15
Quốc tế -
ThứHai 28-2-2022
PHẠMKỲ
N
gày 27-2, Mỹ và các
đồng minh đã nhất trí
loạiNga rakhỏi hệ thống
thanh toán toàn cầu SWIFT.
“Việc này sẽ đảm bảo các
ngân hàng (NH) bị ngắt kết
nối khỏi hệ thống tài chính
toàn cầu và gây thiệt hại khả
năng hoạt động toàn cầu của
họ” - đài
CNN
trích từ tuyên
bố chung của các bên.
Ngoài ra, Nhà Trắng còn
tuyên bố sẽ có những biện
pháp nhằm ngăn NH trung
ương Nga triển khai nguồn
dự trữ quốc tế theo cách gây
tổn hại đến sức ảnh hưởng
của các lệnh trừng phạt, đồng
thời hạn chế việc bán “hộ
chiếu vàng” giúp giới siêu
giàu Nga né tránh tác động
của lệnh cấm vận.
“Vũ khí hạt nhân tài
chính” củaphươngTây
Hãng tin
AP
chobiết SWIFT
là từ viết tắt của Hiệp hội Viễn
thông tài chính liên NH toàn
cầu, được so sánh như một
mạng xã hội của các NH,
giúp cung cấp thông tin giao
dịch cho các tổ chức tài chính.
Hệ thống này thành lập năm
1973, có trụ sở tại Bỉ và hiện
kết nối hơn 11.000 tổ chức
tài chính tại 200 quốc gia và
vùng lãnh thổ.
Mỗi năm, hơn một nửa các
khoản thanh toán giá trị lớn
xuyên quốc gia đều xử lý qua
hệ thống này. Theo Hiệp hội
SWIFTquốc gia Nga, khoảng
300 NH và tổ chức của nước
này sử dụng SWIFT, hơn một
nửa tổ chức tín dụng tham gia
hệ thống này biến Nga thành
nước đứng thứ hai (sau Mỹ)
về số lượng người dùng.
Với việc bị cắt khỏi SWIFT,
các chuyên gia cho rằng Nga
hiện tại phải hoạt động như
thời kỳ chưa có Internet. “Hãy
tưởng tượng những tổ chức
này hoạt động trực tuyến với
các khách hàng gửi thông tin
và giao dịch, rồi đột nhiên
ngắt kết nối với hệ thống” -
đài
CBC
dẫn lời chuyên gia
Markos Zachariadis thuộcĐH
Manchester (Anh) giải thích.
Khi Iran bị loại khỏi SWIFT
năm2012do theođuổi chương
trình phát triển vũ khí hạt nhân,
tăng trưởng kinh tế nước này
đã sụt giảm đến 7%, trong khi
hoạt động thương mại giảm
tới 30%. Ảnh hưởng đối với
Nga do đó sẽ không hề nhỏ
và chính vì điều này mà Bộ
trưởng Tài chính Pháp Bruno
Le Maire từng gọi đây là “vũ
khí hạt nhân tài chính” - một
trong những đòn mạnh nhất
mà phương Tây có thể giáng
lên Nga mà không cần viện
tới biện pháp quân sự.
Chưa kể, ảnh hưởng từ việc
bị cô lập khỏi SWIFT có thể
sẽ còn trở nên tiêu cực hơn khi
cộng hưởng với những đòn
trừng phạt khác liên tiếp áp
đặt lênNga trong thời gian gần
đây. Đơn cử, Liên minh châu
Âu ngày 25-2 đã công bố một
gói cấm vận toàn diện nhắm
vào lĩnh vực tài chính, năng
lượng và vận tải, chính sách
thị thực của Nga, trong đó có
biện pháp kiểmsoát xuất khẩu
và cấm tài trợ xuất khẩu hàng
hóa Nga vào thị trường EU.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu
Ursula von der Leyen nhấn
mạnhEUsẽ “buộcTổng thống
Nga Vladimir Putin phải chịu
trách nhiệm” vì tấn công
Ukraine; và đây sẽ là “các
biện pháp trừng phạt mạnh
mẽ nhất, khắc nghiệt nhất”
mà EU từng cân nhắc đối
với Nga. Cùng với EU, chính
quyền Đức đình chỉ việc cấp
phép dự án đường ống dẫn khí
đốt Nord Streams 2 của Nga
với đoạn ống đi qua Đức trị
giá hơn 11 tỉ USD, trong khi
chính quyền Phần Lan tuyên
bố tạm hoãn các dự án xây
dựng nhà máy hạt nhân với
tập đoàn năng lượng hạt nhân
quốc gia Nga (ROSATOM).
Trong khi đó, Mỹ và Anh
chọn cách trừng phạt các NH
lớn ở Nga. Washington đã
trừng phạt hai trong các NH
quốcdoanhcủaNga làVEBvà
Promsvyazbank, bị cho là đặc
biệt thân cận với điệnKremlin
và quân đội Nga; và chặn các
NH này giao dịch trên các thị
trường Mỹ và châu Âu. Anh
áp trừng phạt lên năm NH,
gồm Rossiya Bank, IS Bank,
GeneralBank, Promsvyazbank
và Black Sea Bank cùng ba tỉ
phú Nga là các ông Gennady
Timchenko, Boris Rotenberg
và Igor Rotenberg. Tất cả NH
này bị cấm hoạt động giao
dịch ở Anh, trong khi các cá
nhân được nêu tên bị đóng
băng tài sản ở Anh và cấm
nhập cảnh nước này.
Giữa vòng vây
cấm vận, Nga sẽ
đối phó ra sao?
Hãng tin
Reuters
dẫn lời
các chuyên gia tại Công ty tư
vấn rủi ro thị trường Capital
Economics (Anh) nhận định
nền kinh tế Nga trên thực tế
đang ở một vị thế khá tốt
để có thể chống chọi với
các biện pháp trừng phạt từ
phương Tây. Vào thời điểm
năm 2014 khi Nga đưa quân
sáp nhập bán đảo Crimea, các
lệnh trừng phạt của phương
Tây cùng với giá dầu toàn cầu
giảm mạnh thời điểm đó đã
làm giảm 2% GDP của Nga
và châm ngòi cho một cuộc
khủng hoảng tài chính mà
phải đến hai năm sau mới
có thể khôi phục hoàn toàn.
Rút kinhnghiệmtừgiai đoạn
trên, cơ cấu nền kinh tếNga đã
được thay đổi toàn diện để trở
nên vững chắc hơn. Qua thời
gian, nước này đã giảm bớt
sự phụ thuộc vào các khoản
vay và đầu tư nước ngoài,
đồng thời tích cực tìm kiếm
các cơ hội thương mại mới từ
Kinh tế Nga trước sức ép cực mạnh
từ cấm vận phương Tây
ViệcMỹ và đồngminh liên tục tung các đòn cấmvận thươngmại - tài chính đang đẩy sức bền kinh tế Nga
tới mức cực đại.
Chưa thể đánh giá được tác dụng
của lệnh cấm vận từ phương Tây
Do đến nay vẫn chỉ mới là giai đoạn đầu của các chiến dịch
củaNgaởUkraine cũngnhưcủa cácđợt trừngphạt củaphương
Tây nhằm vào nước này, vẫn chưa có nhiều thông tin để xác
định mức độ thiệt hại thực tế của nền kinh tế Nga. Một số chỉ
dấu đầu tiên đến từ thị trường chứng khoán Nga khi chỉ số
MOEX của sàn giao dịch Moscow sụt giảm điểm trung bình
8%-10%. Cổphiếu tậpđoàndầumỏRosneft bị ảnhhưởngnặng
nề nhất trong các doanh nghiệpquốc doanhNga khi ghi nhận
mức giảm tới 20%, theo sau là Tập đoàn khí đốt Gazprom với
mức giảm 16%. Nhìn chung, thị trường chứng khoán Nga kể
từ sau các động thái leo thang với Ukraine đã bốc hơi khoảng
30 tỉ USD, theo tờ
Financial Times
.
Hãng tin
Reuters
dẫn nguồn các chuyên gia tại NH đầu tư
JPMorgan Chase (Mỹ) dự báo thị trường chứng khoán Nga sẽ
còn tiếp tục giảm sâu trong ngắn hạn dưới sức ép của các đợt
cấm vận. Đồng quan điểm, Công ty tư vấn rủi ro thị trường
Capital Economics (Anh) cho rằng những biện pháp trừng
phạt thông thường có thể làm giảm 1% GDP của Nga nhưng
những biện pháp mạnh tay hơn như loại nước này ra khỏi hệ
thống SWIFT có thể làm giảm tới 5% GDP.
Tổng Biên tập:
MAI NGỌC PHƯỚC
Phó Tổng Biên tập:
NGUYỄNĐỨC HIỂN
TổngThưkýTòasoạn:
ĐINHĐỨCTHỌ
Tòa soạn:
34 HoàngViệt, phường 4,
quậnTân Bình,TP.HCM
ĐT Tổngđài:
(028)39910101-39914701
Tiếpbạnđọc:
(028)39919613
Quảng cáo:
(028) 39914669 - 39919614
Fax: Văn phòng:
39914661 -
Tòa soạn:
39914663
Email:
Phòng phát hành:
(028) 38112421
Email:
Hotline:
0908.799.679 - 0937.510.759
Phát hành quamạng lưới Bưu điệnViệt Nam. Mã B131
Hotline:
1800.585855
Văn phòng đại diện tại Cần Thơ:
Lầu 3, số 107 Trần Văn Hoài, phường Xuân Khánh,
quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ - Email:
Văn phòng đại diện tại Hà Nội:
Tầng 2, tòa nhà Á Châu, 24 Linh Lang,
phường Cống Vị, quận Ba Đình, Hà Nội - ĐT: (024) 37623009 - Fax: (024) 37623010
Email:
Vănphòngđại diện tại ĐàNẵng:
Tầng 3, số 06 Trần Phú, phường Thạch Thang,
quận Hải Châu - ĐT: (0236) 3751378
Giấy phép
hoạt động báo chí
số 636/GP-BTTTT
ngày 28-12-2020 của Bộ TTTT.
Chế bản, in tại Xí nghiệp In
Nguyễn Minh Hoàng
những thị trường khác ngoài
phương Tây, Trung Quốc là
một phần trong chiến lược đó.
Theo báo cáo của Viện tài
chính quốc tế, kể từ năm2014
Nga đã cắt giảm đáng kể việc
sử dụng đồng USD trong các
giao dịch tài chính. Vàng và
đồng euro hiện chiếm tỉ trọng
lớn hơn nhiều so với đồng
USD trong kho dự trữ của
Nga. Nước này cũng có một
số biện pháp bảo vệ kinh tế
khác như tăng quy mô khối
lượng dự trữ ngoại tệ lên 635
tỉ USD và giữ cho tỉ lệ nợ trên
GDP ở mức thấp - khoảng
18% vào năm ngoái.
Moscowđã thực hiệnnhững
bướcđầu tiênđể tạo rahệ thống
thanh toán quốc tế riêng, để
đề phòng trường hợp bị loại
khỏi SWIFT như lúc này, với
tên gọi là Hệ thống chuyển
thông điệp tài chính (SPFS)
và được kết nối với mạng
liên NH Trung Quốc CIPS
(hệ thống thanh toán quốc
tế của Trung Quốc).
Hãng tin
Sputnik
cho biết
đến nay đã có hơn 400 NH
Nga tham gia SPFS và chính
phủ cũng đã có các biện pháp
thúc đẩy tư nhân sử dụng hệ
thống này. Tuy nhiên, việc
chỉ mới có vài chục NH nước
ngoài tham gia có thể sẽ làm
SPFS khó giúp được Nga
trong các giao dịch quốc tế.
Dù vậy, các doanh nghiệp
ở Nga cũng sẽ phần nào yên
tâm hơn khi trực tiếp chính
quyền liên bang đã camkết có
đủ nguồn lực tài chính cho sự
ổn định của hệ thống trước các
lệnh trừng phạt và các mối đe
dọa từbên ngoài. Cụ thể, chính
phủ nước này mới đây đã ra
thông báo cam kết đảm bảo
hoạt động bền vững của các
công ty, NH nằm trong danh
sách trừng phạt của phương
Tây, đồng thời bảo toàn việc
làm và tiền lương cho nhân
viên. Thông báo cũng cho
biết các bộ, ngành liên quan
đã phát triển kế hoạch rõ ràng
về các biện pháp bảo vệ thị
trường tài chính và các công
ty cá nhân nhưng không nói
rõ các kế hoạch này là gì, theo
hãng thông tấn
TASS
.•
NgườidânNgaxếphàngsửdụngATMcủaNgânhàngSberbanktạithủđôMoscowngày25-2.Ảnh:GETTY
Một người biểu tình ở Ukraine giơ biểu ngữ yêu cầu
loạiNgakhỏihệthốngSWIFThôm24-2.Ảnh:REUTERS
Trụ sở Ngân hàng VTB Bank tại thủ đô London,
Anh-mộttrongnhữngngânhàngchịulệnhcấm
vận từ phương Tây. Ảnh: THE TIMES UK
Tiêu điểm
Trong một phát biểu ngày
26-2, Phó Chủ tịch Hội đồng
an ninh quốc gia Nga Dmitry
Medvedev cảnh báo có thể sẽ
đáp trả việc các nước chiếmgiữ
tài sản của công dân và công
tyNga ởnước ngoài bằng cách
đóngbăng tài sảncủa các công
ty nước ngoài tại Nga. Ông
khẳng địnhNga không thật sự
cầnmối quanhệngoại giao với
các bên đã cấmvậnNga và nói
đã đến lúc“khóa cửa các đại sứ
quán” ở những nước này.
Với việc bị cắt khỏi
SWIFT, các chuyên
gia cho rằng Nga
hiện tại phải hoạt
động như thời kỳ
chưa có Internet.
