16
Quốc tế -
Thứ Tư 5-10-2022
Tiêu điểm
Pháp, Ấn Độ và Các Tiểu vương quốc Ả Rập
thống nhất (UAE) thống nhất thiết lập quan hệ đối
tác ba bên tại cuộc họp giữa các ngoại trưởng ba
nước ở NewYork (Mỹ) ngày 20-9, bên lề kỳ họp
Đại hội đồng Liên Hợp Quốc vừa rồi, theo tờ
South
China Morning Post
. Mục đích của việc thiết lập
quan hệ đối tác ba bên là nhằmmục đích thúc đẩy
an ninh hàng hải, nền kinh tế xanh và kết nối khu
vực, cũng như an ninh lương thực và năng lượng ở
Ấn Độ Dương.
Theo các nhà phân tích, Pháp, Ấn Độ và UAE
đang cùng nhau duy trì “quyền tự chủ chiến lược”
trong bối cảnh chịu áp lực chọn phe giữa các cường
quốc thế giới. Ông Harsh V. Pant - GS quan hệ
quốc tế tại Trường King’s College London - cho
rằng những cường quốc tầm trung này đang muốn
giữ lại không gian chiến lược của riêng họ giữa lúc
cuộc đua quyền lực giữa các nước lớn đang diễn ra
ngày một gay gắt hơn.
“Các nước này không muốn trở thành một phần
của bất kỳ khối nào, vì vậy việc tăng cường quan
hệ ba bên hiện là một lựa chọn tốt để duy trì quyền
tự chủ chiến lược của riêng họ” - ông nói thêm.
Bên cạnh đó, giới phân tích nhận định việc
thiết lập quan hệ ba bên với Ấn Độ và UAE sẽ
giúp Pháp có cơ hội nhận được nhiều đơn hàng
quân sự trị giá lên tới hàng tỉ USD.
Theo
South China Morning Post
, việc thiết
lập quan hệ đối tác ba bên này diễn ra sau khi
Pháp hụt thương vụ tàu ngầm trị giá 34,3 tỉ USD
với Úc hồi tháng 9-2021. Thương vụ này sau đó
về tay Mỹ, như một phần của liên minh an ninh
AUKUS giữa Washington, Canberra và London.
Vụ việc khiến phía chính quyền Paris đẩy
nhanh việc ký hợp đồng bán 80 chiến đấu cơ
Rafale trị giá 16,6 tỉ USD cho UAE hồi tháng 12
năm ngoái. Vài ngày sau đó, UAE đã đóng băng
các cuộc đàm phán mua tiêm kích tàng hình đa
năng F-35 từ Mỹ, trong bối cảnh Washington gây
áp lực lên Abu Dhabi nhằm hạn chế quan hệ của
nước này với Trung Quốc.
“Vụ căng thẳng AUKUS và việc các cuộc đàm
phán F-35 bị đóng băng đã củng cố quan điểm
rằng Pháp, Ấn Độ và UAE cần phải xây dựng
khuôn khổ chính sách đối ngoại của riêng họ”
- ông Jean-Loup Samaan, chuyên gia tại Viện
Trung Đông thuộc ĐH Quốc gia Singapore, nói.
Ấn Độ đã mua 36 chiếc chiến đấu cơ Rafale
từ Pháp trong giai đoạn năm 2019 đến tháng
7-2022, theo hợp đồng trị giá 7,7 tỉ USD được
ký kết vào năm 2016. New Delhi cũng đang thử
nghiệm phiên bản hải quân của Rafale đối phó
tiêm kích hạm đa năng F/A-18F Super Hornet
(Mỹ). Theo
South China Morning Post
, Ấn Độ
cũng hiện có kế hoạch mua 30 chiếc Rafale để
trang bị cho INS Vikrant - tàu sân bay nội địa
đầu tiên của New Delhi và được đưa vào hoạt
động hồi tháng 8. Ông Pant nói rằng Pháp, Ấn
Độ và UAE sẽ đặt “trọng tâm lớn” vào việc đồng
phát triển các chương trình Rafale. Theo ông, đối
với Ấn Độ, Pháp là một “sự lựa chọn ít phức tạp
hơn nhiều” so với Mỹ. Dù vậy, theo giới phân
tích, lợi thế cạnh tranh của Pháp trong việc đảm
bảo các thỏa thuận quân sự tiếp theo với Ấn
Độ và UAE có thể chỉ là thoáng qua. Theo ông
Samaan, triển vọng mua bán này đầy biến động
và nếu căng thẳng với Trung Quốc leo thang, Ấn
Độ và UAE có lẽ sẽ ưu tiên “hàng Mỹ” hơn.
BẢO TRÂN
Nobel Vật lý 2022 gọi tên
nghiên cứu cơ học lượng tử
Giải Nobel Vật lý 2022 gọi tên ba nhà khoa học Pháp, Mỹ, Áo với công trình nghiên cứu về cơ học lượng tử.
CHÍ THANH
C
h i ề u 4 - 1 0 , t ờ
Th e
Washington Post
dẫn
t h ô n g t i n t ừ Vi ệ n
Karolinska (thủđôStockholm,
Thụy Điển) rằng Nobel Vật
lý 2022 vinh danh ba nhà
khoa họcAlainAspect, John
Clauser và Anton Zeilinger
với công trình nghiên cứu
mang tính đột phá về cơ
học lượng tử.
Mở đường cho
công nghệ dựa trên
thông tin lượng tử
Theo
The Washington
Post
, công trình nghiên cứu
của ba nhà khoa học là “thí
nghiệm về photon ở trạng
thái vướng mắc lượng tử,
phá vỡ bất đẳng thức Bell
và khoa học thông tin lượng
tử tiên phong”.
Các thí nghiệm của ba nhà
khoa học được đánh giá là
mang tính đột phá với các
trạng thái lượng tử vướng
víu (trạng thái hai hạt nhân
hoạt động nhưmột khối thống
nhất ngay cả khi chúng bị
chia cắt). Các thí nghiệm
còn phá vỡ ranh giới của bất
đẳng thức Bell, được nhà vật
lý lượng tử John Bell người
Cộng hòa Ireland đưa ra từ
những năm 1960.
Thí nghiệm của các nhà
khoa họcAspect, Clauser và
Zeilinger đã cho thấy những
tiềm năng ngoài dự đoán của
vật lý lượng tử rằng cơ học
lượng tử có thể cho phép hai
Ba nhà khoa học
John Clauser, Alain
Aspect và Anton
Zeilinger đã từng
cùng nhận giải Wolf
Prize Vật lý hồi năm
2010 tại Israel.
Thời gian công bố các giải
Nobel 2022 sẽdiễn ra từngày 3
đến 10-10. Theo đó, giải Nobel
Y sinh đã được công bố hôm
3-10, giải Nobel Vật lý được
công bố ngày 4-10 tại Viện
Karolinska (thủ đô Stockholm,
Thụy Điển). Các giải Nobel Hóa
học, Văn học, Hòa bình và Kinh
tế sẽ lần lượt được côngbố vào
các ngày 5, 6, 7 và 10-10. Tất cả
giải thưởng trên được công bố
tạiThụy Điển, riêngNobel Hòa
bình sẽđược côngbố tại NaUy.
Giải Nobel Y sinh 2022 vinh danh
nhà di truyền học Thụy Điển
Ngày 3-10, giải Nobel Y sinh đã được công bố tại Viện
Karolinska (thủ đô Stockholm, Thụy Điển), mở đầu cho
mùa giải Nobel 2022 với sáu lĩnh vực chính gồm y sinh,
vật lý, hóa học, vănhọc, hòabình, kinh tế, nhằmvinhdanh
những cá nhân, tổ chức có những đóng góp nổi bật cho
hàng loạt lĩnh vực đời sống xã hội, theo hãng tin
Reuters
.
Theo đó, GS Svante Paabo, sinh năm 1955 tại thủ đô
Stockholm (Thụy Điển), đã thắng giải Nobel Y sinh 2022
nhờ những phát hiện quan trọng có liên quan đến các
vật chất di truyền (ADN) ở loài vượn người và các phát
hiện trong quá trình tiến hóa của con người.
Ông Paabo từng là giámđốcViệnNhân chủnghọcTiến
hóa Max Planck tại Leipzig (Đức). Từ năm 2020 đến nay,
ông làmviệc tạiViệnKhoahọcCôngnghệOkinawa (Nhật).
Thông qua nghiên cứu của mình, ông Paabo đã giải
mã được trình tự bộ gen của người vượn cổNeanderthal,
nhómngười cóhọhàngxavới loài người hiệnđại. Ôngcòn
phát hiện ra một nhóm người vượn cổ mới là Denisova,
chưa từng được công bố từ trước đến nay.
Công trình nghiên cứu của ông Paabo đã tạo ra một
lĩnh vực nghiên cứu khoa học hoàn toàn mới. Theo đó,
bằng cách công bố những điểm khác biệt về gen giúp
phân biệt con người ngày nay với các nhóm người vượn
cổ đã tuyệt chủng, ông đã tạo ra hệ thống dữ liệu nhằm
cung cấp cơ sở để nghiên cứu điều gì đã khiến con người
hiện đại trở nên độc nhất.
Các nhà khoa học đoạt giải Nobel Vật lý 2022
(từ trái sang)
: AlainAspect
(Pháp)
, John Clauser
(Mỹ)
và Anton Zeilinger
(Áo)
. Ảnh: PHYSICSWORLD
hoặc nhiều hạt cùng tồn tại
trong trạng thái vướng víu.
Thí nghiệm chỉ ra rằng khi
một hạt tồn tại trong trạng
thái vướng víu thì hạt còn lại
cũng sẽ tồn tại trong trạng
thái trên, ngay cả khi chúng
ở cách xa nhau.
Kết quả từ các cuộc nghiên
cứu của ba nhà khoa học đã
mở đường cho nhiều công
nghệ mới dựa trên thông
tin lượng tử, bao gồm máy
tính lượng tử, mạng lượng
tử và liên lạc mã hóa lượng
tử an toàn.
Ba chủ nhân
giải Nobel Vật lý
2022
Nhà khoa học Aspect
là người Pháp nay đã 75
tuổi. Ông từng theo học tại
Trường ĐH Ecole (Pháp)
và tốt nghiệp ngành vật
lý học năm 1969. Sau đó,
năm 1983 ông nhận bằng
tiến sĩ tại ĐH Paris-Sud và
ông đang là giáo sư tại ĐH
Paris-Saclay và Viện École
Polytechnique. Nhà khoa
học Aspect được biết đến
với công trình thí nghiệm về
vướng mắc lượng tử.
Đồng tác giả của công trình
nghiên cứu đoạt giải Nobel
Vật lý 2022 là TS Clauser
năm nay đã 80 tuổi tại TP
Pasadena (California, Mỹ).
Ông nhận bằng thạc sĩ và tiến
sĩ tại ĐH Columbia (New
York, Mỹ) và hiện là nhà vật
lý nghiên cứu lượng tử công
ty J.F. Clauser &Associated
do ông sáng lập. Nhà khoa
học Clauser được biết tới là
một nhà vật lý về lý thuyết
và thực nghiệm với nhiều
đóng góp nổi tiếng cho cơ
học lượng tử.
Đồng chủ nhân giải Nobel
Vật lý 2022 cuối cùng là nhà
khoa học Zeilinger người
Áo cũng đã 77 tuổi. Ông
nhận bằng tiến sĩ tại Trường
ĐH Vienna (Áo) năm 1971
và ông đang là GS tại ĐH
Vienna. Ông Zeilinger được
biết tới là nhà vật lý lượng
tử nổi tiếng ở Áo.
Ba nhà khoa học thắng
giải Nobel Vật lý năm nay
sẽ nhận được bằng khen, huy
chương và khoản tiền thưởng
trị giá 10 triệu krona Thụy
Điển (hơn 900.000 USD).
Theo trang
Phys.org
, ba
nhà khoa họcAspect, Clauser
và Zeilinger từng nhận giải
Wolf Prize Vật lý hồi năm
2010 tại Israel.•
6.200
tỉ zloty tương đương
1.320 tỉ USD là số tiền
mà Ba Lan yêu cầu Đức
phải bồi thường cho
những thiệt hại mà Ba
Lan phải chịu trongThế
chiến 2, thể theo công
hàm Ngoại trưởng Ba
LanZbigniewRaukýgửi
đếnĐứcngày 3-10, theo
hãng tin
AP
. Động thái
này diễn ra trước thềm
chuyến thămcủa Ngoại
trưởng Đức Annalena
Baerbock tới Ba Lan.
Chưa biết diễn tiến sự
việc sẽ thế nào khi phía
Đức cho rằng tất cả yêu
cầubồithườngliênquan
đếnThế chiến2đã được
giải quyết.
THẢO VY
Pháp tínhđến chuyệnbánvũkhí nhiều tỉUSDchoẤnĐộ vàUAE
