6
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứBa28-7-2020
Xuất phát từ động cơ vụ lợi, sau
khi được giao làm trưởng đoàn
thanh tra huyện, bà Anh đã tự ý
gọi điện thoại cho cán bộ Phòng
hạ tầng - kinh tế huyện. Bà yêu cầu
tổng hợp, báo cáo về tất cả dự án
công trình xây dựng do UBND 29
xã, thị trấn làm chủ đầu tư từ năm
2013 đến 2018.
Bà Anh quản lý danh sách được
báo cáo trên máy tính cá nhân và
chỉnh sửa quyết định thanh tra có
nội dung chung chung, không xác
định rõ đối tượng thanh tra. Theo
đó, đối tượng chỉ thể hiện là thanh
tra một số dự án trên địa bàn huyện
nhằm hợp pháp hóa cho việc thanh
tra vượt quyền hạn được giao. Do
sơ suất nên chánh Thanh tra Bộ
Xây dựng đã ký quyết định thanh
tra và kế hoạch thanh tra do bàAnh
trình lên.
Với ý đồ đã được tính toán từ
trước, bà Anh cùng đồng phạm đã
yêu cầu UBND 29 xã, thị trấn báo
cáo, cung cấp thông tin, tài liệu về
các dự án do UBND cấp xã làm
chủ đầu tư.
Sau khi nghiên cứu thông tin,
tài liệu các dự án do UBND cấp
xã cung cấp, bà Anh cùng đồng
phạm đã dự thảo biên bản làm
việc, kiểm tra theo hướng bất lợi
cho các doanh nghiệp là chủ thầu
hoặc tư vấn, thiết kế. Biên bản vạch
ra nhiều vi phạm, kiến nghị xử lý
hoặc thu hồi số tiền đã thanh toán,
thông báo đến các doanh nghiệp
thông qua kế toán UBND cấp xã.
Khi đại diện UBND cấp xã
hoặc doanh nghiệp xin được giải
trình, bổ sung hồ sơ thì các bị can
không chấp nhận và yêu cầu phải
chi tiền theo tỉ lệ % của số tiền đã
thanh toán. Do lo sợ bị xử lý nên
các doanh nghiệp phải chi tiền
cho bà Anh và đồng phạm. Việc
đưa tiền này không phải do tự
nguyện, không phải do chủ động
mà do các bị can ép buộc. Vì sự
bức xúc nên đã có người tố cáo
và bà Anh đã bị bắt quả tang khi
đang nhận tiền.
Đổi tội là có căn cứ
Theo Luật Thanh tra và văn bản
hướng dẫn, quá trình thanh tra nếu
cần thiết đoàn thanh tra có quyền
mời cơ quan, tổ chức, cá nhân có
liên quan tham dự buổi công bố
quyết định thanh tra (Điều 22 Nghị
định số 86/2011).
Theo Điều 23 nghị định này,
đoàn có quyền yêu cầu cơ quan,
tổ chức, cá nhân có liên quan cung
cấp thông tin, tài liệu có liên quan
đến nội dung thanh tra. Nếu cần
thiết thì trưởng đoàn thanh tra có
quyền mời đại diện cơ quan, tổ
chức, cá nhân có liên quan đến
làm việc, lập biên bản kiểm tra,
xác minh (Điều 24 Nghị định
86/2011).
Cũng theo nghị định này, quá
trình thanh tra, nếu phát hiện hành
vi đang hoặc sẽ gây thiệt hại nghiêm
trọng đến lợi ích nhà nước, quyền
và lợi ích hợp pháp của cơ quan,
tổ chức, cá nhân thì trưởng đoàn
thanh tra có quyền đình chỉ thanh
tra. Nếu cần tạm giữ giấy phép thì
trưởng đoàn thanh tra kiến nghị
chánh thanh tra thực hiện. Nếu
cần thu hồi tiền, tài sản bị chiếm
đoạt, bị sử dụng trái phép hoặc bị
thất thoát thì kiến nghị chánh thanh
tra thu hồi…
Như vậy, trong phạm vi nhiệm
vụ, quyền hạn thanh tra UBND
huyện, đoàn thanh tra chỉ được
phép mời cơ quan, tổ chức, cá
nhân có liên quan (trong vụ này là
LSNGUYỄNVĂNDŨ
N
hư
Pháp Luật TP.HCM
đã
phản án, VKSND tỉnh Vĩnh
Phúc vừa ra cáo trạng truy
tố bà Nguyễn Thị Kim Anh, cựu
thanh tra Bộ Xây dựng, cùng đồng
phạm về tội lạm dụng chức vụ,
quyền hạn chiếm đoạt tài sản. Ban
đầu, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh
Vĩnh Phúc khởi tố các bị can về
tội nhận hối lộ (có mức hình phạt
cao nhất đến tử hình) nhưng sau
đó chuyển sang tội như cáo trạng
truy tố (khung hình phạt cao nhất
tù chung thân).
Cáo trạng đồng tình với việc
thay đổi tội danh của cơ quan điều
tra, trong khi dư luận lại có quan
điểm trái chiều. Chúng tôi giới
thiệu ý kiến của luật sư Nguyễn
Văn Dũ, Đoàn Luật sư TP.HCM,
về vấn đề này.
Việc đưa tiền là
do bị ép buộc
Tôi cho rằng đến thời điểm này,
việc thay đổi tội danh đối với bàAnh
và đồng phạm là có căn cứ. Bởi theo
Văn bản số 534 ngày 20-8-2019 của
Thanh tra Bộ Xây dựng và Quyết
định số 1369 ngày 24-10-2018 của
Bộ Xây dựng thì đối tượng thanh tra
chỉ có UBND huyện Vĩnh Tường
và các dự án do UBND huyện làm
chủ đầu tư. Tức là UBND cấp xã
thuộc huyện Vĩnh Tường không
thuộc đối tượng thanh tra.
Bị canNguyễn Thị KimAnh. Ảnh:
Phân tích việc
đổi tội danh
nữ trưởng đoàn
thanh tra
Nhận hơn 2 tỉ đồng trong quá trình thanh tra nhưng hành vi
của nữ trưởng đoàn thanh tra cùng các đồng phạmkhông bị
coi là nhận hối lộ.
UBND cấp xã, doanh nghiệp thầu
thi công, tư vấn…) dự buổi công
bố kết quả thanh tra. Nếu cần kiểm
tra, xác minh những thông tin, tài
liệu hoặc làm rõ những vấn đề có
liên quan đến nội dung thanh tra
thì trưởng đoàn có quyền mời họ
đến làm việc, lập biên bản kiểm
tra, xác minh hoặc yêu cầu cung
cấp thông tin, tài liệu.
Tuy nhiên, bàAnh và đồng phạm
đã lợi dụng chức vụ thực hiện nhiều
hành vi vượt quá phạm vi quyền hạn
được giao để làm việc với UBND
cấp xã. Trong quá trình lạm dụng
chức vụ, quyền hạn đối với UBND
cấp xã, các bị can đã đe dọa, ép buộc
các doanh nghiệp, thông qua xã đưa
tiền để chiếm đoạt. Do đó, hành vi
của bà Anh và đồng phạm phù hợp
với cấu thành tội phạm lạm dụng
chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài
sản hơn là tội nhận hối lộ.
Việc ban đầu các bị can bị khởi tố
tội nhận hối lộ, sau đó đổi thành tội
lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm
đoạt tài sản là bình thường. Bởi lẽ
theo nguyên tắc tố tụng thì chứng
cứ được thu thập tới mức nào, cho
phép đánh giá bản chất sự việc tới
đâu thì xử lý phù hợp.
Ban đầu cơ quan điều tra chỉ
thu thập được chứng cứ nhận tiền
thông qua hoạt động thanh tra
nên cho rằng hành vi này phạm
tội nhận hối lộ, nhận tiền trong
phạm vi chức vụ, quyền hạn của
đoàn thanh tra được giao.
Tuy nhiên, sau khi thu thập đầy
đủ tài liệu, chứng cứ thì nhận thấy
việc nhận tiền trong trường hợp
này là từ hành vi vượt quá phạm
vi, quyền hạn thanh tra, có hành
vi cưỡng ép doanh nghiệp đưa tiền
nên xác định lại tội danh đúng.
Trong thực tế cũng có trường hợp
lúc đầu khởi tố tội danh nhẹ hơn,
sau đó đổi thành tội danh nặng
hơn cũng là xuất phát từ kết quả
thu thập chứng cứ của từng giai
đoạn điều tra.•
Lập luận của VKS trong cáo trạng
Cáo trạng nêu bà Anh là trưởng đoàn thanh tra, dù biết rõ đối tượng
thanh tra là UBND huyện Vĩnh Tường, không được thanh tra các dự
án công trình do UBND cấp xã làm chủ đầu tư nhưng bị can đã tổ
chức kiểm tra hơn 160 dự án xây dựng, trong đó rất nhiều dự án vượt
ra ngoài phạm vi thanh tra với mục đích các đơn vị phải nộp tiền để
được giảm nhẹ vi phạm.
Các bị can đã sử dụng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình như
một phương tiệnépbuộc để chiếmđoạt tài sản củanhiều tổ chức, cánhân.
Số tiền 2,1 tỉ đồngmà các bị can chiếmđoạt đều liên quan đến việc kiểm
tra các dự án không đúng đối tượng thanh tra, không có đơn vị nào đưa
tiền liên quan đến các dự án do UBND huyệnVĩnhTường làm chủ đầu tư.
Cơ quan công tố cho rằng bà Anh cùng đồng phạm đã sử dụng chức
năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình như một phương tiện ép buộc để
chiếm đoạt tài sản của nhiều tổ chức, cá nhân với số tiền đặc biệt lớn. Từ
những căn cứ này, VKS truy tố các bị can về tội lạm dụng chức vụ, quyền
hạn chiếm đoạt tài sản.
Họ đã nói
Để tòa án đánh giá,
quyết định
Căn cứ truy tố các bị can về tội lạm
dụng chức vụ, quyềnhạnđãđược nêu
rõ trong cáo trạng. Hồ sơ vụ án cũng
đã chuyển sang tòa án, do vậy việc
đánh giá, quyết định ra sao sẽ thuộc
thẩm quyền của tòa án. Về mặt nhận
thức pháp luật, mỗi người có thể có
quan điểm khác nhau.
Viện trưởng VKSND
tỉnh Vĩnh Phúc
LÊ TẤT HIẾU
Đổi tội danh là điều
bình thường
Lạm dụng chức vụ, quyền hạn là
thựchiệncôngviệcquáphạmvi, thẩm
quyền của mình với mục đích chiếm
đoạt tài sản của người khác. Các bị can
đã làm một việc mà họ không được
làm, tức là thuộc yếu tố lạm dụng.
Việc cơ quan tố tụng thay đổi tội
danhđối với cácbị can làbình thường.
Biểu hiện ban đầu của hành vi là nhận
hối lộ nhưng quá trình điều tra có đủ
chứng cứ khẳng định tội danh khác
thì cơ quan điều tra có quyền thay đổi
quyết định khởi tố ban đầu.
Ủy viên thường trực Ủy ban Quốc phòng
và An ninh của Quốc hội,
Thiếu tướng
NGUYỄNMAI BỘ
TUYẾN PHAN
ghi
Bà Anh và các đồng
phạm đã lợi dụng chức
vụ thực hiện nhiều
hành vi vượt quá phạm
vi quyền hạn được giao
để làm việc với UBND
cấp xã.
