2
Tổng bí thưNguyễn Phú Trọng phát biểu chỉ đạo hội nghị. Ảnh: TTXVN
ThứNăm25-11-2021
VIẾT THỊNH
N
gày 24-11, Hội nghị
Văn hóa toàn quốc long
trọng diễn ra tại Hà Nội
với hơn 600 đại biểu tham
dự trực tiếp và kết nối trực
tuyến với 63 tỉnh, thành.
Tổng bí thư Nguyễn Phú
Trọng có phát biểu chỉ đạo
tại hội nghị quan trọng này.
Nhận thức về văn hóa
ngày càng sâu sắc
Theo Tổng bí thư, sau 75
nămchúng tamới cóHội nghị
Văn hóa toàn quốc quy mô
lớn. Tổng bí thư đã đề cập
về lĩnh vực văn hóa: Đây là
một phạm trù rất rộng, có
thể được hiểu dưới nhiều
góc độ khác nhau với nhiều
cách tiếp cận khác nhau, rất
phong phú, đa dạng. Đến
nay, trên thế giới có gần 200
định nghĩa khác nhau về văn
hóa nhưng chung quy có thể
hiểu theo hai nghĩa: Nghĩa
rộng và nghĩa hẹp. “Văn hóa
chúng ta bàn ở đây chủ yếu
là theo nghĩa hẹp” - Tổng
bí thư nói.
Theo Tổng bí thư, dù
theo nghĩa rộng hay nghĩa
hẹp thì khi đã nói đến văn
hóa là nói đến những gì là
tinh hoa, tinh túy nhất, được
chưng cất, kết tinh, hun đúc
thành những giá trị tốt đẹp,
cao thượng, đặc sắc nhất,
rất nhân văn, nhân ái, nhân
nghĩa, nhân tình, tiến bộ.
Còn những gì xấu xa, việc
làm ti tiện, đớn hèn, những
quan trọng để phát triển đất
nước; xác định phát triển
văn hóa đồng bộ, hài hòa
với tăng trưởng kinh tế và
tiến bộ xã hội là một định
hướng căn bản của quá trình
xây dựng chủ nghĩa xã hội
ở Việt Nam, thể hiện tính
ưu việt của chế độ. Nói sâu
sắc, ngắn gọn như Bác Hồ
là: “Văn hóa soi đường cho
quốc dân đi”!
Đảng khẳng định: Con
người là chủ thể, giữ vị trí
trung tâm trong chiến lược
phát triển; phát triển văn
hóa, xây dựng con người
vừa là mục tiêu vừa là động
lực của sự nghiệp đổi mới;
phát triển giáo dục - đào tạo
và khoa học - công nghệ là
quốc sách hàng đầu; bảo
vệ môi trường là một trong
những vấn đề sống còn, là
tiêu chí của phát triển bền
vững; xây dựng gia đình
hạnh phúc, tiến bộ làm tế
bào lành mạnh, vững chắc
của xã hội, thực hiện bình
thành tựu nổi bật cần khẳng
định là nhận thức về văn hóa
ngày càng toàn diện và sâu
sắc hơn.
Tuy nhiên, chúng ta cũng
cần nhìn thẳng vào những
hạn chế, tồn tại, bất cập, yếu
kém trên lĩnh vực văn hóa,
tìm ra nguyên nhân và giải
pháp để khắc phục.
Hạn chế, yếu kém nổi bật
được nhắc lại nhiều lần lâu
nay là văn hóa chưa được các
cấp, các ngành nhận thức một
cách sâu sắc và chưa được
quan tâm một cách đầy đủ
tương xứng với kinh tế và
chính trị; chưa thật sự trở
thành nguồn lực, động lực
nội sinh của sự phát triển
bền vững đất nước.
Vai trò của văn hóa trong
xây dựng con người chưa
được xác định đúng tầm,
còn có chiều hướng nặng về
chức năng giải trí.
Môi trường văn hóa vẫn bị
“ô nhiễm” bởi các tệ nạn xã
hội, tham nhũng, tiêu cực.
Sự chênh lệch về hưởng thụ
văn hóa giữa các vùng, các
miền còn lớn. Nhiều di sản
văn hóa quý báu của dân tộc
có nguy cơ bị xuống cấp, mai
một, thậm chí bị tiêu vong.
Công tác lãnh đạo, chỉ
đạo, quản lý văn hóa còn
lúng túng, chậm trễ, nhất
là trong việc thể chế hóa
các quan điểm, chủ trương,
đường lối của Đảng về văn
hóa. Chất lượng và số lượng
đội ngũ cán bộ trực tiếp làm
công tác văn hóa chưa đáp
ứng được yêu cầu phát triển
văn hóa trong thời kỳ mới.
Việc tiếp nhận tinh hoa văn
hóa nhân loại còn hạn chế;
nhiều khi bắt chước nước
ngoài một cách nhố nhăng,
phản cảm, không có chọn lọc
(nói nặng ra là vô văn hóa,
phản văn hóa).
Phương thức lãnh đạo và
quản lý văn hóa chậm được
đổi mới, chưa thích ứng kịp
thời với sự vận động và phát
triển văn hóa trong thời kỳ
đẩy mạnh công nghiệp hóa,
hiện đại hóa và hội nhập quốc
tế. Công tác tổ chức và công
tác cán bộ trên lĩnh vực văn
hóa còn nhiều bất cập.
Từ việc chỉ ra các bất cập
trên, Tổng bí thư đề ra sáu
nhiệm vụ và bốn giải pháp
để xây dựng, giữ gìn và phát
triển nền văn hóa Việt Nam
tiên tiến, đậm đà bản sắc dân
tộc, thực sự là “nền tảng tinh
thần”, “động lực phát triển”
và “soi đường cho quốc dân
đi” theo định hướng mà văn
kiện Đại hội XIII của Đảng
đề cập.•
Hiện tượng “ô nhiễm” môi trường văn hóa không chỉ
diễn ra ở các cơ quan nhà nước, các doanh nghiệp mà
ngay cả một số không gian văn hóa vốn được coi là nơi
nuôi dưỡng cho những giá trị tốt đẹp cũng có những dấu
hiệu rạn vỡ.
Trong gia đình, đây đó do mâu thuẫn lợi ích cũng đã
dẫn đến xung đột tan cửa, nát nhà. Những mối quan hệ
rường cột như cha - con, anh - em, vợ - chồng cũng bị
đồng tiền hoặc các tệ nạn xã hội làm cho lung lay. Sự
xung đột giữa các thế hệ tuy không quá gay gắt như một
số nước trên thế giới nhưng cũng ẩn chứa những sóng
ngầm, mà nếu không sớm tìm biện pháp hóa giải thì sẽ
dẫn đến nguy cơ đổ vỡ.
Sự phát triển của công nghệ, truyền thông đã làm thay đổi
các hình thức liên kết xã hội truyền thống. Nhiều người rơi
vào tình trạng cô đơn ngay trong chính ngôi nhà của mình.
Môi trường học đường cũng xuất hiện nhiều tiêu cực
đáng lo ngại. Văn hóa ứng xử giữa giáo viên - học sinh,
giáo viên - phụ huynh, học sinh - học sinh có dấu hiệu
lệch chuẩn. Nạn bạo lực học đường, hiện tượng chạy
điểm, chạy trường... không những ảnh hưởng đến uy tín
của ngành giáo dục, mà nguy hại hơn là ảnh hưởng đến
đạo đức xã hội, đến nhân cách và niềm tin của thế hệ
tương lai đất nước.
Môi trường văn hóa ở nhiều nơi bị “ô nhiễm” xuất phát
từ nhiều nhân tố chủ quan và khách quan, nhất là những
tác động của bối cảnh, tình hình phức tạp trong và ngoài
nước, mặt trái của nền kinh tế thị trường, giao lưu hội
nhập quốc tế. Cạnh đó là việc ban hành quy định, hướng
dẫn về xây dựng môi trường văn hóa nói chung chưa đồng
bộ, công tác kiểm tra, giám sát chưa nghiêm. Ngoài ra,
một số địa phương chưa thực sự quan tâm đến phát triển
văn hóa chung, xây dựng môi trường văn hóa nói riêng.
Chính vì thế, các phong trào, chương trình, kế hoạch hoạt
động văn hóa diễn ra còn mang tính hình thức, thời vụ.
Các nguồn lực đầu tư cho văn hóa chưa tương xứng với vị
thế của văn hóa.
Ông
LƯƠNG ĐỨC THẮNG
,
Phó Cục trưởng
Cục Văn hóa cơ sở, Bộ VH-TT&DL
hành động phi pháp, bỉ ổi...
là vô văn hóa, phi văn hóa,
phản văn hóa. “Hạnh phúc
của con người không phải
chỉ ở chỗ nhiều tiền, lắm
của, ăn ngon, mặc đẹp, mà
còn ở sự phong phú về tâm
hồn, được sống giữa tình
thương và lòng nhân ái, lẽ
phải và công bằng”.
Tổng bí thư khái lược các
văn bản quan trọng mà Đảng
ban hành đều xác định: Từ
khi thành lập đến nay, Đảng
ta luôn coi trọng vai trò của
văn hóa và hết sức quan tâm
đến công tác xây dựng văn
hóa trong sự nghiệp đấu
tranh giải phóng dân tộc
và xây dựng đất nước, nhất
là trong thời kỳ quá độ lên
chủ nghĩa xã hội. Nhận thức
của Đảng về văn hóa ngày
càng toàn diện, đầy đủ và
sâu sắc hơn.
Theo đó, văn hóa là nền
tảng tinh thần của xã hội,
vừa là mục tiêu vừa là sức
mạnh nội sinh, động lực
đẳng giới là một tiêu chí của
tiến bộ, văn minh.
Nhận thức của Đảng về
xây dựng và phát triển văn
hóa trong thời kỳ đổi mới
đã từng bước được bổ sung,
phát triển và ngày càng
hoàn thiện, toàn diện và
sâu sắc hơn.
Còn những hạn chế
cần khắc phục
Theo Tổng bí thư, trong
35 năm đổi mới, chúng ta
có quyền tự hào về những
đóng góp to lớn của nền
văn hóa vào sự nghiệp cứu
quốc và kiến quốc. Những
Công tác lãnh đạo,
chỉ đạo, quản lý văn
hóa còn lúng túng,
chậm trễ, nhất là
trong việc thể chế
hóa các quan điểm,
chủ trương,
đường lối của Đảng
về văn hóa.
Tổng bí thư chỉ đạo cần tập trung thực
hiện sáu nhiệm vụ.
Một là, khơi dậymạnhmẽhơnnữa tinh
thần yêu nước, ý chí tự cường, tinh thần
đoàn kết, khát vọng phát triển đất nước
phồn vinh, hạnh phúc của toàn dân tộc.
Hai là, xây dựng con người Việt Nam
thời kỳ đổi mới, phát triển, hội nhập với
những giá trị chuẩn mực phù hợp, gắn
với giữ gìn, phát huy giá trị gia đình Việt
Nam, hệ giá trị văn hóa, giá trị của quốc
gia - dân tộc.
Ba là, phát triển toàn diện và đồng bộ
các lĩnhvực vănhóa,môi trườngvănhóa,
đời sống văn hóa.
Bốnlà,pháthuyvaitròchủthểsángtạo,
chủ thể thụ hưởng văn hóa là nhân dân.
Năm là, chú trọng xây dựng Đảng và
hệ thống chính trị về văn hóa, về đạo
đức; kiên quyết đấu tranh phòng chống
tham nhũng, tiêu cực.
Sáu là, xây dựng môi trường văn hóa
số phù hợp với nền kinh tế số, xã hội số
và công dân số.
Bốn giải pháp gồm:
-Tiếp tục nâng cao nhận thức và năng
lực lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của
Nhà nước trên lĩnh vực văn hóa.
- Xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ
trực tiếp làm công tác văn hóa tương
xứng với yêu cầu và nhiệmvụ phát triển
văn hóa Việt Nam trong giai đoạn mới.
-Quantâmhơnnữađếnviệcbảotồn,tôn
tạovàphát huycácgiá trị vănhóadân tộc.
- Chú trọng xây dựng văn hóa ứng xử
lành mạnh trong xã hội...
Sáu nhiệm vụ, bốn giải pháp
6 nhiệm vụ,
4 giải pháp
phát triển văn
hóa Việt Nam
Tổng bí thư nhấnmạnh phát triển văn hóa,
xây dựng con người vừa làmục tiêu vừa là động lực
của sự nghiệp đổi mới.
“Môi trườngvănhóa“ônhiễm”khánghiêmtrọng”
Hội nghị Văn hóa
