4
Kỷ niệm 97 năm ngày Báo chí cách mạng
PHẠMCƯỜNG
V
ới một số người hiện
nay, “chuyển đổi số”
dường như là một khái
niệm xa vời dành cho giới
chuyên môn. Nhưng không,
chuyển đổi số chính là công
nghệ hiện đại đang được ứng
dụng để phục vụ những nhu
cầu thiết thực của con người.
Chuyển đổi số trong báo chí
là xu thế tất yếu để thay đổi
tư duy, thay đổi từng khâu từ
kinh doanh đến hoạch định,
chuyển tải nội dung. Vì vậy,
có thể khẳng định đây là
cơ hội để báo chí phục vụ
công chúng tốt hơn, cũng là
cơ hội cho việc thụ hưởng
thông tin của công chúng.
Trao đổi với
Pháp Luật
TP.HCM
, ông Lê QuốcMinh,
Tổng biên tập báo
Nhân
Dân
, nói:
“Xu hướng chuyển đổi
số trong báo chí đã bắt đầu
từ lâu và đặc biệt rõ nét từ
khoảng năm 2010 khi lãnh
đạo các cơ quan báo chí trên
thế giới nhận thấy sự chuyển
dịch mạnh mẽ của người
dùng lên các nền tảng số.
Khi đó trên thế giới đã nói
đến những xu thế của báo
chí hiện đại như “mobile
journalism” (báo chí di
động), “social journalism”
(báo chí mạng xã hội), “data
journalism” (báo chí dữ liệu)
Tuy nhiên, đa số các cơ quan
báo chí mới dừng ở khâu
số hóa mà thôi. Để thực sự
chuyển đổi số, mỗi cơ quan
phải chuyển đổi toàn bộ quá
trình sản xuất và phân phối
thông tin, vận hành; phải tạo
ra những sản phẩm mới mẻ,
những mô hình kinh doanh
mới, biết tận dụng dữ liệu
về nội dung và công chúng.
Nói tới chuyển đổi số không
có nghĩa là nói về công nghệ
mà chính là nói về tư duy:
Từ tư duy của người lãnh
đạo cho đến ý thức của mọi
PV, biên tập viên, nhân viên.
Mua sắm thiết bị công nghệ
truyền thống sang các nền
tảng kỹ thuật số và đa số các
cơ quan báo chí vẫn còn đang
loay hoay chưa biết phải làm
gì. Trong những nghiên cứu
về chuyển đổi số, các chuyên
gia luôn nhấn mạnh phải coi
người dùng là ưu tiên trên
hết (audience-first), nghĩa
là người dùng đi đâu thì
chúng ta phải theo đó, xây
dựng chiến lược nội dung
cũng phải lấy người dùng
làm trung tâm, đầu tư công
nghệ gì cũng phải tính đến
nhu cầu và thói quen của
người dùng, không phải từ
nhu cầu của cơ quan báo chí.
Chạy theo cho kịp thì bước
kế tiếp mới là cố gắng đón
đầu. Đương nhiên, đón đầu
để có những chuẩn bị trước
là điều lý tưởng, nhưng trong
thời đại công nghệ phát triển
nhanh chóng như hiện nay
thì không dễ chút nào. Có rất
nhiều xu hướng công nghệ,
đón cho trúng với độc giả
Ứng dụng công nghệ ang làmục tiêu quan trọng hàng đầu của các cơ quan báo chí. Ảnh: HOÀNGGIANG
hay “innovative journalism”
(báo chí sáng tạo)”.
Sự “di cư” khỏi
nền tảng truyền thống
.
Phóng viên
:
Theo ông,
báo chí Việt Nam đứng trước
thách thức và cơ hội gì trong
xu thế chuyển đổi số?
+
Ông
Lê Quốc Minh
(ảnh)
: Báo chí Việt Nam
cũng được đòi hỏi phải hòa
trong công cuộc chuyển đổi
số chung của toàn xã hội.
Thực tế, báo chí Việt Nam
thời gian qua đã nhanh chóng
mở rộng hoạt động sang nền
tảng kỹ thuật số, bao gồm cả
việc xây dựng website, các
ứng dụng trên điện thoại di
động hoặc đưa nội dung lên
mạng xã hội.
Lượng người dùng tiếp cận
nội dung kỹ thuật số của các
cơ quan báo chí ngày càng
đông đảo đã giúp lan tỏa rộng
khắp những đường lối, chính
sách của Đảng, Nhà nước
và nhiều thông tin hữu ích.
và phần mềm hiện đại là
điều đơn giản, xây dựng một
chiến lược bài bản để tranh
thủ thế mạnh riêng, nắm bắt
loại công nghệ phù hợp, xây
dựng nguồn nhân lực đủ khả
năng vận hành các công cụ
digital của tương lai mới là
điều quan trọng.
. Báo chí Việt Nam cần làm
gì để không chỉ đi theo mà
còn đón đầu xu thế chuyển
đổi số?
+ Trước mắt cứ nói đến
việc “chạy theo” cho kịp
người dùng đã. Người dùng
đang “di cư” một cách rất
tự nhiên khỏi các nền tảng
Người đi đầu khai
phá luôn gặp nhiều
trở lại nhưng nếu
thành công thì quả
ngọt sẽ nhiều hơn
những người đi sau.
Ông
NGUYỄN THANH LÂM
,
Cục trưởng Cục Báo chí
(Bộ TT&TT):
Tìm lại công chúng
đang đến với
không gian số
Chuyển đổi số báo chí nói
chung và việc từng cơ quan báo
chí tìm được con đường đi riêng
sẽ là một quá trình sàng lọc tự nhiên. Cách tốt nhất có
lẽ là học từ những báo bạn đi trước, những đồng nghiệp
đi trước, nên sử dụng chung một số nền tảng, công cụ
công nghệ (tools) để hỗ trợ việc xuất bản nội dung lên
không gian số được thuận lợi. Hiện nay, rất nhiều công
cụ hiện đại hỗ trợ sản xuất và xuất bản báo chí số đã
được áp dụng ở Việt Nam. Việc chia sẻ, dùng chung
này cũng là cách để giảm bớt chi phí cho cơ quan báo
chí khi đang có nguồn lực hạn chế.
Độc giả, khán giả mà báo chí đang phục vụ đã tạo
dựng thói quen đọc, nghe, xem với những nguồn nội
dung khác mà không phải từ báo chí, ví dụ từ nguồn
nội dung do người dùng tạo ra trên Internet. Cho nên
bây giờ là quá trình tương đối vất vả cho cơ quan báo
chí phải tìm lại độc giả, khán thính giả, những người
mà mình đã phục vụ theo phương thức truyền thống
nhưng đang đến với không gian số.
Để làm được điều đó cần thay đổi cách làm nội dung,
thay đổi cách phân phối, kiểm soát nội dung, cũng như
phải có được những thông tin rất quan trọng, nắm bắt
công chúng muốn gì, quan tâm gì và phục vụ như thế
nào cho tốt. Các cơ quan báo chí đang trong quá trình
thay đổi về nhận thức, vừa làm vừa rút kinh nghiệm.
Thực ra còn rất nhiều việc phải làm.
Ông
NGUYỄN NGỌC TOÀN
,
Tổng biên tập báo
Thanh Niên
:
Ứng dụng công nghệ
không thể đơn độc
Đến nay, các cơ quan báo chí
không thể mãi đơn thương độc
mã chuyển đổi số như hơn 10
năm qua. Cần có sự hợp tác, liên
kết kinh doanh giữa cơ quan báo
chí với các doanh nghiệp công
nghệ thông tin.
Việc chuyển đổi số trong các cơ quan báo chí luôn kéo
theo sự thay đổi toàn diện mô hình kinh doanh, bao gồm
cả tái định vị thị trường, xây dựng lại quy trình sản xuất
và phân phối nội dung, đổi mới chiến lược marketing…
Trong bối cảnh tràn ngập thông tin trên mạng xã hội,
sự gia nhập không kiểm soát của những “trang tin điện
tử”, “trang tin tổng hợp”, mỗi cơ quan báo chí phải tìm
ra giá trị cốt lõi của mình ở đâu, bạn đọc của mình ở
đâu, nguồn thu mới ở đâu và trên hết là chi phí của sự
điều chỉnh chiến lược này là bao nhiêu…
Từ đó hình thành ra hai lựa chọn mô hình tăng trưởng
theo chiều rộng (lấy traffic - lượng truy cập làm trọng)
hay theo chiều sâu (lấy bạn đọc trung thành làm mục tiêu
chính).
Phần lớn cơ quan báo chí Việt Nam nhiều năm qua
vẫn đang ở giai đoạn tăng trưởng theo chiều rộng.
Nhưng về lâu dài, xu hướng phát triển theo chiều sâu sẽ
là tất yếu, đặc biệt với sự xâm nhập và lan tỏa của mô
hình thu phí bạn đọc báo điện tử.
Ông
NGUYỄN HẢI TRIỀU
,
Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ
truyền hình HTV:
Tăng cường kinh doanh
nội dung trên Internet
Chuyển đổi số là hướng phát
triển tất yếu và các cơ quan báo
chí bắt buộc phải thực hiện để bắt
kịp sự phát triển của truyền thông.
Chương trình truyền hình giờ
đây có nhiều hạ tầng để đến với khán giả, tuy nhiên phải
cạnh tranh với rất nhiều nội dung khác. Doanh thu quảng
cáo truyền hình cũng dịch chuyển sang quảng cáo Internet
đòi hỏi các đài truyền hình có cách tiếp cận phù hợp, phân
phối nội dung hợp lý để vừa duy trì nguồn thu truyền
Chuyển đổi số:Cơhội để báo chí
Công nghệ phát triển đặt ra nhiều
thách thức với báo chí, đồng thời
đó cũng là cơ hội để báo chí phục
vụ công chúng tốt hơn.
