16
THỨSÁU
20-10-2017
Quốc tế
Phân tích và Bình luận
Tiêu điểm
ANMIÊN
H
ãng tin
Reuters
dẫn
thôngcáo từVănphòng
ThủtướngTâyBanNha
MarianoRajoychohaychính
phủ tại Madrid sáng 19-10
(giờ địa phương) đã quyết
định sẽ kích hoạt điều 155
củahiếnpháp,đượcvívon là
“phươngánhạtnhân”, chính
thức tiếnhànhquá trìnhđình
chỉ quyền tự trị củakhuvực
Catalonia.
"Phương án
hạt nhân"
Dựkiếnquyết sáchnày sẽ
được trình lênThượng viện
để thông qua vào ngày 21-
10.Theođó,Thủ tướngTây
Ban NhaMariano Rajoy sẽ
triệu tập một cuộc họp nội
các đặc biệt vàongày21-10
tới để thảo luậnvềviệc triển
khai “phương án hạt nhân”
nhằm tước quyền tự trị của
Catalonia.
“Tạimộtcuộchọpkhẩncấp
hôm21-10, nội các sẽ thông
quacácbiệnphápđược trình
lên trướcThượngviệnnhằm
bảovệlợiíchchungcủangười
Tây BanNha, trong đó bao
gồm cả công dânCatalonia,
cũng như khôi phục trật tự
hiến pháp trong cộng đồng
tự trị” - thông cáo của chính
phủTâyBanNha tuyên bố.
Trong thông cáo này, phía
Madrid cũng chỉ trích chính
quyềnCatalonia đã “cố tình
gây ra sựđối đầuvề thể chế
mộtcáchcóhệ thống,dùbiết
việc này sẽ gây tổn hại đến
sự tồn tại củahaibên lẫnnền
kinh tếCatalonia”.
Điều 155 hiến pháp, vốn
chưa bao giờ được sử dụng
trong lịchsử40nămcủanền
dânchủ tạiTâyBanNha,cho
phép chính phủ trung ương
TâyBanNhachọn
“phươngánhạtnhân”
ChínhphủTâyBanNhangày19-10quyếtđịnhsẽtiếnhànhquátrìnhtướcbỏ
quyềntựtrịcủaCataloniasaukhichínhquyềnkhuvựcnàykhôngchịutừbỏ
tuyênbốđộclập.
ThủtướngTâyBanNhaMarianoRajoysẽtriệutậpcuộchọpnội
cácđặcbiệtvàongày21-10đểquyếtđịnhtương laicủaCatalonia.
Ảnh:AFP
Điều155hiếnphápchưa
baogiờđượcsửdụng
trong lịchsử40nămcủa
nềndânchủtạiTâyBan
Nha.
Chínhphủsẽlàmmọiđiềucó
thểđểngănchặnsựsuy thoái
kinh tế ở Catalonia do hành
độngcủaThủhiếnPoigdemont
gây ra lúcnày.
INIGOMENDEZDEVIGO
,
phátngônviênchínhphủ
TâyBanNha, nói vềquyếtđịnh
kíchhoạtđiều155 tronghiếnpháp
TâyBanNha
Tây BanNha hiện phải đối mặt với cuộc khủng hoảng
chính trị lớnnhất ởnướcnày trong vòng40nămqua. Thủ
hiếnCarles Puigdemont hôm 10-10 cùng các chính khách
củaCataloniađơnphươngkývàomộttuyênbốđộc lậpkhỏi
Tây BanNha sau cuộc trưng cầudân ý đòi ly khai với 43%
người dân thamgia. Chínhquyềnkhuvựcnày tuyênbốcó
90%phiếuđồngý. ChínhquyềnMadridgọi cuộc trưngcầu
dân ý làhànhđộngbất hợppháp, tuyênbố chỉ có thểđối
thoại trong“khuônkhổpháp luật”.
tước đi quyền tự trị của bất
kỳ vùng lãnh thổ nào trong
17 vùng nếu các vùng này
có động thái vi phạm pháp
luật. Theo
Reuters
, nếuThủ
tướngMarianoRajoy quyết
định đình chỉ quyền tự trị
của Catalonia, sẽ mất 3-5
ngàyđể luật này cóhiệu lực
chính thức.
Quyết ly khai
Quyếtđịnh“ngoàidựkiến”
này được đưa ra sau khi tối
hậu thưmàchínhphủMadrid
đề ra đối với chính quyền
Cataloniakết thúc lúc10giờ
sáng19-10 (giờđịaphương)
màkhôngnhậnđượccâu trả
lời thỏađángnào từcácquan
chức khu vực này.
Trong bức thư gửi chính
quyền củaThủ tướngRajoy
ngay trước khi thời hạn tối
hậu thư kết thúc, Thủ hiến
CataloniaCarlesPuigdemont
đã cảnh báo rằng nghị viện
Catalonia có thể sẽ tuyênbố
độc lập, chính thức ly khai
khỏiTâyBanNhanếuMadird
vẫn từ chối đàmphán. “Nếu
chính phủ trung ương vẫn
cứ tiếp tục không chịu đối
thoại và tiến hành các cuộc
đàn áp, Quốc hội Catalonia
nếu xét thấy thích hợp có
thể bắt đầu tiến trình tuyên
bốđộc lậpchính thức” -ông
Puigdemont viết.
ÔngPuigdemontcũngkhẳng
định yêu cầu đối thoại trực
tiếp củagiới chứcCatalonia
đã bị Madrid bỏ ngoài tai.
Ôngcáobuộccuộc“đànáp”
đối vớiCataloniađangđược
tăngcườngvới việchai lãnh
đạophong trào lykhai bị bắt
giam hôm 16-10. “Bất chấp
nhữngnỗ lựcvàmongmuốn
của chúng tôi về việc đối
thoại, câu trả lời thực tếmà
chúng tôi nhận được là lời
đe dọa sẽ bị tước quyền tự
trị. Điều này cho thấy chính
phủ trung ương không hiểu
vấnđềvà cũngkhôngmuốn
đối thoại” -ôngPuigdemont
chỉ trích.
n
SựkiệnchínhquyềnkhuvựcngườiKurd(KRG)ởIraqtrưngcầudân
ýđòiđộc lậpgâychấnđộng lớnởkhuvựcvàquốctế.
NgoạitrừIsraelủnghộ,mongmuốnđộclậpcủaKRGbịIraqvàhàng
loạtnướcphảnđối.Các lánggiềngkhuvựcnhưThổNhĩKỳ, Iran-vốn
sợngườiKurd trongnướcmìnhsẽ theogương -ngay lập tứccócác
bướcđiđedọavềkinh tếvàanninh.Mỹdù tuyênbốkhôngủnghộ
mongmuốnđộc lậpcủaKRGnhưngcũngkhôngcóđộngtháiphản
đốimạnhmàchỉkêugọicácbênkiềmchế,đối thoại.BộNgoạigiao
MỹđầutuầnnàyvẫnchỉkêugọichínhphủIraqvàchínhquyềnngười
Kurdtránhđốiđầu.
TheoGiámđốcTổchứcKhôngbạo lựcQuốc tếMichael Beer,Mỹ
đangtrongthếkhóxửgiữaBaghdadvàKRG.Nguyêndodẫnđếncuộc
khủnghoảngnàycũng là từcácchínhsáchcủaMỹở Iraq, cùng lúc
cungcấpvũkhí chocảBaghdadvàngườiKurd.Chínhsáchhiện tại
khiếnkhảnăngcanthiệpvàgiảiquyếtkhủnghoảngcủaMỹlàrấtnhỏ,
nếukhôngmuốnnóibằng0.Mỹcũngkhôngcókhảnăng làmtrung
gianhòagiải vôvụ lợigiảiquyếtmâu thuẫngiữangườiKurdở Iraq
vớicác lánggiềngThổNhĩKỳ, IrandovẫnđangủnghộSaudiArabia.
Nhàbình luận chính trị Dan Lazare cũng cho rằng chính sách
ngoại giaochồngchéocủaMỹởkhuvựckhiếnMỹkhôngcònkhả
năngvàuytínđểđứngrahòagiải.ViệcMỹđồngthờivừaủnghộKRG
vừaủnghộchínhphủ Iraq trongnhiềunăm liềnđãđưaMỹvào thế
lưỡngnan.NếuMỹđứngvềphíanhà lãnhđạoKRGMasoudBarzani,
córủiroMỹsẽ“đẩychínhphủ Iraqvềphía Iran”.NếuMỹđứngvềphía
chínhphủ Iraq, rủi ro“sẽ làmđồngminhngườiKurdởSyrianổigiận”.
Khảnăng lớnMỹsẽvẫnchỉ loay loayvớicácnỗ lựckhôngthựcchất,
tiếptụckêugọihaibênđối thoại, thỏahiệp, tránhbướcvàothếphải
lựachọnkhókhăn.
KhôngchỉchuyệnngườiKurdvà Iraq,cácchínhsáchtựgiẫmchân
mìnhcủaMỹcònlànguồncơnhỗnloạntrongkhuvực.Cácnhàhoạch
địnhchínhsáchMỹkhôngđượcchuẩnbịđốiphóvớimộtcuộckhủng
hoảngleothangthànhmộtcuộcxungđộtquymôlớnnhưgiữangười
Kurdvà Iraq.TheoôngLazare,Mỹphảinhanhchóngđánhgiá lạicác
lựachọncủamìnhởTrungĐôngtrướckhixungđộttươngtựtrường
hợp Iraqnổ ragiữangườiKurdởSyriavớiThổNhĩKỳhoặcNga,hay
giữangười IsraelvàcáctaysúngShi’ite.
THIÊNÂN
MỹtrướcthếlưỡngnantạiIraq
1
người tronghộiđồnggồmchín thẩmphánxửvụkiệnbà
Yingluck Shinawatrahồi cuối tháng9đãbênh vực rằng
cựu thủ tướngThái Lanvô tội.Thông tinnàyđược tờ
The
Nation
hé lộvàongày19-10, gầnba tuần sau khi Tòaán
Tối caoThái Lan rakết luậncuối cùng, tuyênbàYingluck
nămnăm tù vì tắc tráchgây thất thoát ngân sách trong
chương trình trợgiágạoquốcgia.
NN
Tòahoãnxét xửvì luật sưcủa
bàParkGuen-hyebỏviệc
Tòa ánquận trung tâmSeoul ngày19-10 tuyênbố
tạmhoãn xét xử cựuTổng thốngParkGeun-hye sau
khi bà không đến tòa cùngngày vì lýdo sức khỏe và
cũng không có cố vấnpháp lý, theo
Yonhap
.
Quyết định trên đưa ra sau khi đội ngũ luật sư
bào chữa chobà Park hôm 16-10đồng loạt nộpđơn
xin rút không làmviệc vì cho rằng tòa ánxử thiên
vị. Họ phảnđối việc kéodài thời giangiam bà Park
thêm sáu tháng.
Tòa ánđã đề nghị các luật sư trênxem xét lại
quyết định củamình nhằm “tránhgây bất lợi chobị
cáo” nhưnghọđã từ chối, thẩmphánKimSe-yun
chobiết. “Vụ ánkhông thể xét xử tiếpmà không
có luật sưbào chữa… do các cáo buộc nhắm vàobị
cáo có thể dẫn đếnmột bản ánnặng” - ôngKim nói.
Các luật sư trongnước sẽ được bổ nhiệm thay thế
chonhững người đồng loạt xin rút lui. Tuynhiên,
quá trìnhnày cần thời giando các đại diệnmới phải
xemxét hơn100.000 trang tài liệu, thẩm phánKim
Se-yun cho biết.
Theovị thẩmphán trên, hiện tòa án vẫn chưa thể
ấnđịnh chínhxác ngàynối lại quá trình xét xử bà
Park. BàParkngày19-10không đếnTòa ánquận
trung tâmSeoul với lýdo sức khỏe kém. Bà phải đối
mặt với hàng loạt cáobuộc gồm thamnhũng, cưỡng
ép, lạmquyền và đang bị giam. Cựu tổng thốngHàn
Quốc bị phế truất hồi tháng 3-2017.
Nhà chức tráchHànQuốc tuần trước đã gia hạn
thời gian tạm giambàPark thêm sáu tháng, viện
dẫnhai lýdovì tínhnghiêm trọng của các cáo buộc
nhằm vàobàPark cũngnhư sự quan tâmđặc biệt
của công chúngHànQuốc đối với vụviệc này.Vị
cựu tổng thốngbị phế truất chỉ tríchvụxét xử bà là
“sự trả thù chính trị”.
THÁILAI
CựuTổngthốngHànQuốcParkGeun-hye
(giữa)
được
ápgiải tới tòaántạiSeoul.Ảnh:YONHAP
