5
hoạt động tác nghiệp báo chí
có nhiều thay đổi, khi mà
nội dung phải kết hợp với
công nghệ để đạt hiệu quả
cao hơn, để được lan tỏa
rộng khắp hơn và trúng đối
tượng hơn thì nhà báo cũng
phải là những người đi đầu
về áp dụng công nghệ.
Mỗi cơ quan báo chí và
mỗi nhà báo phải nhận thức
rõ sức mạnh của công nghệ
để chủ động áp dụng trong
hoạt động hằng ngày, nâng
cao kỹ năng sử dụng công
nghệ, thay vì thụ động để
bị cuốn trôi trong cơn lốc
công nghệ.
. Khi công nghệ càng phát
triển, người dân ngày càng
tham gia vào hoạt động
chia sẻ, cung cấp thông tin
thì vai trò của báo chí ngày
càng đi xuống, thậm chí có
thể mất đi?
+ Thực tế cho thấy báo chí
không còn là nơi duy nhất để
người dân tiếp cận thông tin;
báo chí cũng không còn là
nơi duy nhất để người dân
gửi gắm ý kiến, quan điểm;
không còn là nơi duy nhất
kết nối người dân với các cơ
quan chức năng. Diễn biến
này là hết sức bình thường,
nhờ sự phát triển nhanh chóng
của Internet, công nghệ nói
chung, nhất là mạng xã hội.
Và chúng ta phải chấp nhận
thực tếmối quan tâmcủa công
chúng đối với báo chí đang
giảm đi. Theo nhiều cuộc
thăm dò trong nước và quốc
tế, niềm tin của công chúng
với báo chí cũng giảm sút.
Tuy nhiên, thay vì than
khó khăn và buông xuôi
trước thực tại, cần khẳng
định chính trong biển thông
tin tràn ngập nhưng thật giả
lẫn lộn hiện nay, vai trò của
truyền thông và báo chí càng
quan trọng hơn bao giờ hết.
Khi người dùng “bơi” giữa
biển thông tin như thế, họ
cần những ngọn đèn hải đăng
chỉ lối để không bị chìm. Khi
họ đọc quá nhiều thông tin
và không thể “tiêu hóa” hết
thì sẽ cần quay về những cơ
quan báo chí uy tín với nội
dung chọn lọc, được sản xuất
chuyên nghiệp, công bằng và
cân bằng.
. Chuyển đổi số hứa hẹn
công chúng sẽ được thụ
hưởng báo chí, truyền thông
thế nào?
+ Thực ra nên đặt vấn đề
ngược lại nếu không chuyển
đổi số thì báo chí sẽ thua
thiệt những gì. Công chúng
không chờ báo chí chuyển
đổi rồi đi theo mà chính
công chúng đã và đang di
chuyển lên các nền tảng số.
Báo chí không có cách nào
khác là chạy theo để phục
vụ họ. Thậm chí, báo chí
còn phải đón đầu trước nhu
cầu và xu hướng của người
dùng để chuẩn bị sẵn sàng.
Trước kia công chúng đi
tìm thông tin nhưng bây giờ
thông tin tự tìm đến người
dùng và nội dung ngày càng
được cá nhân hóa ở mức
độ cao. Nếu báo chí không
hiện diện trên các nền tảng
số thì công chúng sẽ tìm đến
những nguồn thông tin khác
và sẽ thật nguy hiểm nếu họ
bị mắc kẹt trong biển thông
tin thật giả lẫn lộn.
. Xin cám ơn ông.•
Việt Nam (21-6-1925 –21-6-2022)
Ông Lê Quốc Minh từng
kinh qua các vị trí: Tổng biên
tập
VietnamPlus,
PhóTổnggiám
đốc
Thông Tấn Xã Việt Nam
,
Tổng biên tập báo
NhânDân
...
Ở cương vị nào ông cũng luôn
đưa ranhữngsángkiến, chỉ đạo
nhằmđẩymạnhứngdụngcông
nghệ vào hoạt động báo chí.
Tiêu điểm
phục vụ công chúng tốt hơn
riêng của báo thì phải chọn
công nghệ nào, liệu có chọn
sai hay không, nếu chọn một
hoặc một vài con đường đi
thì đầu tư ra sao và ở mức độ
nào? Chẳng hạn, xu hướng
metaverse đang được nhắc
đến gần đây, tuy chưa phổ
biến trong xã hội nhưng
một số cơ quan báo chí đã
thử nghiệm thực hiện phỏng
vấn trên metaverse. Đương
nhiên là khó nhưng cũng cần
đi tiên phong thử nghiệm và
chấp nhận mắc sai lầm.
Người đi đầu khai phá luôn
gặp nhiều trở lại nhưng nếu
thành công thì quả ngọt sẽ
nhiều hơn những người đi sau.
Trong biển thông tin,
báochí càngquantrọng
. Ông có thể đánh giá vai
trò nhà báo trong cuộc cách
mạng công nghệ khi mạng xã
hội và các nền tảng truyền
thông tự do phát triển?
+ Nhà báo luôn là lực
lượng tiên phong trong xã
hội, xét về việc phát hiện và
cung cấp thông tin cho người
dùng. Nhưng trong bối cảnh
thống, đồng thời kiếm thêm nguồn thu quảng cáo từ các
hạ tầng Internet.
Hiện nay, do đặc thù hoạt động báo chí, các giải pháp
hoàn chỉnh về chuyển đổi số cho cơ quan báo chí, nhất
là cho đài truyền hình còn chưa có. Mặt khác, môi
trường số còn có những vấn đề như tranh chấp và bảo
vệ bản quyền, bảo mật, an toàn an ninh thông tin… vốn
khá xa lạ với các cơ quan báo chí truyền thống.
Trong thời gian tới, HTV sẽ tập trung vào việc tăng
cường khai thác nguồn chương trình, có được mô hình
kinh doanh nội dung hiệu quả trên Internet.
Ông
NGUYỄN ĐỨC HIỂN,
Phó Tổng biên tập báo
Pháp Luật TP.HCM:
Chuyển đổi số
không đơn giản là
sắm công nghệ
Thách thức “bị bỏ lại phía
sau” trong làn sóng chuyển đổi
số buộc báo
Pháp Luật TP.HCM
phải thay đổi quyết liệt với mục tiêu, mô hình, kế hoạch
và lộ trình rõ ràng.
Với tôn chỉ, mục đích “trợ thủ đắc lực của người dân,
doanh nghiệp”, triết lý chủ đạo của việc chuyển đổi số
của báo chính là: “Lấy người đọc, người xem, người
nghe làm trung tâm” (audience-centered) và “lấy công
nghệ làm bệ phóng cho hoạt động sản xuất nội dung,
cách thức vận hành của tờ báo; lấy dữ liệu làm tài
nguyên; chủ động phát triển kinh tế báo chí”.
Chuyển đổi số trong báo chí không phải là tăng
cường các biện pháp kỹ thuật đơn thuần, mà là sự liên
kết hữu cơ giữa nhận thức - quyết tâm - giải pháp. Cụ
thể là nhận thức về định hướng, mục tiêu, nội dung
chuyển đổi số của mỗi cá nhân; thứ nữa là quyết tâm
từ trên xuống dưới, thể hiện qua việc đo lường và cơ
chế khuyến khích (khen thưởng - kỷ luật, điều chuyển
cán bộ, người lao động, đầu tư…) và cuối cùng là giải
pháp, trong đó chủ yếu là các giải pháp về công nghệ.
Mỗi tờ báo cần nghiên cứu kỹ dự thảo Chiến lược
chuyển đổi số báo chí đến năm 2025, định hướng đến
năm 2030 đã được Bộ TT&TT trình, đang được Văn
phòng Chính phủ lấy ý kiến của một số cơ quan, đơn
vị trước khi báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Bởi đó vừa
là cơ hội để các tờ báo tranh thủ sự hỗ trợ từ phía Nhà
nước; vừa là diễn đàn để các tờ báo ngồi lại với nhau,
tìm ra những điểm tương đồng có thể hợp tác.
Ở mỗi cơ quan báo chí, việc xây dựng tổ chuyên
trách chuyển đổi số để xây dựng kế hoạch chi tiết, vận
hành và giám sát hoạt động chuyển đổi số rất quan
trọng. Tổ chuyển đổi số vừa là người trong cơ quan,
vừa là người làm việc bán thời gian từ bên ngoài để gia
tăng sức nghĩ, sức làm.
LÊ THOA - VIẾT THỊNH
ghi
Báo in thành công
với côngnghệmới
Tại Mỹ,
The New York Times
là một trong những
tờ báo tiên phong trên con đường chuyển đổi số khi
xuất bản bài đăng online đầu tiên vào tháng 1-1996.
Theo trang Công nghệ và Quản trị vận hành của
Trường Kinh doanh Harvard, bước đầu tiên là báo
đã đưa nội dung các bài viết lên nền tảng trực tuyến
và tạo ứng dụng
The New York Times
trên điện thoại
để độc giả mọi nơi có thể truy cập.
Bước thứ hai là kiếm tiền từ những nền tảng
online này. Năm 2011,
The New York Times
bắt đầu
tính phí người đọc đăng ký trực tuyến nếu đọc từ
20 bài mỗi tháng trở lên và sau đó giảm còn 10 bài
nhằm tăng lượng người trả phí.
The New York Times
tiếp tục mở rộng phạm vi
hoạt động khi làm podcast - các tập tin âm thanh mà
người đọc có thể tải về thiết bị và nghe. Theo thông
báo của
The New York Times,
tháng 3-2022, sau
nhiều năm khó khăn, tờ báo đã phát triển mạnh mẽ
khi có được hơn 10 triệu người đọc đăng ký trả phí.
Từ năm 2013, báo
The Washington Post
cũng bắt
đầu nghiêm túc với chuyển đổi số. Những thay đổi
của
The Washington Post
gồm cải tiến thiết kế và bố
cục của tất cả nền tảng kỹ thuật số; phân phối nội
dung trên nhiều mạng xã hội như Twitter, Instagram,
Snapchat, Facebook...; tối ưu hóa trang web và ứng
dụng di động để có tốc độ nhanh hơn; tăng lượng
nội dung đa phương tiện, tập trung nhiều vào video.
Tháng 10-2015, lần đầu tiên
The Washington Post
“vượt mặt”
The New York Times
về lượng người truy
cập online, với 66,9 triệu lượt so với 65,8 triệu lượt
của
The New York Times
.
Để đạt được thành công,
The Washington Post
đã
kiên trì thực hiện nhiều chiến lược. Thứ nhất, tập
trung tăng lượng người đọc online bằng cách quảng
cáo trên các nền tảng mạng xã hội. Thứ hai, đầu tư
xây dựng khả năng phân tích dữ liệu người dùng để
tờ báo có thể sử dụng và bán lại cho các báo hoặc
công ty truyền thông khác. Thứ ba, tự do thử nghiệm
những sáng kiến mới, rủi ro, khó kiếm tiền trong
thời gian đầu vì có sự tài trợ của công ty mẹ.
ĐỨC HIỀN
Công cuộc chuyển đổi số không nằmở vấn
đề công nghệmà chính là tư duy.Tư duy phải
lan tỏa rộng khắp trong toàn hệ thống chứ
không chỉ nằm ở ban lãnh đạo. Khi tư duy
thay đổi sẽ kéo theo toàn bộ máy thay đổi
về cách thức hoạt động, chuyển dần sang
các phương thức mới. Phương thức của kỷ
nguyên số hiện nay chính là“digital-first”(ưu
tiên nội dung số).
Báo
Nhân Dân
đang xây dựng dần các hệ
thống quản trị nội dung, vận hành tổ chức,
hoạt động kinhdoanh trênnền tảng số; tạo ra
các sản phẩmtruyền thôngmới mẻ bên cạnh
nội dung văn bản, ảnh, video thông thường.
Chiến lược của báo
Nhân Dân
là đa phương
tiện và đa nền tảng, sử dụng hiệu quả các
công cụ digital và công cụ phân tích trong
quy trình sản xuất nội dung; tăng cường sự
phối hợp giữa các ban chuyênmôn và các ấn
phẩm, kênh truyền hình; đẩymạnh nội dung
trên các nền tảng mạng xã hội; đa dạng hóa
cácmô hình kinhdoanh; đặc biệt là chú trọng
thu thập dữ liệu người dùng.
Sẽ còn nhiều đổi mới, sáng tạo ở báo
Nhân
Dân
trong thời gian tới.
Ông
LÊ QUỐC MINH
Sẽ còn nhiều đổi mới, sáng tạo
The NewYorkTimes
làmột trong những tờ báo đi đầu
trong quá trình chuyển đổi số. Ảnh: POLITICO
Biên tập viên báo
Pháp Luật TP.HCM
đang thực hiệnmột bản tin
để phát trên các nền tảng số. Ảnh: HOÀNGGIANG
