16
Quốc tế -
Thứ Hai 23-10-2023
Tiêu điểm
“Chúng tôi kêugọi chấmdứt
bạo lực ngay lập tức để tránh
gâythêmthươngvongvềngười
và kêu gọi tôn trọng đầy đủ
luật nhân đạo quốc tế. Chúng
tôi kêu gọi tất cả các bên tạo
ra các hành lang nhân đạo an
toàn, nhanh chóngvà khôngbị
cản trở”- tuyên bố ngày 20-10
của bộ trưởng ngoại giao 10
nước thành viên Hiệp hội Các
quốc giaĐôngNamÁ (ASEAN).
Xung đột Israel - Hamas kéo dài và leo thang gây khó thêm cho các nỗ lực ngoại giao
nhằm tìmkiếmhòa bình cho khu vực này.
Xung đột Israel - Hamas kéo dài,
nỗ lực hòa bình ngày càng khó
THIÊNÂN
X
ung đột Israel - Hamas
kéo dài đến ngày thứ 17
và đã xuất hiệnnhiềudiễn
biến lan rộng ra Trung Đông.
Thực tế leo thang này là sự
cản trở lớn với nỗ lực ngoại
giao nhằm tìmkiếmhòa bình.
Loạt diễn biến
leo thang
Những ngày qua, Israel liên
tục không kích Dải Gaza với
hàng trămmục tiêu mỗi ngày.
Sốngười chết ởDảiGazavà cả
Bờ Tây lên gần 4.500 người,
trong đó có khoảng 1.700 trẻ
em,gần15.000ngườibịthương.
Phía Israel, theo lời một tình
nguyện viên tìm kiếm cứu hộ
nói với đài
CNN
thì ngoài hơn
1.400 người chết và hơn 5.000
người bị thương, hiện gần biên
giới Israel - Dải Gaza vẫn còn
hàng chục thi thể trong vụ tấn
công ngày 7-10 củaHamasmà
họ chưa quy tập được vì nguy
hiểm giao tranh.
TạibiêngiớiIsrael-Lebanon,
hầu như hằng ngày Lực lượng
Phòng vệ Israel và các nhóm
chiếnbinhHồi giáoởLebanon,
trong đó có Hezbollah “ăn
miếng trả miếng” bằng rocket
và tên lửa. Nhiều nước như
Mỹ, Anh, Đức đã khuyến cáo
công dân rời Lebanon.
Làn sóng biểu tình “Ngày
giận dữ” lan rộng không chỉ
ở các nước Ả Rập mà nhiều
nước phương Tây sau vụ BV
Baptist Al-Ahli ở Dải Gaza
trúng không kích làm khoảng
500 người chết, trở thành mối
đe dọa lớn với Israel. TelAviv
tuần rồi sơ tán nhân viên đại sứ
quán ở nhiều nước ẢRập như
ở Ai Cập, Morocco và nhiều
nơi khác.
Diễn biến đáng chú ý liên
quan đến Mỹ cho thấy những
gì giới quan sát lo ngại đã xảy
ra. Ngày 19-10, một loạt căn
cứ Mỹ tại Iraq và Syria bị tấn
côngbằngmáybaykhôngngười
lái (UAV). Một tàu chiến Mỹ
hoạt động gần Yemen bị gần
20UAVbao vây. Tàu khu trục
Căng thẳng giữa Canada và Ấn Độ ngày càng tăng, Mỹ và
Anh đã lên tiếng. Cụ thể, tuần rồi Mỹ vàAnh kêu gọi New
Delhi không yêu cầu Canada giảm hiện diện ngoại giao ở Ấn
Độ, bày tỏ sự lo ngại sau khi Ottawa rút 41 nhà ngoại giao về
nước, theo hãng tin
Reuters
.
Canada cáo buộc Ấn Độ liên quan đến vụ sát hại công dân
Canada là thủ lĩnh phe ly khai người Sikh Hardeep Singh
Nijjar ở vùng ngoại ô Vancouver hồi tháng 6, nhân vật mà Ấn
Độ gọi là “kẻ khủng bố”. Ấn Độ đã kịch liệt bác bỏ cáo buộc
và gọi những tuyên bố này là “vô lý và có động cơ”. Mỹ và
Anh kêu gọi Ấn Độ hợp tác với Canada điều tra vụ việc.
Canada rút 41 nhà ngoại giao khỏi Ấn Độ sau khi New
Delhi vào tháng trước yêu cầu Ottawa giảm hiện diện ngoại
giao. Ngoài việc trục xuất các nhà ngoại giao Canada, Ấn Độ
đã đình chỉ dịch vụ cấp thị thực cho công dân Canada.
ĐĂNGKHOA
Mỹ, Anh lên tiếngvề căng thẳnggiữaCanadavàẤnĐộ
An ninh nghiêm
ngặt được triển
khai tại trụ sở Cao
ủy Canada ngày
19-9 ởNewDelhi
(ẤnĐộ). Ảnh:
HINDUSTANTIMES
Tổng thống Mỹ Joe
Biden yêu cầu Quốc
hội phê duyệt khoản
tài trợ bổ sung 105
tỉ USD, trong đó 60
tỉ USD dành cho
Ukraine, 14 tỉ USD
cho Israel.
Xe tải chở hàng viện trợ bắt đầu vàoDải Gaza qua cửa khẩu
Rafah phía Ai Cập ngày 21-10. Ảnh: AFP/GETTY IMAGES
Khói bốc lên
ở phía bắc
Dải Gaza
sau cuộc
tấn công
của Israel
ngày 21-10,
nhìn từ biên
giới Israel -
Gaza. Ảnh:
AFP/GETTY
IMAGES
Viện trợ bắt đầu vào Dải Gaza
nhưng chưa thấm vào đâu
Cửa khẩu Rafah ở biên giới Ai Cập - Dải Gaza được mở thời
gian ngắn trong ngày 21-10 để đoàn xe tải chở hàng viện trợ
tiếp cận Gaza sau nhiều ngày bị kẹt tại biên giới và đóng trở
lại sau khi đoàn xe rời đi, theo
CNN
.
Đoàn xe gồm 13 xe chở thuốc và vật tư y tế, năm xe chở
thực phẩmvà hai xe chở nước, không có nhiên liệu - thứ đang
dần cạn kiệt ở Gaza. BộY tế Palestine tại Gaza tính rằng lượng
viện trợ này “chỉ chiếm 3% nhu cầu nhân đạo và y tế hằng
ngày đã từng vào Dải Gaza trước khi xung đột bùng phát”.
LHQ cũng cho rằng lượng viện trợ nhỏ giọt này không đủ để
kiểm soát tình hình nhân đạo đang xấu đi, cần cả 100 xe tải
mỗi ngàymới có thể đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng ởGaza.
Hamas nói rằng lượng viện trợ ít ỏi này “không thể thay
đổi tình hình thảmhọa nhân đạomà Dải Gaza đang trải qua”.
Hamas kêu gọi “thiết lập một hành lang an toàn hoạt động
suốt ngày đêmđể cung cấp các nhu cầu nhân đạo”,“mở vĩnh
viễn cửa khẩu Rafah” tạo điều kiện sơ tán người bị thương
khỏi Gaza.Tính đến cuối tuần rồi có bảy bệnh viện và 25 trung
tâm chăm sóc sức khỏe ban đầu ở Gaza ngừng hoạt động.
USS Carney củaMỹ trên biển
Đỏ đánh chặn nhiều tên lửa
hành trình do lực lượngHouthi
phóng ởYemen, mà theo Lầu
Năm Góc thì khả năng nhắm
vào các mục tiêu ở Israel. Lầu
NămGóc khẳng định rằngMỹ
“sẽ thực hiện mọi hành động
cần thiết để bảo vệ lực lượng
Mỹ và liên quân trước bất kỳ
mối đe dọa nào”.
Sau khi xung đột Israel -
Hamas nổ ra, Mỹ điều hai
nhóm tàu sân bay tấn công,
số lượng lớn tiêm kích F-35,
F-16 và 2.200 thủy quân lục
chiến thuộc lực lượng viễn
chinh số 26 đến Trung Đông.
Mỹ cũng lệnh cho 2.000 binh
sĩ ở các nơi khác sẵn sàng đến
Trung Đông.
NhàTrắng thời điểmnàyvẫn
nói không có ý định đưa lực
lượng chiến đấu của Mỹ vào
thựcđịa.ThammưutrưởngLực
lượng Vũ trang Iran - Thiếu
tướng Mohammad Bagheri
cảnh báoMỹ về hậu quả phức
tạp từ việc Mỹ gửi vũ khí tới
Israel, theo hãng tin nhà nước
Iran
Tasnim
.
Nỗ lực hòa bình
ngày càng khó
Songsongvớidiễnbiếnxung
đột, các nỗ lực ngoại giao cũng
diễn ra hết sức khẩn trương.
Giới quan sát và cộng đồng
quốc tế đã rất kỳ vọng vào nỗ
lực của Mỹ - chuyến công du
con thoi của Ngoại trưởngMỹ
Antony Blinken đến Trung
Đông, trong đó có hai lần đến
Israel và đặc biệt chuyến đi của
Tổng thốngMỹ Joe Biden đến
khu vực ngay sau đó.
Trước chuyến đi của ông
Biden, giới quan sát kỳ vọng
việc một tổng thống Mỹ đến
khu vực đang diễn ra chiến sự
sẽ mang lại hiệu quả hạ nhiệt
xung đột, tuy nhiên vụ BV
BaptistAl-Ahli trên Dải Gaza
trúng không kích tối 17-10 đã
làmphức tạp nỗ lực củaMỹ và
ông Biden. Lịch thượng đỉnh
giữa ôngBidenvới lãnhđạoba
nướcẢRập là Jordan,Ai Cập,
Palestine bị hủy sau vụ việc.
Ông Biden chỉ gặp Thủ tướng
Israel Benjamin Netanyahu ở
Tel Aviv.
Ởkhuôn khổ Liên hợp quốc
(LHQ), Hội đồng Bảo an
(HĐBA) những ngày qua liên
tục họp bỏ phiếu các dự thảo
nghị quyết liên quan xung đột
Israel -Hamasnhưngkhông thể
thôngquađượcnghị quyết nào.
Ngày 16-10, HĐBAkhông
thông qua được dự thảo nghị
quyết do Nga trình, lên án bạo
lực chống lại dân thường, kêu
gọi các bên ngừng bắn, thả
con tin, mở đường cho viện
trợ nhân đạo và sơ tán an toàn
dân thường. Lý do là dự thảo
nhận tới ba phiếu phủ quyết từ
Mỹ, Anh, Pháp.
Ngày 18-10, HĐBA bỏ
phiếu về dự thảo nghị quyết
do Brazil trình, kêu gọi tạm
dừng giao tranh giữa Israel
và Hamas, cho phép viện trợ
nhân đạo tiếp cận Dải Gaza
nhưng cũng không thông qua
được do Mỹ phủ quyết với lý
do “không đề cập quyền tự vệ
của Israel”. Với các diễn biến
leo thang từ thực địa thì khả
năng LHQ sẽ càng khó thống
nhất và hành động hơn.
Tăng tốc hơn nữa
Viễn cảnh Israel đổ bộ sang
Dải Gaza ngày càng rõ. Theo
tờ
JerusalemPost
, nhữngngày
qua, Bộ trưởng Quốc phòng
Israel Yoav Gallant thường
xuyên đến biên giới với Dải
Gaza theo dõi khả năng sẵn
sàng của lực lượng Israel trước
khả năng đổ bộ Gaza.
Nếu điều này xảy ra sẽ là
bướcngoặt nguyhiểmcủacuộc
chiến với tổn thất khó đong
đếm ở cả hai bên. Một thành
viên cấp cao nội các thời chiến
của Israel nhận định xung đột
sẽ khó kết thúc nhanh và nguy
cơ lan rộng hoàn toàn có thể
xảy ra. Sự ủng hộ của Iran với
Hamas sẽ tăng, không loại trừ
khảnăngHezbollahởLebanon
và các nhómchiếnbinhởSyria
sẽ tăng cường tấn công Israel
để “chia lửa” cho Hamas.
Trong bối cảnh này, cộng
đồng quốc tế tăng tốc nỗ lực
ngăn viễn cảnh xung đột lan
rộng nguy hiểm. Ngày 21-10,
tại hội nghị thượng đỉnh hòa
bình ởAi Cập, các lãnh đạo Ả
Rập lên án chuyện Israel ném
bomDải Gaza cả hai tuần, yêu
cầu cộng đồng quốc tế nỗ lực
hơn nhằm đạt được giải pháp
hòa bình ởTrung Đông, chấm
dứt bạo lực kéo dài giữa người
Israel và người Palestine.
Nga vàTrungQuốc tăng tốc
ngoại giao nhằm giải quyết
xung đột với hàng loạt cuộc
gặp của các lãnh đạo, quan
chức cấp caohai bên. Hai nước
sẵn sàng phối hợp đưa các bên
ngồi vào đàm phán hòa bình.
TrungQuốc đang liên lạc chặt
chẽ với các bên liên quan trong
cộng đồng quốc tế nhằm thúc
đẩy lệnh ngừng bắn và chấm
dứt giao tranh.•
