7
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứHai 20-6-2022
Luật & đời
(Tiếp theo trang 1)
TUYẾNPHAN
T
heo dự kiến, hôm nay (20-6),
TAND Cấp cao tại Hà Nội mở
phiên phúc thẩmvụ án liên quan
đến việc mua chế phẩmRedoxy-3C
để xử lý ô nhiễm nguồn nước trên
địa bàn thủ đô. Phiên tòa được mở
do một số bị cáo kháng cáo, bao
gồm ông Nguyễn Đức Chung (cựu
chủ tịch UBND TP Hà Nội).
Gửi bản giải trình viết tay
hơn 100 trang
Tháng 12-2021, ông Chung bị
TAND TP Hà Nội tuyên phạt tám
năm tù về tội lợi dụng chức vụ,
quyền hạn trong khi thi hành công
vụ. Cho rằng bản án sơ thẩm tuyên
không đúng, ông Chung kháng cáo.
Đáng chúý, trước phiênphúc thẩm,
ông Chung gửi bản giải trình kháng
cáo dài hơn 100 trang đến TAND
Cấp cao tại Hà Nội. Bản giải trình
được ông Chung viết tay, gửi đi từ
trại tạm giam của Bộ Công an, nói
rằng bị “tuyên án oan”.
Theo bị cáo, Công ty Thoát nước
HàNội thực hiện việcmua chế phẩm
Redoxy-3C để làm sạch sông, hồ
trên địa bàn thủ đô là đúng quy định
pháp luật, không gây thiệt hại ngân
sách. Công ty này không thể tự đàm
phán mua chế phẩm từ công ty của
Đức, mà phải làm thủ tục lựa chọn
nhà thầu trong nước bán chế phẩm
Redoxy-3C cho UBNDTP để xử lý
nước hồ ô nhiễm.
Giống như lời khai tại phiên sơ
thẩm, cựu chủ tịch UBND TP Hà
Nội cho rằng không có văn bản, tài
liệu nào thể hiện việc ông phát biểu,
chỉ đạo cấp dưới phải mua chế phẩm
thông qua “công ty gia đình”.
Cạnh đó, ông Chung cho rằng
bốn quyết định đặt hàng của Công
ty Thoát nước Hà Nội về việc cung
ứng dịch vụ xử lý ô nhiễm nước hồ,
duy trì chất lượng nước được ký có
tổng số tiền hơn 308 tỉ đồng, với
chín huyện là hơn 3 tỉ đồng. Trong
khi đó, tổng số tiền mua chế phẩm
Redoxy-3C là hơn 167 tỉ đồng.
Bị cáo tính toán, nếu lấy số tiền dự
toán trừ đi số tiền đã mua chế phẩm
thì Công tyThoát nướcHàNội còn lại
“khoản lợi nhuận” hơn 144 tỉ đồng.
Toàn bộ số tiền lợi nhuận này vào
Công ty Thoát nước Hà Nội vẫn là
công ty 100%vốn sở hữu củaTPnên
không có chuyện thất thoát tài sản.
Một luận điểm khác được ông
Chung đưa ra, đó là phủ nhận cáo
buộc của cơ quan tố tụng về việc
Công tyArktic là “công ty gia đình”.
Hômnay,
xửphúc thẩmông
NguyễnĐức Chung
Trước phiên phúc thẩm, cựu chủ tịchHà Nội NguyễnĐức
Chung gửi bản giải trình viết tay dài hơn 100 trang cho rằng
bị tuyên án oan.
Cựu chủ tịch UBND TP HàNội NguyễnĐức Chung tại một phiên tòa.
Ảnh: UYÊNTRANG
Vụ án thứ 3
Đây là vụ án thứba cựu chủ tịch UBNDTPHàNội NguyễnĐức Chungphải
hầu tòa. Tháng 12-2020, ông Chung bị TANDTP Hà Nội phạt nămnăm tù về
tội chiếmđoạt tài liệu bí mật nhà nước, liên quan đến Công ty Nhật Cường.
Đến tháng12-2021, ôngChungnhận thêmbanămtùvề tội lợi dụng chức
vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ trong vụ án xảy ra tại Sở KH&ĐT
TP Hà Nội, cũng liên quan đến Công ty Nhật Cường.
Việc phát sinh khâu
trung gian mua bán
lòng vòng theo chỉ đạo
của ông Chung gây thiệt
hại ngân sách TP số tiền
hơn 36 tỉ đồng.
Theo ông, việc các cơ quan tố tụng
chỉ nhìn vào vốn ghi trên vốn điều lệ
khi đăng ký thành lập doanh nghiệp
để kết luận con trai ông sở hữu 40%
vốn điều lệ, từ đó cho rằng người thân
trong gia đình ông sở hữu Công ty
Arktic là không có căn cứ...
Mua bán chế phẩm
lòng vòng, gây thiệt hại
hơn 36 tỉ
Theo bản án sơ thẩm, nhằm cải
thiện môi trường, cảnh quan đô thị,
từ năm 2009, UBNDTPHà Nội ban
hành nhiều văn bản chỉ đạo các đơn vị
liên quan chỉ đạo công tác khắc phục
ô nhiễm nguồn nước ao, hồ.
Tháng 5-2016, ông Chung với vai
trò chủ tịch TPđã lựa chọn chế phẩm
Redoxy-3C công nghệ mới thay thế
công nghệ cũ, tổ chức đoàn sang
Đức thăm công ty sản xuất chế phẩm
Redoxy-3C. Sau đó, ông Chung chỉ
đạo bị cáo Võ Tiến Hùng (cựu tổng
giámđốcCông tyThoát nướcHàNội)
mua chế phẩmRedoxy-3C thông qua
Công tyArktic.
Quátrìnhnhập,muabán,thửnghiệm
và sử dụng chế phẩm, các bị cáo có
nhiều sai phạm, bỏ qua nhiều quy
định, với động cơ vụ lợi, gây thiệt hại
tài sản nhà nước.
Trên thực tế, từ khi Công tyArktic
được thành lập, con trai ôngChungđã
đứng tên 40%cổ phần. Quá trình hoạt
động, công ty nhiều lần có sự thay đổi
thành viên góp vốn nhưng thực chất
việc chuyển nhượng qua lại vốn góp
đều do vợ ông Chung chỉ đạo thực
hiện, nhờ người đứng tên hộ.
Việc phát sinh khâu trung gianmua
bán lòng vòng theo chỉ đạo của ông
Chung gây thiệt hại ngân sách TP số
tiền hơn 36 tỉ đồng.
Ngoài ông Chung, hai bị cáo Võ
TiếnHùng vàNguyễnTrườngGiang
lần lượt bị tòa sơ thẩm tuyên phạt bốn
nămvà bốnnămsáu tháng tù, về cùng
tội danh.
Tòa cũngbuộcbabị cáo liênđới bồi
thường cho Công ty Thoát nước Hà
Nội hơn 36 tỉ đồng. Trong đó, bị cáo
Chungphải bồi thường25 tỉ đồng (gia
đình đã nộp 10 tỉ đồng), bị cáo Giang
bồi thường hơn 7,1 tỉ đồng (gia đình
đã nộp 1 tỉ đồng), bị cáo Hùng bồi
thường 4 tỉ đồng.•
Đó là ý kiến đáng chú ý của một lãnh đạo Trung tâm
mua sắm tập trung thuốc Quốc gia tại hội thảo của
VCCI công bố báo cáo về đấu thầu mua sắm công từ
góc nhìn của doanh nghiệp (DN) vừa diễn ra. Vị lãnh
đạo này cũng tự nhận mình thật may mắn khi vẫn còn
đứng được tại đây và phát biểu, đồng thời cho biết thời
gian qua liên tục nhận được tin nhắn của người quen
hỏi về việc “có sao không!?”.
An toàn tất nhiên là điều quan trọng trong bối cảnh
rất nhiều lãnh đạo, công chức ngành y tế bị bắt vì liên
quan đến hoạt động mua sắm trang thiết bị y tế. Có
nhiều nguyên nhân nhưng một nguyên nhân khá phổ
biến là chưa tuân thủ đúng, vi phạm các quy định về
đấu thầu, mua sắm, còn tình trạng chi trả “hoa hồng”
khi mua sắm đầu tư công khá phổ biến.
Báo cáo khảo sát 1.170 DN trong cả nước có tiến
hành đấu thầu mua sắm công của VCCI vừa công bố
cho thấy có khoảng 34,4% DN cho biết sẵn sàng chi trả
chi phí ngoài quy định để tăng khả năng trúng thầu.
Tỉ lệ DN sẵn sàng trả chi phí ngoài quy định để đảm
bảo trúng thầu có mối quan hệ mật thiết với độ mở của
hình thức lựa chọn nhà thầu, gói thầu mà DN tham gia.
Đối với hình thức lựa chọn nhà thầu có số lượng nhà
thầu hạn chế như đấu thầu hạn chế hay chỉ định thầu,
tỉ lệ DN tỏ ra sẵn sàng chi “hoa hồng” để có mặt trong
danh sách nhà thầu cũng như để tăng khả năng trúng
thầu là cao hơn. Trong khi với hình thức đấu thầu rộng
rãi, tỉ lệ DN sẵn sàng chi trả “hoa hồng” thấp hơn, do
loại hình này mang tính chất cạnh tranh và không hạn
chế nhà thầu tham gia.
Khảo sát năm 2021 cho thấy 25,5% DN cho biết có
chủ động chi trả chi phí không chính thức khi tham gia
đấu thầu, khoảng 10,3% DN cho biết do cán bộ phụ
trách đấu thầu của bên mời thầu, chủ đầu tư gợi ý. Rất
đáng lưu ý, có tới 58,9% DN cho biết việc chi trả chi
phí không chính thức khi tham gia đấu thầu là “luật bất
thành văn” mà DN phải tự hiểu khi tham gia đấu thầu.
Chính vì là “luật bất thành văn”, là điều phổ biến
nên khi một vài vụ việc gần đây đang được điều tra như
vụ Việt Á thì chúng ta thấy việc chi trả và nhận “hoa
hồng” khi mua sắm kit xét nghiệm và hóa chất, thiết bị
y tế diễn ra ở rất nhiều tỉnh/ TP, ngay cả trong bối cảnh
dịch bệnh cực kỳ căng thẳng.
Tình trạng này chắc chắn có những vấn đề từ hệ
thống pháp lý, còn nhiều kẽ hở để các bên liên quan
khai thác, chưa đủ cơ chế để giám sát việc mua sắm,
đấu thầu, việc tiếp nhận và xử lý các kiến nghị, khiếu
nại trong quá trình đấu thầu còn chưa phù hợp…
Để khắc phục tình trạng này thời gian tới cần phải
nhanh chóng sửa đổi Luật Đấu thầu theo hướng nâng
cao công khai, minh bạch trong hoạt động đấu thầu mua
sắm công. Cụ thể là thông qua việc tăng cường sử dụng
hình thức đấu thầu rộng rãi, công khai kết quả lựa chọn
nhà thầu và hợp đồng, kết hợp với sử dụng tối đa và tối
ưu công nghệ thông tin (hệ thống mạng đấu thầu mua
sắm công, đấu thầu qua mạng e-procurement) trong các
hoạt động tổ chức, quản lý đấu thầu.
Đồng thời cần tăng cường giám sát đấu thầu mua sắm
công thông qua hoạt động thanh tra, kiểm tra, kiểm toán
đối với cả các đơn vị mời thầu, các DN và cơ quan quản
lý nhà nước về đấu thầu. Các cơ quan chức năng cần
chú trọng tới chất lượng giải quyết các vướng mắc, kiến
nghị của DN tham gia đấu thầu thông qua thiết lập các
cơ chế giải quyết kiến nghị độc lập.
Có hết những điều trên có lẽ vẫn chưa đủ. Một chuyên
gia về đấu thầu nói tại hội nghị của VCCI rằng trong
việc đấu thầu thì ngoài quy tắc, luật lệ chặt chẽ, rõ
ràng, công khai, minh bạch thì còn yếu tố cực kỳ quan
trọng nữa là đạo đức của những người thực hiện. Làm
sao trong toàn bộ quá trình đấu thầu mua sắm công,
những cán bộ, công chức có liên quan phải luôn tự đặt
ra câu hỏi liệu tôi đã đáp ứng và tuân thủ các chuẩn
mực đạo đức cao nhất chưa?! Như vậy còn liên quan
đến tiêu chuẩn, quy trình lựa chọn và giám sát con
người, đây cũng là yếu tố cực kỳ quan trọng.
“Hoahồng” vàđấu thầu
mua sắmcông
ĐẬU ANH TUẤN
