16
Căng thẳng lên cao trong vụ Nhật
xả nước thải phóng xạ
Căng thẳng quanh vụNhật xả nước thải phóng xạ từNhàmáy hạt nhân Fukushima vẫn chưa dừng lại, với
hàng loạt động thái đáng ngại từ nhiều nước.
THIÊNÂN
C
ăng thẳng bắt đầu từ tuần
trước giữa Nhật và các
nước láng giềng Trung
Quốc (TQ), Hàn Quốc, Triều
Tiên liên quan việc công ty
điện lực Tokyo (TEPCO -
Nhật) xả nước dùng để làm
mát các lò phản ứng tại Nhà
máy điện hạt nhân Fukushima
Daiichi ra Thái Bình Dương.
Nhiều nước phản
ứng mạnh
Ngay sau khi có thông tin
Nhật xả nước thải phóng xạ
ngày 24-8, TQ tuyên bố “hành
động cực kỳ ích kỷ và vô trách
nhiệm”củaNhậtđặtthếgiớivào
rủi ro, kêu gọi Nhật “chấmdứt
hành vi sai trái” và hủy bỏ kế
hoạch xả thải, đồng thời cấm
nhậpkhẩu tất cảhải sản từNhật.
Hãng tin
Reuters
dẫn lời ông
Hiroyuki Namazu, Vụ trưởng
VụCác vấn đề châuÁvà châu
Đại Dương thuộc Bộ Ngoại
giaoNhật, ngày 27-8 rằng liên
tục nhiều ngày nay các doanh
nghiệp và tập đoàn Nhật ở cả
Nhật lẫn TQ nhận hàng loạt
cuộc gọi từ người nói tiếng
TQ vặn hỏi về chuyện này.
Tần suất nhận cuộc gọi dày
đến nỗi hoạt động các doanh
nghiệp Nhật bị ảnh hưởng.
Reuters
dẫn lời Chánh Văn
phòng nội các Nhật Hirokazu
Matsuno ngày 28-8 cho biết
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao
NhậtMasatakaOkano đã triệu
tập Đại sứ TQ tại Tokyo Ngô
Giang Hạo. Văn phòng đại sứ
TQ nói không biết việc các
doanhnghiệpNhậtbịlàmphiền
nhưng có chuyện Đại sứ quán
TQ bị gọi điện thoại quấy rối.
Đại sứ quán Nhật tại Bắc
Kinh kêu gọi công dân tại TQ
hạn chế nói to bằng tiếngNhật,
khuyến cáo công dân “chú ý
đếnkhuvực xungquanhđại sứ
quán” nếu có kế hoạch đến trụ
sở này. Nhật kêu gọi BắcKinh
có biện pháp “đảmbảo an toàn
cho người dân Nhật ở TQ”.
Tại Hong Kong cũng diễn
ra tuần hành phản đối hành
động của Nhật. Lãnh sự quán
Nhật tại đặc khu này cũng
cảnh báo công dân cẩn thận.
Tại Hàn Quốc, chính phủ
nước này đánh giá không thấy
vấn đề gì về các khía cạnh
khoa học và kỹ thuật của việc
xả nước thải phóng xạ. Thậm
chí ngày 28-8, Tổng thống
Yoon Suk-yeol có buổi làm
việc, ăn trưa cùng Thủ tướng
Han Duck-soo mà thực đơn
là hải sản. Ngày 27-8, Bộ
Đại dương Hàn Quốc thông
báo đã xét nghiệm phóng xạ
nước ở vùng biển gần Hàn
Quốc và cho kết quả an toàn
để sinh hoạt, tuy nhiên vẫn
tăng cường hệ thống quản lý
phóng xạ với hải sản.
Trong khi đó, nhiều nhà
hoạt động môi trường cho
rằng tất cả tác động có thể
xảy ra vẫn chưa được nghiên
cứu. Từ ngày 25-8 hàng chục
ngàn người biểu tình ở Seoul
yêu cầu chính phủ có bước đi
tránh nguy cơ từ việc Nhật xả
nước thải phóng xạ. Cảnh sát
bắt 16 người tìm cách vàoĐại
sứ quán Nhật ở Seoul. Đại sứ
quán Nhật tại Seoul khuyến
cáo công dân “cư xử thận
trọng” và tránh “những rắc
rối không cần thiết”.
TriềuTiênngày24-8chỉtrích
hành động của Nhật gây nguy
hiểm, đe dọa nghiêm trọng an
ninh và tương lai nhân loại,
yêu cầu Tokyo ngừng xả thải,
theo hãng thông tấn
KCNA
.
Một số nước khác như
Malaysia, Nga giám sát chặt
việc nhập khẩu thực phẩm có
nguy cơ cao từ Nhật.
Interfax
cho biết Nga thắt chặt kiểm
soát phóng xạ đối với hải
sản đánh bắt ở vùng biển
của Nga, tương đối gần với
Fukushima, sẽ kiểm tra các
mẫu được chọn để xác định
mức độ phóng xạ.
Nhật hy vọng dữ liệu
minh bạch sẽ
thuyết phục các nước
TEPCO có kế hoạch sẽ xả
dần trong nhiều thập niên
lượng nước khoảng 1,3 triệu
tấn, tương đương 500 bể bơi
cỡ Olympic, vốn được dùng
để làm mát ba lò phản ứng
của Fukushima bị hư hỏng
sau thảm họa kép động đất,
sóng thần hồi tháng 3-2011.
Các chất phóng xạ trong
nước đã được xử lý bằng quy
trình tinh chế có tên hệ thống
xử lý chất lỏng tiên tiến, loại
bỏ 62 hạt nhân phóng xạ đến
mức phù hợp với tiêu chuẩn
quốc gia, ngoại trừ tritium.
Nước này được pha loãng
Hìnhảnhnhìn từ trênkhôngcho thấy cácbể chứanước thải phóngxạđãquaxử lý tại Nhàmáyđiện
hạt nhânFukushimaDaiichi ởFukushima (miềnBắcnướcNhật) vàongày24-8. Ảnh: KYODONEWS/AP
Bộ trưởng Bộ Thương mại Mỹ Gina Raimondo đang
có chuyến công du Trung Quốc (TQ) bốn ngày (từ ngày
28 đến 31-8), theo báo
South China Morning Post
. Bà
Raimondo cho biết thông điệp trong chuyến thăm lần này
là “tăng cường đối thoại và giảm căng thẳng với TQ”.
Tại Bắc Kinh ngày 28-8, Bộ trưởng Raimondo có cuộc
gặp với Bộ trưởng Bộ Thương mại TQ Vương Văn Đào thảo
luận những mối quan tâm chung và nỗ lực tạo nền tảng vững
chắc hơn cho quan hệ hai bên. Trong cuộc gặp, bà Raimondo
mô tả tình trạng hiện tại của mối quan hệ giữa hai nền kinh tế
lớn nhất thế giới là phức tạp và đầy thách thức.
Bà Raimondo khẳng định Mỹ “không cản trở tiến bộ
kinh tế của TQ” mà đang tìm kiếm “cạnh tranh lành mạnh
với TQ”, tuy nhiên “không có chỗ cho sự thỏa hiệp hay
đàm phán” về các vấn đề an ninh quốc gia.
Ngày 29-8, bà Raimondo sẽ đến Thượng Hải, thăm ĐH
New York Thượng Hải và Boeing Thượng Hải, đồng thời
có thể tham dự một sự kiện của Phòng Thương mại Mỹ.
Theo một nguồn tin của
South China Morning Post
thì khả năng bà Raimondo sẽ gặp Thủ tướng TQ Lý
Cường và Phó Thủ tướng TQ Hà Lập Phong, người đứng
đầu phía TQ trong các cuộc đàm phán thương mại song
phương với phía Mỹ.
Truyền thông Mỹ đưa tin hai bên có thể sẽ trao đổi về
nhiều vấn đề thương mại trong chuyến đi của bà Raimondo,
như lệnh cấm bán sản phẩm của công ty chip nhớ Micron
Technology của Mỹ, bảo mật dữ liệu và luật chống gián
điệp của Bắc Kinh. Bắc Kinh dự kiến sẽ yêu cầu Mỹ nới
lỏng hơn nữa các biện pháp kiểm soát xuất khẩu.
Những tháng gần đây, Mỹ cố gắng truyền tải thông điệp
mình đang giảm thiểu rủi ro thay vì tách khỏi TQ, song
Mỹ cũng tăng cường hạn chế công nghệ đối với TQ.
ĐĂNG KHOA
Thăm Trung Quốc, bộ trưởng Bộ Thương mại Mỹ gặp ai, bàn gì?
Quan hệ Trung - Nhật bị ảnh hưởng
Japan Times
đánh giá quan hệ ngoại giaoTrung - Nhật
dường như cũng bị ảnh hưởng sau vụ Nhật xả nước thải
phóng xạNhàmáy Fukushima. Ngày 26-8, đảng Komeito
trong liênminh cầmquyền chobiết lãnhđạođảng là ông
MatsuoYamaguchi sẽ hoãn chuyến thămdự kiến tới TQ,
theo yêu cầu của Bắc Kinh.
Ông Yamaguchi đã lên kế hoạch thăm TQ từ ngày 28
đến 30-8 và dự kiến sẽ chuyểnmột lá thư cá nhân củaThủ
tướng Nhật Fumio Kishida tới Chủ tịch TQTập Cận Bình.
Tuy nhiên, phía TQ hôm 26-8 đã thông báo với Komeito
rằng “thời điểm này không phù hợp, xét đến tình hình
hiện tại của quan hệ Nhật - Trung”.
Komeito từ lâu duy trì mối quan hệ tốt đẹp với TQ và
đóng vai trò then chốt trong quan hệTrung - Nhật trong
gần 50 năm.
Đểngănchặnnhữngtácđộng
xấu đến danh tiếng, chúng tôi
kiên quyết duy trì hoạt động
giámsátvớimứcđộkháchquan,
minh bạch và độ tin cậy cao.
Bộ trưởng Bộ Môi trường Nhật
AKIHIRO NISHIMURA
Tiêu điểm
“Khi ra ngoài, hãy
cố gắng thận trọng,
chẳng hạn không
nói tiếng Nhật to
một cách không cần
thiết” - Đại sứ quán
Nhật ở Bắc Kinh
cảnh báo công dân
tại Trung Quốc.
thêmvới nước biển nhằmđảm
bảo mức tritium đạt 1/40 tiêu
chuẩn của chính phủ trước khi
thải ra ngoài. Việc xả nước
thải là một bước quan trọng
trong quá trình ngừng hoạt
động nhà máy vốn được đánh
giá là lâu dài và khó khăn.
Việc xả nước thải này đã
nhận được sự chấp thuận của
Cơ quan Năng lượng nguyên
tử quốc tế (IAEA) vào tháng
7. IAEAkhẳng định tác động
đối với con người và môi
trường là “không đáng kể”.
Chưa biết vụ việc sẽ được
giải quyết thế nào, khi trước
sự phản ứng của các nước thì
hiệnNhật vẫn khẳng định rằng
hoạt động xả thải là an toàn.
Japan Times
ngày 27-8 dẫn
thôngbáoBộMôi trườngNhật
rằng các mẫu được lấy vào
sáng 25-8 tại tất cả 11 điểm
được khảo sát trong phạm vi
khoảng 40 kmquanhNhàmáy
Fukushima đều nằmdưới giới
hạn, thấp hơn 7-8 becquerels
(Bq) mỗi lít và “sẽ không có
tác động xấu đến sức khỏe
con người và môi trường”.
Công tác kiểm tra nước sẽ
được duy trì hằng tuần.
Trong ngày 27-8, tỉnh
Fukushima công bố nồng
độ tritium nằm dưới giới hạn
3,7-4,1Bq/lít tại tất cả chín địa
điểm giám sát mà tỉnh này đã
thửnghiệmtrongphạmvi 5km
tính từ Nhà máy Fukushima.
Một ngày trước, cơ quan
thủy sảnNhật chobiết các cuộc
kiểm tra cá ở vùng nước xung
quanh Nhà máy Fukushima
không phát hiện ra tritium.
Ngày 25-8, TEPCO - nhà điều
hànhnhàmáychobiết cáccuộc
thử nghiệm ở vùng nước gần
đó có hàm lượng tritium dưới
10 Bq/lít, dưới mức giới hạn
tự áp đặt là 700 Bq.
Nhật hy vọng việc nước
này công bố dữ liệu một cách
minh bạch sẽ bác bỏ lo ngại
của các nước. Phía Nhật yêu
cầu TQ “hành động dựa trên
bằng chứng khoa học”, ngay
lập tức dỡ bỏ lệnh cấmđối với
sản phẩm hải sản của Nhật,
theo
Japan Times
. Theo cơ
quan thủy sảnNhật, nămngoái,
22,5%xuất khẩu thủy sản của
Nhật có điểm đến là TQ đại
lục, tiếp theo là Hong Kong
với 19,5%. Dữ liệu của chính
phủ Nhật cho thấy xuất khẩu
thủy sản củaNhật sangTQđạt
khoảng 160 tỉ yen (1 tỉ USD)
vào năm 2022, chiếm khoảng
40% tổng giá trị xuất khẩu.•
Bộ trưởngBộThươngmại TrungQuốcVươngVănĐào
(thứ hai
bên trái)
tiếpBộ trưởngBộThươngmạiMỹGinaRaimondo
(thứ hai bênphải)
tại trụ sởBộThươngmại TrungQuốcởBắcKinh
ngày28-8. Ảnh: AP
Quốc tế -
ThứBa29-8-2023
