16
VĨ CƯỜNG
T
ờ
South China Morning
Post
đưa tin cuối tuần
qua, Liên minh châu Âu
(EU) và Trung Quốc (TQ) đã
khởi động vòng đàm phán
thứ 31 về Hiệp định đầu tư
song phương toàn diện (BIT).
Tiến trình đối thoại này đã
kéo dài gần bảy năm và đây
là lần đàm phán cuối cùng
trước khi Nghị viện châu
Âu bước vào kỳ nghỉ hè đến
cuối tháng 8. Hai bên đều kỳ
vọng thu được kết quả tích
cực cho thỏa thuận đầy tham
vọng này.
Không ngoài dự đoán,
giới lãnh đạo Washington
theo dõi sát diễn biến đối
thoại Trung - EU. Bất kỳ sự
nhượng bộ nào của hai bên
trên bàn đàm phán cũng có
khả năng tác động đến các
đối sách của Mỹ về TQ nói
riêng và chiến dịch chống TQ
do Washington khởi xướng
trên toàn cầu nói chung.
Mỹ im lặng
chờ tín hiệu
Theo chuyên gia Kelsey
Broderick về chính trị châu
Á thuộc công ty tư vấn rủi ro
Eurasia Group (Mỹ), nếu Mỹ
thấy TQ sẵn sàng nhượng bộ
và nghiêm túc thực hiện các
yêu cầu về cải cách cơ chế,
hành chính do EU đặt ra thì
nước này sẽ nương theo để
tăng sức ép lên Bắc Kinh.
Đây cũng có thể là cơ hội
tốt để Mỹ tái khởi động đàm
phán về một thỏa thuận BIT
tương tự với TQ.
“Dưới thời cựu tổng thống
BarackObama,Washingtonvà
Bắc Kinh đã có gần 20 vòng
đàm phán về thỏa thuận BIT.
Từ khi Tổng thống Donald
Trump lên nắm quyền thì
ngưng nhưng các mục tiêu
Ông Trump là yếu tố
quyết định
Dù vậy, ngoài câu hỏi là
TQ có bị sức ép từ châu Âu
và Mỹ làm cho thay đổi hay
không, một câu hỏi khác
mà
South China Morning
Post
cho rằng các chuyên
gia trên đã bỏ qua là liệu
chính quyền ông Trump
có đồng ý song hành cùng
EU không, do nhà lãnh đạo
này thường có phát ngôn
tiêu cực về khối này trên
lĩnh vực kinh tế. Thậm chí,
nhiều ý kiến còn đánh giá
hai bên hiện vẫn đang kẹt
trong một cuộc chiến tranh
thươngmại với quymô không
kém cuộc chiến giữa Mỹ và
TQ. Hồi cuối tháng 6, Văn
phòng đại diện thương mại
Mỹ (USTR) từng tuyên bố
Nhà Trắng đang cân nhắc
áp thuế lên tới 100% với
khoản 3,1 tỉ USD hàng hóa
của Anh, Tây Ban Nha,
Đức và Pháp. Lý do Mỹ
cáo buộc ba nước này hỗ
trợ bất hợp pháp hãng sản
xuất máy bay Airbus nhằm
cạnh tranh không lành mạnh
với hãng Boeing của Mỹ.
Bộ Ngoại giao Mỹ và
USTR đến nay đều bác bỏ
bất kỳ thông tin nào cho rằng
Washington đang phối hợp
với EU đàm phán với Bắc
Kinh. Ở chiều ngược lại,
nhiều quan chức EU tỏ ra bất
bình trước những điều khoản
được đánh giá là bất lợi mà
Mỹ đã ký với TQ trong thỏa
thuận thương mại Mỹ-Trung
giai đoạn một.
Mặt khác, TS Philippe Le
Corre thuộcĐHHarvard (Mỹ)
chỉ ra rằng không có gì đảm
bảo trong trường hợp EU-Mỹ
phối hợp thì sẽ đạt được cải
cách như mong muốn ở thị
trường TQ.
“Trong bối cảnh quan hệ
Mỹ-Trung xuống cấp nghiêm
trọng như hiện nay, tôi không
tin rằng Washington sẽ thu
được kết quả gì từ vòng đàm
phán giữa EU và TQ. Bắc
Kinh lúc này không sẵn sàng
để nhượng bộ vì đây là lúc
Bắc Kinh muốn tỏ ra cứng
rắn hơn bao giờ hết” - ông
Le Corre nhận định.•
Thế giới 24 giờ
Quốc tế -
ThứBa28-7-2020
cơ bản vẫn còn đó” - theo
ông Broderick.
Theo báo cáo năm 2016
của Ủy ban đánh giá kinh
tế và an ninh Mỹ-Trung
(USCC), BIT sẽ là công cụ
hữu hiệu giúp hạn chế các
hành vi không phù hợp với
các tiêu chuẩn pháp lý và đầu
tư quốc tế của TQ. Một số ví
dụ điển hình là việc TQ yêu
cầu công ty ngoại quốc muốn
bước vào thị trường nước
này phải chuyển giao công
nghệ hay Bắc Kinh quá ưu
ái các tập đoàn quốc doanh,
tạo ra môi trường cạnh tranh
không lành mạnh.
Nhiều học giả nhận định
một số mục tiêu mà chính
quyền ông Obama từng
muốn đạt được thông qua
BIT ít nhiều đã xuất hiện
trong thỏa thuận thương mại
Mỹ-Trung giai đoạn một ký
hồi tháng 1. Tuy nhiên, EU
và Mỹ vẫn nên phối hợp để
tạo ra áp lực chung, buộc TQ
phải nhượng bộ và thay đổi
nhiều hơn nữa.
Cụ thể, GS Julia Friedlander
thuộc tổ chức nghiên cứu Hội
đồng Đại Tây Dương (Mỹ)
cho rằng nếu EU và Mỹ đều
có chung mục tiêu là muốn
TQ cải cách thì không có gì
hiệu quả hơn là hợp tác và
hành động cùng nhau. Theo
ông, “những nỗ lực của EU
và Mỹ sẽ thúc đẩy các thiết
chế thương mại quốc tế khác
của Tổ chức Thương mại Thế
giới (WTO) xem xét lại thị
trường TQ và đề ra các chính
sách phù hợp”.
Đồng quan điểm, chuyên
gia kinh tế Chad Bown tại
Viện Kinh tế quốc tế Peterson
(Mỹ) lưu ý thêm rằng hầu
hết các vấn đề EU đang đàm
phán với TQ đều có lợi cho
doanh nghiệp Mỹ sau này.
“Không giống như thỏa
thuận thương mại thông
thường, những điều khoản
của các thỏa thuận giống BIT
sẽ thay đổi cơ chế đầu tư của
cả thị trường nói chung và
áp dụng cho toàn bộ doanh
nghiệp nước ngoài, không
riêng gì doanh nghiệp từ EU.
Quan trọng là TQ có chịu cải
cách hay không” - ông Bown
giải thích.
Lãnh đạo EU và TrungQuốc thamgia kỳ thượng đỉnh EU - Trung vào tháng 4-2019. Ảnh: AFP
• Đức:
Ngoại trưởng Đức Heiko Maas
ngày 27-7 khẳng định Berlin vừa bác
bỏ đề xuất của Tổng thống Mỹ Donald
Trump mời Nga trở lại nhóm các nước
công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới
(G7), theo hãng tin
AP
. Ông Mass nhấn
mạnh Đức sẽ không chấp nhận cho Nga
gia nhập chừng nào vẫn chưa thấy tiến
triển trong nỗ lực giải quyết xung đột ở
bán đảo Crimea cũng như nội chiến ở
Đông Ukraine.
• Ấn Độ
: Hãng tin
AFP
ngày 27-7 cho
hay Pháp vừa bàn giao cho Ấn Độ năm
tiêm kích đa nhiệm Dassault Rafale đầu
tiên theo thỏa thuận mua 36 chiếc trị giá
8,7 tỉ USD ký kết vào năm 2016. Dự kiến
New Delhi sẽ cho triển khai các máy bay
này ra khu vực dãy núi Himalaya, cách
biên giới Trung Quốc khoảng 200 km.
• Trung Quốc
:
Tân Hoa Xã
ngày 26-7
đưa tin 12 thành phố thuộc tỉnh An Huy,
phía đông Trung Quốc đã bước vào giai
đoạn ứng phó lũ khẩn cấp khi mực nước
sông Hoài và hồ Sào gần đó tiếp tục dâng
cao do mưa to
(ảnh)
. Theo thống kê của
chính quyền địa phương, mưa lũ đã gây
thiệt hại cho hơn 8,4 triệu người ở tỉnh
An Huy, trong đó có 1,12 triệu người phải
sơ tán.
PHẠM KỲ
Khả năng cao Trung Quốc sẽ để mất EU
Bình luận thêm về vòng đàm phán BIT thứ 31 giữa EU
và TQ, cây bút Stuart Lau của tờ
South China Morning Post
cảnh báo đây có thể xem như là cơ hội cuối cùng EU dành
choTQ để nước này tiến hành cải cách trước khi EU bắt đầu
thực thi các chính sách cứng rắn hơn.
Theo cây bút Lau, hiện có sự tương phản sâu sắc trong
quanđiểmvềTQcủagiới lãnhđạoEUhiệnnay so với khoảng
10-15 năm trước.
“Tại thượngđỉnh EU -TQ lần thứ támnăm2005 donguyên
Thủ tướng TQ Ôn Gia Bảo và cựu Thủ tướng Anh Tony Blair
chủ trì, tuyên bố chung nêu rõ phía EUhoan nghênh những
thành tựu TQ đạt được trong việc xây dựng nền kinh tế thị
trường
.
Tuy nhiên, ngày nay TQ bị xem là quốc gia có hành
vi thương mại không lành mạnh và lợi dụng thị trường mở
của EU để trục lợi” - ông Lau lưu ý.
Hồi tháng3-2019, Ủy ban châuÂu côngbố tầmnhìn chiến
lược về TQ, lần đầu tiên gọi nước này là “đối thủ mang tính
hệ thống”. Ngay cả những quốc gia được hưởng lợi kinh
tế từ TQ như Ý hay Hy Lạp cũng tán thành chiến lược này.
Ủy ban châu Âu ngày 26-7
ra tuyên bố kêu gọi các nước
thànhviênEUcầnnhanhchóng
đadạnghóabêncungứngdịch
vụviễnthông5Gnhằmhạnchế
phụ thuộc vào một nhà cung
cấp nhất định. Động thái được
cho làmột đònđánhmạnhvào
vịthếcủaHuaweiởchâuÂusau
khi Anh cấmcửa tập đoàn này,
theo hãng tin
Reuters
.
Tiêu điểm
Nếu TQ nhượng
bộ và nghiêm túc
thực hiện các yêu
cầu về cải cách cơ
chế, hành chính do
EU đặt ra thì Mỹ sẽ
nương theo để tăng
sức ép lên Bắc Kinh.
40
tàu chiếnmới chuẩnbị đưa vàobiên chế
Hải quân Nga trong năm 2020, đài
RT
dẫn lời Tổng thống Nga Vladimir Putin
ngày 26-7.
Đáng chú ý, một số tàu sẽ được trang
bị tên lửa siêu thanh thếhệmới donước
này sản xuất, giúp tăng cường năng lực
tác chiến.
PHẠM KỲ
EU - Trung Quốc đàm phán,
Mỹ đứng ngồi không yên
Có kỳ vọng EU vàMỹ sẽ liên thủ tạo áp lực buộc Trung Quốc nhượng bộ và cải cách thị trường trong nước,
tạo thêm cơ hội cho đầu tư nước ngoài.
