16
Quốc tế -
ThứNăm 2-2-2023
Phía sau các chuyến qua lại giữa
lãnh đạo Nhật và phương Tây
Việc Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg thămNhật ngay sau khiThủ tướng Kishida thămphương Tây
cho thấy Nhật đang nhanh chóng kết nối đồngminh nhằm chủ động hơn trước các vấn đề an ninh châu Á.
VĨ CƯỜNG
N
hật gần đây có những
bước đi đáng chú ý về
lĩnh vực quốc phòng.
Tổng thưkýTổ chứcHiệpước
Bắc Đại Tây Dương (NATO)
Jens Stoltenberg có chuyến
thăm Nhật hai ngày (31-1 và
1-2), không lâu sau chuyến
công du của Thủ tướng Nhật
Fumio Kishida đến một loạt
nước đồng minh chủ chốt
phương Tây và Mỹ ngay đầu
năm 2023. Diễn biến này cho
thấy Nhật và các đồng minh
phương Tây đang muốn tăng
cường hợp tác quân sự với
cường độ cao hơn. Đằng sau
những bước đi này là nỗi lo
ngại về an ninh châu Á, theo
tờ
Asia Times
.
Nhật, NATO cam kết
đáp trả rắn các
mối đe dọa an ninh
Họp báo chung với Thủ
tướng Kishida tại Tokyo ngày
31-1, Tổng thư kýNATO Jens
Stoltenberg cho rằng NATO
và Nhật phải “duy trì đoàn
kết và vững chắc” trước các
mối đe dọa an ninh do Trung
Quốc (TQ), TriềuTiên và cuộc
chiến của Nga ở Ukraine gây
ra, theo hãng tin
AFP
.
Tuyênbốchungsaucuộcgặp
cho thấy cả ông Stoltenberg
và ông Kishida cùng bày tỏ
lo ngại về sự hợp tác quân sự
ngày càng tăng của Nga với
TQ, bao gồm thông qua các
hoạt động và tập trận chung
ở vùng lân cận Nhật.
Ông Stoltenberg cho biết
ông và ông Kishida cũng chia
sẻ mối quan ngại về “hành vi
khiêu khích” của Triều Tiên,
từ hoạt động hạt nhân đến các
vụ thử tên lửa đạn đạo.
Ông Kishida cho biết Nhật
sẽ thành lập một văn phòng
đại diện độc lập để giải quyết
các giao dịch với NATO như
một phần trong nỗ lực làm
sâu sắc thêm mối quan hệ.
Nhật cũng sẽ xem xét việc
tham gia thường xuyên vào
các cuộc họp cấp cao do
NATO tổ chức.
TrướcNhật, ôngStoltenberg
đã đến Hàn Quốc nhằm tăng
cường quan hệ và kêu gọi
Seoul tăng viện trợ quân sự
cho Ukraine. Chuyến đi của
ông Stoltenberg đến hai nước
Hàn Quốc và Nhật được cho
là nhằm củng cố quan hệ
với các đồng minh ở châu
Á, trong bối cảnh xung đột
Nga - Ukraine và cuộc cạnh
tranh gia tăng với TQ.
Củng cố mạng lưới
đồng minh về
quốc phòng
Ngay đầu năm 2023, Thủ
tướng Kishida đã khởi động
một loạt chuyến thăm cấp
cao tới Mỹ và các nước đồng
minh chủ chốt phương Tây.
Hội đàm với Tổng thống
Mỹ Joe Biden ngày 13-1,
ông Kishida cam kết tăng
cường hợp tác song phương
trong các ngành công nghiệp
quan trọng, đặc biệt là chất
bán dẫn. Đây là động thái
đáng chú ý giữa lúc phương
Tây đang tìm cách thoát phụ
thuộc kéo dài hàng chục năm
qua vào TQ trên lĩnh vực này.
Phầnmình, ông Biden hoàn
toàn ủng hộ các chính sách
mới của Nhật và nhấn mạnh
sự cần thiết phải hợp tác quốc
phòng nhiều hơn nữa giữa hai
nước trong những năm tới
trước những lo ngại chung về
TQ ở Ấn Độ Dương - Thái
Bình Dương.
Nhà lãnh đạo Nhật cũng đã
gặp những người đồng cấp ở
châu Âu để ký các thỏa thuận
quốc phòng mới nhằm tăng
cường khả năng tương tác
quân sự và tập trận chung.
Tại Anh, ông Kishida ký
thỏa thuận tăng cường hơn
nữa khả năng tương tác quân
sự giữa hai quốc gia. Tại Ý,
ông Kishida ký thỏa thuận về
phát triển máy bay chiến đấu
thế hệ thứ sáu - loại máy bay
sẽ nâng cao khả năng chiến
đấu của không quân Nhật - Ý
trong nhiều năm tới.
Nhật cũng đang đàm phán
một thỏa thuận an ninh thông
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg phát biểu trước Lực lượng
Phòng vệ Nhật tại căn cứ không quân Iruma ở Sayama,
phía tây bắc Tokyo vào ngày 31-1. Ảnh: AP
Ngày 31-1, hai quan chức Mỹ nói với hãng tin
Reuters
rằng trong tuần này Mỹ sẽ công bố gói viện trợ quân sự trị
giá hơn 2 tỉ USD cho Ukraine. Trong gói viện trợ này dự
kiến lần đầu tiên có một số lượng lớn hỏa tiễn tầm xa, thiết
bị hỗ trợ cho hệ thống phòng không Patriot, đạn dẫn đường
chính xác, tên lửa chống tăng Javelin và nhiều vũ khí khác.
Phần lớn gói viện trợ, dự kiến 1,725 tỉ USD, sẽ được lấy
từ quỹ có tên là Sáng kiến hỗ trợ an ninh Ukraine (USAI),
vốn cho phép chính quyền Tổng thống Joe Biden mua vũ
khí từ các tập đoàn quốc phòng thay vì lấy từ các kho vũ
khí của Mỹ.
Tiền từ Quỹ USAI sẽ được dùng để mua một số loại vũ
khí mới, như bom lượn đường kính nhỏ phóng từ mặt đất
(GLSDB) do Boeing sản xuất, có tầm bắn 150 km, có thể
cho phép Ukraine đẩy mạnh phản công, làm gián đoạn đà
tiến của Nga. Mỹ cũng sẽ mua các bộ phận của hệ thống
phòng không HAWK, hệ thống chống máy bay không
người lái, pháo phản lực và radar giám sát trên không,
thiết bị liên lạc, máy bay không người lái PUMA và phụ
tùng thay thế cho các hệ thống lớn như Patriot và Bradley.
Hơn 400 triệu USD còn lại dự kiến được lấy từ các quỹ
của cơ quan rút vốn của tổng thống, cho phép tổng thống
lấy từ các kho dự trữ hiện tại của Mỹ trong trường hợp
khẩn cấp. Khoản 400 triệu USD này dự kiến gồm các
phương tiện bảo vệ phục kích kháng mìn (MRAP), hệ
thống pháo phóng loạt dẫn đường (GMLRS) và đạn dược.
Cho đến nay Mỹ là nhà cung cấp vũ khí lớn nhất cho
Ukraine. Mỹ đã gửi 27,2 tỉ USD hỗ trợ an ninh cho Ukraine
kể từ khi chiến sự nổ ra. Tuy nhiên, Ukraine khả năng khó có
thể “thỏa mãn” được hết các mong muốn vũ khí của mình.
Ngày 29-1, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thúc
giục phương Tây nhanh gửi vũ khí mới cho Ukraine để đối
phó với tình huống “rất khó khăn” trước các cuộc tấn công
liên tục của quân Nga ở khu vực phía đông tỉnh Donetsk.
Ngày 31-1, Tổng thống Biden cho biết ông sẽ thảo luận
với ông Zelensky về các yêu cầu vũ khí tiên tiến mới nhất
của Kiev, theo hãng tin
AFP.
Đến nay Mỹ vẫn từ chối yêu
cầu của Ukraine được gửi tên lửa ATACMS có tầm bắn
khoảng 300 km dù ông Zelensky liên tục đề nghị để ngăn
chặn các đợt tấn công của Nga. Ông Biden cũng nói rõ ông
không ủng hộ việc gửi máy bay chiến đấu F-16 đến Ukraine.
Trao đổi với
AFP
hôm 31-1, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng
Ba Lan Wojciech Skurkiewicz cho biết nước này không
có kế hoạch gửi F-16 cho Ukraine.
Đầu tuần này, Áo và Hungary cho biết hai nước này sẽ
không gửi vũ khí cho Ukraine, theo trang tin
euractiv.de.
Hai nước khẳng định lập trường chung là sẽ không gửi
vũ khí đến khu vực xung đột để chiến sự không leo thang
hơn nữa.
ĐĂNG KHOA
Ukraine khó “thỏamãn”đượcmongmuốnvũkhí
Nhật tăng khả năng ứng phó với
an ninh khu vực
Tháng 12-2022, Nhật công bố gói chi tiêu quốc phòng
cho giai đoạn 2023-2027 là 315 tỉ USD, tăng gần 119 tỉ USD
so với giai đoạn 2019-2023. Mục tiêu của Nhật là hiện đại
hóa khả năng phòng thủ và thu hẹp khoảng cách quân sự
với các cường quốc đối thủ.
Năm ngoái Nhật cũng công bố chiến lược an ninh quốc
gia mới. Tài liệu này thẳng thắn chỉ rõ “môi trường an ninh
khu vực đang trở nên phức tạp và nghiêm trọng nhất kể từ
khi kết thúc Thế chiến II” do các cường quốc “tìm cách đơn
phương thay đổi hiện trạng bằng vũ lực”.
Chiến lược an ninh quốc gia nhấn mạnh sự cần thiết của
Nhật trong việc phát triển “khả năng phản công”, cụ thể là
những vũ khí cho phép quân đội tấn công chính xác vào
các căn cứ và trung tâmchỉ huy - kiểmsoát của các quốc gia
đối phương trong trường hợp có xung đột. Theo đó, Nhật
dự kiến sẽ tăng cường mạng lưới hệ thống phòng thủ tên
lửa, đặc biệt là tên lửa đối đất Type-12 kết hợp với tên lửa
hành trình Tomahawk do Mỹ sản xuất với tầm bắn khoảng
1.600 km trong năm năm tới.
Dùnhấnmạnh rằng khả năngquân sựngày càng tăng của
TQ và Triều Tiên là“mối đe dọa thực sự”, song chiến lược an
ninh quốc gia khẳng định “khả năng phản công” của Nhật
sẽ chỉ được áp dụng trong hoàn cảnh nước này buộc phải
tự vệ, chứ không áp dụng cho tấn công phủ đầu.
Đặc biệt, tài liệu nêu rõ việc phát triển các khả năng quân
sựmới sẽ phải đápứngnghiêmngặt ba điều kiện tiênquyết,
đó là (i) một cuộc tấn công vũ trang nhắm vào Nhật đã xảy
ra hoặc sắp xảy ra, (ii) không có cách nào khác để ngăn chặn
một cuộc tấn công, (iii) việc sử dụng vũ lực được giới hạn ở
mức tối thiểu cần thiết.
Thừa nhận chính sách an ninh mới của Nhật là một sự
thay đổi lớn so với chính sách an ninh thời hậu chiến, song
Thủ tướng Kishida khẳng định rằng việc xây dựng hệ thống
phòng thủ và định hướng chiến lược mới của Nhật là “hợp
hiến pháp” và rằng “cam kết của Nhật với tư cách là một
quốc gia hòa bình sẽ không thay đổi”.
Vào ngày 16-2 tới, Nhật và
Mỹ sẽ tiến hành diễn tập quân
sự chung bắn đạn thật ở một
số tỉnh phía Nam của Nhật.
Khoảng1.700binh sĩ hai bên sẽ
được điềuđộng thamgia cùng
nhiềukhí tài quân sựkhác, theo
tờ
The Japan Times
.
Tiêu điểm
Nhật đang tìm cách
tăng cường hợp tác
với các đồng minh
phương Tây nhằm
củng cố khả năng
phòng thủ của mình.
tin với Canada, khi nước này
vừa đưa ra chiến lược về mở
rộng hiện diện chiến lược và
hải quân ở Ấn Độ Dương -
Thái Bình Dương.
Những động thái mới nhất
của chính quyền ông Kishida
cho thấy Nhật đang tìm cách
tăng cường hợp tác với các
đồngminh phươngTây nhằm
củng cố khả năng phòng thủ
của mình với tư cách là một
cường quốc ngày càng tự chủ
ở châu Á. •
Tên lửa chống tăng Javelin được trưng bày trên dây chuyền
lắp ráp tại nhàmáy sản xuất vũ khí LockheedMartin ở TP Troy,
bang Alabama (Mỹ). Ảnh: REUTERS
