10
quân sự, dân sự phải được
tính toán, xem xét rất chặt
chẽ” - ông Mậu nêu ý kiến.
Ông Đinh Việt Thắng, Cục
trưởng Cục Hàng không VN,
cho biết hiện thế giới một
số hãng đã bắt đầu đầu tư
nghiên cứu về dạng phương
tiện bay cá nhân như mô tô
bay, ô tô bay. Tuy nhiên,
tất cả đều còn ở dạng thử
nghiệm chứ chưa cấp phép
hoạt động phổ biến.
Tại VN, các phương tiện
bay cá nhân phải đăng ký,
xin phép cơ quan quản lý,
hiện cục chưa nhận được
thông tin đăng ký, cấp phép
các sản phẩm dạng như
mô tô bay từ đơn vị trong
hay ngoài nước. Ngoài Bộ
GTVT, Cục Hàng không
VN thì việc thử nghiệm các
phương tiện bay cũng phải
đăng ký, xin cấp phép với
Bộ Quốc phòng như các thiết
bị bay không người lái. Sau
đó sẽ có hội đồng xem xét,
đánh giá rồi mới cho phép
sản xuất, khai thác, khoanh
vùng được phép hoạt động.
“Sản phẩm này tương lai
có thể sẽ phổ biến vì sự hữu
dụng của nó nhưng cần một
quá trình dài để thử nghiệm,
đánh giá. Ví dụ như đối với
máy bay được cấp chứng chỉ
đủ điều kiện hoạt động khai
thác vì hiện đã có hạ tầng
như sân bay, quản lý vùng
bay, các quy định của pháp
luật rõ ràng” - ông Thắng
chia sẻ.•
Pháp lý 4.0 -
ThứBa17-1-2023
THYNHUNG-QUANGHUY
M
ô tô bay là một loại
hình vận chuyển cá
nhân lẫn hành khách
còn mới mẻ không chỉ tại
Việt Nam (VN) mà cả trên
thế giới. Các chuyên gia và
cơ quan quản lý cho rằng
lợi ích từ các phương tiện
bay cá nhân mang lại là rất
lớn, tuy nhiên cần lộ trình
dài để thử nghiệm, xây dựng
hạ tầng, hành lang pháp lý
trước khi cấp phép hoạt động
khai thác.
Mô tô bay
“made in Vietnam”:
Nhiều cơ hội
Mới đây, tại Triển lãm
Vietnam Motor Show 2022,
một công ty công nghệ của
VN là Airlios đã mang tới
trình diễn một số mẫu thiết
bị bay cá nhân được gọi là
mô tô bay do chính doanh
nghiệp này thiết kế và chế tạo.
Theo giới thiệu của công
ty, mô tô bay đã bay thử
nghiệm hơn 100 giờ và di
chuyển với tổng quãng đường
1.000 km tại khu vực an toàn.
Phương tiện bay được cấu
thành từ hai vật liệu chính
là hợp kim nhôm và sợi
carbon, cánh quạt làm bằng
gỗ, phủ carbon bên ngoài.
Thiết bị vận hành nhờ tám
động cơ, nguồn năng lượng
đến từ pin lithium-ion và
một nguồn điện dự phòng
với thiết lập pin kép. Trong
trường hợp một động cơ nào
đó gặp lỗi hoặc hỏng, mô
tô bay vẫn hoạt động bình
thường rồi tự tìm chỗ đáp
gần và nhanh nhất.
“Mô tô vận hành bằng hai
cách, một là người lái trực
tiếp điều khiển và hai là
lái tự động. Người cầm lái
phải trải qua khóa đào tạo
của Airlios. Nếu chọn lái
tự động thì người dùng lựa
chọn điểm đến và mô tô sẽ
bay theo lịch trình đã được
mã hóa, đăng ký và giám sát
để đảm bảo an toàn” - đại
diện công ty này chia sẻ.
PGS-TSNguyễnThiệnTống,
nguyên Chủ nhiệm bộ môn
Kỹ thuật hàng không Trường
ĐHBách khoa TP.HCM, cho
biết về pháp lý hiện chưa có
nhiều quy định liên quan
đến dòng sản phẩm mô tô
bay tại VN. Pháp lý hàng
không của VN thường dùng
cho những phương tiện đã
được ứng dụng thực tế chứ
chưa có quy định đi trước.
Lĩnh vực này các nước phát
triển đã đi trước và VN nên
tham khảo để có quy định
phù hợp.
Ông Tống hoan nghênh ý
tưởng của Airlios và nhận
định loại hình này sẽ giải
quyết được nhiều vấn đề,
việc di chuyển trên không
sẽ hỗ trợ cả trong TP. Tuy
nhiên, sản phẩm này rất kén
khách hàng, chưa kể về mặt
giao thông phải lưu ý nhiều,
nếu sử dụng tràn lan sẽ mất
an toàn.
“Nhà nước cũng phải xem
xét đưa ra những quy định
pháp luật về loại hình này.
Ví dụ như kiểm định mô tô
bay đủ điều kiện an toàn
bay hay không và kiểm tra
định kỳ” - ông Tống góp ý.
Cần lộ trình dài
để ứng dụng thực tế
PGS-TS Đỗ Văn Dũng,
nguyên Hiệu trưởng Trường
ĐHSưphạmkỹthuậtTP.HCM,
cho rằng ở nước ngoài đường
điện đi chìm dưới đất thì mô
tô bay là khả thi, còn VN có
nhiều dây điện, kể cả điện
cao thế nên sẽ khá bất tiện.
Mặc dù mô tô bay có lập trình
Mẫumô tô bay được giới thiệu tại Triển lãmVietnamMotor Show
2022. Ảnh: Q.HUY
để né chướng
ngại vật nhưng
k h ô n g t h ể
khẳng định
đượclànóhoạt
động ổn định
trong suốt quá
trình bay.
Theo ông
Dũng, đây là
dòng sản phẩm có ý tưởng
tốt nhưng khó khả thi tại VN.
Nếu áp dụng thì chỉ phù hợp
với những khu vực riêng, nơi
để trải nghiệm như du lịch,
tham quan giống như trải
nghiệm máy bay trực thăng
tham quan tại TP.HCM.
“Gi á sản phẩm 2-2 , 4
tỉ đồng cũng chỉ tiếp cận
được giới nhà giàu. Chưa
kể giống như ô tô điện, vấn
đề tuổi thọ pin và trạm sạc
rất quan trọng. Một vấn đề
pháp luật đặt ra là giấy phép
điều khiển phương tiện với
người lái mô tô bay sẽ được
quy định như thế nào” - ông
Dũng đặt vấn đề.
Cũng có nhiều băn khoăn,
ông Trần Doãn Mậu, Giám
đốc Cảng vụ
hàng không
miền Nam,
cho biết các
phương tiện
bay dạng cá
n h â n c ũ n g
giống như các
vật thể bay
không người
lái nhưflycam,
drone phải đăng ký với Bộ
Quốc phòng. Bộ Quốc phòng
sẽ quản lý, cấp phép để hạn
chế tối đa nguy cơ gây mất an
toàn cho các hoạt động quân
sự, dân dụng, ảnh hưởng đến
trật tự an toàn xã hội. Đối
với mô tô bay còn phức tạp
hơn vì có chở người, kích
thước lớn hơn, nguy cơ mất
an toàn càng cao.
Theo ông Mậu, chuyện
cấp phép mô tô bay dạng
phương tiện bay cá nhân
còn là câu chuyện dài, nhiều
nước cũng mới chỉ dừng
lại ở dạng nghiên cứu, thử
nghiệm, hoạt động giải trí
hoặc trong một khu vực nhỏ.
“Ở VN hay ở đâu thì tiềm
năng phương tiện bay cá
nhân là rất lớn vì những lợi
ích nó mang lại. Tuy nhiên,
trên hết vẫn là tính an toàn
phương tiện, người sử dụng
phương tiện, an toàn bay
Sản phẩm này
tương lai có thể sẽ
phổ biến vì sự hữu
dụng của nó nhưng
cần một quá trình
dài để thử nghiệm,
đánh giá.
Nhiều nước đã sản xuất,
thử nghiệm các phương tiện bay
cá nhân với tên gọi nhưmô tô bay,
ô tô bay và Việt Nam cũng bắt đầu
quan tâm lĩnh vực này.
Triển vọng sản xuất
mô tô bay tại Việt Nam
ĐƠNVỊ ĐỒNGHÀNH
Tiêu điểm
Phương tiệnbay cánhâncủa
Airlios dự kiến sẽ chào bán với
mứcgiá khoảng2,2-2,4 tỉ đồng.
Với phiên bản tiêu chuẩn, mô
tô bay “made in Vietnam” có
chiều dài 1,9 m, cao 1,15 m
và sải cánh 2 m. Trọng lượng
tĩnh 220 kg và trọng lượng cất
cánh tối đa là 320 kg, tải trọng
đạt 100 kg. Mô tô bay chỉ có
một chỗ ngồi. Quãng đường
bay tối đa 33 km, tốc độ tối đa
100 km/giờ và thời lượng bay
tối đa 20 phút. Độ cao bay
dưới 120m. Dự kiến sản phẩm
thươngmạisẽchínhthứcbánra
thị trường vào năm 2027 dưới
hình thức bán đứt hoặc cung
cấp dịch vụ vận tải.
Hạ tầng
cho taxi bay,
mô tô bay
cần 30-50 năm
Theo chuyên gia ô tô
NguyễnMinhĐồng, các
loại hìnhnhưmô tôbay,
taxibaylàsảnphẩmmới
và chưa được áp dụng
nhiều trên thếgiới. Hiện
tại mô hình nàymới được thử nghiệmở Dubai vàmột số
quốc gia khác nhưng cũng đang trong quá trình nghiên
cứu. Cùng với đó, những quy định liên quan đến loại sản
phẩm này cũng rất khắt khe, hiện tại chỉ thử nghiệm ở
các vùng thông thoáng. Dự đoán là VN cần khoảng 30-
50 năm để đạt được hạ tầng cho taxi bay và có thể bay
dịch vụ trải nghiệm như ở bãi biển, các địa điểm du lịch.
Bay thí điểm
như phương tiện
công cộng
PGS-TSNguyễnThiệnTốngnhận
địnhmô tô bay có thể cho thí điểm
một tuyến đường trên không nào
đó, đảm bảo phạm vi đó không bị
vướng các tòanhà cao tầng, đường
dây điện… có lộ trình, có cao độ
thích hợp. Trước mắt có thể xem
đó nhưmột dạng phương tiện công cộng chứ không phải cá nhân.
Ví dụ, có thể thử nghiệm đơn giản như sân bay Gia Lâm đi Cao
Bằng, Sa Pa…và ngược lại. Sân bay loại này không cần đường băng
dài, giảm tải được nhiều thứ và đón đầu sự phát triển hình thức này.
Chủ đầu tư có thể áp dụng cho các điểm du lịch như Hạ Long, Phan
Thiết, PhúQuốc…thiết kếđường trongkhônggianđịnh sẵnđiểmcất
cánhvàhạ cánh, đưa ramột sơđồbay cụ thểđểhànhkhách lựa chọn.
