16
Quốc tế -
ThứHai 24-10-2022
Tiêu điểm
Đầu tháng 10, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cảnh
báo rằng Liên minh châu Âu (EU) phải đối mặt với “rủi ro
chưa từng có” về tình trạng thiếu khí đốt trong mùa đông
này, theo tạp chí
Fortune
.
IEA khuyến cáo người dân châu Âu một số biện pháp
tiết kiệm năng lượng khẩn cấp để giúp giảm mức sử dụng
khí đốt của châu lục xuống 13% phòng khi nguồn cung
khí đốt bị cắt hoàn toàn. Một trong những biện pháp đó là
giảm bộ điều nhiệt xuống bớt 1 độ C và giảm nhiệt độ lò
hơi. Các biện pháp này cần được phối hợp với việc giảm
thiểu việc sử dụng khí đốt trong ngành điện và giảm thiểu
Người dân và chính phủ các nước châu Âu đang tập trungmọi nỗ lực đối phó với một mùa đôngmà theo
dự báo sẽ lạnh khắc nghiệt, trong bối cảnh châu lục cực kỳ thiếu khí đốt do Nga cắt phần lớn nguồn cung.
Cả châuÂunỗ lực đểmùađông
không lạnh
THIÊNÂN
C
hâu Âu cần khí đốt của
Nga để sưởi ấm nhà cửa,
vận hành các nhà máy và
sản xuất điện. Nga nhiều tháng
qua đã giảm cung khí đốt cho
châu Âu chỉ còn bằng 1/10 so
với trước khi phát động chiến
dịch quân sự ở Ukraine.
Có thể hình dung song song
vớicuộcxungđộtNga-Ukraine
hiện tại là cuộc khủng hoảng
năng lượng ở châu Âu, với
nguồn cung khan hiếm và giá
cả tăng cao kỷ lục.
Dân, doanh nghiệp
đều khổ
Theo hãng tin
AP
, trên hầu
hết châu Âu, nhiệt độ trong
các không gian kín chung
như công sở phải được điều
chỉnh lạnh hơn. Đèn các địa
điểm công cộng bị hạn chế
bật. Nhiều cơ sở sản xuất như
các tiệm làm bánh đang tính
tới chuyện ngưng hoạt động vì
thiếunăng lượng.Nôngnghiệp
cũng bị ảnh hưởng. Dân các
nước nghèo hơn đang tích trữ
thêm củi.
Tại Madrid (Tây Ban Nha),
người dân rủ nhau lắp tấmpin
mặt trời. Tại Bulgaria, nước
nghèo nhất trong số 27 thành
viên của Liên minh châu Âu
(EU), chi phí năng lượng tăng
buộc các gia đình phải cắt
giảm chi tiêu trước mùa đông
dành tiền mua thực phẩm và
thuốcmen, theo
AP
. Theo văn
phòng thống kê Eurostat của
EU, hơn 1/4 trong số 7 triệu
dân của Bulgaria không đủ
tiền để sưởi ấm nhà, mức cao
nhất trong 27 nước của khối,
do nhà cửa cách nhiệt kém và
thu nhập thấp. Gần một nửa
số hộ gia đình trữ củi sử dụng
vào mùa đông như một loại
nhiên liệu rẻ nhất và dễ tiếp
cận nhất. Tại thủ đô Sofia, rất
nhiều trong gần nửa triệu hộ
gia đình dù có hệ thống sưởi
nhưng đã ngưng dùng sau khi
Nếu các giải pháp
hỗ trợ khôngđủ, các
chínhphủ có thể sẽ
phải ápđặt khẩu
phầnnăng lượng và
cắt điện luânphiênđể
hạn chếmức tiêu thụ.
Sự kết hợp của lãi suất cao,
lạm phát cao và tăng trưởng
chậm đã tạo thành cơn bão
hoàn hảo nhấn chìm kinh tế
châu Âu và hầu hết thế giới.
Chủ tịch Ngân hàng Thế giới
David Malpass
cảnh báo
vào đầu tháng 10
Mùa đông châu Âu năm nay
khắc nghiệt hơn
Tờ
Financial Times
dẫn dự báo mới nhất của Trung tâmDự
báo thời tiết tầm trung châu Âu cho thấy châu lục này sẽ phải
trải qua mùa đông lạnh hơn so với nhiều năm trước do các
hiện tượng “thời tiết cực đoan”.
Cụ thể, do ảnh hưởng của hiện tượng thời tiết LaNina (hiện
tượng nhiệt độ xuống thấp do áp suất từ khu vực áp cao tràn
xuống gây rét đậm, rét hại tại khu vực chịu ảnh hưởng), các
luồng khí lạnh sẽ tràn xuống khu vực Tây Âu nhiều hơn mọi
năm, khiến các nước này đứng trước nguy cơ đối mặt với
mùa đông khắc nghiệt trong tháng 11 và 12.
Nướng bánh
mì bằng lò
nướng dùng
khí đốt tại
quán Cafe
Ernst ởNeu
Isenburg
(Đức) ngày
19-9. Nhiều
chủ tiệm
bánh nhỏ
đang tính
đóng cửa vì
khủng hoảng
khí đốt.
Ảnh: AP
IEA: ChâuÂubằngmọi cáchphải giữmức dự trữkhí đốt
z
việc sử dụng khí đốt trong các tòa nhà.
EU phải tập trung nâng mức dự trữ khí đốt lên 90%
sức chứa. Kho lưu trữ của EU hiện đạt khoảng 88% sức
chứa - cao hơn mục tiêu 80%. IEA cảnh báo châu Âu
phải đảm bảo dự trữ khí đốt không giảm xuống dưới 33%
trong mùa đông này để có đủ năng lượng nếu có một đợt
thời tiết lạnh đột ngột. “Mức lưu trữ dưới ngưỡng này
có thể không đủ để đối phó với đợt lạnh xảy ra vào cuối
mùa sưởi, tương tự như đợt mà châu Âu phải đối mặt vào
tháng 3-2018” - IEA cảnh báo.
THIÊN ÂN
giá nhiên liệu tăng 40%.
Trong khi đó, các doanh
nghiệp đang cố gắng bám trụ
để không mất khách hàng.
KlaraAurell, chủ hai nhà hàng
ở Prague (Cộng hòa Czech),
cho biết cô cho thay bóng đèn
LED ở hai nhà hàng, tắt đèn
banngày, chỉ sưởi ấmmột cách
hạn chế khi trời thật lạnh, tiết
kiệm nước nhưng cũng đang
rất khó khăn để cầm cự.
ÔngRichardKovacs, Giám
đốc phát triển kinh doanh của
chuỗi cửa hàng bánh mì kẹp
thịt Zing Burger tại Hungary,
cho biết các nhà hàng đã phải
hạn chế chạy lò nướng và sử
dụng máy dò chuyển động để
tắt đèn trong kho. Tuy nhiên,
nhiều cửa hàngvẫnđốimặt với
hóa đơn tiền điện tăng 750%
kể từ đầu năm.
Ông Andreas Schmitt, chủ
chuỗi 25 tiệmbánhCafe Ernst
ở Frankfurt (Đức), cũng phải
hạn chế bật lò nướng, lưu trữ
ít bột hơn để cắt giảm chi phí
làmlạnh.Ônghyvọngviệcnày
có thể giúp tiết kiệm5%-10%
trên một hóa đơn năng lượng
dựkiến sẽ tăng từmức 300.000
euromỗi nămtrước đây lên1,1
triệu euro vào năm tới.
Những nông dân Hà Lan -
lực lượng chủ chốt cung cấp
rau quả cho châu Âu vào mùa
đông - phải đóng cửa nhà kính
hoặc chịu lỗkhi chi phí sưởi ấm
tăng vọt. BoschGrowers -một
công ty trồng ớt xanh và mâm
xôi đen - đã lắp thêm lớp cách
nhiệt, thử nghiệmnhà kính với
nhiệt độ thấp hơn. Chủ doanh
nghiệp cho biết công ty “đang
ở chế độ sinh tồn” vì “không
muốn phá hỏng danh tiếng”.
Dù cố xoay xở nhưng các
doanh nghiệp thừa nhận đang
phải đối mặt với thực tế khó
khăn rằng việc cầm cự sẽ khó
được lâu hơn, có nguy cơ phải
bỏ cuộc bất cứ lúc nào. Theo
ông Schmitt, sự hỗ trợ của
các chính phủ chỉ là chìa khóa
trong ngắn hạn, trong khi giải
pháp dài hạn hơn liên quan
đến việc cải tổ các thị trường
năng lượng.
Vì một mùa đông
không lạnh
Với chi phí cao và nguồn
cung năng lượng eo hẹp, châu
Âu đang triển khai các chương
trình hỗ trợ và có kế hoạch cứu
thị trường điện và khí đốt trong
bối cảnh châu lục sẽ phải cần
đến rất nhiều năng lượng trong
mùa đông này.
Theo một phân tích từ tổ
chức nghiên cứu chính sách
kinh tế Bruegel (Bỉ), các quốc
gia châu Âu đã phân bổ 500 tỉ
euro để giảm bớt các hóa đơn
điện, nước cao kể từ tháng
9-2021 và đang hỗ trợ cho các
dịch vụ tiện ích không có khả
năng mua khí đốt.
Cuối tháng 9, Đức đã công
bốmột chương trình trị giá 194
tỉ USD để giải quyết giá năng
lượng tăng cao, tìm cách bảo
vệ người tiêu dùng và các công
ty khỏi ảnh hưởng tiêu cực từ
khủnghoảngnăng lượng. Pháp
yêu cầu công ty năng lượng
nhà nước bán điện với giá thấp
trongnămnay.Anh -một trong
những nước đang phải chịu
mức giá năng lượng thuộc
hàng cao nhất châu Âu đã chi
6,5% GDP trong năm qua để
bảo vệ các công ty và cá nhân
khỏi cuộc khủng hoảng năng
lượng - nhiều hơn nhiều so với
hầu hết nước EU.
Thời gian qua, các chính
phủ châu Âu đã chăm chỉ tiết
kiệmnăng lượng và tìmnguồn
cung cấpmới. Tin tốt làmmọi
người yên tâmphần nào là EU
đã lấp đầy kho dự trữ khí đốt
trênmứcmục tiêuvà trước thời
hạn. Cụ thể, các cơ sở lưu trữ
khí đốt hiện đã đầy 86% trước
mùa đông - vượt qua mục tiêu
đặt ra trước đó là đầy 80%vào
tháng 11.
Cuối tháng 9, EU thông
qua gói biện pháp khẩn cấp.
Theo tờ
TheWashington Post,
gói gồm ba biện pháp: Đánh
thuế phụ thu đối với khoản
lợi nhuận tăng thêm của các
công ty năng lượng hóa thạch
trong năm nay hoặc năm tới
(khoản lợi nhuận các nhà sản
xuất điện bằng nhiên liệu hóa
thạch kiếm được nhờ giá điện
tăng cao); đồng ý mục tiêu tự
nguyện giảm 10% tổng điện
tiêu thụ trong toàn khối và
giảm 5% điện tiêu thụ trong
giờ cao điểm; áp giá trần lên
khí đốt nhập khẩu.
Cácnướccũngđangxếphàng
tìmnguồn cung cấp khí đốt bổ
sung từ Na Uy và Azerbaijan
cũng như tăng mua khí đốt
được vận chuyển bằng tàu
biển, phần lớn từ Mỹ.
Thủ tướngĐứcOlaf Scholz
tự tin rằngnhờ sựchuẩnbị sớm
mà nền kinh tế lớn nhất châu
Âu “có thể dũng cảm và can
đảmbước vàomùa đông này”
và “sẽ chống chọi được”. Tuy
nhiên, theo
Financial Times
,
nhiều thành viên EU thực sự
nghĩ rằng các biện pháp đề
xuất cho đến nay là không đủ.
Nhiều nhà quan sát cũng cho
rằng châu Âu thiếu nhiều lựa
chọn thực tế để đối phóvới cơn
bão khủng hoảng năng lượng
này. Vấn đề trước mắt của rất
nhiều nước châu Âu là sống
sót qua mùa đông mà không
xảy ra bất ổn, ảnh hưởng đến
chínhtrị.Vấnđềlớnhơnlàcuộc
khủng hoảng năng lượng chưa
có hồi kết trong tương lai gần.
Hầu hết chuyên gia dường
như đồng ý rằng cuộc khủng
hoảng sẽ kéodài vài nămvà dữ
liệu thị trường cũng cho thấy
điều này. Công ty tư vấn năng
lượng Rystad Energy (Na Uy)
gần đây dự báo khủng hoảng
khí đốt ở châu Âu có thể kéo
dài ba năm (từ năm 2023 đến
2025) nếu châu Âu cứ theo
đuổi tham vọng tìm được
nguồn cung thay thế hoàn toàn
khí đốt của Nga. EU đã thống
nhất - cả tự nguyện lẫn không
tự nguyện - sẽ giảmnhập khẩu
khí đốt của Nga từ 41% nhu
cầu hiện tại xuống còn 9%.•
