16
Quốc tế -
Thứ Hai7-8-2023
Tiêu điểm
ĐĂNGKHOA
H
ai ngày cuối tuần rồi
tại TP Jeddah (Saudi
Arabia) diễn ra hội nghị
hòa bình Ukraine. Tham dự
có phái đoàn hơn 40 nước,
ngoài phần đông là các nước
phương Tây (Mỹ, một số
nước châu Âu) còn có các
thành viên của khối các nền
kinh tế mới nổi BRICS, theo
hãng tin
Reuters
.
Hãng tin
AFP
nhận định
các nhà tổ chức đã thành công
khi tập hợp đại diện của bốn
thành viên có ảnh hưởng lớn
trong khối BRICS bên cạnh
Nga là Brazil, Ấn Độ, Trung
Quốc (TQ) và Nam Phi. Dẫn
đầu các phái đoàn phần lớn
là các cố vấn an ninh quốc
gia. Riêng dẫn đầu phía TQ
là đặc phái viên Lý Huy, phụ
trách các vấn đề Á-Âu. Nga
không được mời.
Ukraine, phương Tây
tranh thủ các nước
Nam bán cầu
Hội nghị là một phần trong
nỗ lực ngoại giao của Ukraine
nhằm tập trung thêm sự ủng
hộ ngoài những nước phương
Tây, tiếp cận các quốc giaNam
bán cầu vốn trước nay vẫn
giữ thế trung lập trong xung
đột Nga - Ukraine. Ukraine
và các đồng minh hy vọng từ
hội nghị này sẽ dẫn đến thỏa
thuận về các nguyên tắc chính
nhằm chấm dứt cuộc chiến ở
Ukraine.
Tại hội nghị, Tổng thống
UkraineVolodymyr Zelensky
thừa nhận có sự khác biệt quan
điểm giữa các nước tham dự
nhưng cho rằng trật tự quốc
tế dựa trên luật lệ phải được
Tình hình lũ lụt ở phía Bắc Trung Quốc (TQ) diễn biến
hết sức nghiêm trọng. Tại tỉnh Cát Lâm, khoảng trưa 5-8, lực
lượng cứu hộ tìm được thi thể của bốn quan chức TP Thư
Lan. Phó chủ tịch TP Thư Lan và ba thành viên trong nhóm
của ông bị lũ cuốn trôi trên đường đi đánh giá thiên tai ngày
4-8, theo
Tân Hoa Xã
. Riêng trong tuần rồi số người chết vì
lũ ở Cát Lâm là 10. Cơ quan kiểm soát lũ Thư Lan tất cả chín
hồ chứa trong TP đã vượt quá giới hạn lũ và đang “duy trì
mức xả hợp lý”.
Ngày 5-8, ít nhất 10 người chết do lũ ở TP Bảo Định thuộc
tỉnh Hồ Bắc (cách Bắc Kinh khoảng 150 km). 18 người còn
mất tích. Hơn 600.000 trong số 11,5 triệu dân của Bảo Định
đã được sơ tán khỏi các khu vực nguy hiểm. Trước đó, Bắc
Kinh đã ghi nhận khoảng 20 người chết.
Lũ lụt là một phần hậu quả của siêu bão Doksuri đổ bộ vào
phía đông nam TQ ngày 28-7. Doksuri gây lở đất và lũ lụt ở
tỉnh Phúc Kiến phía đông nam sau khi đổ bộ vào đây, trước
khi tiến về phía Bắc tàn phá Bắc Kinh và tỉnh Hà Bắc lân cận
rồi gây ngập lụt các khu vực ở phía đông bắc.
Bắc Kinh hứng lượng mưa kỷ lục (744,8 mm) trong 140
năm, vẫn tiếp tục báo động đỏ nguy cơ đối mặt với các rủi ro
địa chất như sạt lở đất. TP Lâm Thành ở tỉnh Hà Bắc lân cận
hứng lượng mưa hơn 1.000 mm trong tuần rồi, tương đương
lượng mưa hai năm trong khu vực.
Sáng 6-8, Bộ Tài nguyên nước TQ ban hành phản ứng
khẩn cấp kiểm soát lũ lụt cấp độ III, sau đợt mưa bão và lũ
lụt nghiêm trọng ở các tỉnh Hắc Long Giang, Cát Lâm, khu
tự trị Nội Mông ở phía Bắc TQ. Trung tâm Khí tượng quốc
gia cho biết tàn dư của bão Doksuri dự kiến sẽ kéo bão đến
khu vực trung và đông của Cát Lâm và đông nam của Hắc
Long Giang.
Theo thống kê của Bộ Quản lý khẩn cấp TQ ngày 4-8, lũ
lụt và thảm họa địa chất do Doksuri gây ra đã ảnh hưởng
hơn 7,03 triệu người, với 142 người chết hoặc mất tích, hơn
2.300 ngôi nhà bị sập và gây thiệt hại kinh tế trực tiếp lên
tới 15,78 tỉ nhân dân tệ. Thống kê chính thức cho thấy trong
tháng 7, thiên tai, bao gồm lũ lụt, bão và thiên tai địa chất đã
ảnh hưởng đến hơn 16 triệu dân, với 147 người chết hoặc
mất tích, gây thiệt hại kinh tế trực tiếp 41,18 tỉ nhân dân tệ
(5,74 tỉ USD).
Ngày 6-8, chính quyền trung ương duyệt thêm 350 triệu
nhân dân tệ (49 triệu USD) hỗ trợ các khu vực bị lũ lụt gần
Bắc Kinh, tỉnh Hà Bắc, Thiên Tân và đông bắc. Cho đến nay
chính phủ trung ương TQ đã phân bổ 520 triệu nhân dân tệ
trong quỹ cứu trợ thiên tai cho các vùng bị lũ lụt, theo Bộ Tài
chính và Bộ Quản lý khẩn cấp. Chính quyền địa phương có
thể sử dụng các quỹ này để cứu trợ thiên tai, ứng phó khẩn
cấp, di dời cư dân, khảo sát các mối nguy hiểm liên quan đến
lũ lụt và khôi phục nhà cửa bị hư hại.
TQ đang nỗ lực khôi phục lại cuộc sống bình thường của
người dân địa phương. Đất nông nghiệp bị mưa và lũ lụt phá
hủy đang được nạo vét. Các loài cây công nghiệp đang được
trồng càng nhanh càng tốt để giảm thiểu thiệt hại kinh tế.
THIÊN ÂN
Người mẹ Natalie Zaichenko, 60 tuổi, thămmộ con trai làmột binh sĩ Ukraine thiệtmạng trong xung
đột với Nga tại Kiev (Ukraine) vào ngày 3-8. Ảnh: AP
Tại sao lại là Saudi Arabia?
Một băn khoăn là tại sao hội nghị hòa bình Ukraine lại diễn
ra ở Saudi Arabia. Saudi Arabia là nhà xuất khẩu dầu thô lớn
nhất thế giới hợp tác chặt chẽ với Nga về chính sách dầumỏ,
có quan hệ củamình với cả Nga và Ukraine, xemmình làmột
trung gian hòa giải, theo
Reuters
.
Bêncạnhđó, theonhiềuquanchức vànhàphân tíchphương
Tây, Saudi Arabia được chọn làm nơi tổ chức để đảm bảo sự
thamgia củaTQ.TQ không thamgia hội nghị tại Copenhagen
vào tháng 6. Quan hệ giữa Saudi Arabia vàTQphát triển trong
năm qua, khi Chủ tịch TQTập Cận Bình đến thăm Riyadh vào
tháng 12-2022 và Saudi Arabia tìmcách gia nhậpTổ chức Hợp
tác Thượng Hải doTQ đứng đầu. Tháng 3, Bắc Kinh làm trung
gian nối lại quan hệ giữa Saudi Arabia và Iran.
Bộ Ngoại giao Nga chỉ trích
hội nghị lànỗ lực thành lậpmột
“liên minh chống Nga”. Hãng
thông tấn
RIANovosti
tríchdẫn
cácnguồntincủaBộNgoạigiao
Nga rằng Saudi Arabia đã nói
với Moscow rằng sẽ cung cấp
cho Nga kết quả hội nghị.
Ukraine nỗ lực tiếp
cận, tranh thủ các
quốc gia Nam bán
cầu vốn trước nay
giữ thế trung lập.
Hội nghị hòa bình Ukraine:
Kiev nỗ lực vận động khối BRICS
Hội nghị ở Saudi Arabia được xem là nỗ lực của Kiev và phương Tây nhằm tiếp cận, vận động sự ủng hộ
của các nước BRICS lập trường hòa bìnhUkraine.
khôi phục. Ông Zelensky nói
rằng 42 quốc gia có đại diện
tại Jeddah đang thúc đẩy công
thứchòabình10điểmUkraine,
trong đó kêu gọi Nga rút khỏi
lãnh thổ Ukraine, khôi phục
biên giới của Ukraine - bao
gồm Crimea.
Reuters
dẫn lời một quan
chức Liên minh châu Âu
mô tả hội nghị diễn ra tích
cực và có “thỏa thuận rằng
tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ
và (chủ quyền) của Ukraine
cần phải là trung tâm của bất
kỳ giải pháp hòa bình nào”.
Tại hội nghị, cố vấn an ninh
quốc gia Ấn Độ Ajit Doval
nhắc lại quan điểm và cách
tiếp cận của nước này “đã và
sẽ luôn là thúc đẩy đối thoại
và ngoại giao” vì “đây là con
đường duy nhất hướng tới hòa
bình”. Theo ông Doval, Ấn
Độ ủng hộ trật tự toàn cầu
dựa trên các nguyên tắc được
ghi trong Hiến chương Liên
hợp quốc và luật pháp quốc
tế. Sự tôn trọng chủ quyền
và toàn vẹn lãnh thổ của tất
cả quốc gia phải được duy
trì không có ngoại lệ. Ông
Doval cho biết Ấn Độ vẫn là
một đối tác tích cực, sẵn sàng
tìm kiếm một giải pháp toàn
diện, lâu dài cho cuộc xung
đột Nga - Ukraine, theo tờ
Hindustan Times
.
Như dự đoán của giới quan
sát, hội nghị không có tuyên
bố chung. Phía Saudi Arabia
trình bày kế hoạch đàm phán
tiếp theo, lập các nhóm làm
việc để thảo luận về các vấn
đề như an ninh lương thực
toàn cầu, an toàn hạt nhân
và phóng thích tù nhân. Ông
Zelensky hy vọng sẽ có một
hội nghị thượng đỉnh các nhà
lãnh đạo toàn cầu về hòa bình
cho Ukraine vào mùa thu.
Chưa thấy triển vọng
đàm phán Nga -
Ukraine
Ngay từ khi hội nghị chưa
diễn ra, giới quan sát không
kỳ vọng cao rằng sẽ có đột
phá ngoại giao. Chuyên gia
AyhamKamel vềTrungĐông
và Bắc Phi tại Công ty tư vấn
rủi ro chính trị Eurasia Group
(Mỹ) nhận định hội nghị sẽ
không đưa tới các cuộc đàm
phán hòa bình có khả năng
chấm dứt cuộc chiến “trong
tương lai gần”.
AFP
dẫnmộtnguồntinngoại
giao Pháp cho biết “các nỗ lực
đang tập trung tạo điều kiện
cho một cuộc đàm phán hợp
lệ”. Tuy nhiên phía Ukraine,
Nga và quốc tế đều thừa nhận
hiện tại không có triển vọng
đàm phán hòa bình trực tiếp
giữa Ukraine và Nga, trong
bối cảnh chiến sự đang ác liệt.
Tuy thế theo chuyên gia
Kamel, hội nghị lần này
“xây dựng một nền tảng cho
sự tham gia mang tính xây
dựng hơn giữa phương Tây
và các nước đang phát triển
ở Nam bán cầu”.
Mặc dù ý tưởng đàm phán
hòa bình vào thời điểmnày có
vẻ còn quá sớm nhưng phía
Mỹ tin rằng các nước Nam
bán cầu (TQ, Ấn Độ…) có
khả năng tác động đến quyết
định của Tổng thống Nga
Vladimir Putin liên quan đến
cuộc chiến ởUkraine, theo đài
CNN
. PhíaMỹ cũng cho rằng
việc các nước Nam bán cầu
tăng tương tác với Ukraine
sẽ có lợi cho tiến trình đàm
phán hòa bình.
GS Wang Yiwei, chuyên
ngành quan hệ quốc tế tại
ĐH Nhân dân TQ, cho rằng
sự tham dự của ông Lý Huy
thể hiện quyết tâm của TQ
trong việc tìm kiếm một giải
pháp hòa bình cho xung đột
Nga - Ukraine. GSWang lạc
quan rằng “TQ có thể đóng
vai trò là cầu nối để truyền
đạt quan điểm của cả hai
bên”, tìm kiếm điểm chung
với các quốc gia khác và hợp
tác với Nga để đồng ý ngừng
bắn sớm.•
TrungQuốc:Hơn140người chết vàmất tích vì lũdo bãoDoksuri
