16
VĨ CƯỜNG
T
hời gian gần đây, quan hệ
giữaTrungQuốc (TQ) và
phương Tây, đặc biệt là
Mỹ, gần như đã xuống mức
thấp nhất trong lịch sử khi
hai bên đối đầu toàn diện trên
các mặt trận chính trị, kinh
tế và an ninh - quốc phòng.
Hầuhếtgiớilãnhđạophương
Tây đều đánh giá TQ là một
cường quốc nguy hiểm, đủ
sức đe dọa trật tự quốc tế hiện
tại qua hàng loạt bước đi mở
rộng ảnh hưởng trên khắp các
vùng lãnh thổ trên thế giới.
Dù vậy, trong bài viết mới
đây cho tạp chí
InkstickMedia
,
ThS Peter Charles thuộc tổ
chức Hội đồng Nghiên cứu
khoa học xã hội (Mỹ) cho
rằng thực chất những chính
sách, đường lối đối ngoại mà
Bắc Kinh tự đưa ra mới là “tử
huyệt” lớn nhất của TQ mặc
cho nước này hung hăng như
thế nào trên trường quốc tế.
Lợi thế trong quá khứ
của Trung Quốc
Theo ông Charles, nếu
thoạt nhìn các thành tựu và
vị thế mà TQ đạt được chỉ
sau 42 năm cải cách từ năm
1978, những đánh giá như
của phương Tây không phải
là không có cơ sở. Tuy nhiên,
cần nhớ là điều kiện chính trị
và kinh tế nửa cuối thế kỷ 20
khác xa hiện tại.
Về chính trị, chính quyền
Mỹ sau khi bình thường hóa
quan hệ với TQvào năm1972
tranh thủ liên minh với Bắc
Kinh cùng chống Liên Xô,
đồng thời liên tục viện trợ và
tư vấn cho TQ trên các vấn đề
phát triển kinh tế. Việc Liên
Xô cuối cùng tan rã vào năm
1991 giúpTQ loại bớt một đối
thủ cạnh tranh khỏi bản đồ
thế giới, để lại khoảng trống
quyền lực quá lớn ở khu vực
Trung Á cho Bắc Kinh thừa
thuẫn bằng biện pháp bạo lực.
“TQ nghĩ rằng họ có thể
tiếp tục dựa vào các di sản của
quá khứ để cứ thế mà duy trì
đà phát triển như trước kia.
TQ giờ hung hăng, không thể
giảng hòa, đàmphán, sẵn sàng
phá vỡ các cam kết để phục
vụ lợi ích riêng. Sự thật là gió
giờ đây đã đổi chiều ” - ThS
Peter Charles nhận định.
Trước tiên, Mỹ giờ đã chính
thức và sẵn sàng bước vào
một cuộc đối đầu một mất
một còn với TQ, xoay hẳn
định hướng chiến lược sang
khu vực châu Á-Thái Bình
Dương. Trong khi đó, hàng
loạt quốc gia trong khu vực,
sau nhiều năm nhẫn nhịn
trước các hành vi vô lý của
TQ, đã đồng loạt lên tiếng
và tỏ ý phản đối Bắc Kinh
rõ ràng và mạnh mẽ.
Bên cạnh đó, TQ cũng đang
mất dần các lợi thế như nguồn
nhân công giá rẻ do tình trạng
già hóa dân số, chất lượng
các mặt hàng xuất khẩu cũng
xuống cấp nghiêm trọng. Xu
hướng phát triển kinh tế toàn
cầu hiện cũng đang đẩy nhanh
quá trình rút dây chuyền sản
xuất ra khỏi TQ với nhiều
nước sẵn sàng trả tiền để
khối doanh nghiệp làm việc
này. Theo ông Charles, phần
còn lại của thế giới đã nhận
ra mình đã hy sinh quá nhiều
cho TQ chỉ để đổi lại những
lợi ích trong ngắn hạn.
Trước mắt, khi bị toàn thế
giới dè chừng và theo dõi mọi
hành động, cách phản ứng
của TQ thay vì trở thành một
cường quốc có trách nhiệm lại
tiếp tục có những phát ngôn
khiêu khích, hung hăng, đòi
“ăn miếng trả miếng”. Một ví
dụ điển hình là TQ tuần trước
cảnh báo sẽ bắt Anh “trả giá”
sau khi ra tuyên bố cấm Tập
đoàn Huawei tham gia phát
triển hệ thống 5G quốc gia.
TheoThS Peter Charles, đó
không phải là cách hành xử
củamột cường quốcmẫumực
và có trách nhiệm. Về lâu dài,
TQ sẽ chỉ giúp Mỹ dễ dàng
thuyết phục các đồng minh
đang dao động cùng tham gia
chống TQ. Các nước trên thế
giới cũng sẽ càng đồng lòng
hơn trong thể hiện quyết tâm
định hình lại quan hệ với Bắc
Kinh bằng cách bắt tay hợp
tác với nhau, loại TQ ra khỏi
cuộc chơi chung.•
Thế giới 24 giờ
Quốc tế -
ThứNăm23-7-2020
cơ lấp vào. Trong khi đó, Mỹ
sau vụ khủng bố ngày 11-9-
2001 lại bị cuốn vào chiến
trường Trung Đông, TQ lại
có thêm cơ hội phát triển yên
ổn mà không gặp quá nhiều
khó khăn.
Về mặt kinh tế, TQ lúc này
sở hữu một lực lượng lớn
nhân công giá rẻ với trình độ
tương đối cao, đủ để nước này
bắt đầu bước chuyển mình
thành công xưởng của thế
giới. Bên cạnh đó, xu hướng
phát triển của trật tự đơn cực
do Mỹ lãnh đạo cũng ủng hộ
đẩy dây chuyền sản xuất về
châu Á nói chung và TQ nói
riêng. Những vấn đề nhưmâu
thuẫn ý thức hệ, khác biệt
về giá trị cơ bản và thế giới
quan đều bị bỏ qua, nhường
chỗ cho kỳ vọng về một kỷ
nguyên hòa bình, ổn định,
thịnh vượng mới.
“Tất cả những gì khó khăn
nhất đều được gỡ bỏ và giải
quyết giúp TQ. Nước này đã
cưỡi lên cơn sóng của thời đại
để gặt hái được thành công
đáng kinh ngạcmà không phải
tốn quá nhiều công sức” - ThS
Peter Charles cho hay.
Những bước đi
thay đổi tình thế
Đến năm 2020, Bắc Kinh
đánh giá việc hệ thống phương
Tây đã kiệt quệ và suy yếu sau
hàng loạt cuộc khủng hoảng
nghiêm trọng như cuộc khủng
hoảng tài chính năm 2008
hay mới đây nhất là đợt bùng
phát của đại dịch COVID-19
là cơ hội duy nhất để TQ trỗi
dậy thành cường quốc hàng
đầu thế giới.
Bắt đầu đi từng bước từ quá
trình quân sự hóa để kiểm
soát khu vực chiến lược gần
nước này nhất là Biển Đông,
TQ nhanh chóng vươn ra,
xâm nhập vào cả những khu
vực trước đây là sân nhà của
phương Tây như Mỹ Latinh,
châu Âu thông qua những
hợp đồng đầu tư có giá trị.
Các thiết chế quốc tế từ lâu
nằm dưới sự ảnh hưởng của
Mỹ cũng bị TQ nhắm tới, như
trường hợp của Tổ chức Y tế
Thế giới (WHO) thời gian qua.
Qua việc ban hành luật an
ninhHongKongmới vào tháng
6, TQ muốn phát đi hình ảnh
một cường quốc đầy tự tin,
đủ khả năng đương đầu trực
diện với các phản ứng của
cộng đồng quốc tế.
TQ cũng không ngại đụng
độ trực tiếp với Ấn Độ ở khu
vực biên giới vùng Ladakh,
ngầmcảnh báo rằng nước này
không ngại giải quyết mâu
Mộtmàn hình hiển thị bài phát biểu của Chủ tịch Tập Cận Bình nhân kỷ niệm40 nămTrungQuốc
mở cửa kinh tế thành công vào tháng 3-2019. Ảnh: REUTERS
• Mỹ
: Phát biểu hôm 21-7, ứng viên
tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết danh
sách lựa chọn phó tổng thống tương lai
của ông sẽ bao gồm bốn phụ nữ da màu,
theo đài
CNBC
. Dù vậy, ông không tiết
lộ danh tính của họ cũng như nêu rõ là
không đảm bảo ông sẽ chọn một trong
số họ làm người liên danh tranh cử vào
tháng 11 tới.
• Nhật Bản
: Hãng tin
Kyodo News
ngày 22-7 dẫn theo thông báo của Bộ Y
tế và Lao động Nhật Bản cho hay trong
tuần qua đã có hơn 1.300 người phải
cấp cứu vì nhiệt độ gia tăng bất thường
ở các tỉnh phía tây nước này. Đã có ít
nhất năm trường hợp tử vong được ghi
nhận.
• Nga
: Hãng tin
AFP
ngày 21-7
dẫn nguồn Bộ Tài chính Nga cho biết
Moscow dự tính sẽ cắt giảm 5% ngân
sách quốc phòng giai đoạn 2021-2023
do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19
(ảnh).
Một số nguồn ngân sách như chi
phí duy trì hệ thống tòa án, ngân sách
chi cho trả lãi nợ công và quỹ lương
cho công chức cũng bị ảnh hưởng.
PHẠM KỲ
Ông Pompeo đề xuất lập liên minh
chống Trung Quốc
Phát biểu trong cuộc họp báo ngày 21-7, Ngoại trưởng
Mỹ Mike Pompeo khẳng định TQ chính là đối thủ lớn nhất
của Mỹ và là mối đe dọa nguy hiểm cho trật tự quốc tế dựa
trên luật pháp hiện nay, theo hãng tin
Reuters
.
Do đó, quan chức này đề xuất cần nhanh chóng thành
lập một liên minh để chặn đứng tầm ảnh hưởng của TQ và
gây sức ép buộc giới lãnh đạo Bắc Kinh từ bỏmọi động thái
làm tổn hại hòa bình, ổn định chung.
“TQkhông thể cứ tuyên bố chủ quyền ở những vùng biển
mà nước này rõ ràng là không có cơ sởpháp lý.TQkhông thể
cứ bắt nạt, dọa dẫm các quốc gia xung quanh mãi. Những
hành vi thao túng các thiết chế quốc tế như WHO cũng
phải ngừng lại” - ông Pompeo khẳng định.
Theo ngoại trưởngMỹ, mục đíchquan trọngnhất của việc
thành lập liên minh là kiến tạo một nền tảng để mọi quốc
gia có thể tự mình đứng lên chống lại Bắc Kinh và “tự thân
giành lấy những quyền lợi hợp pháp của họ”. Hiện chưa rõ
nước nào sẽ gia nhập liên minh mà ông Pompeo đề xuất.
Ngày 22-7, chính quyền Mỹ
bất ngờ ra lệnh cho TQ phải
đóng cửa tổng lãnh sự quán
đặt ở TP Houston, bang Texas
với lý do bảo vệ tài sản trí tuệ
và thông tin cá nhân của công
dân Mỹ, đài
CNN
đưa tin.
Tiêu điểm
Các nước trên thế
giới cũng sẽ càng
đồng lòng hơn trong
thể hiện quyết tâm
định hình lại quan
hệ với Bắc Kinh
bằng cách bắt tay
hợp tác với nhau,
loại TQ ra khỏi cuộc
chơi chung.
5
triệu USD là số tiền thưởng của Mỹ cho
bất kỳ ai bắt giữ thành công chánh án
Tòa án Tối cao Venezuela Maikel Jose
MorenoPerez,hãngtin
Reuters
dẫnthông
cáo ngày 22-7 của Bộ Ngoại giao nước
này cho biết. Hiện Washington đang
truy nã ôngMoreno Perez với cáo buộc
tham nhũng và bắt tay với tội phạm có
tổ chức.
PHẠM KỲ
Sai lầm đã dập tắt tham vọng
của Trung Quốc
Dù đạt được mức tăng trưởng thần kỳ trong quá khứ nhưng những bước đi sai lầm cùng với điều kiện
kinh tế, chính trị thay đổi sẽ dập tắt thamvọng trở thành cường quốc hàng đầu thế giới của Bắc Kinh.
