13
NGÔĐÀ-VÕTHƠ
V
ụ việc người chồng vì
túng quẫn nợ nần đã đầu
độc cả gia đình bằng
khí CO khiến bốn mẹ con
tử vong ở Khánh Hòa gây
rúng động dư luận những
ngày qua. Trước đó cũng đã
có không ít vụ việc đau lòng
tương tự xảy ra, mà nguyên
nhân là do tâm lý quẫn bách
của cha hoặc mẹ vì vấn đề
nào đó đã kéo những đứa trẻ
vô tội cùng chết theo.
Tính ích kỷ và
trốn tội chung
.
Phóng viên
:
Theo ông, vì
sao trong thời gian gần đây
lại nổi lên hiện tượng chính
người cha, người mẹ ra tay
sát hại cả gia đình và cả
chính mình khi rơi vào tình
cảnh quẫn bách?
+PGS-TS
TrươngVănVỹ
,
Trường ĐHKHXH&NV (ĐH
Quốc gia TP.HCM)
: Thực tế
đã có không ít vụ việc đau
lòng tương tự
xảyra.Đâylà
vấn đề đang
được xã hội
quan tâmbởi
ngoài muốn
tự tử họ còn
lôi kéo người thân vào cục
diện chung với mình.
Đa số nguyên nhân các vụ
tự tử xuất phát từ áp lực xã
hội như về tài chính, tình cảm,
học hành… Đối với trường
hợp người chồng ở Khánh
Hòa do không thể trả được
món nợ quá lớn, vượt quá
khả năng nên mới có hành
động muốn kết thúc cuộc
sống. Không chỉ vậy, người
chồng còn lôi kéo người thân
vào cuộc như vậy vừa thể hiện
tính ích kỷ vừa có tính trốn
tội chung của người chồng.
Khi không có khả năng trả
nợ, người chồng rất có thể suy
nghĩ nếu bản thân chết đi có
thể để lại gánh nặng ấy cho
vợ con. Do đó việc người
chồng muốn giải thoát cho
vợ con cũng xuất phát từ ý
định không muốn vợ con ở
lại bị cuốn vào món nợ nần.
.
Trong những hoàn cảnh
như vậy, có động lực nào để
giúp thay đổi suy nghĩ, hành
vi, tâm lý của họ không?
+ Để giảm bớt nguy cơ tự
tử vì những nguyên nhân xã
hội thì có nhiều giải pháp,
trong đó có những giải pháp
từ tổng thể đến cá nhân.
Giải pháp tổng thể nói
chung là trong trường hợp
trên nếu có sự giúp đỡ của
xã hội, các tổ chức tín dụng
hay hội đoàn giúp đỡ người
chồng trả nợ được thì cũng
có thể tránh nguy cơ tự tử.
Về phía gia đình, gia đình
bao giờ cũng là yếu tố quyết
định nhất trong những vấn đề
liên quan đến con người. Có sự
quan tâm của gia đình sẽ giúp
đượcrấtnhiềungườitránhnguy
cơ tự tử lớn. Bên cạnh đó, gia
đình bao giờ cũng là thành tố
quan trọng giúp phát hiện sớm
và ngăn ngừa kịp thời những
hành vi, nâng cao ý thức, tác
động vào tâm lý của họ.
Bêncạnhđó làviệcnângcao
ý thức của người có ý định tự
tử. Điều này không dễ nhưng
ít nhiều giúp họ có thể trình
bày mắc mớ của mình, giãi
bày khó khăn của mình với
người thân, bạn bè, tổ chức
xã hội… và những suy nghĩ
tiêu cực cũng sẽ giảmđáng kể.
Sự quan tâm của
cộng đồng rất là lớn
.
Theo ông, làm thế nào để
những người thân, gia đình
có thể nhận ra những bất
thường trong tâm lý của họ
và giúp họ vượt qua khủng
hoảng để không có những
hành động dại dột?
+ Khi một người có ý định
giải thoát bản thân cùng những
người thân xung quanh thì
suy nghĩ đó xảy ra bột phát
chứ không cần quá trình lâu
dài. Do đó, những người thân,
người xung quanh cần chú ý
khi quan sát thấy các dấu hiệu
bất thường.
Chẳng hạn, khi họ có những
hành động bột phát như trầm
tư, thường xuyên bi quan,
buồn bã, tỏ ra ít nói, tránh
giao tiếp, tìm nơi vắng vẻ…
là những dấu hiệu chung mà
người thân xung quanh có thể
để ý. Khi đó từ từ tiếp cận, tác
động vào tâm lý, dùng những
lời giải thích, khuyên nhủ nhẹ
nhànggiúphọquênđi suynghĩ
nhất thời, giúp họ quay đầu.
Đặc biệt, khi mối quan hệ
càng thân thiết sẽ dễ dàng và
nhanh chóng phát hiện được
những bất thường của họ để
sớm tiếp cận, ngăn ngừa kịp
thời suy nghĩ tự đi tìm cái kết
cho chính mình.
Chủ trại heo đãmua bình khí COvề đầu độc cả nhà. Ảnh: ĐB
Trang bị kỹ năng tài chính
ngay từ khi còn nhỏ
Theo quan điểm cá nhân tôi, ý thức chủ quan “tự sát”
dẫn đến hành vi làm cho cả nhà cùng chết vì nguyên nhân
túng quẫn, áp lực cuộc sống… công an rất khó phát hiện,
để triển khai các biện pháp đấu tranh, phòng ngừa hoặc
ngăn chặn thích hợp.
Trong công tác phòng ngừa tội phạm, lực lượng công an
vẫn thường xuyên triển khai đa dạng các hoạt động tuyên
truyềnđểngười dânnângcaohiểubiết, đềphòng sậpbẫy tín
dụng đen, tội phạm lừa đảo sử dụng công nghệ cao... Công
an chỉ hướng dẫn về kỹ năng phòng ngừa và các phương
thức thủ đoạn để nâng cao nhận thức, nhận ra đó là hành
vi lừa đảo, xâm hại để biết đường tránh xa.
Nguyên nhân phát sinh tội phạm trong vụ việc này liên
quan nhiều đến điều kiện an sinh xã hội, vì vậy tôi nghĩ rằng
cần tập trung các giải pháp hữu hiệu về mặt an sinh xã hội.
Điều kiện an sinh xã hội tốt sẽ góp phần kéo giảm tình hình
tội phạmnói chung và tội phạmxâmphạmsở hữu nói riêng.
Mặt khác, tư duy tài chính cần được đào tạo từ nhỏ, từ
những bài học, hoạt động đơn giản hằng ngày của trẻ, để
các cháu có nhận thức quản lý tài chính an toàn. Kỹ năng
sống còn rất quan trọng trong giai đoạn hiện nay chính là
kỹ năng quản lý tài chính. Rất cần các chuyên gia kinh tế
hướng dẫn người dân cách sử dụng tiền hợp lý, cách sử
dụng, tái tạo đồng vốn, phát triển kinh tếmột cách an toàn,
bảo toàn vốn sao cho phù hợp với tài chính tối thiểu của
mỗi gia đình. Khi đó, người dân biết cách kiểm soát được
rủi ro, khó khăn kinh tế.
Trung tá
NGUYỄN ĐÀO MINH HUY
,
Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP.HCM
Sổ tay
Mấy bữa nay dân tình bàng hoàng nghe mà không sao
tin được, người chồng, người cha dùng khí CO tự tử và
bắt cả vợ và con đi theo, kết cục ông ta còn sống còn vợ
và ba người con thì mất.
Vụ án đã được khởi tố, công việc điều tra đang tiến hành,
các ý kiến trái chiều được đưa ra, thương cảm có, lên án
cũng có. Tôi tin chắc ông ấy có sống cũng như chết bởi bản
án lương tâm sẽ cắn xé, dày vò ông ấy suốt đời này.
Ông vay tiền làm ăn cũng chỉ mong có được gia đình
hạnh phúc nhưng làm ăn trong thời buổi này làm sao mà
biết trước được điều gì sẽ xảy ra.
Cũng như những chủ doanh nghiệp khác, tôi tin chắc
ông đã làm hết cách, xin chủ nợ cho hoãn nợ, cầu viện
các ngân hàng, cầu cứu người thân và các đối tác nhưng
tất cả cánh cửa đã đóng lại. Trong cơn tuyệt vọng ông
nghĩ đến cái chết nhưng ông chết thì nợ có hết không hay
là gánh nặng nợ nần lại dồn vào cho vợ và các con ông,
theo logic đó, ông đã đi đến quyết định cả nhà cùng quyên
sinh coi như chấm dứt mọi nợ nần và đau đớn.
Còn nhớ, ngày 1-7-1997, cuộc khủng hoảng tài chính
châu Á bắt đầu từ Thái Lan khiến nền kinh tế châu Á
chao đảo, tụt dốc. Năm 1998, nó lan sang Hàn Quốc. Để
ngăn chặn làn sóng này, chính phủ Hàn Quốc và các tổ
chức tôn giáo, tổ chức xã hội đã lập ra các văn phòng
được coi là nút chặn cuối cùng để những người quẫn
bách tìm đến.
Các trung tâm tâm lý - xã hội thì giúp họ gỡ rối về tâm
lý, giải tỏa áp lực từ các phía (ngân hàng, chủ nợ); các
văn phòng của chính phủ giúp họ bằng cách này, cách
khác gỡ rối về kinh tế, tài chính; còn chính phủ can thiệp
cho họ hoãn nợ, thậm chí có thể cho vay để họ phục hồi
sản xuất trả nợ dần mà không phải tìm đến cái chết.
Từ đó, tình trạng các chủ doanh nghiệp tự tử giảm dần
và hầu như không còn trở thành xu hướng. Điều này cũng
từng diễn ra ở Nhật Bản. Giá như vào phút chót, có tổ
chức nào đó, ai đó chìa bàn tay ra cho ông Hải thì chắc
giờ này các con ông đang chuẩn bị vào năm học mới.
Cần lắm những cái phao cứu sinh quăng ra đúng lúc
như thế để cho chúng ta không phải nói giá như, tại sao
phải như thế.
TS
NGUYỄN MINH HÒA
,
chuyên gia xã hội học, đô thị học
Đời sống xã hội -
ThứBảy26-8-2023
Để hạn chế những bi kịch
như gia đình chủ trại heo
Vì sao những người lâmvào hoàn cảnh bế tắc lại có ý định sát hại cả gia đình như chủ trại heo ởKhánhHòa?
Làmsao để xã hội, người thân và gia đình kịp thời phát hiện, ngăn chặn để không có thảmkịch đau lòng?
.
Để ngăn chặn những vụ
việc đau lòng trên, vai trò của
các hội đoàn, các tổ chức xã
hội sẽ nên thế nào, thưa ông?
Việc hình thành các trung
tâm an sinh xã hội hay quỹ
tài chính vi mô, liệu có phải
là giải pháp căn cơ?
+ Sự quan tâm của cộng
đồng rất là lớn. Các hội đoàn,
các tổ chức xã hội đóng vai
trò rất quan trọng. Nếu cộng
đồng và các tổ chức xung
quanh ngoài gia đình quan
tâm thì có thể giúp tránh một
vụ việc đau lòng.
Cụ thểnhưvụviệc tạiKhánh
Hòa, khi người chồng nợ nần
và được các tổ chức tín dụng,
ngân hàng, công an, an ninh,
Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến
binh, các đoàn, hội khác…
quan tâm, biết đến hoàn cảnh
của gia đình để có những trợ
giúp kịp thời có thể sẽ giúp
họ vượt qua những khó khăn
hiện tại, không nảy sinh suy
nghĩ tự tử.
Mặt khác, cần kiểm soát sự
phát triển của các tổ chức tín
dụng đen, cho vay lãi nặng…
lợi dụng những lúc người
dân sa cơ lỡ bước để kiếm
lợi. Hiện nay tình trạng này
rất nhiều do đó cần sự chung
tay từ chính quyền đến những
người xung quanh để có thể
giảm thiểu và đẩy lùi được
nguy cơ trên.
.
Xin cảm ơn ông.
•
Phao cứusinh cuối cùng chongười quẫnbáchởđâu?
Khi một người có ý
định giải thoát bản
thân cùng những
người thân xung
quanh thì suy nghĩ
đó xảy ra bột phát
chứ không cần quá
trình lâu dài.
