13
Coi chừng nhầm viêmmàng não
với sốt thông thường
HOÀNG LAN
L
uôn tay dỗ dành cháu
trai 5,5 tháng tuổi quấy
khóc, bà Trần Kim Vy
Bội (ngụAn Giang) cho biết
bé điều trị tại khoa đã hơn
1,5 tháng. Cha mẹ bé hoàn
cảnh khó khăn nên bé sống
với bà. Từ ngày bé bệnh,
bà Bội bỏ công việc bán hủ
tiếu mỗi ngày thu thập hơn
100.000 đồng dồn sức chăm
cháu. Chồng bà chạy xe tải
thu nhập không nhiều cũng
phải cố gắng để có tiền cho
bà mua sữa.
Điều trị dài ngày
không khỏi
Bà Bội kể ban đầu bé sốt ba
ngày nên bà đưa đi khám tư,
bác sĩ (BS) cho xét nghiệm
máu nhưng không ra bệnh,
bé chỉ uống thuốc hạ sốt. Ba
ngày sau bé vẫn tiếp tục sốt,
có biểu hiện trợn mắt, gồng
tay chân, thóp đầu phồng
lên nên bà đưa bé vào BV ở
huyện Châu Đốc (An Giang).
Tạiđây,bébịcogiậttímngười,
các BS nghi viêm màng não
(VMN) mủ và hồi sức tỉnh lại.
Bà tự đưa bé lên BVNhi đồng
1để điều trị tiếpvàongày5-10,
đếnngày10-10thìbéđượcphẫu
thuật lấy mủ màng não. “BS
nói bé còn mủ nên phải theo
dõi tiếp, chưa biết chừng nào
được về” - bà thở dài.
Dỗ con thiu thiu ngủ, chị
Đỗ Thị Dung (ngụ Bạc Liêu)
chia sẻ bé gái được sáu tháng
tuổi. Cách đây một tháng,
bé có biểu hiện nóng sốt,
co giật tím môi, được BS tư
chẩn đoán sốt siêu vi. Thấy
con uống thuốc hạ sốt không
hết chị đưa bé vào BV ở tỉnh
khám thì BS phát hiện cổ bé bị
cứng, chọc dò tủy sống phát
hiện bị VMN. Bé được BS
ở BV Nhi đồng 1 phẫu thuật
đã 10 ngày nhưng vết mổ còn
ửng đỏ, chưa cắt chỉ được.
“Bé yếu ớt do sinh non ở
tuần thứ 32, suy hô hấp phải
thở ôxy, sau đó còn bị nhiễm
trùngmáu. Từ lúc bé bệnh đến
nay, tôi đếmbé sốt 21ngày liên
tục, đến khi hết sốt năm ngày
là lên bàn mổ” - chị Dung kể.
Ngoài bị sốt, bé trai bảy
tuổi con anh Lê Đăng Bé
(ngụ Bà Rịa-Vũng Tàu) còn
đau đầu dữ dội. Anh Bé kể:
“Cháu đau đầu dữ dội mấy
ngày liên tục, phòng khám
tư không phát hiện ra bệnh
nên chuyển lên đây. BS chẩn
đoán cháu bịVMN, đang sàng
lọc nguyên nhân. Từ hồi nào
giờ cháu không có bệnh gì
nghiêm trọng cả”.
Nhìn con trai miên man
trên giường bệnh, anh Sơn
Đạt (ngụ Sóc Trăng) cho biết
bé sáu tuổi, sốt cao cách đây
10 ngày. BS tư gần nhà nghi
ngờ bé bị sốt xuất huyết, cho
uống thuốc ba ngày thì hết sốt.
Tuy nhiên, bé lại xuất hiện co
giật nên gia đình đưa bé vào
BV. “Tôi cùng gia đình cũng
ỷ y bé sốt thường thôi, không
ngờ lại biến chứng nặng như
vậy” - anh Đạt nói.
Nhiều di chứng
nếu phát hiện muộn
Theo BS Dư Tuấn Quy,
Trưởng Khoa nhiễm - thần
kinh BV Nhi đồng 1, hiện
tại khoa có 135 trẻ nằm viện
thì có đến 28 trẻ mắc VMN
ở lứa tuổi rải rác từ vài tháng
đến 15 tuổi. Trong đó có ba
trẻ phải cấp cứu và hỗ trợ thở
máy, thở ôxy. Đáng chú ý, đa
số ca nhập viện có tình trạng
nặng do phát hiện muộn và
chủ yếu ở tỉnh chuyển lên.
VMN là một trong những
tình trạng cấp cứunội khoa. Có
nhiều loại vi khuẩn, virus gây
VMN tùy theo đặc điểm dịch
tễ mỗi quốc gia. Chẳng hạn
ở Việt Nam, những năm gần
đây, tiêm chủng mở rộng phát
triển nên VMN do vi khuẩn
Hemophilus influenza type b
(Hib) đã giảm đáng kể. Tuy
nhiên, vẫn còn những loại vi
Đời sống xã hội -
ThứBa29-11-2022
Nhiều ca viêmmàng não trẻ emnhưng không được phát hiện sớmdẫn đến di chứng nặng,
tốn kém chi phí và kéo dài thời gian điều trị.
khuẩn khác đáng lo ngại như
vi khuẩn phế cầu, hiện có tình
trạng kháng thuốc khiến việc
điều trị khó khăn.
Vi khuẩn gây VMN hay
gặp ở trẻ dưới ba tháng
n h i ề u n h ấ t l à E . c o l i ,
Listeria monocytogenes,
B.streptococcus. Trẻ trên
ba tháng đến năm tuổi hay
gặp nhất là phế cầu và não
mô cầu. Dấu hiệuVMNở trẻ
nhỏ là sốt, quấy khóc liên tục,
ọc sữa, bú kém hoặc sốt cao
quá gây co giật kèm theo tiêu
chảy, phân bất thường. Với
Đa số ca VMNnhập
viện có tình trạng
nặng do phát hiện
muộn và chủ yếu
ở tỉnh chuyển lên.
trẻ lớn hơn, ngoài sốt, sốt co
giật, trẻ có thể nói được tình
trạng của mình như sợ ánh
sáng, nhức đầu, buồn nôn
kèm theo nôn ói.
“Bệnh đặc biệt hay xảy ra
trên cơ địa các trẻ bị viêmmũi
họng, viêm phổi tái đi tái lại
nhiều lần, viêm xoang, viêm
tai giữa hay trên trẻ mắc bệnh
thalassemia có cắt lách mà
chưa được chủng ngừa, trẻ
có hệ miễn dịch yếu...” - BS
Quy lưu ý.
Cũng theo BS Quy, nếu lơ
là không phát hiện sớm bệnh
VMN, trẻ có thể bị nhiễm
trùng, tổn thương não, suy
hô hấp dẫn đến tử vong. Ở
những trẻ điều trị được thì
thời gian điều trị thường kéo
dài, tăng chi phí nằm viện, trẻ
có di chứng chậm phát triển
tâm thần và vận động.•
Kết quả kiểm tra trẻ mắc bệnh VMN hay
không có rất nhanh, chỉ mất 2-4 tiếng. Điều
trị VMN chủ yếu là sử dụng kháng sinh,
đúng thời điểm, đúng liều và phù hợp với
trẻ. Song song đó là điều trị hỗ trợ nâng đỡ
về mặt dinh dưỡng, hỗ trợ hô hấp, chống
phù não, điều chỉnh rối loạn nước điện giải
và hạ sốt tích cực...
BS
DƯ TUẤN QUY
,
Trưởng Khoa
nhiễm - thần kinh BV Nhi đồng 1
Kiểm tra viêm màng não rất nhanh
Tiêu điểm
Hiệnlàthờiđiểmthuậnlợicho
các bệnh nhiễm trùng đường
hô hấp tái đi tái lại kèm theo
các bệnh viêm xoang, viêm
tai giữa, viêm mũi họng... đây
là những yếu tố nguy cơ có thể
khiến vi khuẩn, virus ở đường
mũi họngđi vào trongmáugây
nhiễmkhuẩn huyết và lên não
gây VMN.
Anh LêĐăng Bé đang chămsóc con trai tại Khoa nhiễm- thần kinh BVNhi đồng 1. Ảnh: HOÀNG LAN
TP.HCM:Hơn98%người dân cókháng thể ngừaCOVID-19
Ngày 28-11, thông tin từ Sở Y tế TP.HCM cho biết kết
quả khảo sát mức độ miễn dịch cộng đồng trên 839 mẫu
huyết thanh của người dân TP.HCM ghi nhận hơn 98% có
kháng thể ngừa COVID-19.
Đây là kết quả từ công trình khoa học điều tra cắt ngang
khảo sát tình hình miễn dịch cộng đồng của người dân TP
đối với virus SARS-CoV-2, do Trung tâm Kiểm soát bệnh
tật TP.HCM (HCDC) phối hợp với BV Bệnh nhiệt đới và
đơn vị nghiên cứu lâm sàng ĐH Oxford (OUCRU) thực
hiện vào tháng 9-2022.
Việc biết được tỉ lệ người dân có miễn dịch chống
lại virus SARS-CoV-2 (do đã mắc bệnh hoặc đã tiêm
vaccine) có ý nghĩa rất quan trọng, được coi là cơ sở khoa
học để thuyết phục người dân phải tiêm vaccine nếu tỉ lệ
có kháng thể chưa cao. Đồng thời là cơ sở khoa học để
kêu gọi người dân tiêm nhắc lại theo đúng quy định để
duy trì khả năng miễn dịch nếu tỉ lệ có kháng thể tại thời
điểm khảo sát đã ở mức bảo vệ cộng đồng.
Theo đó, nhóm nghiên cứu đã chọn ngẫu nhiên 839
người từ 0 đến trên 70 tuổi, giới tính và các khu vực địa
lý khác nhau trên địa bàn TP. Các nhà nghiên cứu thu thập
mẫu huyết thanh để tiến hành đo các kháng thể kháng
protein N (anti-N protein) nhằm đánh giá tỉ lệ người dân
đã từng nhiễm SARS-CoV-2 và tỉ lệ người dân có kháng
thể kháng protein S (anti-Spike protein) nhằm đánh giá
người dân đã có kháng thể phòng ngừa/bảo vệ do được
chủng ngừa COVID-19 hoặc nhiễm bệnh trước đó.
Kết quả, 88,2% có kháng thể kháng protein N và 98,7%
có kháng thể kháng protein S từ nhiễm tự nhiên hoặc đã
tiêm vaccine. Trong đó, kháng thể kháng protein N chỉ
xuất hiện từ việc nhiễm COVID-19 tự nhiên hoặc sau khi
tiêm vaccine bất hoạt Sinopharm. Tuy nhiên, tại TP.HCM,
vaccine Sinopharm được sử dụng rất hạn chế và không
được sử dụng cho nhóm dưới 18 tuổi. Về kháng thể kháng
protein S (do nhiễm tự nhiên hoặc do tiêm vaccine) cũng
khá tương đồng ở các địa bàn được khảo sát của TP.
Tỉ lệ cao người dân có kháng thể cho biết độ phủ của
vaccine cũng như vai trò của nhiễm tự nhiên trong việc
tạo kháng thể kháng virus SARS-CoV-2 trong cộng
đồng. Chỉ còn một tỉ lệ rất nhỏ (1,3%) người dân là
không có kháng thể kháng protein S, song không đồng
nghĩa với việc họ không được bảo vệ trước virus SARS-
CoV-2 vì đợt khảo sát này không đánh giá đáp ứng miễn
dịch tế bào.
Nhóm nghiên cứu sẽ tiếp tục khảo sát diễn tiến huyết
thanh học cộng đồng trong tháng 12-2022 và mối liên
quan giữa dữ liệu về kháng thể với mức độ nặng của bệnh
theo các nhóm tuổi trên địa bàn TP.HCM. Từ đó có thể
xem xét đánh giá thêm mức độ hiệu quả của miễn dịch
cộng đồng đối với virus SARS-CoV-2.
G.THANH
Một công nhân đang được tiêmvaccine ngừa COVID-19
tại Khu chế xuất Tân Thuận, quận 7, TP.HCM. Ảnh: HL
