16
Thế giới 24 giờ
Quốc tế -
Thứ Sáu 29-12-2023
Tiêu điểm
. Tập đoànVũ trụ Nhà nước Nga Roscosmos
và CơquanHàng không vũ trụMỹ (NASA) nhất
trí kéo dài chương trình bay chéo tới Trạm vũ
trụ Quốc tế (ISS) cho đến hết năm 2025.
(RIA
Novosti)
. Ngày 28-12, chính phủ Nhật Bản “bật đèn
xanh” cho kế hoạch gia cố nền đất lấn biển ở
mũi Henoko để tái bố trí căn cứ không quân
Futenma của lực lượng Thủy quân lục chiến
Mỹ trong tỉnh Okinawa.
(Kyodo News)
. Ngày 27-12, Tòa Tối cao Michigan tuyên
bố bác đơn kháng cáo của bốn cử tri bang
này nhằm loại tên cựuTổng thốngMỹ Donald
Trump khỏi cuộc bầu cử sơ bộ của bang vì vai
trò của ông trong vụ bạo loạn điện Capitol vào
ngày 6-1-2021.
(Reuters)
TRÙNG QUANG
Báođộngxungđột Israel -Hamascó
thểbiếnTrungĐông thành“vũng lầy”
Việc ngày càng nhiều bên thamgia xung đột Israel - Hamas khiến giới phân tích lo ngại cuộc chiến
sẽ biến Trung Đông thành “thùng thuốc súng”.
THẢOVY
N
hững ngày qua, xung đột
giữa Israel và phong trào
Hồi giáo Hamas (kiểm
soát Dải Gaza, Palestine) đang
cho thấy những dấu hiệu lan
rộng đáng báo động.
Với sự tham gia ngày càng
sâu của các quốc gia và các
chủ thể phi quốc gia vào cuộc
xung đột, giới phân tích lo ngại
rằng cuộc chiến ởDải Gaza sẽ
biếnTrungĐông thành “thùng
thuốc súng”.
Bảy mặt trận và còn
hơn thế nữa
Ngày 26-12, Bộ trưởng
Bộ Quốc phòng Israel Yoav
Gallant nói rằng Israel đang
trong cuộc chiến “đamặt trận”
khi bị tấn công từ nhiều phía.
“Chúng tôi đang bị tấn công từ
bảy khu vực khác nhau gồm
Dải Gaza, Lebanon, Syria, Bờ
Tây, Iraq,Yemenvà Iran” - theo
ông Gallant.
Căng thẳng trênchiến trường
DảiGazavàBờTây (Palestine)
là điều không phải bàn cãi
nhưng sự leo thang các cuộc
đụng độ xuyên biên giới
giữa Israel và nhóm vũ trang
Hezbollah (Lebanon) cũng
nguy hiểm không kém.
Theomột thống kê của hãng
tin
AFP
, tính đến nay, giao
tranh giữa Israel và Hezbollah
đã khiến 120 người Lebanon
thiệt mạng (hầu hết là chiến
binh Hezbollah cùng một
binh sĩ Lebanon và 17 dân
thường), phía Israel cũng báo
cáo bảy binh sĩ và bốn dân
thường thiệt mạng. Ngoài ra,
giao tranh cũng khiến Israel
sơ tán khoảng 70.000 người
khỏi biên giới với Lebanon,
còn Lebanon chứng kiến
khoảng 120.000 người phải
“Nếu Mỹ không cẩn
thận, Dải Gaza chỉ
là khởi đầu của một
thứ gì đó khủng
khiếp hơn nhiều.”
GS
Vali Nasr
, chuyên gia
về Trung Đông tại
ĐH Johns Hopkins (Mỹ)
Tính đến ngày 28-12, xung
độtIsrael-Hamasđãlàm21.110
người Palestine ở Dải Gaza
thiệt mạng và 53.243 người bị
thương, theo số liệu từ cơquan
y tế Dải Gaza.
Thổ Nhĩ Kỳ tấn công hàng chục
mục tiêu ở Syria, Iraq
Cũng tại Trung Đông, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ
Kỳ Yasar Guler ngày 27-12 thông báo quân đội nước này đã
tấn công 71 địa điểm được cho là có liên quan đến các nhóm
người Kurd ở Syria và miền Bắc Iraq, kênh
Al Jazeera
đưa tin.
Động thái của Ankara nhằmđáp trả vụ 12 binh sĩThổNhĩ Kỳ
thiệt mạng ở Iraq hồi cuối tuần qua. Theo ông Guler, khoảng
59 chiến binh người Kurd đã bị “vô hiệu hóa” trong các cuộc
tấn công.
Cùng ngày, Tổng thống Recep Tayyip Erdogan nói rằng các
hoạt động quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ đã được tăng cường trong
36 giờ qua và ông cam kết sẽ trả thù cho “những người Thổ
Nhĩ Kỳ tử vì đạo”.
Binh sĩ Israel hoạt động ởDải Gaza vào ngày 28-12. Ảnh: REUTERS
Mỹ côngbố “gói viện trợ cuối củanăm” choUkraine
Một đơn vị pháo binh củaUkraine tại vùng
Donetsk vào hôm16-12. Ảnh: REUTERS
Ngày 27-12 (theo giờ Mỹ), chính phủ
Mỹ đã công bố gói viện trợ vũ khí và thiết
bị trị giá 250 triệu USD cho Ukraine. Theo
hãng tin
Bloomberg
, đây là “gói viện trợ
cuối của năm” mà Mỹ dành cho Ukraine.
Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết đợt viện trợ
này bao gồm “đạn phòng không, các thành
phần khác của hệ thống phòng không, đạn
bổ sung cho hệ thống rocket pháo binh cơ
động cao, đạn pháo 155 mm và 105 mm,
đạn chống thiết giáp và hơn 15 triệu viên
đạn”.
Trong tuyên bố, Bộ Ngoại giao Mỹ kêu
gọi “Quốc hội Mỹ bắt buộc phải hành động
nhanh chóng, càng sớm càng tốt để thúc
đẩy lợi ích an ninh quốc gia của chúng ta,
bằng cách giúp Ukraine tự vệ và đảm bảo
tương lai của mình”.
Theo
Bloomberg
, chính quyền Tổng
thống Mỹ Joe Biden ủng hộ các nỗ lực
tăng cường viện trợ cho Ukraine. Tuy
nhiên, nhiều nhà lập pháp đảng Cộng hòa
cho biết họ không đồng ý thông qua các
khoản viện trợ cho Ukraine, nếu chính phủ
Mỹ không có các biện pháp cứng rắn hơn
nhằm giải quyết vấn đề người nhập cư.
Về phía Ukraine, sau khi có thông tin về
khoản viện trợ, trợ lý tổng thống Ukraine
Andriy Yermak đã hoan nghênh quyết
định này. “Cảm ơn sự giúp đỡ của các bạn.
Chúng ta sẽ chiến thắng” - ông Yermak
viết trên X (tên gọi mới của Twitter).
Theo số liệu của chính phủ Mỹ, kể từ
khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra hồi tháng
2-2022, Mỹ đã cung cấp khoảng 44,3 tỉ
USD viện trợ quân sự cho Ukraine.
HỒNG SƠN
rời bỏ nhà cửa.
Một mặt trận khác, nóng
lên trong những ngày gần đây
chính là Syria. Ngày 25-12,
Iran cáo buộc Israel ám sát
cố vấn cấp cao lực lượng Vệ
binh cách mạng Hồi giáo Iran
Sayyed Razi Mousavi trong
cuộc không kích ở ngoại ô thủ
đô Damascus (Syria). Mặc dù
Israel không nhận trách nhiệm
vụ tấn công nhưng Iran tuyên
bố sẽ khiến Israel “phải trả giá
cho tội ác này”.
Bên cạnh đó, xung đột cũng
lansangYemen - nơi dùchưacó
sự thamgia trực tiếp của Israel
nhưng cũng rất đáng ngại. Cụ
thể, phong trào vũ trang Hồi
giáo Houthis (Yemen) những
ngày qua đã liên tục tấn công
tàu thuyền đi qua Biển Đỏ
bất chấp sự hiện diện của liên
minh bảo vệ Biển Đỏ do Mỹ
dẫn đầu.
Chỉ trong ngày 27-10, BộTư
lệnhTrung ươngMỹ thông báo
đã bắn hạ 12 máy bay không
người lái (UAV) tấn công, ba
tên lửa đạn đạo chống hạm
và hai tên lửa hành trình mà
Houthis phóng vào phía nam
Biển Đỏ.
Tại Iraq, ngày 25-12, Tổng
thống Mỹ Joe Biden đã lệnh
cho quân đội Mỹ không kích
vào các cơ sở của lực lượng
dân quân Kataib Hezbollah
(được Iran hậu thuẫn) sau
khi ba binh sĩ Mỹ bị thương
trongmột cuộc tấn công bằng
UAV ở miền Bắc Iraq.
Ngoài “bảy mặt trận” theo
lời Bộ trưởng Gallant, cuộc
xung đột cũng đang cho thấy
những “dấu chân đáng ngại”
đầu tiên ở Ấn Độ, theo đài
CNN
.
Cụ thể, ngày 24-12, Bộ
Quốc phòngMỹ cáo buộcmột
UAV“phóng từ Iran” đã nhắm
mục tiêu vào tàu chở hóa chất
ngoài khơi Ấn Độ, đánh dấu
vụ tấn công đầu tiên cách xa
Biển Đỏ kể từ đầu cuộc xung
đột. Đáp lại, Tehran cho rằng
cáo buộc của Washington là
“vô căn cứ” và nhằm đánh
lạc hướng sự chú ý của công
chúng khỏi hỗ trợ quân sự của
Mỹ dành cho Israel.
Hậu quả khôn lường
nếu tính toán sai lầm
Trước sự lan rộng ngày càng
rõ ràng của xung đột, điều giới
quan sát lo ngại nhất lúc này
chính là sự thamgia ngày càng
sâurộngcủaMỹởTrungĐông,
thậmchí nhiều ý kiến cho rằng
Washingtoncó thể lại bị lúnvào
khu vực này lần nữa.
Bộ trưởng Bộ Quốc phòng
MỹLloydAustinngày25-12đã
khẳngđịnh:“Mặcdùkhôngtìm
cách leo thang xung đột trong
khu vực nhưngMỹ camkết và
chuẩn bị đầy đủ để thực hiện
các biện pháp cần thiết nhằm
bảo vệ người dân và các cơ sở
của chúng tôi”.
Xung đột tại Dải Gaza cũng
đang làmtrầmtrọng thêmcăng
thẳng giữa Mỹ và Iran khiến
nhiều người thảo luận về viễn
cảnh “trục kháng chiến” mà ở
đóHamas, Hezbollah, Houthis
cùng các nhóm thân Iran khác
hợp sức chống lạiMỹvà Israel.
“Nếu Mỹ không cẩn thận,
Dải Gaza chỉ là khởi đầu của
một thứ gì đó khủng khiếp hơn
nhiều” - theo GS Vali Nasr,
chuyên gia về Trung Đông
tại ĐH Johns Hopkins (Mỹ).
Đồng quan điểm, bà Randa
Slim, chuyêngia tạiViệnTrung
Đông (Mỹ), cảnh báo: “Khó
đoán định khi nào những căng
thẳngnàysẽvượtkhỏitầmkiểm
soát, đẩy khu vực rơi vào vực
thẳm. Có thể là một thời điểm
nào đó, khi một trong các bên
liên quan tính toán sai lầm”.
Bên cạnh những lo ngại về
chính trị, các diễnbiến lan rộng
của xung đột Israel - Hamas
cũng đang gây ra hậu quả đau
đớn cho nền kinh tế toàn cầu.
Đơn cử là việc chuỗi cung
ứng năng lượng và hàng hóa
bị gián đoạn nghiêm trọng do
các cuộc tấn công củaHouthis
ở Biển Đỏ.
Tờ
The Hill
dẫn nhận định
từ các nhà phân tích rằng cách
duynhất để hạn chế căng thẳng
lan rộng trên là đạt được lệnh
ngừng bắn hoặc làm xung đột
Israel - Hamas chậm lại.
Ngoài ra, các chuyên ra
cũng cho rằng sự gia tăng
các cuộc tấn công của “trục
kháng chiến” Iran vào Mỹ và
Israel xuất phát từ sự phẫn nộ
trước cách đối xử của Israel
với người Palestine. Thế nên
có thể xem vấn đề này là gốc
rễ của sự theo thang.
“Đến một lúc nào đó, Mỹ
và Israel cần phải thừa nhận
rằng người dân Palestine có
các quyền bình đẳng với người
dân Israel” - ôngRami Khouri,
thành viên cấp cao tại Viện
Chính sách công thuộc ĐH
AmericanUniversity of Beirut
(Lebanon), nhận định.•
