16
Quốc tế -
Thứ Tư7-11-2018
Tiêu điểm
Căng thẳng Mỹ-Iran: Ai quyết định
giá dầu?
Trong khi Mỹ nói mục tiêu là giảmxuất khẩu dầu Iran xuống bằng 0 thì Iran thề sẽ tiếp tục bán dầu và phá vỡ
trừng phạt củaMỹ.
Một giàn khoan dầu ngoài khơi của Iran. Ảnh: BLOOMBERG
Đợt trừng phạt này không chỉ nhằmvào xuất khẩu dầu Iran
mà còn nhắmđến các công ty vận tải quốc tế, các ngân hàng,
nhà bảo hiểm, các cảng làm ăn với Iran. Thương mại của Mỹ
với Iran đã được kiểm soát chặt nhưng chính phủ Trump còn
muốn vươn kiểm soát đến cả các công ty quốc tế. Nói cách
khác, các công ty quốc tế nếu làm ăn với Iran sẽ bị Mỹ trừng
phạt, rút khỏi hệ thống tài chínhMỹ. Và dĩ nhiên khi phải chọn
lựa thì các công ty này sẽ chọn Mỹ thay vì Iran.
20
nước đã cắt nhập khẩu dầu từ
Iran, hơn 100 công ty quốc tế
lớn đã rút khỏi Iran vì sợ trừng
phạt từ Mỹ, Ngoại trưởng Mỹ
MikePompeochobiếtngày5-11.
Giá dầu tới đây tăng
hay giảm tùy thuộc
vào cách Iran phản
ứng với trừng phạt
của Mỹ.
ĐĂNGKHOA
C
ác nước sản xuất dầu và
khách hàng sử dụng dầu
ngày 5-11 bước vào một
giai đoạn lo lắngmới khi vòng
khôi phục trừng phạt thứ hai
của Mỹ với Iran có hiệu lực,
sau lần thứ nhất khôi phục
trừng phạt vài tháng trước.
Như vậy, Mỹ xem như đã
khôi phục toàn bộ trừng phạt
vốn từng phong tỏa trước khi
ký thỏa thuận hạt nhân Iran
vào năm 2015.
Giá dầu sẽ tăng?
Hiện tại thị trường phản
ứng khá lặng lẽ với diễn biến
này, thậm chí giá dầu vài tuần
gần đây còn giảm nhẹ dù
đã có thông tin Mỹ sẽ khôi
phục trừng phạt Iran. Ông
Sadad Ibrahim al-Husseini,
cựu phó chủ tịch Công ty
dầu quốc gia Saudi Aramco,
tin tưởng trừng phạt Iran sẽ
không ảnh hưởng giá dầu vì
nguồn cung từ OPEC, Nga…
đáp ứng được nhu cầu trong
vài năm tới.
Khi Mỹ lần đầu khôi phục
trừng phạt Iran, viễn cảnh
thị trường dầu bị thắt chặt
khiến giá dầu tăng. Điều này
lại khuyến khích các nước
khai thác nhiều hơn, kết quả
là phần dầu giảm của Iran
lại được bù bằng dầu từ các
nước Mỹ, Nga, SaudiArabia.
Sản lượng khai thác của Mỹ
và Nga đạt hơn 11,3 triệu
thùng/ngày. Phần mình, các
nước Tổ chức Xuất khẩu dầu
mỏ (OPEC) tăng sản lượng ở
mức cao nhất trong hai năm,
dù Iran vàVenezuela có giảm.
Trong khi đó nhu cầu tiêu thụ
của Trung Quốc và các nước
đang phát triển ít hơn vì kinh
tế chậm lại. Hai lý do này đã
kiềm chế giá dầu.
Tuy nhiên, cũng có nhiều
chuyên gia dự đoán giá dầu
sẽ tăng. Hiện xuất khẩu dầu
của Iran giảm xuống mức
1,3 triệu thùng/ngày, so
với 2,4 triệu thùng/ngày
đầu năm nay vì nhiều khách
hàng quay lưng tìm nguồn
cung khác để tránh trừng phạt
của Mỹ. Nhà phân tích cấp
cao Matt Badiali tại Công ty
nghiên cứu tài chính Banyan
Hill (Mỹ) dự đoán trừng phạt
của Mỹ sẽ còn cắt xuất khẩu
của Iran thêm 900.000 thùng/
ngày nữa vào năm tới. Nhìn
toàn cảnh, trừng phạt sẽ cắt
nguồn cung dầu toàn cầu
khoảng 2%.
Iran giữ vai trò
quyết định
Mục tiêu của Tổng thống
Trump là buộc Iran từ bỏ các
hoạt động chính trị và quân
sự ở Trung Đông. Theo
New
York Times
, ngoài mục tiêu
này, một điều nữa chính phủ
Trump hy vọng là trừng phạt
Iran sẽ không làm tăng giá
dầu gây khủng hoảng cho thị
trường. Tuy nhiên, khả năng
này không nằm trong tay Mỹ
mà ở Iran.
Chuyên giaBadiali tại Công
ty Banyan Hill không tin các
nước có thể bù thêmvào phần
xuất khẩu dầu Iran. Chủ tịch
Badr H. Jafar của Công ty
dầu Crescent Petroleum (Các
Tiểu vương quốcẢRập thống
nhất) cho rằng Saudi Arabia
có thể sẽ không thể duy trì
sản lượng cao như hiện nay.
Nhiều chuyên gia dự báo
nguồn cung dầu sẽ hiếm dần
thời gian tới, đặc biệt mùa hè
tới và sẽ đẩy giá lên.
Theo ông Jafar, giá dầu tới
đây có thể sẽ tăng lên tới 80
USD/thùng. Tuy nhiên, nhiều
chuyên gia cho rằng giá dầu
rồi sẽ tăng cao hơn, như lúc
chínhphủObamadẫnđầuchiến
dịch trừng phạt quốc tế thời
điểm 2011-2012 nhằm buộc
Iran ngồi vào bàn đàm phán
hạt nhân. Thời điểm đó giá
dầu tăng trên 100USD/thùng.
Dù thế nào, diễn biến tới
đây sẽ tùy thuộc vào cách
Iran phản ứng với trừng phạt,
theo nhiều chuyên gia. Nếu
Iran thực hiện đe dọa phong
tỏa eo biển Hormuz - tuyến
vận tải quan trọng cho dầu
vùngVịnh, giá có thể sẽ tăng.
Điều tương tự cũng xảy ra
nếu Iran có bước đi quân sự
nào hay bước tấn công mạng
nào nhắm vào Saudi Arabia
hay Israel. Nếu tình hình nội
chiến Yemen - nơi Iran ủng
hộ nhóm phiến quân Houthi,
Saudi Arabia dẫn đầu liên
quân Ả Rập ủng hộ chính
phủ Yemen, các tuyến vận
tải dầu khác có thể bị phong
tỏa và giá bị đẩy lên.•
250
trẻ emtiểu học và trung học củaNhật Bản đã tự sát, theo khảo
sát mới nhất từ Bộ Giáo dục Nhật cho biết hôm5-11. Nguyên
nhân vụ việc xuất phát từnhiều lý dobaogồmbắt nạt, các vấn
đề gia đình và căng thẳng cuộc sống, theo
CNN
.
TRI THÔNG
Taliban bất ngờ tấn công miền Tây
Afghanistan
Các chiến binh Taliban tấn công một tiền đồn biên giới ở miền
TâyAfghanistan và giết chết 20 binh sĩ của chính phủ hôm 6-11.
Trong đợt tấn công mới nhất này, lực lượng an ninhAfghanistan
đang phải đối mặt với
số người thương vong
tăng lên nhanh chóng,
theo
Reuters.
Trong những tháng
qua, nhiều trận chiến dữ
dội xảy ra tại tỉnh Farah nằm sát biên giới với Iran. Hàng trăm
cảnh sát và binh sĩ đã thiệt mạng. Trước đó, vào tháng 5, phe
Taliban đe dọa sẽ chiếm giữ thủ phủ của tỉnh.
Trong vụ bạo lực mới nhất tại tỉnh này, lực lượng nổi dậy
đã tấn công tiền đồn biên giới chứa 50 binh sĩ chính phủ
Afghanistan trước bình minh, theo giới quan chức khu vực cho
biết. Ít nhất 20 binh sĩ bị giết, một số người bị thương và nhiều
người khác mất tích, một sĩ quan quân đội cấp cao giấu tên cho
hay. “Vài giờ sau vụ tấn công, chúng tôi mất liên lạc với căn cứ
và chúng tôi vẫn không biết nơi chốn của những người lính còn
lại” - vị viên chức nói.
Lực lượng Taliban tuyên bố chịu trách nhiệm về vụ việc,
khẳng định đã chiếm được căn cứ tiền đồn, giết chết 30 binh sĩ
và thu giữ vũ khí, đạn dược. Một số quan chức ở tỉnh Farah cáo
buộc Iran đã cung cấp tiền và vũ khí cho phiến quân nổi dậy.
Song Iran phủ nhận lời cáo buộc ngay sau đó.
TRI THÔNG
Ông Trump và ông Obama vận động
bầu cử tới phút chót
Ngày 6-11 (giờ Mỹ), cử tri Mỹ đi bỏ phiếu bầu cử
giữa kỳ, xác định lại toàn bộ 435 ghế tại Hạ viện và
33/100 ghế tại Thượng viện.
Tận sát ngày bầu cử, Tổng thống Cộng hòa Donald
Trump và cựu tổng thống Dân chủ Barack Obama vẫn
chăm chỉ đi vận động cho các ứng viên đảng mình. Ông
Binh sĩ Afghanistan
đang canh gác biên giới.
Ảnh: ARIANANEWS
Trump trải qua ngày vận động tích cực khắp ba bang
Ohio, Missouri và Indiana. Tại bang Missouri, ông
Trump điểm các thành tựu hai năm qua của chính phủ
Trump, chỉ trích hướng đi của chính phủ tiền nhiệm
Obama, cảnh báo nếu đảng Dân chủ quay lại thì kinh tế
Mỹ sẽ bị xuống dốc. Điều này cũng được ông nhắc đến
trong một bài viết trên
Fox News
ngày 5-11, cho rằng
chỉ có để đảng Cộng hòa kiểm soát tiếp Quốc hội thì
tiến trình phát triển kinh tế mới tiếp tục được.
Tại điểm cuối Virginia ngày 5-11, giọng ông Obama
đã khàn đi sau mùa vận động bận rộn. Ông kêu gọi cử
tri hãy để lá phiếu nói lên cá tính của nước Mỹ và bản
chất của chính trị Mỹ. Theo thăm dò của
CNN
, phần
lớn cử tri (52%) cho biết bảo hiểm y tế là vấn đề cực
kỳ quan trọng mà họ cân nhắc đến khi đi bỏ phiếu, tiếp
đó là nhập cư (49% cử tri), rồi tới kinh tế, tham nhũng,
chính sách về súng.
Một vấn đề chiếm được sự quan tâm đồng đều của
cả hai dòng cử tri xanh và đỏ là ông Trump, 53% cử
tri Dân chủ và 55% cử tri Cộng hòa. Theo
Los Angeles
Times
, điều này khá rủi ro cho ông Trump khi theo
thăm dò của
CNN
, tỉ lệ ủng hộ ông đang là 39%, thấp
nhất so với các tổng thống Mỹ trước cuộc bầu cử giữa
kỳ đầu tiên kể từ sau Tổng thống Cộng hòa Dwight
Eisenhower (nhiệm kỳ 1953-1961).
THIÊN ÂN
