13
Biến thể phụ COVID-19: Cảnh giác
cao nhưng không hoang mang
THẢOPHƯƠNG
H
ệ thống giám sát bệnh
truyền nhiễm vừa phát
hiện biến thể phụ JN.1
của SARS-CoV-2 ở các bệnh
nhân mắc COVID-19 nhập
viện trong tháng 12-2023 tại
TP.HCM.
JN.1 là một biến thể phụ
từ biến thể BA.2.86 của
Omicron, được Tổ chức Y
tế Thế giới (WHO) xếp vào
nhóm “biến thể đáng quan
tâm” và là nguyên nhân gây
gia tăng số ca mắc, tử vong
tại một số nước, trong đó có
Thái Lan.
Xu hướng gia tăng
Theo số liệu giám sát của
Trung tâm Kiểm soát bệnh
tật TP.HCM (HCDC), từ
ngày 18-12-2023 đến hết
22-1-2024, các bệnh viện
(BV) của TP tiếp nhận 94 ca
COVID-19 điều trị nội trú
đến từ TP.HCM và một số
tỉnh, TP khác.
Trong 94 bệnh nhân nội trú
nói trên có 17 ca bệnh nặng
phải thở ôxy và không có ca
tử vong. Tất cả ca bệnh nặng
đều là người thuộc nhómnguy
cơ (có bệnh nền nặng) và chưa
tiêm đủ các mũi vaccine ngừa
COVID-19.
Theo Sở Y tế TP.HCM,
kết quả giải mã trình tự gen
ghi nhận có 12/16 bệnh nhân
COVID-19điềutrịtạiBVBệnh
nhiệt đới trong tháng 12-2023
(chiếm 75%) nhiễm biến thể
phụ của Omicron JN.1. Ngoài
ra, có một ca nhiễm biến thể
JN.1.1; hai ca BA.2.86.1 và
một ca XDD.
“Dấu hiệu đáng lo ngại là
số ca nhập viện tại BV Bệnh
nhiệt đới do COVID-19 có
xu hướng gia tăng dần trong
sáu tuần gần đây” - Sở Y tế
cho biết.
Như vậy, biến thể phụ JN.1
cũng đã xuất hiện tại TP.HCM
sau khi Trung tâmKiểm soát
và phòng ngừa dịch bệnh
(CDC) Mỹ báo cáo đây là
biến thể đang phát triển nhanh
nhất và chiếm ưu thế tại Mỹ
trong tháng 12-2023.
Hiện nay, WHO đang theo
dõi nămbiến thể cần quan tâm
gồm XBB.1.5, XBB.1.16,
EG.5, BA.2.86 và JN.1. Với
kết quả giám sát mới trong
tháng 12-2023, ngoại trừ biến
thể EG.5, các biến thể phụ cần
quan tâm khác đều đã được
phát hiện tại TP.HCM.
Theo bản tin cập nhật hằng
tháng của WHO vào ngày
19-1-2024, trong giai đoạn 28
ngày từ 11-12-2023 đến 7-1-
2024, số ca mắc COVID-19
mới trên toàn cầu đã tăng
4% so với khoảng thời gian
28 ngày trước đó với hơn
1,1 triệu ca mắc mới. WHO
cảnh báo biến thể phụ JN.1
lưu hành nhiều nhất và hiện
được 71 quốc gia báo cáo,
chiếm khoảng 66% số trình
tự được giải mã.
TheoWHO, JN.1 có những
đặc điểm kháng nguyên mới
cho phép virus dễ dàng tấn
công vào hệ miễn dịch, dễ lây
truyền hơn, do đó đã nhanh
chóng chiếm ưu thế trong các
biến thể SARS-CoV-2 gây
bệnh toàn cầu. Khảo sát của
CDC Mỹ cho thấy vaccine
ngừa COVID-19 hiện có, kỹ
thuật xét nghiệm chẩn đoán
và thuốc điều trị COVID-19
vẫn còn hiệu quả đối với JN.1.
Không nên
hoang mang
PGS-TS-BSĐỗVănDũng,
Trưởng khoa Y tế công cộng
TrườngĐHYDượcTP.HCM,
nhận định biến thể phụ JN.1
có nguy cơ lây lan nhanh hơn
các biến thể cũ nên số ca mắc
có thể sẽ gia tăng nhiều hơn
trong thời gian tới.
“Mặc dù có sự gia tăng của
JN.1 trên thế giới nhưng chưa
có bằng chứng cho thấy biến
thể này gây bệnh nặng hơn các
biến thểphụkháccủaOmicron.
Vì thế, nguy cơ chuyển nặng
của biến thể phụ JN.1 thấp.
Với người đã tiêm đầy đủ
vaccine ngừa COVID-19,
nguy cơ gây bệnh nặng cũng
rất thấp” - BS Dũng cho biết.
Theo BS Dũng, đa số nhà
khoa học nhận định tất cả
biến chủng hiện nay đều
gây ra các triệu chứng bệnh
COVID-19 tương tự nhau,
mức độ nặng của bệnh phụ
thuộc vào tình trạng của hệ
miễn dịch và trạng thái sức
khỏe của từng người (có các
bệnh nền hay không).
Khi mắc biến thể phụ JN.1,
người bệnh sẽ có các triệu
chứng như đau họng, nghẹt
mũi, sổ mũi, ho, mệt, nhức
đầu, đau cơ, sốt, ớn lạnh,
buồn nôn, tiêu chảy. Ngoài
ra, người bệnh có thể bị mất
mùi, khó thở.
Hiện nay COVID-19 đã
chuyển sang bệnh truyền
nhiễm nhóm B, không còn
là bệnh truyền nhiễm nhóm
Nguy cơ gia tăng dịp Tết
Trong bối cảnh Tết Nguyên đán cận kề, việc giao lưu, đi
lại sẽ tăng cao có thể gây nguy cơ gia tăng số ca bệnh và
số ca nhập viện do COVID-19.
Để phòng, chống COVID-19, người dân nên tiêm đầy
đủ vaccine, đặc biệt là nhóm nguy cơ cao (người cao tuổi,
người có bệnh nền…).
Cạnh đó, nên hạn chế đến những nơi đông người khi
không cần thiết, đeo khẩu trang khi đến cơ sở y tế, nơi tập
trung đông người hoặc khi có triệu chứng hô hấp.
Thường xuyên rửa tay bằng nước sạch, xà phòng hoặc
dung dịch sát khuẩn tay; súc miệng, họng bằng nước súc
miệng; tránh đưa tay lên mắt, mũi, miệng; che miệng và
mũi khi ho hoặc hắt hơi.
Tránh tiếp xúc với người có triệu chứng bệnh đường hô
hấp như ho, sốt, khó thở… Khi có dấu hiệu mắc bệnh, cần
đến ngay cơ sở y tế để được tư vấn, khámvà điều trị kịp thời.
PGS-TS-BS
ĐỖVĂN DŨNG
,
Trưởng khoa Y tế công cộng
Trường ĐH Y Dược TP.HCM
Đời sống xã hội -
ThứNăm25-1-2024
JN.1 lây lan nhanh nhưng chưa có bằng chứng cho thấy biến thể này gây bệnh nặng hơn các biến thể
phụ khác của Omicron.
A. Vì thế, BS Dũng khuyến
cáo người dân không nên quá
hoang mang, lo ngại, phòng,
chốngCOVID-19nhưngkhông
để ảnh hưởng đến chất lượng
cuộc sống.
“Tết Nguyên đán gần kề,
nếu có kế hoạch di chuyển,
đừng vì sợ COVID-19 mà
để ảnh hưởng đến kế hoạch.
Người dân chỉ cần tuân thủ
các biện pháp phòng ngừa
lây bệnh đường hô hấp, chẩn
đoán và điều trị sớm, tránh
lây lan cho cộng đồng” - BS
Dũng khuyên.•
Tiêu điểm
419
là số camắc COVID-19 và nhập
viện rải rác tại 39 tỉnh, TP được
ghi nhận trong hai tuần đầu
năm 2024, tăng 2,4 lần so với
hai tuần trước đó, không có
trường hợp nặng.
“JN.1 có nguy cơ
lây lan nhanh hơn
các biến thể cũ nên
số ca mắc có thể sẽ
gia tăng nhiều hơn
trong thời gian tới.”
PGS-TS-BS
Đỗ Văn Dũng,
Trưởng khoa Y tế công cộng
Trường ĐHYDược TP.HCM
Liên quan đến biến thể phụ JN.1, hàng loạt nước từ Âu
sang Á đang khẩn trương ứng phó với tình trạng gia tăng
số ca nhiễm COVID-19 trong mùa đông này.
Tại Mỹ, Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch
bệnh (CDC) ước tính biến thể phụ JN.1 chiếm khoảng
85,7% số ca nhiễm COVID-19 ở Mỹ. Theo CDC Mỹ,
JN.1 vẫn là biến thể lưu hành rộng rãi nhất của SARS-
CoV-2 ở Mỹ và trên toàn cầu. Tuy nhiên, CDC Mỹ cho
biết hiện tại không có bằng chứng nào cho thấy JN.1 gây
bệnh nặng hơn các biến thể khác, đồng thời lưu ý thêm
rằng các loại vaccine hiện có dự kiến sẽ tăng khả năng
bảo vệ chống lại biến thể này.
CDCMỹ dự đoán trong thời gian tới, số ca nhiễm biến thể
phụ JN.1 ở Mỹ sẽ dao động 83%-88%, cao hơn nhiều so với
mức 55%-68%mà cơ quan này dự đoán vào ngày 5-1.
Tại Úc, Bộ Y tế và người cao tuổi nước này ngày 22-1
nhắc nhở người dân thực hiện các biện pháp phòng ngừa
trước một làn sóng COVID-19 “đáng kể” mới. Theo số
liệu của chính phủ Úc, tính đến ngày 22-1, nước này
ghi nhận hơn 26.000 trường hợp nhiễm COVID-19 trên
khắp đất nước.
Còn tại Trung Quốc, ngày 14-1, Ủy ban Y tế quốc gia
Trung Quốc (NHC) đã cảnh báo về khả năng bùng phát
trở lại của dịch bệnh COVID-19 vào tháng 1 do sự gia
tăng của biến thể phụ JN.1.
Theo NHC, dù tỉ lệ ca nhiễm COVID-19 ở Trung
Quốc hiện tại vẫn ở mức thấp (dưới 1% tại các trạm
kiểm tra) nhưng sự hiện diện của JN.1 là đáng chú ý.
Trong khi đó, tại Đông Nam Á, các nước đã tăng
cường các biện pháp phòng dịch sau khi chứng kiến sự
gia tăng trở lại số ca nhiễm COVID-19.
Chính phủ Malaysia chuẩn bị công bố các chỉ thị bổ
sung để chống lại sự gia tăng số ca nhiễm COVID-19,
trong đó bao gồm yêu cầu tiêm mũi tăng cường, nhất là
đối với người có nguy cơ cao.
Bộ Y tế nước này khuyến cáo người dân nên đeo khẩu
trang sau khi số ca mắc COVID-19 ở nước này tăng gần
gấp đôi, lên 12.757 ca trong tuần thứ hai của tháng 12-
2023 so với một tuần trước.
Indonesia cũng ghi nhận sự gia tăng số ca nhiễm vào
đầu mùa đông khiến Bộ Y tế nước này hồi tháng 12-2023
ra thông tư kêu gọi người dân hoàn thành việc tiêm chủng
và đeo khẩu trang khi đến nơi công cộng.
THẢO VY
TừÂu sangÁkhẩn trươngứngphó với JN.1
Rửa tay bằng dung dịch sát
khuẩn để ngừa biến thể JN.1
ở người mắc COVID-19.
Ảnh: TRẦNNGỌC
PGS-TS-BSĐỗ VănDũng,
Trưởng khoa Y tế công cộng
TrườngĐHYDược TP.HCM.
Ảnh: THẢOPHƯƠNG
Ủy ban Y tế quốc gia TrungQuốc tổ chức họp báo
về các bệnh đường hô hấp vào ngày 14-1. Ảnh: CGTN
