16
THỨ TƯ
4-10-2017
Quốc tế
304
tay súng thuộc nhómNhà nước Hồi giáo tự xưng (IS),
trongđó cóbảy viên chỉ huy chiến trườngđã bị không
quânNga tiêudiệtchỉ trongvònghaingàyđầu tháng10,
người phátngônBộQuốcphòngNga IgorKonashenkov
ngày3-10chobiết.
TL
NgacáobuộcMỹ lạmquyền,
dọa trảđũangoại giao
Theohãng tin
Sputnik
ngày3-10, BộNgoại giao
Nga nhìnnhận việcMỹ tịch thu các cơ sởngoại
giao củaNga là hành động “lạmdụngquyền lực
chưa từng có” trongquan hệ hai nước. Cơ quannày
khẳngđịnhMoscow chưa baogiờ chophép chính
quyềnWashingtondỡ bỏ quyềnmiễn trừngoại giao
đối với các cơ sở lãnh sựvà ngoại giao củaNga trên
đấtMỹ.Việc lực lượng chức năngMỹ xâmnhập các
cơ sở của nước này cũngkhôngđượcNga đồngý.
“Washingtonđã vi phạm trắng trợn luật phápquốc
tế:Kể từ tháng 12 nămngoái, ngườiMỹđã tịch thu
năm cơ sở ngoại giao củaNga, cònbây giờ là chặn
tất cả lối ra vào và tiếnhành lục soát toàn bộ bên
trong các cơ sởđó” -BộNgoại giaoNga đưa ra cáo
buộc cứng rắn.Moscow cũng chỉ tríchhành động
của phíaMỹ là sai phạm chưa từng có trong lịch sử
song phương, đe dọa sẵn sàng dùngquyềnđáp trả
trên cơ sở “cóqua có lại”.
Từngày 2-9,Mỹ đã đóng cửa tổng lãnh sựquán
Nga ởSanFrancisco, phái bộ thươngmại ởNew
YorkvàWashingtonđể đáp trả quyết định trục xuất
755nhà ngoại giaoMỹ củaNga hồi tháng 7. Các
cảnhbáo trả đũa ngoại giaođượcMoscow đưa
ra saukhi BộNgoại giaoMỹxác nhận lực lượng
chức năngđã tiến hànhkhámxét tổng lãnh sựquán
củaNga ởSanFrancisco. Trả lời
Sputnik
, phía
Washingtonkhẳng địnhhành độngnày nhằmđảm
bảo tất cả nhân viênngoại giaoNga đã rời tòa nhà
tại SanFrancisco.
THÁILAI
Cubaphải cắtgiảmhơn2/3
nhânviênngoại giaoởWashington
Theo tờ
TheWashingtonPost
ngày 3-10, chính
quyềnTổng thốngDonaldTrump sẽ yêu cầuCuba
cắt giảm60%nhân viênngoại giaoởWashington
đưa về nước. Đâyđược coi là động tháimới nhất
củaWashington chuẩn bị tăng sức ép ngoại giao lên
quan hệMỹ-Cuba. Cách đây chỉmột tuần,Mỹ cũng
cắt giảm 2/3 số
nhânviên ngoại
giao của nước
nàyởHavana.
Theo
The
WashingtonPost,
Ngoại trưởngMỹ
RexTillerson
ngày2-10đã
thảo luậnkế hoạchnàyvới Tổng thốngTrump. Bộ
Ngoại giaoMỹdự kiến chính thức thôngbáokế
hoạchnày vàongày3-10 (giờđịa phương). Nguồn
tin chobiếtWashington sẽ chính thức yêu cầuCuba
tự rút nhân viênngoại giaovà sẽ không ra tuyênbố
trục xuất họ trừ khi Hanava từ chối đápứngyêu cầu.
Đại sứ quánCuba tạiWashington
(ảnh)
chưa đưa
ra phản hồi về thông tin trên. Nhữngđộng thái này
được đưa ra saukhi 21nhânviênngoại giaoMỹở
Havana gặp sự cố sức khỏe bí ẩn, nghi bị tấn công
bằng sóng âm trong nhiều thángqua.Vụviệc đã vô
tình ảnh hưởng đếnhoạt động củamạng lưới điệp
viênMỹ tại Cuba, theo
AP.
Chính phủCuba bác bỏmối liên hệ đối với các
vụ tấn công, đồng thời cáo buộc động thái trả đũa
củaMỹ là vô căn cứ. Tuynhiên, giới chứcMỹ cho
haymục tiêukhông phải để trừngphạt Cubamà chỉ
nhằm đảmbảo hai nước có số lượngnhà ngoại giao
ngangbằng nhau. Nếu yêu cầu trêndiễn ra thì đây
sẽ làmột bước thụt lùi nữa trongmối quan hệ đang
sóng gió giữaMỹvàCuba. Hai nướcmới chỉ khôi
phục quanhệ ngoại giao sau nửa thế kỷ thùđịch.
NGỌCNHƯ
Israel vàbài toán
ngườiKurdở Iraq
KhingườiKurdởIraqtrưngcầuđộclậpngày25-9,cácchínhphủIraq,
ThổNhĩKỳ,Iran,Syriađềucựclựcphảnđối,ralệnhtrừngphạtvàđedọa
chiếntranh.
THIÊNÂN
S
auChiến tranh thếgiới
thứnhất,bộphậnngười
Kurd ởTrungĐông bị
chia rẽ, sống rải rác ở các
nước Iraq,ThổNhĩKỳ, Iran,
Syriavới tổngdânsốkhoảng
30 triệu người. ThổNhĩ Kỳ
lànướccóđôngngườiKurd
nhất, 14 triệu người. Hàng
chục nămnay, ThổNhĩKỳ,
Iran, Syria rất vất vả ngăn
chặn các phong trào đòi ly
khai,độc lậpcủangườiKurd.
Người Kurdgiữa
muôn trùng vây
Chính quyền trung ương
Iraq gọi hành động tổ chức
trưng cầu dân ý của Chính
quyềnKhuvực ngườiKurd
(KRG) ở khu vực phía Bắc
đất nước là bất hợp pháp.
Trongkhi đó, cácnước Iran,
ThổNhĩKỳ,Syriangàycàng
thêm lo ngại vấn đề người
Kurd ở Iraq châm ngòi cho
làn sóngđòi độc lậpcủacác
cộngđồngngườiKurdởnước
mình.NhiềuquốcgiaẢRập
cũng phản đối người Kurd
ly khai. Cộng đồng quốc tế
cũng lo ngại sự chia rẽ của
Iraq sẽ tiếp tục đẩykhuvực
chìm sâuvàocảnhhỗn loạn.
Giữamuôn trùngvây,90%
trong hơn ba triệu người
Kurd thamgiabỏphiếuvẫn
dũng cảm đồng ý thành lập
một quốc gia độc lập. Thế
nhưng ngay cả Mỹ - một
trongnhữngđồngminh thân
thiết nhất của người Kurd
hiệnnay - cũngkhông công
nhận kết quả trưng cầu dân
ý vừa qua ở phía Bắc Iraq.
Washington tuyênbố sẽ tiếp
tụcủnghộmộtđấtnước Iraq
thốngnhất. Sựhợpđồng tác
chiếngiữa lực lượngvũ trang
ngườiKurd (Peshmerga) và
binh sĩ Iraq đang giúp liên
quânchống tổchứcNhànước
Hồigiáo tựxưng (IS) trênđà
thắng thế.VìvậyWashington
lo sợngườiKurdđộc lập sẽ
ảnhhưởng tiêucựcđếncuộc
chiến đánh IS.
Sựủnghộ từ Israel
Dù bị khắp nơi phản bác,
ý tưởng độc lập của người
Kurdvẫnnhậnđược sựủng
hộ của một trong các nước
có sức ảnh hưởng lớn trong
khu vực, đó chính là Israel.
Hồi tháng9vừaqua, ngay
từkhingườiKurdởIraqchưa
tổ chức cuộc trưng cầu dân
ýnhiều tranhcãi,Thủ tướng
Israel BenjaminNetanyahu
đã ra tuyên bố rằng Israel
“ủnghộcácnỗ lựchợppháp
của người Kurd nhằmmưu
cầumột nhànước cho riêng
mình”.Tạimộtcuộchọpbáo
chốngkhủngbố tháng trước,
Bộ trưởng Tư pháp Israel
Ayelet Shaked cũng tuyên
bố ủng hộ người Kurd độc
lập. “Mộtđấtnước tựdocho
người Kurd cần được hình
thành, ít nhất ở Iraq. Điều
nàynằm trongquyền lợi của
Mỹvà Israel.Đây là lúcMỹ
ủng hộ tiến trình này” - bà
khẳng định.
Israel cũng có những lý
do của riêng mình để ủng
hộngườiKurdđộc lập, hãng
tin
CNN
phân tích. Israel và
ngườiKurdở Iraqđãbắtđầu
hình thành mối liên hệ đặc
biệt từnhữngnămđầu thành
lập nhà nước Israel (1940-
1950).CộngđồngngườiDo
TháigốcKurdđến Israelvào
giaiđoạnnàyvẫngiữ liên lạc
với người thânở Iraq.Chính
quyền Israel kể từ thậpniên
1960đãbắt đầu tăng cường
ủng hộ các nỗ lực đòi độc
lập củangườiKurd tại Iraq.
Mặt khác, Israel cũng có
những toan tínhvềđịachính
trị. Sự ủng hộ của chính
quyền Israel đối với người
Kurd cũng có thể nhằm tạo
ra đối trọng với sự ủng hộ
của IraqchoPalestine, hãng
tin
CNN
nhậnđịnh.Bêncạnh
đó,việcngườiKurdgiành lại
đượcđộc lậpcũngsẽ tăng rủi
ro bất ổn cho Iran - đối thủ
nguy hiểm nhất của Israel
trong khu vực. Theo nhà
nghiên cứuSethFrantzman
tại Trung tâmNghiên cứu
các vấn đề quốc tế Rubin,
chính quyền Israel sẽ hoan
nghênh sự ra đời của thêm
một quốc gia trongkhuvực
có cùng các mối lo với đất
nước Do Thái, trong đó có
sự đe dọa từ Iran.
Tuy nhiên, theo đánh giá
của tờ
TheWashingtonPost,
ngườiKurdcũngkhócó thể
lạcquan tháiquá trướcnhững
lời lẽ ủng hộ từ Thủ tướng
Netanyahu. Hiện tất cả sự
ủnghộchỉmớinằmở lờinói.
Cũngkhông cóđiềugì đảm
bảochínhquyền Israel sẽ ra
tay bảo vệ người Kurdmột
khi quân đội các nước Thổ
NhĩKỳ, Iran, Iraqhiện thực
hóa lời đe dọa dùng vũ lực.
Theo
TheWashingtonPost
,
Israel sẽkhôngmạohiểm sử
dụngkhokhí tài quân sựđể
bảovệngườiKurd trongkhi
bản thân đất nước Do Thái
luôn bị Iran và Hezbollah
đe dọa từng ngày. Còn viễn
cảnh Israel can thiệp quân
sựhiểnnhiênnằmngoài sức
tưởng tượng.■
TaysúngPeshmerga- lực lượngvũtrangcủangườiKurdởmiềnBắc Iraqnhìnvềmộtápphíchđăng
hìnhảnhôngMasoudBarzani - lãnhđạoChínhquyềnKhuvựcngườiKurd.Ảnh:AFP
Cuốituầnrồi,TổngthốngThổNhĩKỳRecepTayyipErdogan
cáobuộc tìnhbáo Israel giúpđỡ tiến trình tìmkiếmđộc lập
củangườiKurdở Iraq.Thủtướng IsraelBenjaminNetanyahu
đã lậptứcphủisạchmọicáobuộc.Ôngphảnpháorằng Israel
khôngđóngbấtkỳvai trògì trongquá trình trưngcầudâný
đòiđộc lậpcủangười Kurdmàchỉủnghộvềmặt tinh thần.
Đó là lần thứhai trong vài tuầnquaông Erdogan chỉ trích
Israel ủnghộngười Kurdđòi độc lập.Nhà lãnhđạoThổNhĩ
Kỳ cũngđedọa hoãn tiến trìnhbình thườnghóa quanhệ
với Israel nếunướcnày không chấmdứt ủnghộ thành lập
nhànướcđộc lậpchongười Kurd.
IsraelvàThổNhĩkỳkhôiphụcquanhệngoạigiaotoàndiện
cuốinăm2016, sausáunămgiánđoạnvì Israel tấncông tàu
MaviMarmaracủaThổNhĩKỳđangtrênđườngchởhàngcứu
trợchodảiGazanăm2010, làmchínthủythủThổthiệtmạng.
Nếungười Kurdđộc lập thì
Israelsẽcóthêmmộtquốcgia
đồngminh trongkhuvực.
SETHFRANTZMAN
, nhànghiêncứu
tạiTrung tâmNghiêncứucácvấnđề
quốc tếRubin (Israel)
Tiêu điểm
Israelcũngcónhững lýdo
củariêngmìnhđểủnghộ
ngườiKurdđộc lập.
