16
ĐĂNGKHOA
N
hững ngày qua, châu
Âu và Nga dùng dằng
quanh chuyện châu Âu
thanh toán tiền khí đốt mua
của Nga bằng đồng tiền gì.
Theo đài
RT
, từ tuần trước,
Tổng thống Nga Vladimir
Putin đã yêu cầu các nước
trong danh sách “các quốc
gia không thân thiện” vốn
tham gia trừng phạt kinh tế
Nga phải trả tiền khí đốt của
Nga bằng đồng rúp. Ngày
28-3, ông Putin lệnh cho ngân
hàng trung ương Nga và tập
đoàn năng lượng Gazprom
lên các phương án chuyển
đổi thanh toán.
“Bàn thắng riêng”
của ông Putin
Đếnngày31-3, ôngPutinký
thông qua sắc lệnh chính thức
yêu cầu các nước “không thân
thiện” mua khí đốt của Nga
phải thanh toán bằng đồng rúp,
theo hãng tin
Reuters.
Theo
ông Putin, các nước “phải
mở tài khoản bằng đồng rúp
trong các ngân hàng của Nga”
và các khoản thanh toán khí
đốt được thực hiện bắt đầu
từ ngày 1-4.
Theo cơ chế do ông Putin
chỉ định, bên mua sẽ sử dụng
tài khoản đặc biệt tại Ngân
hàng Gazprombank để thanh
toán. Gazprombank sẽ thay
mặt bênmua khí đốt thực hiện
giao dịch mua đồng rúp vào
và chuyển đồng rúp sang một
tài khoản khác để thanh toán.
“Nếu các khoản thanh toán
như vậy không được thực
hiện, chúng tôi sẽ coi đây
là một sự mặc định đối với
bên mua, với tất cả các hậu
quả sau đó. Không ai bán
cho chúng tôi bất cứ thứ gì
miễn phí và chúng tôi cũng sẽ
không làm từ thiện - nghĩa là
thương mại tại ĐH Cornell
(Mỹ) rằng việc được trả tiền
mua khí đốt bằng đồng rúp
sẽ hỗ trợ Nga tránh được các
lệnh trừng phạt tài chính, nâng
cao giá trị của đồng rúp, góp
phần bảo vệ nền kinh tế Nga.
Theo
AP
, nếu đồng ý theo
phương án của Nga thì các
nước nhập khẩu sẽ phải tìm
một ngân hàng có thể đổi đồng
euro và đồng USD sang đồng
rúp. Điều này có thể phức tạp
vì một số ngân hàng Nga đã
bị chặn hoặc bị cắt khỏi hệ
thống nhắn tin SWIFT hỗ trợ
thanh toán quốc tế.
Tuy nhiên, hiện vẫn cònmột
số ngân hàng chưa bị cắt. Mỹ
đã cân nhắc ngoại lệ đối với
các khoản thanh toán năng
lượng và đây là sự nhượng
bộ đối với các đồng minh
châu Âu vốn phụ thuộc nhiều
vào năng lượng của Nga, lo
ngại việc cắt giảm hoàn toàn
có thể khiến nền kinh tế các
nước này rơi vào suy thoái.
Ý của Nga và của ông Putin
là các nhà nhập khẩu khí đốt
nước ngoài mua đồng rúp và
sử dụng đồng tiền này thanh
toán cho nhà cung cấp thuộc
sở hữu nhà nước Gazprom.
Theo đài
RT
, ngân hàng trung
ương củaNga có thể bán đồng
rúp cho bên mua khí đốt hoặc
các nước có thể mua trên thị
trường mở.
Nhiều nhà quan sát cho
rằng có khả năng châu Âu sẽ
phải nhượng bộ để đảm bảo
lợi ích của mình. Khí đốt Nga
được sử dụng ở châu Âu cho
nhiều mục đích khác nhau, từ
gia đình cho tới sản xuất công
nghiệp. Mua ít khí đốt hơn từ
Nga đồng nghĩa với việc phải
trả nhiều tiền hơn đểmua hàng
hóa trên thị trường mở. Điều
này dẫn đến việc các ngành
công nghiệp và các hộ gia đình
phải chịu chi phí cao hơn, các
mặt hàng tiêu dùng tăng giá
và kéo theo suy thoái.
Tuynhiên,ôngCarlWeinberg,
nhà kinh tế trưởng và giám
đốc điều hành tại công ty tư
vấn kinh tế High Frequency
Economic (Mỹ), cho rằng
chuyện Nga cắt khí đốt nếu
châu Âu không thanh toán
bằng đồng rúp là không thể
xảy ra. Lý do vì chuyện ngừng
hệ thống khai thác không
đơn giản và dung lượng lưu
trữ sẽ đầy rất nhanh nên Nga
không thể ngừng vận chuyển
sản phẩm.
Trước mắt, theo nguồn tin
của
Reuters
thì thời hạn thanh
toán các hợp đồng khí đốt gần
nhất mà châu Âu phải thực
hiện với Nga sẽ bắt đầu vào
nửa cuối tháng 4 và tháng 5,
như vậy việc cắt cung cấp
khí đốt nếu có cũng không
xảy ra ngay lập tức.•
Quốc tế -
ThứHai4-4-2022
các hợp đồng hiện có sẽ dừng
lại” - ông Putin tuyên bố trên
truyền hình ngày 31-3.
Theo ôngPutin, việc chuyển
sang thanh toán khí đốt bằng
đồng rúp sẽ củng cố chủ quyền
của Nga, khi phương Tây sử
dụng hệ thống tài chính như
một vũ khí. Thêm nữa, việc
Nga giao dịch bằng đồngUSD
và đồng euro không có ý nghĩa
gì khi tài sản bằng các loại
tiền tệ đó đang bị đóng băng.
Châu Âu nhất quyết
không chịu
Trong khoảng một tuần từ
khi Nga thông báo ý định đến
khi ông Putin ký sắc lệnh,
phía châu Âu đã có hàng loạt
động thái đối thoại, điều đình
nhưng đều chưa thành.
Ngày 30-3, Thủ tướng Đức
Olaf Scholz điện đàmvới ông
Putin nhưng phủ nhận lại lời
giải thích từ ông Putin rằng
Nga yêu cầu thanh toán bằng
đồng rúp vì “dự trữ ngoại hối
của Ngân hàng Trung ương
Nga đã bị các nước Liênminh
châu Âu (EU) đóng băng”.
Ông Scholz chỉ có thể yêu
cầu phía Nga có văn bản giải
thích cách thức hoạt động
chuyển đổi tiền tệ để hiểu rõ
hơn về thủ tục.
Trước cuộc điện đàm của
ông Scholz thì Thủ tướng Ý
Mario Draghi và Tổng thống
Pháp Emmanuel Macron
cũng đã nói chuyện với ông
Putin về chuyện này nhưng
đều không thuyết phục được.
Lúc này, quan điểm chung
của các nước châuÂu là không
đồng ý với cách làm của Nga.
EU và G7 bác ý tưởng này
của Nga. Ông Macron nói rõ
với ông Putin rằng phương
Tây sẽ không đồng ý yêu
cầu thanh toán hóa đơn khí
đốt bằng đồng rúp.
Bộ trưởng Tài chính Đức
Christian Lindner cho biết
các hợp đồng khí đốt hiện
tại được tính bằng đồng euro
và các khoản thanh toán sẽ
tiếp tục được thực hiện bằng
đồng tiền đó. Bộ trưởng Năng
lượng Đức Robert Habeck thì
nói nếu Nga cắt cung cấp khí
đốt vì lý do này thì đó “sẽ là
sự vi phạm từ một phía và rõ
ràng đối với các hợp đồng
hiện có”.
Theo bà Robin Brooks,
nhà kinh tế trưởng tại Viện
Tài chính Quốc tế - hiệp hội
thương mại cho ngành dịch
vụ tài chính toàn cầu, chưa
cần biết các nước châu Âu
chịu nhường hay không đây
cũng đã là một “bàn thắng
riêng” nữa của ông Putin, vì
nó làm thu hút sự chú ý và
bất an ở Tây Âu với về nguồn
cung khí đốt.
Chưa biết bên nào
nhường bên nào
Hãng tin
AP
dẫn ý kiến GS
Eswar Prasad về chính sách
Các nhà nhập khẩu đang bối rối trước yêu cầu củaNga phải thanh toán tiền khí đốt bằng đồng rúp
thay vì đồng euro hay đồngUSDnhư trước đây. Ảnh: GETTY IMAGES
Ngày 29-3, Đức tuyên bố tình trạng
khẩn cấp giai đoạn 1, trong bối cảnh Nga
yêu cầu “các quốc gia không thân thiện”
thanh toán khí đốt bằng đồng rúp. Đây là
giai đoạn đầu tiên trong ba giai đoạn khẩn
cấp về năng lượng theo luật của Liên minh
châu Âu (EU) và Đức.
Giai đoạn 1 là cảnh báo sớm, khi có dấu
hiệu cấp cứu từ nguồn cung cấp. Giai đoạn
2 là báo động, khi có sự gián đoạn nguồn
cung hoặc nhu cầu cao bất thường làm đảo
lộn sự cân bằng thông thường nhưng vẫn
có thể được sửa chữa mà không cần can
thiệp. Giai đoạn 3 là khẩn cấp, khi các biện
pháp dựa trên thị trường không khắc phục
được tình trạng thiếu hụt. Ở giai đoạn này,
cơ quan quản lý mạng lưới năng lượng của
Đức, Bundesnetzagentur, phải quyết định
cách phân phối nguồn cung cấp khí đốt
còn lại trên toàn quốc, theo hướng ngừng
cung cấp cho công nghiệp để bảo vệ các
hộ gia đình.
Cùng ngày, các đại diện công đoàn công
nghiệp hàng đầu của Đức họp báo chung
cảnh báo rằng hậu quả từ việc ngừng cung
cấp khí đốt của Nga sẽ “không chỉ làm
giảm giờ làm và mất việc mà còn nhanh
chóng dẫn đến sự sụp đổ của các chuỗi sản
xuất công nghiệp ở châu Âu, gây hậu quả
trên toàn thế giới”.
Sang ngày 30-3, Áo theo chân Đức ra
cảnh báo giai đoạn 1 tương tự. Thủ tướng
Áo Karl Nehammer cam kết rằng “mọi thứ
sẽ được thực hiện để đảm bảo cung cấp khí
đốt cho các hộ gia đình và doanh nghiệp
của Áo”.
Ông cho biết một “nhóm xử lý khủng
hoảng” đặc biệt đã được triệu tập để giám
sát chặt chẽ tình hình và “nếu cần thiết thì
có thể thực hiện các biện pháp khác để tăng
cường an ninh nguồn cung”. Nếu có xảy
ra gián đoạn, các doanh nghiệp sẽ được
khuyến khích tìm kiếm các giải pháp thay
thế. Việc phân bổ khẩu phần khí đốt cho
các hộ gia đình sẽ không xảy ra khi chưa tới
giai đoạn 3.
THIÊN ÂN
Nga có thể yêu cầu trả bằng đồng
rúp cho tất cả mặt hàng xuất khẩu
RT
dẫn lời người phát ngôn điện Kremlin Dmitry Peskov
rằng sắp tới, tất cảmặt hàng xuất khẩu của Nga có thể được
tính bằng đồng rúp. Nga là nhà cung cấp chính dầu, khí đốt,
thực phẩm, kim loại, gỗ và cácmặt hàng khác cho thị trường
toàn cầu. Chính ông Putin cũng ám chỉ rằng khí đốt chỉ là
mặt hàng đầu tiên của Nga sẽ được bán bằng đồng rúp.
Theo ông Peskov, vai trò của đồng USD như một đồng
tiền dự trữ toàn cầu đã bị ảnh hưởng và động thái định giá
các mặt hàng xuất khẩu lớn nhất của Nga bằng đồng rúp
sẽ “vì lợi ích của chúng tôi và lợi ích của các đối tác”.
Khoảng 60% lượng khí đốt
nhậpkhẩutừNgađượcchâuÂu
thanh toán bằng đồng euro và
phần còn lại được thanh toán
bằngđồngUSD. Giákhí đốt của
Anh và Hà Lan đã tăng 4%-5%
sau tuyên bố của ông Putin.
Tiêu điểm
Chưa cần biết các
nước châu Âu chịu
nhường hay không
đây cũng đã là một
“bàn thắng riêng”
nữa của ông Putin.
Các đường ống trong dự án đường ống dẫn khí
đốt Nord Stream2 ở Lubmin (Đức) ngày 15-2.
Ảnh: AP
Nga chính thức dùng tới con bài
khí đốt và đồng rúp
Trả đũa trừng phạt từ phương Tây, ông Putin ra sắc lệnh yêu cầu các nước “không thân thiện” trả tiền khí đốt
bằng đồng rúp thay vì đồng euro hay đồng USD, chưa biết châu Âu có chịu nhường hay không.
Nhiều nước EU tuyên bố tình trạng khẩn cấp về khí đốt
