lợi ích của doanh nghiệp
với năng lực thực thi pháp luật của
các cơ quan công quyền.
Điều chỉnh quy định
và quy tắc
Phân tích hiện tượng livestream
xúc phạmtrênkhônggianmạngdưới
góc độ tự do ngôn luận, TS - luật
sư PhạmHoài Huấn
(Đoàn Luật sư
TP.HCM) cho rằng nó cũng là một
dạng của quyền tự do ngôn luận
nhưng vượt ra ngoài khuôn khổ
pháp luật và sẽ phải chịu trừng phạt.
Vấn đề ở đây là xác định việc
phát ngôn đó có phải là phát ngôn
vi phạm pháp luật hay không, vì
TRÚCPHƯƠNG
H
iện tượng livestreamchửi bới,
xúc phạm, nói xấu, chống phá
Nhà nước trên không gian
mạng, tác động xấu đến an ninh
trật tự... vẫn đang xảy ra.
Nguyên nhân của hiện tượng
này, các cơ quan chức năng, từng
cá nhân nên làm gì để ngăn chặn
hệ quả xấu? Các chuyên gia chỉ ra
những điều nên làm.
Không gian mạng
không còn là “ảo”
TheoThS Lưu Đức Quang, giảng
viênTrường ĐHKinh tế - Luật (ĐH
Quốc gia TP.HCM), người sử dụng
mạng xã hội hiện đang đối mặt với
nhiều thách thức trong việc thực
hiện quyền tự do ngôn luận.
Nếu chỉ sử dụng ngôn từ thô tục
chỉ là vi phạmđạo đức nhưng cố tình
bịa đặt hoặc đưa tin sai sự thật…
là vi phạm pháp luật. Vì vậy, mỗi
người cần trang bị cho mình kiến
thức để tránh xâm phạm quyền, lợi
ích hợp pháp của cá nhân hoặc tổ
chức khác.
Nếu phát hiện những hành vi có
dấu hiệu xâm phạm quyền, chúng
ta nên bình tĩnh lựa chọn phương
cách ứng xử phù hợp, hạn chế đôi
co, chửi bới trên không gian mạng
dễ dẫn tới mất kiểm soát, thậm chí
phạm pháp. Cần ý thức là hành xử
trên không gian mạng không còn là
“ảo” vì trách nhiệm pháp lý là thật.
Luật An ninh mạng điều chỉnh
các hành vi sử dụng mạng xã hội
nhưng nó không phải là chìa khóa
vạn năng để giải quyết vấn đề. Do
Bị cáo Trần Thị Ngọc Nữ bị TAND tỉnh Bình Thuận xét xử tội gây rối trật tự công cộng vào ngày 18-3 vì hành vi livestream,
chửi bới ở tòa án. Ảnh: PN
Xử lý “rác mạng”, livestream bẩn:
Nhà mạng không vô can!
Ngoài việc nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước thì cơ quan chức năng cần ràng buộc trách nhiệm
của nhà cung cấp dịch vụ, nền tảngmạng xã hội.
Lý giải hiện tượng thông tin tiêu cực tràn lan trên mạng,
Thượng tá Huỳnh Hữu Nhân, Cục An ninh nội địa (Bộ Công
an), cho rằng còn nhiều vấn đề phải hoàn thiện.
.
Phóng viên
:
Hiện tượng nói xấu, bôi nhọ, tiêu cực trênmạng
đang tràn lan, liệu luật pháp của chúng ta đã đủ để xử lý vấn đề
“rác bẩn” trên mạng, thưa ông?
+Ông
HuỳnhHữuNhân
: Luật hiệnnay tươngđối đầyđủ, phủ
kín nhưng hiện tượng này vẫn còn tồn tại vì những lý do sau.
Thứ nhất, các đơn vị cung cấp Facebook, Zalo, các mạng
khác, kể cả các mạng viễn thông vì lợi nhuận và các lý do khác
nên xảy ra hiện tượng này.
Chúng ta vẫn hay nhận các cuộc gọi rác, các quảng cáo, các
thông tin “bậy bạ” không hữu ích khác từ mạng viễn thông...
Đó không thể đổ lỗi cho kỹ thuật đơn thuần mà có khả năng
là thông tin bị cá nhân thu thập, rao bán.
Còn các nhà cung cấp dịch vụ mạng xã hội trên Internet có
máy chủ đặt ở nước ngoài cũng có nhiều vấn đề. Ví như quan
điểm của người ta khác mình về chính trị, xã hội, văn hóa, đời
tư... và có những vấn đề chúng ta cấmnhưng họ lại cho là bình
thường và có nhiều vấn đề tế nhị khác, đôi khi họ dùng nó vào
ý đồ của họ. Mặt khác, các nhà cung cấp mạng chưa thực hiện
tốt việc ngăn chặn thông tin tiêu cực.
Vấn đề thứ hai, ở góc độ cơ quan quản lý nhà nước, vai trò
còn hạn chế, còn ít phát huy. Ví như các phòng, SởTT&TT chưa
quan tâm đến vấn đề văn hóa “đen” trên mạng. Thực tế là khi
có vi phạm, đa phần các vụ xử lý, xử phạt đều có vai trò của
cơ quan công an trong việc thúc đẩy, tác động. Có rất nhiều lý
do xảy ra việc này và cần phân tích sâu để thống nhất về quan
điểm nhằm vận hành tốt hơn.
Về phía các cơ quan bảo vệ pháp luật, vấn đề quyết tâm xử
lý văn hóa “đen”, “rác bẩn” cũng quan trọng. Địa phương nào
quyết liệt, chú trọng trong việc thu thập, chuyển hóa, xử lý tới
nơi tới chốn sẽ giảm thiểu hiện tượng này. Thực tế có những
trường hợp tương tự nhau nhưng có địa phương thì xử lý, có
địa phương ngần ngừ, không xử lý. Tức chúng ta có công cụ,
luật pháp để xử lý nhưng vận dụng đôi khi, có lúc, có nơi chưa
triệt để.
Những vấn đề khách quan, chủ quan trên, khi làmquyết liệt
thì dần dần sẽ đi vào quy củ.
. Có thực tế khác là hiện tượng chống phá, chửi bới trênmạng,
cắt xén, lan truyền văn hóa “đen” trên mạng tràn lan, chúng ta
có biện pháp nào ngăn chặn, thưa ông?
+ Ở góc độ tổng thể, vấn đề giáo dục là vấn đề quan trọng.
Cục An ninh nội địa và các đơn vị vẫn đi giảng, tuyên truyền ở
các trường học, các cơ quan, xí nghiệp để giúpmọi người nhận
thức sâu hơn về việc này, giáo dục vẫn là căn cơ.
Còn vấn đề xử lý, các cơ quan vẫn liên tục thực hiện từ giáo
dục, nhắc nhở, xử phạt hành chính, thậm chí xử lý hình sự các
cá nhân vi phạm.
Chỉ trong năm 2021, có hơn 20 trường hợp bị xử lý hình sự
và hàng trăm trường hợp cơ quan chức năng xử lý hành chính,
nhắc nhở, răn đe vì các vi phạm trên không gian mạng.
Tuy nhiên, phải nhìn nhận rằng việc ngăn chặn triệt để
rất khó.
. Như ông nói thì luật pháp điều chỉnh các hành vi lệch lạc trên
không gian mạng tương đối đầy đủ, phủ kín nhưng hiện tượng
chống phá, chửi bới vẫn xảy ra, thậm chí tràn lan. Vậy cần biện
pháp gì để xử lý triệt để vấn nạn này?
+ Phải thừa nhận vấn đề là đa phần đơn vị cung cấp Internet,
viễn thông vì lợi ích nên nuông chiều khách hàng. Vì vậy, việc
yêu cầu các nhàmạng nước ngoài phải tuân thủ, vận dụng luật
pháp quốc tế phù hợp với luật pháp Việt Nam là điều rất quan
trọng. Các cơ quan quản lý nhà nước cần buộc nhà cung cấp
tuân thủ nghiêm các quy định của pháp luật Việt Nam, buộc
họ chủ động trong việc xây dựng các hàng rào kỹ thuật để các
thông tin độc hại không phát tán, lan truyền.
Về phía cơ quan quản lý nhà nước, chúng ta cần chủ động,
phát huy vai trò quản lý, thường xuyên cảnh báo, vì nếu chỉ
dừng ở việc xử lý, giáo dục đơn thuần sẽ rất khó dẹp bỏ triệt
để hiện tượng này.
. Xin cám ơn ông.
VI TRẦN
Cần hoàn thiện quy
trình xử lý nội bộ của
các doanh nghiệp cung
cấp dịch vụ thông tin
xuyên biên giới và việc
xử lý của các cơ quan
công quyền khi nhận
được tin báo vi phạm từ
các chủ thể.
Cần hàng rào kỹ thuật để ngăn thông tin tiêu cực
chưa hẳn lời nói chua ngoa, làm
phật lòng một số người là phát
ngôn vi phạm pháp luật.
Khi xác định tính chất của các
phát ngôn mới bàn về chuyện xử
lý thế nào? Chúng ta sẽ có nhiều
lựa chọn, từ hình sự, xử phạt hành
chính cho đến các phiên tòa yêu
cầu xin lỗi, đính chính thông tin
và bồi thường thiệt hại. Đặt trong
tổng thể đó thì Luật An ninh mạng
chỉ là một trong các lựa chọn khả
dĩ trong nhiều lựa chọn mà chúng
ta đang có.
Việc quản lý không gian số là
chuyện sẽ phải làm. Vấn đề là
cách tiếp cận trong việc quản lý
nhà nước đối với không gian số
cũng chính là thể hiện cách tiếp
cận của chúng ta về quyền tự do
ngôn luận như thế nào. Nhìn từ
các quan sát thực nghiệm, tôi cho
rằng có hai nguồn cơ bản để điều
chỉnh hành vi của các cá nhân, tổ
chức trên không gian số: Các quy
định của Nhà nước và các quy tắc
do các nhà cung cấp dịch vụ hoặc
nền tảng tạo ra.
Chúng ta sẽ thấy ở một số quốc
gia, cơ quan có thẩm quyền đã tác
động đến các doanh nghiệp cung
cấp dịch vụ để họ phải đáp ứng các
tiêu chuẩn nào đó, không cho xuất
hiện một số nội dung nào đó... vì
những lý do nhất định. Việc kiểm
soát này phải được tiến hành dựa
trên nguyên tắc cẩn trọng. Bởi suy
cho cùng, các quy tắc này khi đi
vào thực tiễn, nó sẽ ảnh hưởng đến
quyền tự do ngôn luận của người
dân theo khuynh hướng tốt hơn
hoặc xấu đi tùy thuộc vào nội dung
của các quy tắc.•
