CHỦNHẬT 22-10-2017
5
HỒSƠ TƯ LIỆU
Tuyênbốchiến thắngchính thứcởRaqqasẽsớmđược
đưa rasaukhi thànhphốđược ràpháhếtmìnvàsạch
bóngcácphiếnquâncòncố thủ,
Reuters
dẫn lờiTalal
Silongày17-10.Ảnh:NEWYORKTIMES
TRUNGNHÂN
H
ãng tin
RT
dẫn lờicác
chuyêngianhậnđịnh
ISchính là“đứacon
quái thai”mà chính
sách can thiệp quân
sựcủaMỹvàphươngTâyvô tình
tạonênkhi thâu tómquyền lực tại
TrungĐông, màmàn “chào sân”
là cuộc chiến tại Iraq năm 2003.
NhữngMosul,Palmyra,Raqqa,các
thành trì của IS tại Iraq và Syria,
đã trở thànhnhững“địangục trần
gian” với luật lệ hà khắc không
khác gì thời Trung cổ.
Một thời cực thịnh
Sứchút củahàng triệu tấn “vàng
đen”mỗinămtạiTrungĐôngđãthôi
thúcMỹvàphươngTâyhạnchếcan
thiệpchínhsáchcủacácvương triều
HồigiáonhưSaudiArabia,Bahrain,
Qatar và Kuwait. Có ý kiến cho
rằngphươngTây làm lơchính sách
bị cáobuộc là “nuôi khủngbố” tạo
ảnhhưởngcủacácnướcvùngVịnh.
Mộtphầnnàođó,MỹvàphươngTây
muốncócớđểhiệndiệnởkhuvực
giàu dầumỏ. Thậm chí cộng đồng
người Kurd ở vùng biên giới phía
Bắc Syria còn tố cáo IS được nuôi
lớn từngngàybằngnhữngđoànxe
tiếp tế khổng lồ trước sự bình thản
củaMỹ lẫnphươngTây.
Nhưng tròchơi “nuôikhủngbố”
để tạoảnhhưởng làmộtcondaohai
lưỡiquánguyhiểm.Mỹvàphương
Tâycó lẽchẳngngờ“đứacon”họ
nhặtnuôinay trở thành“quái thai”.
IS tronggiai đoạncực thịnhđã trở
thành lực lượng đi đầu trong làn
sóng cực đoan chốngMỹ, chuyên
giaMarina Ottaway thuộc Trung
tâmWilson (Mỹ)nhậnđịnh.Chiến
dịch không kích củaMỹ và đồng
minh nhắm vào IS không những
không hiệu quảmà còn khiến các
tổ chứckhủngbốkhácbắt tayvới
ISvìxemMỹvàphươngTây làkẻ
thù chung. Trong giai đoạn hùng
mạnhnhất củamình, IS từngnắm
trong tay tầm2 tỉUSD,“chiêubinh
mãi mã” từ khoảng 80 nước trên
thếgiới. ISđược trangbịhàngngàn
phương tiện, khí tài chiến tranh
thu được tại Iraq và Syria, rồi trở
thànhmột thế lựcquân sựđángkể
tạiTrungĐông.Sựnguyhiểmcủa
IS tănggấpnhiều lầnkhi cácphần
tửHồigiáo tạinhiềunướcphương
Tây, Đông NamÁ, hay thậm chí
tạicáccườngquốcnhưNga,Trung
Quốc cũng ra sức ủng hộ tổ chức
khét tiếng này.
Vì sao IS lụi tàn?
Trong thời kỳ cực thịnh của
mình, IS từng kiểm soát gầnmột
nửa lãnh thổ Iraqvàmột phần lớn
bạinhómkhủngbốkhét tiếngchính
là triệt tiêu nguồn tài chính. Thời
gian qua, chiến dịch không kích
nhắm vào mỏ dầu của IS, chặn
tuyến đường buôn lậu dầu và các
hoạt động ngân hàng dính đến
khủngbốđãpháthuy tácdụng lớn.
Việcphábỏcàngnhiềunguồn tiền
của ISđồngnghĩavớiviệc thuhẹp
khảnăngkêugọi, huyđộng, chiêu
dụ lực lượng khủng bốmới. Các
nguồn lực liên quan đến tài chính
mà IScó thể tiếpcận, khai thácvà
sử dụng liên tiếp bị ngăn chặn và
phá hủy khiến tổ chức khủng bố
nàymất nguồn tiền nuôi sống bộ
máyquản lý lãnh thổvàhàng trăm
ngàn tay súngđánh thuê.
Tuynhiên, vấnđề thenchốt dẫn
đến ngày tàn của quân cờ đen IS
chính là bước ngoặt trên chiến
trường. Đã có một thời gian dài
chiến dịch không kích củaMỹ và
đồngminh rơi vào bế tắc. Với sự
can thiệpquânsự trực tiếpcủaNga
giúp quân chính phủ Damascus
tungsức loại lực lượngchốngchính
phủ rakhỏi vòngchiến, cácnỗ lực
chống ISđượcđơngiảnhóa.Quân
đội Syria sau khi loại được một
đối thủ đã có thể dốc toàn sức để
tiêu diệt quân cờ đen tại nhiều cứ
điểm quan trọng. Một lý do khác
là lựa chọn đồngminh chính xác
củaMỹvà phươngTây, đầu tưvũ
khí cho lực lượng vũ trang người
Kurd tại Syria và Iraq - lực lượng
có quyết tâm chính trị và quân sự
caonhất trongcuộcchiếnmộtmất
mộtcònvới IS.NgườiKurd từng là
cộngđồngbị ISđe dọa sẽ tậndiệt
và tắmmáu, giờ đây chính là lực
lượngchủ lựcdẫnđầucáccuộc tấn
công giải phóng hai thành trì lớn
bậcnhấtcủa IS làMosulvàRaqqa.
“Đầu rắn” vẫncòn
Ngày 28-9 vừa qua, IS đã công
bốmột đoạn băng ghi âm của thủ
lĩnh nhóm này là Abu Bakr al-
Baghdadi, 11 tháng kể từ lần gần
nhấtvào tháng11-2016.Đoạnbăng
đăng trêncổng thông tinal-Furqan
thânISvới thôngđiệpkêugọi thành
viên đừng buông súng, đừng bỏ
chạy,đừngđầuhàng.Lầnduynhất
al-Baghdadi xuất hiện trước công
chúngcáchđâyđãhơnbanăm,khi
đứng tại đại thánh đường al-Nuri
ở TPMosul vào năm 2014 để tự
xưng là lãnh đạo của một vương
quốcHồi giáomới.
Việc trùmkhủngbốđượcmệnh
danh “cái chết đen” lặn mất tăm
tronggần11 tháng trời làm rộ lên
nhiều đồn đoán y đã thiệt mạng.
Tháng6-2017,khôngquânNgabất
ngờ thông báo “có khả năng cao”
al-Baghdadi đã bị tiêu diệt trong
một đợt không kích của nước này
nhằmvàobốn tòanhà tạiRaqqa,nơi
các thủ lĩnh IS thường lui tới bàn
kế hoạch. Không lâu sau đó, tình
báoMỹ lên tiếngnhậnđịnhcókhả
năng al-Baghdadi vẫn chưa chết.
Đoạn băng công bố ngày 28-9
làm sống lại nhữngnghi ngờ rằng
thủ lĩnh tối cao của IS thật sự đã
thoát được bom đạn củaNga. Đó
cũng không phải lần đầu tiên tay
trùmnàyquađượccơn thập tửnhất
sinh.TìnhbáoIraq từng tiết lộ trong
chiến dịch tái chiếmMosul, biệt
đội đặcnhiệm củanướcnàyđãđể
xổng al-Baghdadi chỉ trong gang
tấc.Năm2003,khicòn làmột thành
viên “tôm tép” của nhóm thánh
chiến Salaafi (Iraq), al-Baghdadi
cũng từng bị quân độiMỹ bắt giữ
nhưngchỉmộtnămsau làđược trả
tựdovì xácđịnh làdân thườngvô
hại, theo
TheSun
.NgườiMỹkhông
ngờ rằng chỉ bảynăm sau, tùbinh
đó đã bước khỏi bóng tối để trở
thành thủ lĩnhphânnhánhal-Qaeda
tại Iraq. Hai năm sau cái chết của
trùmkhủngbốOsamaBinLaden,
al-Baghdadi năm2013quyết định
thoát ly khỏi al-Qaeda để lập nên
đế chế mới và trở thành thủ lĩnh
cực đoan quyền lực nhất thế giới
thánh chiến.
Sau khi lực lượng SDF doMỹ
hậu thuẫnđánhbật ISkhỏiSyriavà
trướcđó là liênquân Iraq tái chiếm
thànhMosul,nhiềuquanchức tình
báo cho rằng al-Baghdadi đã tẩu
thoát đến vùng samạc rộng hàng
ngànkilometvuônggiữaMosulvà
Raqqa.Nămngoái, trang tin
Alalam
(Iran)vàmột sốkênh truyền thông
ẢRập cũng lan truyền thông tin
al-Baghdadi đã bỏ chạy từRaqqa
sangSirte (Libya)an toàn.Vị trívà
thựchư tìnhhìnhcủaal-Baghdadi
vẫn luôn làmột bí ẩn lớn đối với
giới tìnhbáochốngkhủngbố suốt
bốn nămqua.
◄
Iraq,Syria
kếtthúc
những
“địangục
trầngian”
Gần bốn năm trôi qua, hơnmột nửa lãnh
thổ của Iraq và Syria chìm trong nỗi kinh
hoàngmang tên tổ chứcNhà nướcHồi giáo
tự xưng (IS).
lãnh thổSyria, chi phối cuộc sống
củahàng triệu thườngdânvànắm
trong tayhàngchụcngàn taysúng.
Tuynhiên, từgiữanăm2016, ISđã
bắt đầu lãnh thất bại liên tiếpở cả
haimặt trận. Giờ đây tổ chức này
đã bị “khai tử” trên lãnh thổ Iraq
vàngày tàn trênđất Syria cũngđã
cận kề. Cả hai thành trì lớn nhất
của tổchứckhủngbốnàyđãđược
lực lượng chống khủng bố Iraq,
Syria tái chiếm thành công. Mới
đây, ngày 20-10, lực lượng SDF
doMỹ hậu thuẫn tại Syria chính
thức tuyên bố tái kiểm soát hoàn
toànRaqqa, thành trì lớn đầu tiên
mà ISchiếmgiữ, đượcmệnhdanh
là “thủ đô” của vương quốc Hồi
giáo tự xưngnày.
Mộtyếu tốquan trọnggiúpđánh
19triệuUSDvẫnchưacóchủnhân
Theo
TheSun
,một trongnhữngmối lo lớnnhấtcủaal-Baghdadi
là làmsaođảmbảocác thân tíncủahắnkhông trởmặtphảnbội
vàchạy theo tiếnggọi củađồng tiền.Mỹđang treogiá25 triệu
USDchoaiđưaal-Baghdadi“racông lý”, chuyêngiacốvấnchống
khủngbố tạiTrungĐôngHishamal-Hashimi chobiết.“Giờđây
khôngcònđấtđểcaiquản, tay trùmkhông thể tựxưng làquốc
vươngđượcnữa.Hắnchỉ còn làmộtkẻđangđào tẩuvới số lượng
ngườiủnghộđang thuhẹp”.
Đặt trườnghợpal-Baghdadi thật sựcònsống, cácchuyêngiavề
chốngkhủngbốcho rằngphảimấtnhiềunămnữamới có thểbắt
giữhoặckết liễuy.ÔngLahurTalabany, lãnhđạo lực lượngchống
khủngbốcủachínhquyền tự trịngườiKurdở Iraq, khẳngđịnh:
“Cuối cùng thìhắnsẽbịgiếthoặcbắtgiữ.Hắnsẽkhông thể trốn
dướihầmngầmmãiđược.Tuynhiên, viễncảnhđócòncách thực
tếmộtvàinăm”.
Đoạnbăngcôngbố
ngày28-9 làmsống lại
nhữngnghingờrằng
thủ lĩnhtốicaocủa IS
thậtsựđãthoátđược
bomđạncủaNga.
LầnduynhấtAbuBakral-Baghdadixuấthiệntrướccôngchúngvàonăm2014
ởđạithánhđườngal-NuriởTPMosul,tựxưng là lãnhđạocủamộtvươngquốc
Hồigiáomới.Ảnh:REUTERS
