11
Kinh tế -
ThứBảy7-5-2022
Sửa thuế thu nhập cá nhân: Phải
trừ tiền học, trị bệnh, thuê nhà…
QUANGHUY
B
ộ Tài chính đang lấy
ý kiến sửa đổi Luật
Thuế thu nhập cá nhân
(TNCN). Góp ý sửa đổi luật
này, nhiều ý kiến cho rằng
cần bổ sung quy định các
khoản chi phí hợp lý và có
hóa đơn, chứng từ của người
dân phải được khấu trừ khi
tính thuế TNCN.
Chi phí hợp lý nhưng
không được khấu trừ
Tiền học phí của con và của
bản thân người nộp thuế đang
là gánh nặng rất lớn nhưng lại
không được khấu trừ khi tính
thuế TNCN.Anh Thanh Lâm
(quận 12, TP.HCM) cho biết
tiền học phí hai đứa con của
anh mỗi tháng trung bình hết
khoảng 10 triệu đồng, chiếm
hơn 1/3 tổng thu nhập của hai
vợ chồng anh. Thế nhưng bất
hợp lý ở chỗ chi phí này lại
không được khấu trừ thuế.
“Đây là sự thiếu sót của
luật. Bởi khoản chi phí này
có hóa đơn chứng từ đầy đủ
và là gánh nặng rất lớn với
người dân nên cần phải được
khấu trừ như doanh nghiệp
(DN) được khấu trừ các chi
phí trong sản xuất, kinh doanh.
Ngoài ra, cá nhân người lao
động cũng phải đóng các tiền
học phí về đào tạo nâng cao
chuyên môn nghiệp vụ, tay
nghề, ngoại ngữ… nên cần
được xem xét khấu trừ khi
tính thuế” - anh Lâm nhấn
mạnh.
Luật sư Trần Xoa, chuyên
gia thuế, cũng chỉ ra rằng
Luật Thuế TNCN hiện hành
chưa hợp lý và công bằng.
Đơn cử như khoản học phí
giữa người lao động trong
nước và người nước ngoài
làm việc ở Việt Nam.
Cụthể,theoLuậtThuếTNCN,
khoản tiền học phí theo quy
định cho con của người lao
động nước ngoài làm việc tại
ViệtNam, theobậchọc từmầm
non đến THPT do người sử
dụng lao động trả hộ thì
không tính vào thu nhập
chịu thuếTNCNcủa người lao
động. Bên cạnh đó, người
nước ngoài làm việc tại Việt
Namđược khấu trừ khoản tiền
mua vé máy bay khứ hồi về
phép mỗi năm một lần trước
khi tính thuế… Ngược lại,
người lao động trong nước lại
không được khấu trừ khoản
tiền mua vé máy bay, không
được khấu trừ khoản học phí
cho con khi tính thuế TNCN.
“Đây là điều bất hợp lý, vì
vậy Bộ Tài chính cần đề xuất
sửa đổi Luật ThuếTNCN theo
hướng tiềnhọc phí cho con của
người lao độngViệt Namcũng
được trừ khi tính thuế TNCN.
Ví dụ, người lao động có con
đang học bậc mầm non, tiểu
học thì quy định mức học phí
được khấu trừ là 1 triệu đồng/
tháng/người con; bậc THCS
và THPT mức học phí được
khấu trừ 1,5 triệu đồng/tháng
và sinh viên nâng lên mức 2
triệu đồng/tháng” - ông Xoa
đề xuất.
Chị Bích Huyền (TP Thủ
Đức, TP.HCM) kể hiện nay
chị phải vào bệnh viện hằng
tháng để điều trị bệnh nan y,
tiền thuốcvàchi phí khámchữa
bệnh mỗi tháng hết khoảng 5
triệu đồng. Thu nhập cả nhà
trông vào chồng, mỗi tháng
sau khi giảm trừ gia cảnh vẫn
phải đóng thuế TNCN.
“Tiền học phí của con 3,5
triệu đồng/tháng, cộng thêm
tiền điều trị bệnh khoảng 5
triệu đồng... Tính ra những
chi phí thiết yếu này mỗi
tháng lên đến gần chục triệu
đồng. Đây là những chi phí
chính đáng cần được trừ khi
tính thuế thu nhập” - chị
Huyền ý kiến.
Xem xét khấu trừ
tiền thuê nhà, lãi vay
mua nhà để ở
Theo các chuyên gia, chính
sách thuế TNCN hiện nay có
nhiều bất cập, chưa theo kịp
mức sống của người dân và
lạmphát. Chẳng hạn tiền thuê
nhà đối với người lao động
không được trừ khi tính thuế
TNCN.
Từ thực tế trên, luật sư
Nguyễn Đức Nghĩa, Phó
Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ
DN nhỏ và vừa thuộc Hiệp
hội DN TP.HCM, cho rằng
cần nghiên cứu, xem xét sửa
Luật Thuế TNCN theo hướng
chấp nhận các chi phí hợp lý
liên quan tới thu nhập tính
Mức giảm trừ gia cảnh quá lạc hậu
Theo quy định hiện hành, mức giảm trừ cho người nộp
thuế là 11 triệu đồng/tháng và cho mỗi người phụ thuộc
4,4 triệu đồng/tháng. Nhiều ý kiến cho rằng mức giảm trừ
gia cảnh cho người phụ thuộc như hiện nay là quá lạc hậu,
nhất là trong bối cảnh nhiều mặt hàng tăng phi mã. Vì vậy
cần tăng mức giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc lên
bằng 70% mức giảm trừ của người lao động.
Trước đề xuất trên, Bộ Tài chính cho rằng mức giảm trừ
bản thân và giảm trừ người phụ thuộc hiện nay đã hợp lý. Về
biểu thuế lũy tiến từngphần, BộTài chính chobiết sẽ tiếp tục
nghiêncứuđểcóđiềuchỉnhphùhợpkhi sửaLuậtThuếTNCN.
Luật Thuế TNCN
hiện hành chưa cho
phép người lao động
được khấu trừ các
loại chi phí như y tế,
chăm sóc sức khỏe…
mà bảo hiểm y tế
không chi trả.
thuế như tiền thuê nhà. Chi
phí này rất lớn đối với người
lao động, hơn nữa số lượng
người chưa mua được nhà ở
TP phải thuê nhà trọ, phòng
trọ rất nhiều.
Ngoài ra, luật sư Nghĩa
cũng đề xuất nên quy định
khấu trừ chi phí lãi vay ngân
hàng khi người dân mua căn
nhà đầu tiên để ở. Chính sách
này vừa góp phần giảm bớt
gánh nặng cho người dân vừa
tạo điều kiện cho nhiều người
dân được mua nhà, thị trường
nhà ở phát triển.
Về lo ngại thu ngân sách
từ thuế TNCN giảm khi khấu
trừ tiền học phí, tiền điều trị
bệnh nan y, hiểm nghèo, hay
lãi vaymua nhà…, các chuyên
gia cho rằng nguồn thu thuế
sẽ không giảm. Chuyên gia
thuế Trần Xoa phân tích: Khi
các chi phí được khấu trừ thì
người nộp thuế phải lấy hóa
đơn. Đây là một trong những
biện pháp khuyến khích người
dân lấy hóa đơn khi mua hàng
hóa, dịch vụ. Khi đó, các nhà
kinh doanh và các tổ chức
phải xuất hóa đơn khi bán
hàng, qua đó doanh thu sẽ
thể hiện rõ nên tránh được
thất thu thuế rất lớn.
“Việc cho phép khấu trừ các
khoản chi phí hợp lý sẽ tạo
sự công bằng, hợp lý trong
chính sách thuế. Từ đó vừa
khuyến kích tiêu dùng, thúc
đẩy sản xuất, kinh doanh, kinh
tế tăng trưởng ổn định” - ông
Xoa nhấn mạnh.
•
Trên đây là một trong những bất
hợp lý của thuế thu nhập cá nhân
(TNCN) được nhiều người đóng
thuế và chuyên gia phản ánh trong
thời gian gần đây. Chưa hết, mức
giảm trừ gia cảnh hiện nay được các
chuyên gia đánh giá là không dựa vào mức sống tối thiểu, thu
nhập bình quân, hay mức lương tối thiểu vùng.
Bằng chứng là từ năm 2020 đến nay giá hạt gạo, mớ rau, ký
thịt, chai dầu ăn, xăng dầu, tiền thuê nhà, học phí, viện phí, tiền
điện, nước…đều tăng rất nhiều. Trong khi đó, mức giảm trừ gia
cảnh 11 triệu đồng/tháng cho người lao động và 4,4 triệu đồng/
tháng cho người phụ thuộc không đủ để họ đảm bảo cuộc sống,
nhất là tại các TP lớn như Hà Nội và TP.HCM.
Thêm vào đó, bậc thuế quá dày và quá cao cũng không
khuyến khích, nuôi dưỡng nguồn thu. Ví dụ biểu thuế lũy tiến
từng phần có tới bảy bậc với mức thuế cao nhất lên tới 35%, cao
gần gấp đôi với thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp.
Chính điều này khiến gánh nặng thuế đối với người làm công
ăn lương gia tăng. Chưa kể, hiện người nước ngoài được trừ học
phí cho con trong khi người trong nước lại không được. Đáng
chú ý, số thu từ thuế TNCN liên tục tăng trong bối cảnh người
dân đang gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh là
rất nghịch lý.
Vì vậy, đã đến lúc ngành thuế cần rà soát lại những điểm bất
hợp lý trong quy định của Luật Thuế TNCN. Trong đó, cần xem
xét khấu trừ những chi phí thiết yếu cho người nộp thuế như tiền
học cho con, tiền chữa bệnh hiểm nghèo mà bảo hiểm không chi
trả, tiền điện, tiền nước…
Mặt khác, mức giảm trừ gia cảnh nên căn cứ theo mức lương
tối thiểu vùng để mỗi năm khi tăng mức lương tối thiểu vùng thì
mức giảm trừ cũng tự động tăng theo, thay vì cột cứng ở mức
cố định như hiện nay. Song song đó, cần điều chỉnh ngưỡng thu
nhập chịu thuế hằng năm để bám sát thực tiễn cuộc sống, giảm
áp lực cho người nộp thuế.
Khi ngành thuế có chính sách chia sẻ với người làm công ăn
lương thông qua việc bổ sung, sửa những điều chưa hợp lý sẽ
thể hiện được tinh thần nhân văn, cầu thị. Hơn nữa, như nhiều
chuyên gia phân tích, việc miễn, giảm thuế TNCN sẽ tác động
tích cực đến hoạt động sản xuất, kinh doanh, kích cầu tiêu dùng,
tạo động lực cho phục hồi kinh tế.
Như một chuyên gia từng nêu quan điểm rằng việc miễn
giảm thuế TNCN không giúp người lao động giàu lên nhưng có
thể giúp họ tái tạo sức lao động và bữa cơm của họ “tươi” hơn
một chút!
QUANG HUY
GiảmthuếTNCNđể bữa cơm“tươi”hơnmột chút
(Tiếp theo trang1)
Bất hợp lý hiện nay là các doanh nghiệp được trừ các khoản chi phí khi tính thuế thu nhập,
trong khi cá nhân lại không được khấu trừ.
Tiêu điểm
Thu từ thuế cá nhân
tăng 20%
TheobáocáocủaBộTàichính,
trong ba tháng đầu năm nay,
khoản thu từ thuế TNCN tăng
hơn20%, lên tới 50.700 tỉ đồng,
hoàn thành gần một nửa kế
hoạch cả năm.
Trướcđó,sốthutừthuếTNCN
năm2021 đạt khoảng 123.000
tỉ đồng, đạt 114% dự toán và
tăng 6,6% so với cùng kỳ.
Cần bổ sung quy định các khoản chi phí hợp lý của người dân phải được khấu trừ khi tính thuế TNCN.
Trong ảnh: Người dân làmthủ tục thuế tại Cục Thuế TP.HCM. Ảnh: HOÀNGGIANG
