9
Tiêu điểm
VIẾT LONG
N
ăm 2019, Bộ GTVT đề
xuất đầu tư đường sắt
cao tốc Bắc - Nam theo
ba kịch bản. Trong đó, kiến
nghị chọn kịch bản 3, đó là
xây tuyến đường sắt tốc độ
thiết kế 350 km/giờ, tốc độ
khai thác 320 km/giờ và chỉ
chạy tàu khách, cùng với đó là
nâng cấp đường sắt hiện hữu
để chở hành khách địa phương
và vận chuyển hàng hóa. Tuy
nhiên, liên danh tư vấn thẩm
tra do Hội đồng thẩm định
Nhà nước mời không đồng
thuận kịch bản này.
Tàu tốc độ cao chỉ
dành cho “nhà giàu”
Kết quả nghiên cứu độc lập
của liên danh tư vấn thẩm tra
chỉ ra mấy điểm đáng chú ý
rằng nếu lựa chọn tàu với vận
tốc 350 km/giờ thì chi phí
đầu tư cao nhưng không giải
quyết được yêu cầu cấp thiết
của nền kinh tế. Cụ thể, ở đây
là giảm chi phí logistics, tăng
năng lực cạnh tranh của hàng
hóa Việt Nam.
Trường hợp tàu chỉ chở hành
khách với 97 đôi tàu mỗi ngày
trong năm 2040 và 91 đôi tàu
mỗi ngày trong năm2050 cũng
chỉ vận chuyển được 88 triệu
hành khách mỗi năm. Trong
khi đó, mục tiêu của Chính
phủ với tuyến hành lang này
do đường sắt đảm nhận lần
lượt là 107 triệu hành khách
mỗi nămvào năm2040 và 123
triệu hành khách vào năm2050.
Về hiệu quả kinh tế, tàu vận
tốc 320 km/giờ phụ thuộc hoàn
toàn công nghệ nước ngoài
nên sau khi hoàn thành cần
bổ sung nguồn tài chính lớn
để bù lỗ cho dự án hằng năm.
Nhìn trong nước, tưvấn thẩm
tra cho rằng dự án đường sắt
Cảnhbáo vi phạman toàn tĩnhkhông tại sânbayTânSơnNhất
Lãnh đạo sân bay Tân SơnNhất khuyến cáo người dân xung quanh
sân bay không nuôi chim, thả diều, chiếu đèn laser gâymất an toàn
trong quá trìnhmáy bay cất hạ cánh. Ảnh: P.ĐIỀN
Lãnh đạo sân bay Tân Sơn Nhất vừa cảnh báo tình trạng vi
phạm an toàn tĩnh không có chiều hướng tăng cao tại sân bay
này. Cụ thể, thời gian qua xuất hiện liên tục các trường hợp thả
vật thể bay vào không trung và cố ý chiếu đèn laser vào buồng
lái máy bay tại sân bay Tân Sơn Nhất
Theo đó, lãnh đạo sân bay Tân Sơn Nhất yêu cầu các thành
viên của tổ an toàn cất hạ cánh phối hợp với các cơ quan quản
lý nhà nước thực hiện tốt các biện pháp khắc phục các vi phạm
nêu trên. Đồng thời, tăng cường biện pháp kiểm soát mèo hoang
trong khu hoạt động bay.
Để phục vụ tốt nhu cầu đi lại của hành khách và hoạt động
khai thác của các hãng hàng không, sân bay Tân Sơn Nhất tiếp
tục thực hiện nghiêm các quy định về an ninh, an toàn hàng
không nói chung. Đồng thời, sân bay tăng cường công tác kiểm
tra và áp dụng các biện pháp kỹ thuật, công nghệ giám sát đào
tạo, huấn luyện nhận thức cho cán bộ, nhân viên về việc tuân thủ
quy định an toàn.
Sân bay tổ chức Ngày hội văn hóa an toàn hàng không định
kỳ nhằm vận động, khuyến cáo người dân xung quanh sân bay
không nuôi chim bồ câu, thả diều, bóng bay, chiếu đèn laser gây
ảnh hưởng đến an toàn máy bay trong quá trình cất hạ cánh.
Lãnh đạo cảng nhấn mạnh để phục vụ hành khách đi lại tăng
cao dịp tết Nguyên đán sắp tới, cảng tích cực phối hợp với các
đơn vị trong và ngoài ngành hàng không để đảm bảo an toàn
trong quá trình khai thác cho tất cả chuyến bay đi và đến sân bay
Tân Sơn Nhất.
P.ĐIỀN
Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Namdự kiến đi qua 20 tỉnh, thành với 50 nhà ga hành khách
(sáu ga của tàu cao tốc và 44 ga cho tàu liên vùng) và 20 ga hàng hóa. Đồ họa: HỒTRANG
Hiệu quả hơn khi khai thác cả tàu khách
và tàu hàng trên một hạ tầng
Ông Đặng Huy Đông, Chủ tịch Viện Nghiên cứu quy hoạch
và phát triển, cho rằng phương án Bộ GTVT từng đề xuất là làm
một tuyến đường sắt chỉ để chở hành khách và hằng năm bỏ
thêm tiền cải tạo đường sắt cũ trong điều kiện kinh tế chưa đủ
giàu là không phù hợp. Cạnh đó, nếu đi tàu tốc độ 350 km/giờ
chi phí cao không thu hút được hành khách.
Vì vậy, phương án tư vấn thẩm tra sẽ hiệu quả hơn nếu khai
thác kết hợp cả tàu khách và tàu hàng trên cùng một hạ tầng.
Tuyến đường sắt hiện hữu cũng không bỏ đi, sẽ cải tạo để làm
tuyến tránh tàu, tàugomchođường sắt chính...Tuynhiên, không
mở rộng đường sắt hiện hữu vì tuyến hiện nay đi vào vùng lõi
nhiều đô thị, chi phí cho giải phóng mặt bằng lớn.
Saukhicókiếnnghịcủatưvấn
Bộ KH&ĐT và BộGTVT đã thống
nhất phương án trên.Tuy nhiên,
để bảo đảm chặt chẽ cũng như
có đủ các thông số, dữ liệu làm
sáng tỏ tínhkhả thi củadựán, Bộ
KH&ĐTđềnghị BộGTVTnghiên
cứu, tiếp thu các kết quả đánh
giá của tư vấn thẩm tra. Trong
đó, cần xem xét lại tổng mức
đầu tư dự án cho rõ.
Tuyến hiện hữu
nâng cấp để chở
hành khách liên
vùng (chở hành
khách địa phương)
và tàu hàng
container với vận tốc
180 km/giờ sẽ dừng
tại tất cả ga dọc
Bắc - Nam.
Chốt làm 1 tuyến đường sắt cao
tốc chở khách và hàng
Bộ KH&ĐT và Bộ GTVT vừa thống nhất phương án đầu tư tuyến đường sắt cao tốc Bắc - Namvới vận tốc
thiết kế 180-250 km/giờ, thay vì 350 km/giờ. Đây là quyết định quan trọng để Hội đồng thẩmđịnhNhà nước
trìnhThủ tướng để báo cáo Quốc hội xin chủ trương đầu tư.
Cát Linh - Hà Đông là một bài
học, khi lưu lượng hành khách
dự báo là 217.000 người mỗi
ngày nhưng thực tế trung bình
15.000 hành khách mỗi ngày.
Doanh thu mới chỉ đạt khoảng
46 tỉ đồng sau 10 tháng chạy
thương mại, không đủ bù các
chi phí vận hành. Nhìn rộng
ra thế giới, các dự án đường
sắt tốc độ trên 300 km/giờ
chỉ dành cho những nước làm
chủ về công nghệ và các “nhà
giàu”. Chẳng hạn như Trung
Quốc, Đài Loan, Nhật Bản…
hằng nămchính phủ phải bù lỗ.
Tư vấn thẩm tra cũng cho
rằng dự án ấn định thời gian
thực hiện trên 31 năm là quá
dài, dẫn đến rủi ro về tăng tổng
mức đầu tư, bỏ lỡ cơ hội phát
triển kinh tế - xã hội cho Việt
Nam. Thamkhảo thời gian thực
hiện các dự án của các nước
trên thế giới chỉ xây dựng và
đưa vào khai thác 10-15 năm,
đặc biệt Trung Quốc có tuyến
chỉ xây trong 10 năm. Đặc
biệt, nếu lựa chọn cấp tốc độ
tàu trên 300 km/giờ như Bộ
GTVT đề xuất thì không thể
vận hành hỗn hợp tàu khách
với tàu hàng do chênh lệch
lớn vận tốc giữa tàu hàng và
tàu khách.
Chọn kịch bản đầu tư
180-250 km/giờ
Với những hạn chế đã nêu, tư
vấn thẩm tra đề xuất chọn kịch
bản 2, nâng cấp tuyến đường
sắt hiện hữu thành đường đôi
khổ 1.435 mm, điện khí hóa
để khai thác chung tàu hàng
và tàu khách với tốc độ thiết
kế tối đa 180-250 km/giờ, khai
thác tốc độ 160-225 km/giờ.
Trong đó, tuyến mới sẽ chở
hành khách và tàu hàng cao tốc
có vận tốc 250 km/giờ. Điểm
dừng của tàu khách chỉ ở sáu
ga chính gồmNgọc Hồi, Vinh,
Đà Nẵng, Nha Trang, Long
Thành, Thủ Thiêm.
Tuyến hiện hữu nâng cấp
để chở hành khách liên vùng
(chở hành khách địa phương)
và tàu hàng container với vận
tốc 180 km/giờ sẽ dừng tại tất
cả ga dọc Bắc - Nam. Tổng
mức đầu tư dự án là 61,67 tỉ
USD, tương đương trên 1,4
triệu tỉ đồng. Trong đó, vốn
nhà nước gần 53 tỉ USD, gồm
vốn đấu giá đất tại 50 nhà ga
(gần 39 tỉ USD) vốn đầu tư
công (hơn 13 tỉ USD). Vốn tư
nhân trên 9 tỉ USD (chiếm hơn
14% tổng mức đầu tư) để đầu
tư toa xe, xây dựng sáu nhà ga
chính cao 10 tầng.
Tư vấn thẩm tra cũng đề
xuất phân kỳ dự án thành ba
giai đoạn với thời gian đầu
tư là 16 năm. Trong đó, giai
đoạn 1 (2025-2031), xây đoạn
Thủ Thiêm - Nha Trang, song
song đó thực hiện công tác giải
phóngmặt bằng tại các nhà ga,
chuẩn bị thực hiện đấu giá đất
tại các ga để tạo nguồn đầu tư
cho giai đoạn tiếp theo. Tổng
số vốn giai đoạn này là 16,58
tỉ USD.
Giai đoạn2 (2031-2038), xây
dựng đoạn Hà Nội - Đà Nẵng
dài hơn 677 km với tổng mức
đầu tư 26,44 tỉ USD; giai đoạn
3 (2038-2041), đầu tư đoạn
còn lại Đà Nẵng - Nha Trang
dài hơn 469 km với tổng mức
đầu tư 18,65 tỉ USD. Thời gian
triển khai dự án là 16 năm.
Lý do tư vấn thẩm tra chọn
phương án trên vì khi dự án
đi vào hoạt động Chính phủ
không phải bù lỗ, ngược lại
còn mang về lợi nhuận. Cụ
thể, doanh thu hằng năm dự
kiến sẽ đạt trên 11 tỉ USDmỗi
năm, trong đó từ bán vé là 4,34
tỉ USD, vận chuyển hàng hóa
đạt 6,14 tỉ USD, thu từ cho
thuê mặt bằng tại sáu nhà ga
chính là 0,53 tỉ USD. Nếu trừ
chi phí vận hành 7,53 tỉ USD,
lợi nhuận thu về mỗi năm là
3,47 tỉ USD.
“Đặc biệt giá vé chỉ 925
đồng/km (tính theo thời điểm
năm 2022), chỉ bằng 75% giá
vé máy bay giá rẻ. Như vậy là
phù hợp với khả năng chi trả
của người dân. Cạnh đó, doanh
thu trên sẽ là yếu tố quan trọng
để phát triển ngành đường sắt
Việt Nam thành một trong
những ngành kinh tế trọng
điểm của quốc gia…” - tư vấn
thẩm tra cho hay.•
