16
Quốc tế -
ThứBảy28-5-2022
Hệ lụy nguy hiểm từ việc các
nước cấm xuất khẩu lương thực
Hệ lụy từ xung đột Nga - Ukraine đã khiến nhiều nước lệnh cấmxuất khẩu các mặt hàng thực phẩm
để bảo vệ an ninh lương thực trong nước - động thái có thể làm trầm trọng thêmnguy cơ khủng hoảng
lương thực toàn cầu.
DƯƠNGKHANG
X
ung đột Nga - Ukraine
dẫn tới nhiều hậu quả
và một trong những hệ
lụy nghiêm trọng là khiến
thị trường lương thực toàn
cầu lao đao. Nhiều quốc gia
hiện đối mặt với nguy cơ mất
an ninh lương thực và buộc
phải cấm xuất khẩu các mặt
hàng thực phẩm để giữ an
ninh lương thực trong nước.
Các nước cấm xuất
khẩu từ lúa mì,
đường... đến dầu ăn
Tình trạng nắng nóng gay
gắt kéo dài trong ba tháng gần
đây đã khiến sản lượng lúa
mì ở Ấn Độ sụt giảm đáng
kể. Ngày 14-5, Ấn Độ đã ban
lệnh cấm xuất khẩu mặt hàng
này, có hiệu lực tức thì, theo
hãng tin
Bloomberg
.
Giới chức Ấn Độ cho biết
lệnh cấm là cần thiết để đảm
bảo an ninh lương thực cho
1,4 tỉ dân của đất nước, trong
bối cảnh sản lượng lúa mì
giảm và giá toàn cầu tăng
cao. Điều này khiến nhiều
nông dân trong nước chuyển
sang bán cho thương lái thay
vì cho chính phủ, khiến chính
phủ lo ngại về nguy cơ cạn
kiệt kho dự trữ lúa mì của
đất nước.
Trước đó, hồi tháng 3, chính
phủUkraine đã cấmxuất khẩu
lúamì, yếnmạch và nhiềumặt
hàng chủ lực khác vốn có vai
trò quan trọng đối với nguồn
cung lương thực toàn cầu,
khi giới chức Kiev cố gắng
đảm bảo nguồn cung thực
phẩm cho người dân trong
thời kỳ chiến tranh, theo đài
ABC News
.
Bộ trưởng Nông nghiệp
Ukraine lúc đó là ông Roman
Leshchenko cho biết lệnh
cấm xuất khẩu là cần thiết
để ngăn chặn cuộc khủng
hoảng nhân đạo ở Ukraine,
ổn định thị trường và đáp
ứng nhu cầu của người dân
về các mặt hàng thực phẩm
quan trọng. Việc ngừng xuất
khẩu của Ukraine khiến giá
lương thực toàn cầu tăng cao
kỷ lục vì nước này được coi là
vựa lương thực của thế giới.
Cũng trong tháng 3, Thủ
tướngNgaMikhail Mishustin
đã ký ban hành lệnh cấm xuất
khẩu đường trắng và đường
thô cho đến ngày 31-8, đồng
thời cấm xuất khẩu lúa mì,
lúa mạch và bắp sang các
nước thuộc Liên minh kinh
tế Á - Âu cho đến ngày 30-6.
Moscow nói rằng lệnh cấm
được thực hiện nhằm “bảo vệ
thị trường thực phẩm nội địa
trước những hạn chế từ bên
ngoài”, theo hãng tin
Reuters
.
Trong tháng 4, Indonesia,
quốc gia sản xuất dầu cọ lớn
nhất thế giới, cấm xuất khẩu
dầu cọ thô và dầu ăn không
xác định thời hạn nhằm ổn
định giá và giảm căng thẳng
xã hội trong nước. Lệnh cấm
xuất khẩu của Indonesia được
dự báo sẽ khiến giá mặt hàng
này cùng các loại nhu yếu
phẩm vốn đã cao nay sẽ còn
cao hơn.
Nhiều nước khác cũng
đang nỗ lực kiềm chế nguy
cơ mất an ninh lương thực
trong nước, theo
Reuters
.
Argentina sẽ thiết lập cơ chế
kiểm soát giá lúa mì trong
nước và kiềm chế lạm phát
lương thực. Hungary cấm tất
cả hoạt động xuất khẩu ngũ
cốc. Serbia hạn chế xuất khẩu
lúa mì, bắp, bột mì và dầu ăn.
Bulgaria tăng dự trữ ngũ cốc
và có thể hạn chế xuất khẩu.
Hệ lụy nguy hiểm
đến an ninh
lương thực toàn cầu
Theo tờ
The New York
Times
, việc các nước cấm
xuất khẩu lương thực có thể
là một đòn giáng mạnh vào
nỗ lực của các tổ chức quốc
tế nhằm đối phó với mối đe
dọa ngày càng tăng về một
nạn đói trên diện rộng.
Đầu tháng 5, ông Arif
Husain, nhà kinh tế trưởng
của Chương trình Lương thực
Thế giới (WFP) - một chương
trình viện trợ nhân đạo của
Liên Hợp Quốc (LHQ), cho
biết tổ chức này đang bàn bạc
với Ấn Độ về việc sử dụng
kho dự trữ của nước này nhằm
giải quyết sự thiếu hụt lương
thực hiện tại. Ông cũng nói
rằngWFPđã kêu gọi các quốc
gia không ban hành lệnh cấm
xuất khẩu vì chúng có thể làm
tăng giá thành các mặt hàng,
giảm khả năng cung cấp và
“hy vọng các nước sẽ lắng
nghe”. Tuy nhiên, đến giữa
tháng 5 thì Ấn Độ vẫn quyết
định cấm xuất khẩu lúa mì,
cho thấy quốc gia Nam Á đã
ưu tiên bảo vệ an ninh lương
thực trong nước.
Quyết định cấm xuất khẩu
lúa mì của Ấn Độ vấp phải sự
chỉ trích gay gắt của nhómbảy
Công nhân nông trại thu hoạch lúamì tại một ngôi làng ở ngoại ô Ajmer, bang Rajasthan (ẤnĐộ)
ngày 29-3. Ảnh: PTI
Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres
cảnh báo khủng hoảng lương thực
toàn cầu có thể kéo dài nhiều năm
nếu không được kiểm soát. Trước
bối cảnh này, tờ
The Hill
dẫn lời ông
Marco Ferroni, Chủ tịch HĐQT Tập
đoàn nghiên cứu nông nghiệp Quốc tế
(CGIAR), nói rằng giới chức các nước
cần phải hành động khẩn cấp và có cơ
sở để ngăn chặn.
Ông nhận định rằng các nước có
thể xem xét các nghiên cứu hiện có, rút kinh nghiệm từ
những cuộc khủng hoảng trước
để đưa ra chiến lược ngăn chặn
tình trạng thiếu lương thực, giá
cả leo thang và nạn đói lan rộng,
xây dựng khả năng phục hồi lâu
dài thông qua các hệ thống lương
thực đa dạng và cân bằng hơn.
Trước mắt, các nước cần chung
tay tăng sản lượng lúa mì cũng như
các loại ngũ cốc chủ yếu khác để
lấp đầy khoản thiếu hụt hiện tại.
Trong trung và dài hạn, các nước nên ưu tiên nghiên cứu
và phát triển nông nghiệp để thúc đẩy sự chuyển dịch sang
một hệ thống lương thực toàn cầu bền vững và có khả năng
phục hồi tốt hơn.
Theo ông Ferroni, các nước phải cân nhắc ra những
quyết định đúng đắn trong dài hạn vì đây có thể sẽ không
phải là cuộc khủng hoảng cuối cùng gây mất ổn định thị
trường toàn cầu và nguồn cung cấp lương thực. Không
chỉ nỗ lực giải quyết các nhu cầu nhân đạo cấp bách của
những người bị ảnh hưởng trực tiếp hiện tại, cộng đồng
quốc tế cũng phải chuẩn bị tốt hơn cho nguy cơ xảy ra các
cú sốc lương thực trong tương lai.
TRUNG LUÂN
Cần khẩn cấp hành động ngăn khủng hoảng lương thực toàn cầu
LHQ kêu gọi Nga tạo điều kiện
để Ukraine xuất khẩu ngũ cốc
LHQngày18-5đã cócuộchọpquymô lớnvềanninh lương
thực toàncầu, theohãng tin
AFP
. LHQxácđịnhcác yếu tốgóp
phần dẫn đến nguy cơ mất an ninh lương thực là do nhiệt
độ ấm lên, đại dịchCOVID-19 và xung đột Nga - Ukraine, dẫn
đến tình trạng thiếu ngũ cốc và phân bón nghiêm trọng.
Nga là nhà cung cấp phân bón hàng đầu thế giới. Nga và
Ukraine sảnxuất 30%nguồncung lúamì toàncầu.Trướcxung
đột,Ukraineđượccoilàvựanôngsảncủathếgiới,xuấtkhẩu4,5
triệu tấnmỗi tháng qua các cảng của nước này, tương đương
12% lúamì của hành tinh, 15%bắpvà 50%dầuhướngdương
toàncầu.XungđộtNga-Ukrainevàcáclệnhtrừngphạtkinhtế
quốc tế đối với Nga đã làmgián đoạn nguồn cung phân bón,
lúamì và cácmặt hàngkhác từcảhai nước, đẩygiá lương thực
và nhiên liệu lên cao, đặc biệt là ở các nước đang phát triển.
TạicuộchọpcủaLHQ,TổngthưkýLHQAntonioGuterres,Ngoại
trưởngMỹAntony Blinken, Giámđốc Chương trình lương thực
thế giới David Beasley thúc giục Nga tạo điều kiện để Ukraine
nối lại hoạt động xuất khẩu ngũ cốc. Với việc các cảngOdessa,
ChornomorskvànhữngcảngkhácđangbịNgakiểmsoát,nguồn
cung chỉ có thể di chuyển trên các tuyến đường bộ tắc nghẽn
kémhiệu quả hơn nhiều. Ông Guterres cũng kêu gọi các nước
tạođiềukiệnđểthựcphẩmvàphânbóncủaNga“đượctiếpcận
đầy đủ và không hạn chế vào các thị trường thế giới”.
Nếu tất cả chúng ta đều
áp đặt các hạn chế xuất khẩu
hoặc đóng cửa thị trường thì
điều đó sẽ chỉ làm trầm trọng
thêmcuộc khủnghoảng lương
thực hiện tại.
Bộ trưởng Nông nghiệp Đức
CEM OZDEMIR
nói hôm 14-5 trong
cuộc họp báo tại Stuttgart (Đức)
Tiêu điểm
47 triệu người có thể
bị đói do tác động của
chiến tranh và tình
trạng khủng hoảng
giá lương thực hiện
nay, theo cảnh báo
củaChương trình
lương thực thế giới.
nền kinh tế lớn nhất thế giới
(G7), rằng các biện pháp như
vậy khiến giá lúa mì leo thang
và làm trầm trọng thêm cuộc
khủng hoảng lương thực toàn
cầu. Ngay sau lệnh cấm xuất
khẩu của Ấn Độ, giá lúa mì
trên thị trường thế giới tăng
cao kỷ lục, theo đài
RT
. Cụ
thể, giá lúa mì tăng lên mức
435 euro (453 USD)/tấn khi
thị trường châu Âu mở cửa
ngày 16-5 và đến nay vẫn
tiếp tục dao động ở mức cao.
Theo
Reuters
, hiện các nhà
nhậpkhẩulúamìởchâuÁđang
nỗ lực tìm nguồn cung mới
sau khi Ấn Độ cấm xuất khẩu
lúa mì nhằm ngăn giá lương
thực trong nước leo thang.
Trước khi Ấn Độ cấm xuất
khẩu lúa mì thì nước này là
lựa chọn thay thế cho nguồn
cung từ Ukraine và Nga, đặc
biệt là đối với lúa mì thức ăn
chăn nuôi. Giờ thì các nhà
nhập khẩu ở châu Á thậm
chí đang phải tìm cách mua
thêm lúa mì của Moscow,
bất chấp các khó khăn trong
thanh toán từ các lệnh trừng
phạt đối với các ngân hàng
Nga và phí bảo hiểm vận
chuyển cao hơn.
Lo ngại hệ lụy tiêu cực
với an ninh lương thực toàn
cầu, Đại sứ Mỹ tại LHQ
Linda Thomas-Greenfield
bày tỏ hy vọng “Ấn Độ sẽ
xem xét lại” quyết định cấm
xuất khẩu lúa mì vì chúng “sẽ
khiến tình trạng thiếu lương
thực toàn cầu hiện nay thậm
chí còn tồi tệ hơn”, theo tờ
Hindustan Times
. Tại Diễn
đàn kinh tế thế giới diễn ra
tuần này ở Davos, Thụy Sĩ,
Tổng giám đốc Quỹ Tiền tệ
Quốc tế Kristalina Georgieva
cũng đã đưa ra lời kêu gọi
tương tự. Tuy nhiên,
Reuters
ngày 26-5 dẫn lời Bộ trưởng
Thương mại Ấn Độ Piyush
Goyal cho biết Ấn Độhiện
chưa có kế hoạch dỡ bỏ
lệnh cấm.•
Người mẹ NamSudan cho con ăn cháo bo bo.
Nhiều trẻ emởNamSudan chỉ được ănmột
bữamỗi ngày. Ảnh: FAO
