6
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứBảy18-8-2018
phải khởi kiện ra tòa án để giải
quyết tranh chấp.
Trao đổi với PV
Pháp Luật
TP.HCM
, ông Hoàng Thế Cường
(Chủ tịch Trung tâm TTTM phía
Nam - STAC) cho biết theo khoản
1 Điều 5 Luật TTTM (quy định về
điều kiện giải quyết tranh chấp bằng
trọng tài) thì để tranh chấp được giải
quyết bằng trọng tài, giữa các bên
cần phải có thỏa thuận trọng tài.
Thỏa thuận trọng tài có thể được
lập trước hoặc sau khi xảy ra tranh
chấp. Như vậy, sau khi xảy ra tranh
chấp thương mại, các bên vẫn có
thể lựa chọn trọng tài để giải quyết
tranh chấp nếu giữa các bên có thỏa
thuận trọng tài bổ sung chứ không
buộc phải kiện ra tòa.
Tuy nhiên, theo ông Cường, trên
thực tế, một khi tranh chấp đã phát
sinh tức là giữa các bên đã có mâu
thuẫn, bất đồng quan điểm, không
còn tin tưởng lẫn nhau nên để các
bên cùng nhau ngồi lại thỏa thuận
lựa chọn một trung tâm trọng tài
giải quyết tranh chấp là điều không
khả thi. Do đó, ông Cường cho rằng
tốt hơn hết ngay từ giai đoạn xác
lập hợp đồng, các bên nên có điều
khoản cụ thể về phương thức giải
quyết tranh chấp bằng trọng tài.
Ông Cường cũng lưu ý: Khi một
bên tham gia thỏa thuận trọng tài
là cá nhân chết hoặc mất năng lực
hành vi, thỏa thuận trọng tài vẫn có
hiệu lực đối với người thừa kế hoặc
người đại diện theo pháp luật của
người đó, trừ trường hợp các bên
có thỏa thuận khác. Cạnh đó, khi
một bên tham gia thỏa thuận trọng
tài là tổ chức phải chấm dứt hoạt
động, bị phá sản, giải thể, hợp nhất,
sáp nhập, chia, tách hoặc chuyển
đổi hình thức tổ chức, thỏa thuận
trọng tài vẫn có hiệu lực đối với tổ
chức tiếp nhận quyền và nghĩa vụ
của tổ chức đó, trừ trường hợp các
bên có thỏa thuận khác.
Ưu thế của trọng tài
Theo ông Hoàng Thế Cường, việc
giải quyết tranh chấp bằng trọng tài
ngày càng được nhiều doanh nghiệp
lựa chọn vì có nhiều cái lợi hơn, từ
thời gian cho đến quy trình tố tụng
so với giải quyết tranh chấp bằng
con đường tòa án.
Cụ thể, khi tòa án xét xử thì phải
tuân thủ đầy đủ và nghiêm ngặt tất
cả quy định về trình tự, thủ tục tố
tụng trong BLTTDS và các văn bản
hướng dẫn liên quan. Trong khi đó,
thủ tục tố tụng trọng tài được Luật
TTTM quy định rất linh hoạt, gọn
nhẹ, tiết kiệm thời gian và công
sức cho các bên trong tranh chấp.
Ngoài ra, trong tố tụng trọng
tài, các bên còn có quyền tự mình
quyết định một số vấn đề để tranh
chấp để được giải quyết một cách
thuận lợi nhất. Chẳng hạn, các bên
có thể thỏa thuận để quyết định số
lượng trọng tài viên của hội đồng
trọng tài và tự mình lựa chọn một
trọng tài viên tham gia vào hội
đồng. Việc lựa chọn này rất có lợi
cho các bên trong tranh chấp vì
trọng tài viên được lựa chọn có
thể là các chuyên gia có chuyên
môn, có nhiều kinh nghiệm trên
nhiều lĩnh vực khác nhau như ngân
hàng, thuế, xuất nhập khẩu hàng
hóa, sở hữu trí tuệ, chứng khoán,
kiểm toán, kiểm định…, phù hợp
để bảo vệ lợi ích chính đáng của
mỗi bên trong các loại tranh chấp
có tính chất đặc thù, phức tạp.
Mặt khác, các bên trong tranh
KIMPHỤNG
H
iện nay, khi có tranh chấp
xảy ra trong hoạt động kinh
doanh thương mại, nếu trước
đó các bên đã thỏa thuận giải
quyết tranh chấp (nếu có) bằng
phương thức trọng tài theo quy
định của Luật Trọng tài thương
mại (TTTM) thì việc giải quyết
khá dễ dàng, thuận lợi.
Cứ có thỏa thuận là được
chọn trọng tài giải quyết
Vấn đề đặt ra là trường hợp trước
khi phát sinh tranh chấp thương
mại, các bên chưa có thỏa thuận
chọn trọng tài thì lúc này họ có
quyền lựa chọn trọng tài hay buộc
Bà Phan Thị Bình Thuận, PhóGiámđốc Sở Tư pháp TP.HCM, trao quyết định thành lập cho ban vận động
thành lậpHội Trọng tài thươngmại TP.HCM. Ảnh: KP
Chọn trọng tài
trước hay sau
tranh chấp
thương mại?
Giải quyết tranh chấp thươngmại bằng trọng
tài là cách giải quyết tranh chấp ngoài tòa án
được pháp luật thừa nhận.
chấp còn có quyền lựa chọn pháp
luật áp dụng, ngôn ngữ, địa điểm
giải quyết tranh chấp. Ở STAC, các
bên còn có thể lựa chọn giải quyết
tranh chấp theo thủ tục rút gọn để
rút ngắn thời gian giải quyết tranh
chấp một cách tối đa mà vẫn đảm
bảo được quyền và lợi ích hợp
pháp của các bên. Điều này ở tòa
án là không thể có được vì các bên
không có quyền lựa chọn rút ngắn
quy trình, thủ tục tố tụng.
Cũng theo ông Cường, một điểm
khác biệt cơ bản nữa giữa tố tụng
trọng tài và tố tụng tòa án là trong
tố tụng trọng tài, nếu các bên không
có thỏa thuận khác, phiên họp giải
quyết tranh chấp được tiến hành
không công khai, do đó bảo đảm
được bí mật kinh doanh, uy tín của
các bên trong tranh chấp.•
Năm nguyên tắc giải quyết tranh chấp
bằng trọng tài
1. Trọng tài viên phải tôn trọng thỏa thuận của các bên nếu thỏa thuận
đó không vi phạm điều cấm và trái đạo đức xã hội.
2. Trọng tài viên phải độc lập, khách quan, vô tư và tuân theo quy định
của pháp luật.
3. Các bên tranh chấp đều bình đẳng về quyền và nghĩa vụ. Hội đồng
trọng tài có trách nhiệm tạo điều kiện để họ thực hiện các quyền và nghĩa
vụ của mình.
4. Giải quyết tranh chấp bằng trọng tài được tiến hành không công
khai, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.
5. Phán quyết trọng tài là chung thẩm.
(Trích Điều 4 Luật TTTM 2010)
Việc giải quyết tranh
chấp bằng trọng tài ngày
càng được nhiều doanh
nghiệp lựa chọn vì có
nhiều cái lợi hơn, từ thời
gian cho đến quy trình
tố tụng so với giải quyết
tranh chấp bằng con
đường tòa án.
Nguyên chấphànhviênphảnứngkhi bị tòa triệu tập
Bị tòa triệu tập với tư cách người có quyền lợi, nghĩa
vụ liên quan trong vụ kiện dân sự, nguyên chấp hành viên
(CHV) có văn bản đề nghị tòa xem xét lại.
Mới đây, TAND quận Bình Thạnh (TP.HCM) đã triệu
tập nguyên CHV Mã Văn Trọng và ông Trần Văn Mỵ, Đội
trưởng Đội Thi hành án (THA) quận Bình Thạnh, đến tòa
với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong
vụ kiện giữa ông Lê Công Thành và Chi cục THA dân sự
quận Bình Thạnh.
Tuy nhiên, ông Trọng cho rằng: “Tôi công tác tại cơ quan
THA dân sự quận Bình Thạnh từ năm 1994, đến cuối năm
2007 thì nghỉ việc và bàn giao hồ sơ. Trong quá trình giải
quyết hồ sơ (từ khoảng năm 2000) đến thời điểm này, chưa
có văn bản hay quyết định của cơ quan có thẩm quyền quản
lý xử lý và kết luận tôi có hành vi cố ý trái luật và gây thiệt
hại cho ông Thành, buộc tôi phải có trách nhiệm bồi thường
theo Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước”. Từ đó
ông Trọng cho rằng Chi cục THA dân sự quận Bình Thạnh
không có căn cứ để yêu cầu tòa án đưa ông vào thành phần
tham gia tố tụng trong vụ kiện dân sự này.
Riêng ông Trần Văn Mỵ đã đến tòa sao chụp hồ sơ.
Hiện TAND quận Bình Thạnh vẫn chưa đưa vụ án ra xét
xử sơ thẩm.
Như
Pháp Luật TP.HCM
từng thông tin, năm 1999, ông
Lê Công Thành (ngoài 90 tuổi) và bà Lê Thị Hương được
tòa giải quyết cho ly hôn. Do ông Thành và bà Hương
mắc nợ nên tòa án đã tuyên nhiều bản án theo hướng hai
người phải trả nợ.
Đội THA quận Bình Thạnh (nay là Chi cục THA quận
Bình Thạnh) đã bán đấu giá căn nhà là tài sản chung của
hai người được hơn 25,7 tỉ đồng. Thay vì chia đôi mỗi
người hưởng một nửa thì THA quận đã chi cho bà Hương
hơn 13,8 tỉ đồng (chi lố hơn 940 triệu đồng từ phần của
ông Thành).
Năm 2005, TAND TP.HCM xử phúc thẩm, tuyên mỗi
người được hưởng một nửa giá trị căn nhà, buộc bà Hương
trả cho ông Thành hơn 940 triệu đồng THA đã chi lố. Tòa
cũng cho ông Thành và bà Hương quyền yêu cầu giải quyết
đối với CHV đã chi tiền lố bằng một vụ kiện khác.
Đầu năm 2017 (tức 13 năm sau), cơ quan THA mời ông
Thành đến nhận gần 400/940 triệu đồng. Cơ quan này
cũng cho hay do bà Hương đã qua đời và cũng không còn
tài sản nào khác nên đã đình chỉ việc THA. Vì thế ông
Thành khởi kiện yêu cầu Chi cục THA quận Bình Thạnh
bồi thường gần 400 triệu đồng.
Trong công văn gửi cho TAND quận Bình Thạnh
(TP.HCM), Chi cục THA dân sự quận này chấp nhận bồi
thường cho ông Lê Công Thành số tiền gần 400 triệu đồng.
Cạnh đó, Chi cục THA dân sự quận Bình Thạnh cũng
đề nghị tòa triệu tập ông Mã Văn Trọng (CHV trực tiếp tổ
chức thi hành) và ông Trần Văn Mỵ (Đội trưởng Đội THA
quận Bình Thạnh) tham gia phiên tòa với tư cách người có
quyền và nghĩa vụ liên quan để xác định rõ trách nhiệm
bồi thường của người thi hành công vụ.
Được biết ông Mã Văn Trọng và ông Trần Văn Mỵ đã
về hưu từ nhiều năm trước. Riêng ông Trọng sau khi về
hưu thì làm hội thẩm nhân dân của chính TAND quận
Bình Thạnh. Một nguồn tin riêng của
Pháp Luật TP.HCM
cho biết hiện ông Trọng đã có đơn xin nghỉ làm hội thẩm.
NGÂN NGA
