12
Về Bảy Núi, An Giang
xem nấu đường thốt nốt
HẢI DƯƠNG
N
hờ hương vị ngọt thơm
đặc trưng, đường thốt nốt
từmột sản phẩmbán tại
địa phương nay đã vươn ra cả
thị trường quốc tế. Nghề làm
đường thốt nốt cũng được đưa
vào danh mục di sản văn hóa
phi vật thể quốc gia.
Mùanấuđườngthốtnốt
Những ngày đầu tháng 3,
len lỏi vào các khóm, phường
thuộc thị xã Tịnh Biên, tôi bị
cuốn hút bởi hương thơmngọt
ngào. Men theo mùi hương,
tôi đến nhà bà Nguyễn Thị
Mai (58 tuổi, ngụ phường
An Phú) khi bà đang khuấy
mẻ đường thốt nốt đầu tiên.
Hỏi ramới biết thời điểmnày
là mùa cao điểm nấu đường
thốt nốt của bà con nơi đây.
“Mùa nắng này thốt nốt
cho nước ngọt, nấu ra nhiều
đường lại rất thơm” - bà Mai
cho hay.
Đểnấuđường, từ tờmờ sáng
chồng bàMai đã chuẩn bị đầy
đủ kẹp, chai nhựa… ra vườn
gần nhà trèo lên cây thốt nốt
lấy mật. Còn bà ở nhà tranh
thủ chuẩn bị cơm nước, khi
chồng đem mật vào là bà bắt
tay vào nấu ngay. Bởi mật thốt
nốt sau khi lấy để vài tiếng sẽ
bị chua, không thể nấu đường
được nên từ sáng sớm các lò
đã đỏ lửa nấu đường.
Được biết, gia đình bà Mai
đã làm nghề nấu đường hơn
40 nămqua. Theo bàMai, mật
thốt nốt trướckhi nấuphải được
lọc lại để loại bỏ côn trùng và
tạp chất. Sau đó, cho nước vào
nồi lớn và nấu. Nấu chừng 2-3
tiếng, nếu nước sôi chuyển
sangmàu đỏ, sệt sệt thì ngưng.
“Lúc này đường vẫn là chất
lỏng, phải đưa vào máy đánh
một lúc thì đường sẽ sệt lại
gọi là đường chảy. Đường
lúc này có màu vàng tươi rất
đẹp. Đa số người dân chúng
tôi lấy mật về tự nấu đường
chảy bán lại cho các cơ sở để
sản xuất đường bánh xe” - bà
Mai chia sẻ.
Mỗi ngày bà Mai nấu được
khoảng 50-60 kg đường, bán
với giá 24.000 đồng/kg, đem
về thu nhập hơn 1 triệu đồng.
“Mấy chục năm nay cả gia
đình tôi chỉ sống bằng nghề
nấu đường thốt nốt. Tuy cực
nhưng nghề này cũng cho thu
nhập ổn định, kinh tế vững
vàng. Vợ chồng thằng con
trai tôi cũng theo nghề” - bà
Mai chia sẻ.
Cũng như bà Mai, gia đình
của chị Hồ Thị Vàng cũng
sống khỏe nhờ nghề nấu
đường thốt nốt.
Vớihơn10nămkinhnghiệm
nấu đường, chị Vàng chia sẻ:
“Để nấu được mẻ đường chất
lượng thì lắm công phu. Khi
nấu phải canh lửa cho thật
đều, vừa lửa, khuấy đều tay
và theo dõi trạng thái đường
lúc nấu. Nếu để lửa quá lớn
và lâu thì lúc này đường sẽ
bị cháy khét, đắng”.
Vươn ra thị trường
quốc tế
Thốt nốt hiện là cây trồng
chủ lực của bà con dân tộc
vùng Bảy Núi. Các sản phẩm
từ cây thốt nốt khá đa dạng,
như nước màu thốt nốt, rượu
thốt nốt, vang thốt nốt, mứt
thốt nốt…
Theo UBND thị xã Tịnh
Biên, cây thốt nốt không chỉ
đơn thuần mang đến giá trị
kinh tế cho người dân, nó còn
chứa đựng giá trị văn hóa dân
tộc, đặc biệt là văn hóa của
người dân Khmer, góp phần
bảo tồn và phát huy nghề
truyền thống địa phương.
Trong khi một số làng nghề
truyền thốngkhác tạiAnGiang
có nguy cơ mai một thì nghề
nấu đường thốt nốt lại phát
triển ổn định hơn.
Tại cơ sở đường thốt nốt
Lan Nhi (phường An Phú, thị
xã Tịnh Biên), không khí làm
việc vô cùng sôi động. Hàng
Nhằm phát triển và nâng cao giá trị cây
thốt nốt, UBND tỉnh An Giang cũng đã ban
hành kế hoạch“Vùng sản xuất, chế biến thốt
nốt theo hướng hữu cơ đến năm 2025, định
hướng đến năm 2030”.
Theo đó, đến năm 2025, số lượng cây thốt
nốt được khai thác sản xuất sản phẩm hữu
cơ đạt từ 200 cây và năm 2030 đạt 500 cây
(cây trên 40 năm tuổi).
Sản phẩm từ các mô hình sản xuất hữu cơ
được doanhnghiệp liên kết tiêu thụ80%năm
2025 và 100% năm 2030.
Qua đó, hình thành và phát triển các chuỗi
sản xuất gắn với tiêu thụ thốt nốt hữu cơđược
chứng nhận; lợi nhuận thu được từ thốt nốt,
sản phẩm từ thốt nốt hữu cơ cao hơn 1,5-2
lần so với tập quán chế biến thông thường.
Định hướng đến năm 2030, tỉnh sẽ hình
thànhvùng sảnxuất thốt nốt hữu cơ tại huyện
Tri Tôn và thị xã Tịnh Biên.
Mới đây, nghề làm đường thốt nốt của
đồng bào dân tộc thiểu số Khmer tại huyện
Tri Tôn và thị xã Tịnh Biên được BộVH-TT&DL
đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật
thể quốc gia, thuộc loại hình nghề thủ công
truyền thống.
“Mùa nắng này thốt
nốt cho nước ngọt,
nấu ra nhiều đường
lại rất thơm.”
Bà
Nguyễn Thị Mai
Đời sống xã hội -
ThứBa19-3-2024
chục người chia thành từng
nhóm với từng công đoạn
sản xuất khác nhau: Nhóm
nấu đường, nhóm phụ trách
đánh đường, nhóm tạo hình và
cuối cùng là nhóm đóng gói.
AnhNguyễnThanh Phong,
đại diện cơ sở đường thốt nốt
LanNhi, chobiết cơ sởcủa anh
chủ yếu là sản xuất đường thốt
nốt. Đường chảy sau khi nấu
sẽ được cho vào một khuôn
tròn có độ dày 2-3 cm, để một
lúc đường sẽ đặc lại, lấy ra sẽ
nhìn giống như bánh xe. Sau
đó đường được đóng gói (9
khoanh/kg) để tiệnvậnchuyển.
“Đường thốt nốt là một sản
phẩm đặc thù của vùng này,
không có đụng hàng với loại
nào. Đặc trưng của đường thốt
nốt là vị ngọt, thơmhơn đường
cát nên rất được ưa chuộng.
Ở các chợ lớn như Chợ Lớn
(TP.HCM), Đồng Xuân (TP
Hà Nội), đường thốt nốt được
tiêu thụ rất nhiều.Giá daođộng
30.000-40.000đồng/kg tùyvào
thời điểm” - ông Phong biết.
Theo ông Phong, ngoài
đường thốt nốt thì cơ sở của
ông còn sản xuất nước màu
thốt nốt; các sản phẩm thủ
công mỹ nghệ như đũa, bình
trang trí…làm từ thân cây thốt
nốt có tuổi thọ 80-90 năm.•
Đường bánh
xe là tên gọi
khác của
đường thốt
nốt. Đây là
sản phẩm
đặc trưng của
vùng
Bảy Núi.
Tiêu điểm
Toàn thị xã Tịnh Biên có 305
cơ sở sản xuất đường thốt nốt,
với 780 laođộng trực tiếp tham
gia sản xuất, mỗi năm cho sản
lượng3.138tấn.Sảnphẩmđường
thốt nốt cung cấp số lượng lớn
cho thị trường trong và ngoài
tỉnh…, một số được xuất khẩu
ủy thác qua thị trường Úc, Hàn
Quốc, Đài Loan, Mỹ...
Nâng cao giá trị cây thốt nốt
Bé trai 10 tuổi bị bò giẫm rách phổi
Đường thốt nốt chảy được sơ chế lại và tạo khối tròn như những bánh xe nên được gọi là
đường bánh xe. Ảnh: HẢI DƯƠNG
Đường thốt
nốt không
chỉ được tiêu
thụ trong
nướcmà còn
vươn ra
thị trường
quốc tế.
Ảnh:
HẢI DƯƠNG
Ngày 18-3, BV Nhi đồng TP (TP.HCM) thông tin vừa
qua BV tiếp nhận, điều trị cho bệnh nhi HDH (10 tuổi, nam,
ngụ Bình Thuận) bị dập rách lách và phổi do bò giẫm.
Bác sĩ (BS) CKII Nguyễn Minh Tiến, Phó Giám đốc BV
Nhi đồng TP, cho biết bệnh nhi gặp nạn khi đang cùng cha
lùa bò thì không may bị vấp té, bé bị đàn bò (khoảng 20
con bò) giẫm phải.
Người nhà nhanh chóng đưa bệnh nhi tới phòng khám
đa khoa địa phương, tại đây bệnh nhi được chụp CT Scan
sọ não, siêu âm bụng chưa ghi nhận bất thường.
Về đến nhà bệnh nhi nôn máu đỏ sẫm một lần, nhập
BV địa phương siêu âm ổ bụng ghi nhận tràn dịch ổ bụng,
tụ máu bao lách. BS chẩn đoán bệnh nhi bị chấn thương
lách, đa chấn thương do tai nạn sinh hoạt. Sau sơ cứu,
bệnh nhi được chuyển đến BV Nhi đồng TP.
Tại BV Nhi đồng TP, ghi nhận bệnh nhi lừ đừ, da xanh,
niêm nhạt, vết xây xát ở ngực, bụng, tay chân, vết bầm
cẳng chân hai bên. Bệnh nhi được chụp CT Scan sọ não,
ngực, bụng. Kết quả ghi nhận chấn thương dập rách lách
độ IV, cực trên lách có điểm tổn thương mạch máu xuất
huyết hoạt động, không có tổn thương não...
Ngoài ra, bệnh nhi còn bị dập rách phổi rải rác vùng
thùy dưới phổi trái, tràn khí tràn máu màng phổi trái, tổn
thương đông đặc phế nang vùng lưng phổi trái kèm lớp
dịch mỏng, tràn khí trung thất.
Bệnh nhi được hỗ trợ hô hấp, thở ôxy, truyền dịch,
truyền máu. Hội chẩn các chuyên khoa Ngoại tổng hợp,
Ngoại lồng ngực, bác BS quyết định điều trị bảo tồn,
chăm sóc vết thương da phần mềm, chích ngừa uốn ván.
Hiện sau bốn ngày điều trị, tình trạng bệnh nhi đã cải thiện
dần, tỉnh táo, hồng hào, CT Scan sọ não, ngực, bụng và siêu
âm ngực, bụng không thấy xuất huyết thêm.
THẢO PHƯƠNG
Bé trai 10 tuổi
ở Bình Thuận
bị đàn bò
khoảng 20 con
giẫmgây dập
rách lách
và phổi.
Ảnh: BVCC
