8
Pháp luật & Cuộc sống
Tiêu điểm
TUYẾNPHAN
T
heoThiếu tướngTrầnThếQuân,
BLTTHS 2015 (đang tạm lùi
hiệu lực thi hành để chờ Luật
sửa đổi, bổ sung một số điều của
BLHS 2015) có quy định bắt buộc
ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh
việchỏi cungbị canvà lấy lời khai
người đại diện theo pháp luật của
pháp nhân trong tố tụng hình sự.
Căn cứ vào Nghị quyết 110 ngày
27-11-2015 củaQuốc hội (về việc
thi hànhBLTTHS 2015) vàQuyết
định 371 ngày 9-3-2016 của Thủ
tướng Chính phủ (ban hành Kế
hoạch triểnkhai thi hànhBLTTHS
2015), BộCông anđã chủ trì, phối
hợp với các bộ, ngành liên quan
nghiên cứu xây dựng đề án về cơ
sở vật chất, bộ máy, cán bộ và lộ
trình cụ thể thực hiện việc ghi âm
hoặcghi hình có âm thanh trong tố
tụng hình sự.
Chốngbức cung, dùng
nhục hình, giảmoan sai
.
Phóngviên
:
Thưaông,ôngđánh
giá ra sao vềmục đích và tínhhiệu
quả củađề ánnày?
+Thiếu tướng
TrầnThếQuân
:
Việcxâydựngvà
triển khai đề án
nhằm thực hiện
cóhiệuquảquy
địnhcủaBLTTHS
2015vềghi âm,
ghi hình có âm
thanh việc hỏi cung bị can. Thực
hiện ghi âm hoặc ghi hình có âm
thanh việc hỏi cung bị can sẽ giám
sátchặtchẽquá trìnhhỏicungbịcan
củađiều traviên, từđó sẽgópphần
Giấyđỏlàquyếtđịnhhànhchính
Trước đây,
PhápLuật TP.HCM
đã phản ánh chuyện
trong quá trìnhTANDTối cao tổ chức tâp huân vêLuât Tố
tụng hành chính 2015, nhiều tòa án địa phương thắcmắc
rằng giây đỏ có phải là đôi tượngkhởi kiênvụ án hành
chính hay không. Tại thời điểm tậphuấn, trongHội đồng
Thẩm phánTANDTối cao cóhai quanđiểm khác nhau:
Quanđiểm thứ nhất nói đó là văn bảnđểNhà nước công
nhậnquyền sử dụngđất, có tính chất phát sinhquyền và
nghĩa vụnên nó là quyết địnhhành chính. Quan điểm thứ
hai bảogiấy đỏ không phải là quyết định hành chínhmà
chỉ là chứng thư pháp lý đểNhà nước thừa nhận quyền sử
dụng đất hợp pháp theoLuật Đất đai hiệnhành.Vì vậy, Phó
Chánh ánTANDTối caoTốngAnhHàođã chưa thể trả lời
ngay câu hỏi này của các tòa địa phươngmà phải chờHội
đồngThẩm phánTANDTối cao họp thống nhất quan điểm.
Mới đây, Chánh ánTANDTối caoNguyễnHòaBình
đã có ý kiếnvềmột số vấn đề vướngmắc, trong đó có nội
dung này. TheoChánh ánTANDTối cao, căn cứ vào các
quy định củaLuật Tố tụng hành chính 2015vàLuật Đất đai
2013 thì giấy đỏ là quyết định hành chính; nếu thuộcmột
trong các trường hợpquy định tại khoản 2Điều 3Luật Tố
tụng hành chính 2015 thì là đối tượng khởi kiện vụ án hành
chính.
Chánh ánTANDTối cao cũng kết luận: Theoquy định tại
khoản 3 và khoản5Điều60Luật Tố tụnghành chính2015,
trườnghợpngười bị kiện làUBNDhoặc chủ tịchUBND thì
chủ tịchUBND chỉ được ủy quyền chophó chủ tịchUBND
đại diện, phó chủ tịchUBND khôngđược ủy quyền lại cho
người thứ ba thamgia tố tụng. Nếu trước 1-7-2016, người
bị kiện là cơ quan, tổ chức hoặc người đứngđầu cơquan tổ
chức đã giaongười khác không phải là cấpphó củamình
đại diện thì kể từ1-7-2016, các tòa cầnyêu cầu cơquan, tổ
chức hoặc người đứng đầu cơquan, tổ chức đó chấm dứt ủy
quyền trong tố tụng hành chínhvới người được ủy quyền
trước đóvà có vănbảnủyquyền cho cấp phó củamình đại
diện.
HỒNGHÀ
BộCônganđãxâydựng,thực
hiệnthíđiểmphònghỏicungcó
ghiâm,ghihìnhcóâmthanhtại
mộtsốđịaphương,đơnvịnhư
HàNội,BắcGiang,Tổngcục
Anninh…
Thànhphầnban chỉ đạo
Trưởngbanchỉđạođềán làThượng
tướngTôLâm (ỦyviênBộChínhtrị,Bộ
trưởngBộCôngan).Phótrưởngbanchỉ
đạo làThượngtướngLêQuýVương(Ủy
viênTrungươngĐảng,Thứ trưởngBộ
Côngan). Các thànhviênbanchỉ đạo
là đại diện lãnh đạoVKSND Tối cao,
TANDTối cao, BộQuốcphòng, BộNội
vụ, BộTài chính…
Đến1-1-2019:Ghi âm, ghi hìnhviệchỏi cung trêncảnước
Ghi âm,ghihình
giámsát chặt
việchỏi cung
NhânsựkiệnBộCônganxâydựngđềánvềghiâmhoặc
ghihìnhcóâmthanhviệchỏicungbịcan,
PhápLuật
TP.HCM
đãtraođổivớiThiếutướngTrầnThếQuân,Phó
CụctrưởngCụcPhápchếvàCảicáchhànhchính-tưpháp.
CôngantỉnhLàoCaiđang lấy lờikhaicủaTẩnTáoLở,nghicanthảmsátbốnngười trongmộtnhà.
Ảnh:T.PHAN
TheoĐiều2Nghịquyết110/2015,QuốchộigiaoChính
phủđầu tưkinhphí đểbảođảmviệc thựchiện cácquy
địnhvềchỉđịnhngườibàochữa,ghiâmhoặcghihìnhco
âm thanhviêchỏi cungbị can...Giaobộ trưởngBộCông
an chủ trì, phối hợpvới bộ trưởngBộQuốcphòng, viện
trưởngVKSNDTối cao, chánhánTANDTối caohươngdẫn
trìnhtự,thủtụcthựchiệnghiâmhoặcghihìnhcoâmthanh
việchỏicungbịcan;sửdụng,bảoquản, lưutrữkếtquảghi
âmhoặcghihìnhcoâm thanhviệchỏi cungbị can trong
quá trìnhđiều tra, truy tố, xétxử.Giaobộ trưởngBộCông
anchủ trì,phốihợpvớiviện trưởngVKSNDTốicao, chánh
ánTANDTốicao,bộtrưởngBộQuốcphòng,bộtrưởngBộ
KếhoạchvàĐầu tư,bộ trưởngBộTài chính,bộ trưởngBộ
Nộivụxâydựngđềánvềcơsởvậtchất,bộmáy,cánbộvà
lộ trìnhcụ thể thựchiệnviệcghi âmhoặcghihìnhcoâm
thanhviêchỏicungbịcantheoquyđịnhcủaBLTTHS2015.
Quốchội cũnggiaobộ trưởngBộCônganquyếtđịnh
cụ thểnơi cóđiềukiệnđể thựchiệnviệcghi âmhoặcghi
hìnhcoâmthanhhoạtđộnghỏicungbịcankểtừ1-7-2016.
Chậmnhấtđến1-1-2019thìthựchiệnthốngnhấtviệcghi
âmhoặcghi hìnhcoâm thanhviêchoi cungbị can trên
phạmvi toànquốc.
chống bức cung, dùng nhục hình,
làm giảm oan sai, bảo đảm quyền
con người theo quy định của Hiến
pháp, pháp luật.Đồng thời, nócũng
bảo vệ điều tra viên trong rất nhiều
trườnghợpbị canvucáo làđiều tra
viên bức cung, dùng nhục hình khi
hỏicunghọ,quađó tìmcáchvôhiệu
hóa kết quả điều tra.
.
Việc ghi âm, ghi hình sẽ triển
khai đối với bị can của tất cả vụán
hay chỉ vớimột số vụánnhất định,
thưa ông?
+
Theo quy định của BLTTHS
2015 và Nghị quyết 110/2015 của
Quốc hội thì việc ghi âm hoặc ghi
hình có âm thanh việc hỏi cung bị
can sẽđược thựchiệnđối với tất cả
vụ án nhưng theo lộ trình đề ra tại
Nghị quyết 110/2015.
Sẽ có thông tư liên tịch
. Thưa ông, có ý kiến băn khoăn
rằng việc bố trí ghi âm, ghi hình là
do lực lượngcôngan.Trong trường
hợp tiêucực,phíacôngancó thểchủ
động không ghi âm, ghi hình hoặc
xóa bớt. Vậy sau khi đề án được
triển khai, lời khai củabị can trong
quá trình lấy cungmà không được
ghi âm, ghi hình thì có được coi là
bằng chứng?
+ Tại Quyết định 371/2016, Bộ
CônganđượcThủ tướngChínhphủ
giaochủtrì,phốihợpvớiVKSNDTối
cao,TANDTốicao,BộQuốcphòng
xây dựng thông tư liên tịch hướng
dẫn cụ thể, chặt chẽ về trình tự, thủ
tục thực hiện ghi âm hoặc ghi hình
có âm thanh việc hỏi cung bị can;
sử dụng, bảo quản, lưu trữ kết quả
ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh
việchỏi cungbị can trongquá trình
điều tra, truy tố, xét xử. Qua đó sẽ
ngăn ngừa có hiệu quả việc không
tiến hành ghi âm, ghi hình có âm
thanh hoặc thêm bớt, sửa chữa kết
quả ghi âm, ghi hình có âm thanh.
.
Thưaông, theokhoản6Điều183
BLTTHS2015, việcghiâm,ghihình
khi hỏi cung bị can tại cơ sở giam
giữ là bắt buộc, còn ở nơi khác thì
tiến hành theo yêu cầu của bị can
hoặc của cơ quan, người có thẩm
quyền tiến hành tố tụng. Vậy trong
trường hợp không bên nào yêu cầu
thì sẽ không ghi âm, ghi hình? Có
khi nào điều tra viên lợi dụng quy
định trên, bố trí hỏi cung bị can ở
nơikháccơsởgiamgiữđể tránhghi
âm, ghi hình, làmảnhhưởng tới sự
kháchquancũngnhư tinh thần tích
cực của đề án?
+Việc xây dựng cũng như triển
khai thựchiệnđềánsẽ tuân thủ theo
đúng tất cả quy định của BLTTHS
2015, theo đó sẽ bảo đảm được sự
kháchquan cũngnhư tinh thần tích
cực của đề án.
Đã xâydựng, thí điểm
một sốphònghỏi cung
. Hiện nay Bộ Công an đã tiến
hànhđượcnhữngbướcgì trongquá
trình xây dựng đề án tổng thể này,
thưa ông?
+BộCônganđãchủ trì, phốihợp
với VKSND Tối cao, TAND Tối
cao, BộQuốc phòng, BộKế hoạch
vàĐầu tư,BộTài chính,BộNội vụ
thành lập ban chỉ đạo, tổ giúp việc
xây dựng đề án tổng thể. Ngày 14-
9-2016, bộ trưởng Bộ Công an đã
ban hànhKế hoạch số 263 về việc
xây dựng đề án; tổ chức cuộc họp
ban chỉ đạo, tổgiúpviệcphân công
nhiệm vụ cụ thể, đồng thời đề nghị
các bộ, ngành có liên quan trên cơ
sở chức năng, nhiệm vụ của mình
phối hợp thựchiệnmột sốnội dung
trongxâydựngđề án.
Hiện tại các cơ quan hữu quan
đang tích cực triển khai hàng loạt
công việc theo kế hoạch đề ra. Hy
vọng rằng đề án sẽ hoàn thành các
mục tiêu, yêucầuđúng tiếnđộ, bảo
đảm chất lượng, hiệu quả, đáp ứng
được sựkỳvọng của xã hội.
Ngoài ra, Bộ Công an cũng đã
xâydựng, thựchiện thí điểmphòng
hỏi cung cóghi âm, ghi hình có âm
thanh tạimột sốđịaphương, đơnvị
nhưHà Nội, Bắc Giang, Tổng cục
Anninh…
. Xin cámơnông.
n
