6
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứHai 22-8-2022
Tiêu điểm
Căn cứ nào để giải quyết việc bồi thường?
CQĐT xác địnhTrươngĐìnhChi phải chịu tráchnhiệm
bồi thường thiệt hại cho nạn nhân nếu người đại diện
hợp pháp có yêu cầu theo quy định của pháp luật…
Ai và cơ quan nào phải chịu trách nhiệm việc không
quyết liệt truy tìm, không khởi tố bị can và ban hành
quyết định truy nã phù hợp với quy định của pháp
luật, dẫn đến từ thời điểm xảy ra vụ án cho đến khi bắt
được Trương Đình Chi kéo dài hơn 41 năm, để cho kẻ
thủ ác dùng mọi thủ đoạn lẩn trốn, thay tên đổi họ lại
được hưởng quy định về thời hiệu truy cứu TNHS, từ đó ra quyết định đình
chỉ điều tra vụ án?
Căn cứ nào để gia đình nạn nhân yêu cầu và Trương Đình Chi phải chịu
trách nhiệmbồi thường thiệt hại và nếu không bồi thường thì phải làmđơn
yêu cầu TAND giải quyết bằng một vụ án dân sự?
(Trích nội dung kiến nghị của luật sư Phan Trung Hoài)
Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự
Thời hiệu truy cứu TNHS là thời hạn do BLHS quy định mà khi hết thời
hạn đó thì người phạm tội không bị truy cứu TNHS.
Thời hiệu truy cứuTNHS được quy địnhnhư sau: Nămnămđối với tội phạm
ít nghiêm trọng,10 năm đối với tội phạm nghiêm trọng, 15 năm đối với tội
phạm rất nghiêm trọng, 20 năm đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
Thời hiệu truy cứuTNHS được tính từ ngày tội phạmđược thực hiện. Nếu
trong thời hạn quy định nêu trên, người phạmtội lại thực hiện hành vi phạm
tội mới mà BLHS quy định mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội
ấy trên một năm tù thì thời hiệu đối với tội cũ được tính lại kể từ ngày thực
hiện hành vi phạm tội mới.
Nếu trong thời hạn quy định nêu trên, người phạm tội cố tình trốn tránh
và đã có quyết định truy nã thì thời hiệu tính lại kể từ khi người đó ra đầu
thú hoặc bị bắt giữ.
Điều 27 BLHS năm 2015
LTS:
Trongkỳ ángiết người, cướpcủaxảy
raởhuyệnHàmTân,BìnhThuận từ41
nămtrước, cơquan tố tụng tỉnhnày xác
địnhđãhết thời hiệu truy cứu tráchnhiệm
hìnhsựđối với hung thủ. Tuynhiên, vẫn
có ýkiếncho rằngviệcáp thời hiệunày
chưaổn, cầnphải khởi tố, truy tốvàxét
xử (người được cho là) hung thủmới phù
hợp.Để rộngđườngdư luận,
PhápLuật
TP.HCM
đăng tải các ýkiếnxungquanh
vấnđềmang tínhhọc thuật và thực tiễnáp
dụngpháp luật hìnhsựnày.
THỜI HIỆU TRONG KỲ ÁN GIẾT NGƯỜI 41 NĂM TRƯỚC
Luật sưPhan
TrungHoài:
“Phải khởi tố,
xét xử
hung thủ
mới đúng!”
Lý do hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm
hình sự không thể đặt ra trong vụ án này
mà phải ra quyết định khởi tố bị can, tiến
hành điều tra, truy tố và xét xử đối với
hung thủ thực sự.
LUẬT SƯPHANTRUNGHOÀI
C
ơ quan CSĐT Công an tỉnh
Bình Thuận ra quyết định
đình chỉ điều tra vụ án giết
người, cướp tài sản (xảy ra từ 41
năm trước ở huyện Hàm Tân, Bình
Thuận) với lý do hết thời hiệu truy
cứu trách nhiệm hình sự (TNHS) và
Trương Đình Chi không có hành vi
vi phạm pháp luật trong quá trình
lẩn trốn sau khi gây án là không
bảo đảm căn cứ pháp lý.
Lý do hết thời hiệu truy cứuTNHS
không thể được đặt ra trong vụ án
này, bởi Trương Đình Chi không
thỏa mãn hai điều kiện là không cố
tình trốn tránh và không có quyết
định truy nã. Mà theo quy định của
BLHS, trong trường hợp người phạm
tội cố tình trốn tránh và đã có quyết
định truy nã thì thời hiệu truy cứu
TNHS tính lại kể từ khi người đó
ra đầu thú hoặc bị bắt giữ.
Phạm tội trong thời gian
lẩn trốn
Sau khi vụ án xảy ra, TrươngĐình
Chi đã bỏ trốn đến Hậu Giang. Công
an tỉnh Bình Thuận khi tiến hành
truy bắt đã chạmmặt nhưng chỉ giữ
được CMND, còn Chi trốn thoát.
Sau khi trốn, Chi đã thay tên đổi
họ thành Lê Minh Sơn, trú tại Bình
Định. Chính việc đổi tên thành Lê
Minh Sơn là nhằm mục đích trốn
tránh sự truy tìm và trừng phạt của
pháp luật. Điều này thể hiện qua các
bản tự khai ngày 11 và 12-11-2021.
Chi khai nhận trước khi bị bắt, ở
nhiều nơi, thay đổi họ tên là để tránh
“Lý do hết thời hiệu truy
cứu TNHS không thể
được đặt ra trong vụ án
này, bởi Chi không thỏa
mãn hai điều kiện là
không cố tình trốn tránh
và không có quyết định
truy nã.”
Luật sư
Phan Trung Hoài
Chủ tịch nước đề nghị
xem xét, báo cáo
Như
PhápLuật TP.HCM
đã thông tin,
liên quan đến kỳ án giết người, cướp
của xảy ra41nămtrước tại huyệnHàm
Tân, Bình Thuận, Chủ tịch nước đã có
ý kiến chỉ đạo, đề nghị bộ trưởng Bộ
Công an và viện trưởng VKSND Tối
cao xemxét cụ thể vụ việc theo đúng
luật định, báo cáo Chủ tịch nước kết
quả giải quyết.
Trước đó,Văn phòng Chủ tịch nước
nhận được văn bản của luật sư Phan
Trung Hoài (là người tư vấn, hỗ trợ
pháp lý miễn phí cho ông Đỗ Thanh
An, con ruột của nạn nhân và ông Võ
Ngọc, con ruột của ông Võ Tê - người
bị bắt oan trong vụ án trên).
Luật sưHoài kiếnnghị khẩn cấp các
cơ quan tư pháp cần làm rõ việc đình
chỉ điều tra đối với vụ án giết người,
cướp của xảy ra vào ngày 31-7-1980
tại xãTânMinh, huyệnHàmTân,Thuận
Hải (nay là tỉnh Bình Thuận). Theo
CQĐT, lý do đình chỉ điều tra là hết
thời hiệu truy cứu TNHS, đồng thời
Trương Đình Chi (người được cho là
hung thủ - PV) không có tiền án, tiền
sự và phạm tội mới.
Ngoàira,luậtsưđềnghịtiếptụckhởi
tố bị can, tiến hành điều tra, truy tố,
xét xử đối với người phạm tội; làm rõ
trách nhiệm của cá nhân và cơ quan
tiến hành tố tụng dẫn đến bắt người
oan, bỏ lọt tội phạm.
sự phát hiện của cơ quan công an
vì đã giết bà Phan Thị Khanh vào
ngày 31-7-1980.
Ngoài ra, trong biên bản ghi lời
khai ngày 16-11 và 1-12-2021, Chi
còn khai rõ chỉ sau hai ngày gây án,
Chi đã lên kế hoạch, lợi dụng đêm
tối để bỏ trốn về Sóc Trăng vì sợ
bị phát hiện…
Dođó,việccơquanđiềutra(CQĐT)
cho rằng Trương Đình Chi trong khi
bỏ trốn không vi phạm pháp luật
là không đúng thực tế bởi sau khi
bị điều tra viên thu CMND thì Chi
đã giả mạo giấy tờ để làm CMND
mới mang tên Lê Minh Sơn. Chính
CMND này đã giúp Chi tránh được
sự truy lùng của pháp luật.
Như vậy, Trương Đình Chi đã có
hành vi vi phạm pháp luật là làm
giả toàn bộ hồ sơ để làm CMND,
hộ khẩu, đổi họ tên cho vợ, đổi họ
của các con từ Trương sang Lê.
Chúng tôi không đồng tình với
quan điểm của CQĐT và VKSND
tỉnh Bình Thuận về việc Trương
Đình Chi trong thời gian bỏ trốn
không thực hiện hành vi vi phạm
pháp luật.
Thông báo truy tìm
là văn bản quan trọng
Ngày 4-4-1999, Công an tỉnhBình
Thuận ban hành Thông báo truy tìm
số 206 kèm ảnh của Lê Minh Sơn.
Cần nhận thức, xác định cả hình
thức và nội dung của thông báo trên
vào thời điểm ban hành được coi
là “lệnh truy nã” đối với Trương
Đình Chi.
Tuy hình thức Thông báo truy
tìm số 206 chưa thỏa mãn về tên
gọi là “quyết định” hay “lệnh truy
nã” nhưng nội dung đã hàm chứa
có yếu tố cần thiết về nội dung,
trình tự và thủ tục truy nã được
quy định sau này tại Thông tư liên
tịch số 13/2012/TTLT-BCA-BTP-
VKSNDTC-TANDTC.
Những nội dung chứa đựng trong
Thông báo truy tìm số 206 thể hiện:
Lê Minh Sơn đang bỏ trốn hoặc
không biết ở đâu (Điều 2 Thông
tư liên tịch số 13); đã tiến hành các
biện pháp xác minh, truy bắt nhưng
không có kết quả; đã xác định chính
xác lý lịch, các đặc điểm để nhận
dạng đối tượng bỏ trốn (ghi rõ họ
tên, năm sinh, địa chỉ, kèm theo
ảnh của đối tượng Lê Minh Sơn);
thông báo truy tìm đã gửi đến Cục
C16 Bộ Công an, công an các tỉnh,
thành, huyện, thị trong tỉnh (Điều 6
Thông tư liên tịch số 13).
Vấn đề đặt ra là khi ban hành
Thông báo truy tìm số 206, CQĐT
vào thời điểm đó đã không tuân thủ
các quy định trong giai đoạn điều tra.
Nếu xác định Chi là người bị tình
nghi phạm tội bỏ trốn hoặc không
biết bị can đang ở đâu thì CQĐT
phải ban hành quyết định khởi tố
bị can và quyết định truy nã, phối
hợp với lực lượng cảnh sát truy nã
tội phạm để tổ chức truy bắt.
Mặt khác, cơ sở cho việc bắt giữ
Trương Đình Chi vào tháng 11-
2021 xuất phát từ đơn tố cáo, cung
cấp thông tin liên tục của ông Đỗ
Thanh An và dựa trên Thông báo
truy tìm số 206.
Do đó, việc cho rằng vụ án đã
kéo dài hơn 41 năm, Trương Đình
Chi trong thời gian bỏ trốn không
có hành vi vi phạm pháp luật, để
từ đó ra quyết định đình chỉ điều
tra vụ án cần phải được đánh giá
và xem xét lại.•
PHƯƠNG NAM
ghi
Kỳ tới: Quan điểm của nguyên
Chánh Tòa Hình sự TANDTối cao
Đinh Văn Quế và TS PhanAnh Tuấn
Thông báo
truy tìmsố
206 của cơ
quan điều
tra và ảnh
TrươngĐình
Chi - LêMinh
Sơn. Ảnh:
PHƯƠNG
NAMchụp lại
