7
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứHai 23-9-2019
Luật & đời
(Tiếp theo trang 1)
Ai đãbảokê choAlibaba?
PHƯƠNGNAM
Ô
ng NguyễnVăn So, cha của
anhNguyễnSỹTrungChính
(đã chết do bị truy sát), cho
biết hôm nay (23-9), TAND Cấp
cao tại TP.HCM sẽ xét xử phúc
thẩm vụ án mạng tại Công viên
Võ Văn Kiệt (Phan Thiết, Bình
Thuận) theo kháng cáo của gia
đình ông. Theo ông So, hồ sơ
về cái chết của con trai ông hiện
còn nhiều khuất tất khiến ông và
gia đình chưa yên tâm về kết quả
phiên xử sơ thẩm.
Từ cố ý gây thương tích
đến giết người
Theo cáo trạng, khoảng 16 giờ
ngày 17-3-2018, tại Công viênVõ
VănKiệt, PhanThiết, hai bên kinh
doanh trò chơi trẻ em giữa anh
Nguyễn Sỹ Trung Chính và Trần
QuốcHải xảy ramâu thuẫn, xô xát
nhưng được mọi người can ngăn.
Đến khoảng 17 giờ cùng ngày,
lợi dụng anh Chính đang đứng
quay mặt vào trong nói chuyện
với em của Hải, Hải cầm một
cây gỗ ép dọc theo thân người từ
phía sau cầm hai tay đánh thẳng
vào đầu anh Chính. Khi nạn nhân
ngồi xuống rồi ngã, Hải còn dùng
cây gỗ đánh tiếp vào đùi và ngực
nạn nhân. Anh Chính được đưa
đến BV Chợ Rẫy cấp cứu, điều
trị nhưng sau đó đã tử vong do
chấn thương sọ não nặng.
Cơ quan điều tra Công an TP
Phan Thiết đã khởi tố, bắt giam
Hải về tội cố ý gây thương tích,
sau đó thay đổi quyết định khởi
tố sang tội giết người theo khoản
2 Điều 123 BLHS (có khung hình
phạt 7-15 năm tù).
Không đồng tình với quyết định
này, gia đình ông So cho rằng Hải
phạm tội có tính chất côn đồ, đê
hèn và có tổ chức nên phải truy
tố ở khoản 1 có khung hình phạt
đến tử hình.
Truy tố khung nặng
nhưng tòa xử quá nhẹ
Đồng ý kiến với gia đình người
bị hại, ngày 21-11-2018, Cơ quan
CSĐT Công an tỉnh Bình Thuận
có văn bản khẳng định hành vi của
Hải là động cơ đê hèn, có tổ chức.
Do đó, Cơ quan CSĐT Công an
tỉnh Bình Thuận cho rằng Công
an TP Phan Thiết khởi tố Hải ở
khoản 2 Điều 123 BLHS và được
VKSNDTPPhanThiết phê chuẩn
là chưa có căn cứ.
Đến ngày 18-9, nhiều người đã thở phào khi hai lãnh đạo của Công ty CP
Địa ốc Alibaba bị bắt giữ. Không ít người chép miệng lẽ ra việc bắt giữ và
xử lý theo pháp luật này đã phải xảy ra sớm hơn và như thế số nạn nhân của
vụ “lừa đảo lịch sử” này có thể đã ít hơn con số 6.700 rất nhiều lần.
1. Gom đất nông nghiệp, “vẽ” dự án và thu tiền
Ngày 18-9, Cơ quan CSĐT Bộ Công an phối hợp cùng Công an TP.HCM
bắt khẩn cấp Nguyễn Thái Luyện - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Địa ốc
Alibaba và Nguyễn Thái Lĩnh - Giám đốc công ty này (em trai Luyện) về
hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. CQĐT đã tiến hành khám xét trụ sở làm
việc và các chi nhánh của công ty ở TP.HCM, Đồng Nai, Bà Rịa-Vũng Tàu,
Bình Dương, Bình Thuận…, đồng thời thu giữ nhiều tài liệu và tài sản liên
quan.
Kết quả điều tra ban đầu xác định: Anh em Luyện và Lĩnh lập ra Tập đoàn
Alibaba và các công ty thành viên (có quy mô hơn 2.600 nhân viên) đã thu
mua số lượng lớn đất nông nghiệp với tổng diện tích hơn 600 ha giao cho
các cá nhân đứng tên, tự “vẽ” ra 40 dự án ma tại Đồng Nai (29 dự án), Bà
Rịa-Vũng Tàu (chín dự án), Bình Thuận (hai dự án).
Tất cả dự án này Alibaba chưa làm thủ tục pháp lý, chưa được cơ quan có
thẩm quyền phê duyệt và cấp phép cho dự án. Sau đó Alibaba tổ chức quảng
cáo sai sự thật để bán cho khách hàng. Tính đến ngày 30-6-2019, Alibaba đã
ký hợp đồng bán đất nền cho hơn 6.700 khách hàng, thu được hơn 2.500 tỉ
đồng.
2. Tại anh, tại ả hay tại cả… nhiều bên?
Không khó để nhận ra đây là vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản lớn nhất từ
trước đến nay thông qua phương thức kinh doanh bất động sản đa cấp, rất
tinh vi, có quy mô lớn, có sự phân công vai trò cụ thể, có câu kết chặt chẽ từ
lãnh đạo đến nhân viên công ty… Nạn nhân là những người đầu tư mua đất
vì thiếu hiểu biết pháp luật về đất đai, tin nhầm vào lời giới thiệu gian dối
của Alibaba.
Đồng thời cũng phải thấy rằng một phần do người đầu tư mua đất thấy
lợi nhuận mà Alibaba cam kết rất cao nên bất chấp mọi cảnh báo từ chính
quyền địa phương và các cơ quan truyền thông, họ lao vào như con thiêu
thân.
Đây được xác định là điều kiện thuận lợi để lãnh đạo và nhân viên Alibaba
thực hiện được hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản nhưng cũng không thể nói
người đầu tư có lỗi theo quy định của pháp luật. Vì ở đây không có hành vi vi
phạm pháp luật từ việc mua đất để đầu tư từ phía người dân!
3. Có hay không việc bảo kê cho Alibaba?
Hiện nay CQĐT chưa công bố có sự bảo kê hay không cho Alibaba nên
chúng ta chưa có cơ sở để nói điều này. Tuy nhiên, như đã nói, dư luận thì từ
lâu đã râm ran câu hỏi, nhất là khi thấy dấu hiệu sai phạm của Alibaba khá
rõ nhưng không hiểu sao cơ quan chức năng vẫn chưa “ốp” các lãnh đạo
của công ty này.
Và đến nay cũng chưa rõ trong số đất nông nghiệp mà Alibaba mua lại,
cho cá nhân đứng tên gồm loại đất cụ thể nào: Đất trồng cây hằng năm, đất
trồng cây lâu năm, đất trồng lúa, đất rừng sản xuất, đất rừng phòng hộ, đất
rừng đặc dụng…
Theo Điều 188 Luật Đất đai, người sử dụng đất đã được cấp giấy chứng
nhận quyền sử dụng đất, không có tranh chấp, không bị kê biên, trong
thời hạn sử dụng đất thì được thực hiện các giao dịch dân sự như chuyển
nhượng, góp vốn bằng quyền sử dụng đất… Tuy nhiên, theo quy định tại
Điều 88 và Điều 191 luật này thì tổ chức kinh tế không được nhận chuyển
nhượng quyền sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng
của hộ gia đình, cá nhân, trừ trường hợp được chuyển mục đích sử dụng đất
theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm
quyền phê duyệt…
Nếu các tổ chức, cơ quan có thẩm quyền chứng thực hợp đồng chuyển
nhượng, chỉnh lý sang tên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Alibaba
hoặc nhân viên của Alibaba vi phạm các quy định trên thì cần điều tra làm
rõ, xử lý theo quy định của pháp luật. Và đây cũng là điều kiện để Alibaba
thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
4. Tại sao công an không bắt sớm để giảm bớt thiệt hại?
Theo quy định của BLTTHS, trước khi ra quyết định khởi tố vụ án,
khởi tố bị can, cơ quan tố tụng phải thu thập đầy đủ tài liệu, chứng cứ,
xác định có hành vi nguy hiểm cho xã hội hay không. Hành vi đó có cấu
thành tội phạm hay không? Cấu thành tội phạm cụ thể nào theo quy định
của BLHS? Hậu quả, thiệt hại của hành vi đó như thế nào? Ai là người
thực hiện hành vi phạm tội?...
Để thu thập được đầy đủ căn cứ như trên cần phải có thời gian nhất
định, tùy theo tính chất vụ việc. Đối với vụ án rất phức tạp của Tập đoàn
Alibaba, khi có nhiều dự án và người bị hại, việc cần nhiều thời gian
để làm sáng tỏ vấn đề là cần thiết. Có lẽ vì vậy mà đến gần cuối tháng
9-2019, cơ quan công an mới đủ cơ sở để “phá án” vụ này chăng?
Dù vậy, dư luận vẫn cho rằng nếu cơ quan tố tụng tích cực hơn nữa,
vào cuộc sớm hơn nữa, có lẽ con số nạn nhân (người bị hại) của vụ án
sẽ ít hơn nhiều. Và như thế tình hình trật tự trị an không lùm xùm như
những gì mà CEO Nguyễn Thái Luyện và thuộc cấp đã gây ra trong thời
gian qua.
Luật sư
NGUYỄN VĂN DŨ
,
Đoàn Luật sư TP.HCM
Một góc Công viên Võ Văn Kiệt ở TP Phan Thiết, Bình Thuận, nơi xảy ra
ánmạng khiến anhNguyễn Sỹ Trung Chính qua đời. Ảnh: PN
Có dấu hiệu bỏ lọt người, lọt t i
Gia đình bị hại đã có hai đơn kiến nghị yêu cầu CQĐT làm rõ những
tình tiết của vụ án có tổ chức. Tuy nhiên, hai đơn kiến nghị này Cơ
quan CSĐT Công an tỉnh Bình Thuận không có văn bản trả lời cho
gia đình bị hại.
CQĐT đã không sử dụng biện pháp nghiệp vụ kịp thời đ điều tra
làm rõ vụ án giết người có tổ chức, dẫn đến dấu hiệu bỏ lọt người,
lọt tội; mâu thuẫn về lời khai của nhân chứng. Kết quả giám định lần
đầu chưa rõ, chưa đầy đủ nhưng CQĐT không giám định bổ sung
theo quy định tại Điều 210 BLTTHS.
Ngoài ra, CQĐT cũng chưa thực nghiệm điều tra, dựng lại hiện
trường lần hai (khi CQĐT cấp tỉnh điều tra theo thẩmquyền) dẫn đến
việc chưa có cơ s đánh giá, kết luận vụ án khách quan, toàn diện,
chưa làm rõ sự thật khách quan của vụ án.
Luật sư
LÊ HỒNG SƠN
,
Đoàn Luật sư tỉnh Bình Thuận
TAND tỉnh Bình
Thuận tuyên phạt bị
cáo Hải 12 năm tù về tội
giết người và kiến nghị
CQĐT tiếp tục điều
tra làm rõ yếu tố đồng
phạm trong vụ án.
Nhiều khuất tất
trong vụ án mạng
ở Phan Thiết
Vụ án có khả năng có đồng phạmnhưng tin nhắn, nội dung
cuộc gọi giữa bị cáo và người thân đã không còn nữa…
Từ đó Cơ quan CSĐT Công an
tỉnh Bình Thuận đề nghị VKSND
tỉnh Bình Thuận hủy bỏ khởi tố
của Công an TPPhan Thiết để Cơ
quan CSĐT Công an tỉnh Bình
Thuận khởi tố, điều tra bị can Hải
theo khoản 1 Điều 123 BLHS.
Quá trình điều tra cũng xác định
trước khi Hải gây án, vợ của Hải
đã gọi điện thoại cho anh chị em
tập trung khá đông ở Công viên
Võ Văn Kiệt. Trong đó có một
người em rể mang theo tuýp sắt
chạy ô tô đến nhưng chưa kịp
tham gia thì bị lực lượng chức
năng tước hung khí.
Đáng chú ý là trên đầu nạn
nhân có đến hai vết thương đều
do vật tày gây ra theo hướng từ
sau ra trước. Tuy nhiên, Hải chỉ
thừa nhận đánh nạn nhân trên đầu
một cái và đến nay vết thương
còn lại vẫn chưa rõ do ai gây ra.
Trong khi trên thực tế và hồ sơ
vụ án, nạn nhân sau khi bị đánh
đã ngồi xuống sau đó mới ngã ra.
Điều sơ suất là để làm rõ hành
vi có tổ chức trong vụ án nhưng
đến tháng 11-2018, CQĐTmới có
công văn gửi nhà mạng đề nghị
cung cấp thông tin, tra cứu các số
thuê bao có liên quan của người
nhà bị can và bị can. Tuy nhiên,
Tập đoàn Công nghiệpViễn thông
Quân đội đã có văn bản cho biết
các tin nhắn, cuộc gọi thời điểm
trên đã xóa sạch, không còn lưu.
Và cuối cùng, VKSND tỉnh Bình
Thuận chấp nhận truy tố Hải theo
khoản 1 Điều 123 BLHS!
Tại phiên tòa sơ thẩm ngày
6-6, TAND tỉnh Bình Thuận nhận
định việc đại diện người bị hại có
kiến nghị nhưng CQĐT chưa trả
lời là thiếu sót. Tòa tuyên phạt
bị cáo Hải 12 năm tù về tội giết
người và kiến nghị CQĐT tiếp
tục điều tra làm rõ yếu tố đồng
phạm trong vụ án.•
