11
Kinh tế -
ThứHai 2-1-2023
Đề án giúp nâng cao giá trị
hạt gạo Việt
XuấtkhẩugạocủaViệtNamtrongnămnaydựkiếnđạt7triệutấn, trị giágần4tỉUSD.Đây làkếtquảđầyấntượng.
ANHIỀN
thực hiện
B
ộ NN&PTNT đang gấp rút
hoàn thiện Đề án sản xuất bền
vững 1 triệu ha lúa chuyên
canh chất lượng cao ở vùngĐBSCL
để trình Chính phủ. Đề án được
kỳ vọng giúp nâng cao hiệu quả
và phát triển bền vững ngành hàng
lúa gạo Việt Nam, đặc biệt là giúp
nâng cao thu nhập cho người nông
dân trồng lúa.
T r a o đ ổ i
với
Pháp Luật
TP.HCM
vềđềán
này, ôngNguyễn
NhưCường, Cục
trưởngCụcTrồng
trọt thuộc Bộ
NN&PTNT, thừa nhận: “Chúng
ta còn rất nhiều hạn chế trong sản
xuất lúa gạo”.
Còn rất nhiều hạn chế
.
Phóng viên
:
Đó có phải là trăn
trở, là lý do mà Bộ NN&PTNT đang
xây dựng đề án sản xuất bền vững
1 triệu ha lúa, thưa ông?
+Ông
NguyễnNhưCường
:Ngành
sản xuất lúa gạo của Việt Nam thời
gian qua đã có những thành tựu to
lớn, từ một nước phải nhập khẩu
trở thành nước xuất khẩu gạo thứ
ba thế giới với tỉ trọng trên dưới 3
tỉ USD mỗi năm. Nhưng điều đó
không có nghĩa ngành lúa gạo của
ta đã tốt. Chúng ta còn rất nhiều hạn
chế trong sản xuất lúa gạo.
Trong số các hạn chế đó có liên
quan đến quyền lợi giữa các chủ
thể, thành phần tham gia vào chuỗi
sản xuất lúa gạo chưa hài hòa. Ví
dụ, hiện người nông dân là người
sản xuất, tạo ra hạt gạo nhưng thu
nhập từ hạt gạo của người nông dân
còn thấp nhất trong toàn chuỗi. Đây
là sự phát triển không bền vững.
Bên cạnh đó, sản xuất lúa gạo
của ta chủ yếu ở quy mô hộ nông
dân với diện tích nhỏ lẻ. Như ở phía
Bắc, mỗi hộ nông dân trồng lúa
chỉ có diện tích trung bình khoảng
0,3-0,4 ha; ở ĐBSCL cũng chỉ trên
dưới 1 ha.
Chưa kể việc liên kết theo chiều
dọc, giữa nông dân, hợp tác xã với
doanh nghiệp còn hạn chế. Hiện chỉ
có một số doanh nghiệp như Lộc
Trời, Trung An… là có sự liên kết
với nông dân, tạo dựng vùng sản
xuất. Còn lại đa số doanh nghiệp
làm ăn theo kiểu có đơn đặt hàng
thì thu mua lúa gạo của nông dân
thông qua thương lái.
. Nhiều ý kiến cho rằng Việt Nam
đứng thứ ba về xuất khẩu gạo nhưng
vẫn chủ yếu là xuất thô, chưa xây
dựng được thương hiệu gạo mạnh
trên thị trường quốc tế. Ông nghĩ
sao về điều này?
+ Sản xuất lúa gạo của ta hiện nay
đơn thuần chỉ là xuất khẩu gạo. Các
sản phẩm chế biến, sản phẩm công
nghệ cao từ gạo, từ các phụ phẩm
của lúa gạo vẫn chưa có nhiều, trong
khi nhu cầu của thế giới về các sản
phẩm chế biến ngày càng cao.
Chúng ta phải xác định việc sản
xuất lúa gạo không những đảm bảo
an ninh lương thực cho 100 triệu
dân trong nước, cho xuất khẩu mà
phải gắn thêm yêu cầu giảm phát
thải khí nhà kính theo cam kết của
Thủ tướng tại Hội nghị COP 26.
Điều quan trọng nữa là phải đảm
bảo được tính bền vững trong sản
xuất và hài hòa được quyền lợi giữa
các khâu trong sản xuất.
Tạo hệ sinh thái lúa gạo
thống nhất, chặt chẽ,
hài hòa
. Để giải quyết được các bất
cập, hạn chế của ngành hàng lúa
gạo như ông vừa nêu thì đề án sẽ
tập trung vào những nội dung gì?
+ Đề án về vùng sản xuất lúa
chất lượng cao ở ĐBSCL mà Bộ
NN&PTNT đang xây dựng phải
đảm bảo các yếu tố là sử dụng
giống lúa xác nhận cho chất lượng
cao đáp ứng yêu cầu ngày càng cao
của người tiêu dùng trong nước và
thế giới. Đồng thời, vùng lúa chất
lượng cao sẽ được tổ chức lại sản
xuất theo hướng đẩy mạnh hợp tác,
liên kết để giảm chi phí sản xuất, gia
tăng giá trị từ các khâu liên kết sản
xuất, chế biến, tiêu thụ sản phẩm.
Các hộ nông dân sẽ được tổ chức
lại thành các tổ hợp tác, hợp tác xã
và sẽ được liên kết chặt chẽ hơn với
doanh nghiệp cung cấp nguyên liệu
đầu vào và doanh nghiệp bao tiêu
đầu ra theo hướng: Nông dân được
cung cấp đầu vào bảo đảm chất
lượng với giá thấp hơn, đồng thời
bán lúa với giá ổn định, cao hơn.
Các vùng lúa chất lượng cao quy
mô lớn sẽ được cơ giới hóa, đầu
tư hệ thống hạ tầng đồng bộ hơn,
được số hóa vùng trồng, truy xuất
nguồn gốc và được tích hợp các
công nghệ thông minh, kiểm soát
dịch bệnh, tưới nước tự động…
. Mục tiêu đề án rất tốt nhưng
làm sao để nông dân, doanh nghiệp
hào hứng tham gia đề án?
+Để người dân canh tác theo quy
trình canh tác bền vững thì phải có
vai trò của doanh nghiệp, hợp tác
xã. Khi doanh nghiệp phối hợp với
Dự kiến trình Chính phủ vào quý II-2023
Theo Bộ NN&PTNT, dự thảo đề án đặt ramục tiêu cụ thể đến năm2025
sản lượng lúa chất lượng cao của vùng ĐBSCL đạt khoảng 6,2 triệu tấn.
Lợi nhuận bình quân người trồng lúa đạt trên 35%. Giảm lượng lúa giống
còn 80 kg/ha, giảm 30% lượng phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực
vật, giảm 30% lượng nước tưới.
Tỉ lệ diện tích ứng dụng quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp
tốt và tương đương được công nhận đạt 80%, tỉ lệ ứng dụng công nghệ
cao, công nghệ số đạt trên 20%.
Tỉ lệ diện tích áp dụng cơ giới hóa đạt 50%, giảm 10% phát thải khí
nhà kính. Lượng gạo xuất khẩu có thương hiệu Việt Nam đạt 760.000
tấn, trong đó có 20% sản lượng gạo trong đề án.
Dự kiếnvào khoảngquý II-2023, đề án sẽhoàn thiệnđể trìnhChínhphủ.
Cục Xuất nhập khẩu thuộc Bộ Công Thương cho hay
nửa đầu năm 2022, giá heo hơi duy trì ổn định, trung bình
55.000 đồng/kg. Sang tháng 7, tháng 8 đạt mức cao nhất
75.000 đồng/kg nhưng chỉ duy trì trong một thời gian
ngắn rồi giảm. Sang đến tháng 12, giá heo hơi tiếp tục xu
hướng giảm, đến nay còn khoảng 51.000-54.000 đồng/kg
và có dấu hiệu chững lại.
Giá heo hơi trong nước giảm, nguồn cung nội địa dồi
dào cũng khiến nhập khẩu thịt heo của Việt Nam liên tục
giảm so với cùng kỳ năm 2021.
Giá heo hơi giảm khiến nhiều hộ chăn nuôi nhỏ lẻ đối
mặt với nguy cơ thua lỗ. Tuy nhiên, thông tin từ thị trường
cho thấy đang có sự điều tiết chờ tín hiệu để điều chỉnh
tăng giá từ tết Dương lịch, khi nhu cầu tăng lên.
Bên cạnh đó, dự báo năm 2023 xuất khẩu thịt từ Việt
Nam sang Trung Quốc - nhà nhập khẩu thịt heo lớn nhất
thế giới sẽ tăng trở lại khi các biện pháp kiểm soát dịch
COVID-19 được nới lỏng.
TÚ UYÊN
hợp tác xã, người nông dân trong
liên kết sản xuất theo quy trình như
vậy thì họ sẽ phải thực hiện canh
tác có trách nhiệm hơn.
Chúng ta phải định hướng cho
người dân khi thực hiện quy trình
đó thì họ được lợi gì? Đó là giảm
chi phí đầu vào, được bảo đảm thu
mua lượng lúa gạo họ sản xuất ra.
Nếu làm tốt thì có thể được giam
gia thị trường carbon và bán tín chỉ
carbon, giúp người dân có thêm thu
nhập. Ngoài ra, họ được hỗ trợ các
chính sách về khuyến nông, các
chính sách của địa phương.
Đối với doanh nghiệp, hợp tác
xã, chúng ta cũng cần có chính sách
hỗ trợ đủ mạnh để làm sao thu hút
được các doanh nghiệp tham gia
vào chuỗi. Bởi doanh nghiệp, hợp
tác xã đóng vai trò là động lực thúc
đẩy việc thực hiện đề án đạt được
mục tiêu mong muốn.
. Nếu đề án được triển khai thực
hiện thành công sẽ có ý nghĩa thế
nào đối với ngành hàng lúa gạo
của ta, thưa ông?
+ Nếu đề án thực hiện thành công
sẽ có ý nghĩa rất lớn với ngành hàng
lúa gạoViệt Nam. Quan trọng nhất,
đề án thành công sẽ tạo ra mức thu
nhập tốt hơn cho người dân. Trước
đây người dân không có quyền gì
trong định giá sản phẩm mình làm
ra. Qua đề án này cố gắng làm sao
để người dân có quyền lợi hơn, bình
đẳng hơn trong chuỗi sản xuất,
tiêu thụ lúa gạo, người dân có thu
nhập tốt hơn.
Hơn nữa, việc khai thác đa giá trị
trong sản xuất lúa gạo cũng được
khai thác hiệu quả. Sau khi đề án
triển khai thực hiện thành công ở
ĐBSCL sẽ nhân rộng mô hình ra
cả nước.
. Xin cám ơn ông.•
Đề án được kỳ vọng giúp nâng cao thu nhập cho người trồng lúa. Ảnh: GT
Nông dân là người sản
xuất, tạo ra hạt gạo
nhưng thu nhập từ hạt
gạo của người nông dân
còn thấp nhất trong
toàn chuỗi.
Thịt heo là
một trong
những
mặt hàng
đang được
các siêu
thị khuyến
mãi. Ảnh:
T.UYÊN
Giá heo có thể tăng trở lại vào dịp tết
Tiêu điểm
11 tháng đầu năm nay, xuất khẩu
gạo đạt gần 6,7 triệu tấn, mang về
hơn 3,2 tỉ USD, tăng 23% về giá trị và
sản lượng so với cùng kỳ nămngoái.
Bộ NN&PTNT dự báo năm 2022 xuất
khẩu gạo của Việt Nam đạt 7 triệu
tấn, trị giá gần 4 tỉ USD. Đây là kết
quả đầy ấn tượng trong bối cảnh thị
trường có nhiều biến động.
