16
Liệu có dễ để EU đem tiền lãi
từ tài sản Nga sang cho Ukraine?
Kế hoạch sử dụng lãi thu được từ tài sảnNga bị phong tỏa ở châu Âu để viện trợ cho Ukraine
có thể giải quyết nhiềumối lo cho EU và Kiev nhưng cũng tiềmẩn nhiều rủi ro.
THẢOVY
T
ại Hội nghị thượng đỉnh
của Liên minh châu Âu
(EU) diễn ra hôm 21-3,
các nhà lãnh đạo EU đã đồng
ý về mặt nguyên tắc với kế
hoạch sử dụng lãi thu được
từ tài sản Nga bị phong tỏa
ở châu Âu để viện trợ cho
Ukraine, theo tờ
TheGuardian
.
Động thái này diễn ra trong
bối cảnh gói viện trợ của
Mỹ cho Kiev vẫn đang kẹt
tại Quốc hội, kho vũ khí của
châu Âu đang suy giảm, còn
Ukraine thì trong tình cảnh
thiếu đạn pháo nghiêm trọng
trên chiến trường.
Kế hoạch đem lãi
từ tài sản Nga sang
Ukraine
Kể từ khi Nga phát động
chiến dịch quân sự đặc biệt tại
Ukraine, các quốc gia phương
Tây đã đóng băng hơn 330 tỉ
USD tài sản ở nước ngoài của
Ngân hàng Trung ương Nga.
Phần lớn trong số tiền này -
khoảng 217 tỉ USD - đang ở
các nước EU.
NếuEU triển khai kế hoạch,
mỗi nămUkraine có thể nhận
2,5-3 tỉ euro (2,7-3,3 tỉ USD)
tiền lợi nhuận phát sinh từ
tài sản Nga tùy thuộc vào lãi
suất toàn cầu. Theo kế hoạch
của EU, 90% số tiền sẽ được
chuyển đến Quỹ Hòa bình
châu Âu (EPF) để mua vũ khí
cho Ukraine, 10% còn lại sử
dụng cho mục đích tái thiết.
Ngoài số tiền trên, Ukraine
cũng sẽ nhận được khoản thuế
25% hằng năm mà Bỉ đánh
vào các khoản lợi nhuận từ
tài sản Nga, dự kiến sẽ lên
tới 1,7 tỉ euro (1,84 tỉ USD)
trong năm nay.
Theo dự tính, Kiev có thể
nhận được khoản tiền đầu
tiên vào tháng 7 năm nay.
Về lâu dài, các quan chức
EU cho biết một phần nhỏ
trong số tiền lãi sẽ được giữ
lại để ứng phó rủi ro pháp lý
nếu Nga có phản ứng, theo tờ
The New York Times
.
“Tôi rất vui vì các nhà lãnh
đạo đã tán thành đề xuất của
chúng tôi về việc sử dụng
nguồn thu từ tài sản cố định
của Nga. Điều này sẽ cung
cấp tài chính cho thiết bị
quân sự của Ukraine” - Chủ
tịch Ủy ban châu Âu Ursula
von der Leyen nói với phóng
viên sau hội nghị.
Thủ tướng Bỉ Alexander
De Croo cũng hoan nghênh
kế hoạch của EU. “Đó là một
đề xuất hay. Ý tưởng phân bổ
số tiền chủ yếu vào việc mua
vũ khí là hoàn toàn hợp lý”
- ông De Croo nói với hãng
tin
Reuters
.
Về phía Ukraine, phát biểu
trước 27 nhà lãnh đạo EU qua
liên kết video, Tổng thống
Volodymyr Zelensky nói rằng
tình trạng thiếu hụt đạn dược
mà quân đội Ukraine đang
phải đối mặt là “sự bẽ mặt”
đối với châu Âu. “Châu Âu
có thể cung cấp nhiều hơn và
điều quan trọng là phải làm
điều đó ngay bây giờ” - ông
Zelensky nhấn mạnh.
Trong khi đó, kế hoạch
của EU đã khiến Nga nổi
giận và tuyên bố sẽ đáp trả.
Hãng thông tấn
TASS
dẫn lời
người phát ngôn Bộ Ngoại
giao Maria Zakharova gọi
kế hoạch này là “cướp bóc
và trộm cắp trắng trợn”.
Người phát ngôn điện
Kremlin Dmitry Peskov cho
rằng kế hoạch này “hướng
tới phá hủy nền tảng pháp
lý của luật pháp châu Âu và
quốc tế”, đồng thời cảnh báo
các cá nhân và quốc gia ủng
hộ quyết định này “sẽ bị truy
tố pháp lý trong nhiều thập
niên tới”.
Tiềm ẩn rủi ro về
pháp lý và tài chính
Dù kế hoạch sử dụng lợi
nhuận từ tài sản Nga chuyển
cho Ukraine có vẻ khá hợp
lý và hấp dẫn đối với châu
Âu nhưng trên thực tế, việc
dùng đến số tiền “trời cho”
này gây tranh cãi và tiềm ẩn
nhiều rắc rối.
Về mặt pháp lý, để sử dụng
khoản tiền lãi, EU có thể
giải thích rằng số tiền này là
khoản bồi thường chiến phí
mà Moscow cần phải trả cho
Kiev vì đã phát động cuộc
chiến, ôngAntonMoiseienko,
chuyên gia luật quốc tế tại
ĐH Quốc gia Úc, nói với tờ
Al Jazeera
.
Theo ông Moiseienko,
“những gì chúng ta thấy ở
đây là một khoản nợ đã được
công nhận. Nga nợ Ukraine
các khoản bồi thường. Việc
Các nhà lãnh đạo của Liênminh châuÂu (EU) tại thượng đỉnh EUở thủ đô Brussels (Bỉ) vào ngày 21-3.
Ảnh: REUTERS
Ngày 22-3, Bộ Y tế Hàn Quốc đã yêu cầu cảnh sát điều
tra liên quan một bài đăng trực tuyến kêu gọi các bác sĩ
phá hủy hệ thống y tế của đất nước, trong bối cảnh các
bác sĩ thực tập đình công để phản đối kế hoạch của chính
phủ trong việc tăng chỉ tiêu trường y.
Bài đăng được đăng tải trên “medistaff” (một cộng
đồng trực tuyến của các bác sĩ Hàn Quốc) kêu gọi các
bác sĩ đình công tiếp tục nghỉ việc để gây ra “thiệt hại
to lớn không thể khắc phục được cho hệ thống y tế
Hàn Quốc”.
Theo hãng thông tấn
Yonhap
, Bộ Y tế Hàn Quốc yêu
cầu cảnh sát điều tra bài viết này vì coi đây là mối
đe dọa trực tiếp đến tính mạng của người dân. Thứ
trưởng Bộ Y tế Park Min-soo nói rằng nếu những câu
từ như “hãy nghiền nát hệ thống y tế” xuất phát từ một
bác sĩ thì đó là mối đe dọa trực tiếp đến tính mạng của
người dân.
Cùng ngày, Bộ trưởng Bộ Y tế Hàn Quốc Cho Kyoo-
hong cho biết chính phủ kiên quyết không thỏa hiệp
trong việc phân bổ thêm 2.000 suất tuyển sinh vào
trường y, mặc dù vẫn tiếp tục tìm cách thương thảo với
nhóm cộng đồng y khoa. Ông Cho nói rằng việc phân
bổ không phải do chính phủ đơn phương thực hiện
mà bản thân các trường ĐH cũng muốn tăng số lượng
tuyển sinh ngành y.
DƯƠNG KHANG
Bộ Y tế Hàn Quốc yêu cầu điều tra bài đăng online kêu gọi phá hủy hệ thống y tế
EU đề xuất tăng thuế với ngũ cốc
của Nga, Belarus
Cũng tại thượng đỉnh EU hôm 21-3, Ủy ban châu Âu
(EC) đề xuất tăng thuế đối với ngũ cốc củaNga và Belarus
để bảo vệ nông dân châu Âu, theo
Reuters
.
Chủ tịch EC Ursula von der Leyen cho biết động thái
này sẽ ngănNga gây bất ổn cho thị trường EU thông qua
việc nhập khẩungũ cốc, hạt códầu và các sảnphẩmkhác.
“Việc này sẽ ngăn Nga sử dụng doanh thu từ việc xuất
khẩu những hàng hóa này sang EU và sẽ đảm bảo rằng
ngũ cốc bất hợp pháp mà Nga đánh cắp từ Ukraine sẽ
không vào thị trường EU” - bà Leyen nói.
Bà Leyen không nêu chi tiết về mức thuế mà EC dự
kiến sẽ áp đặt.
Kế hoạch sử dụng lãi từ tài
sản của Nga tái thiết Ukraine là
kết quả của nhiều tháng tranh
luận. Phiênbản trước đó của kế
hoạch này đã bị hoãn hai lần
trong năm2023 do những bất
đồnggiữa các thànhviênEUvà
những lo ngại của Ngân hàng
Trung ương châu Âu.
Tiêu điểm
“EU có thể đuối lý
trước Moscow nếu
hành động thay mặt
Ukraine trong vấn
đề tịch thu tài sản
của Nga.”
GS
Dapo Akande
tại ĐH Oxford (Anh)
tách lợi nhuận khỏi tài sản
Nga khiến số tiền có thể được
gửi đến Ukraine”.
Đồng quan điểm, ôngDapo
Akande, GS công pháp quốc
tế tại ĐH Oxford (Anh), cho
rằng mặc dù các quốc gia có
nghĩa vụ tôn trọng tài sản của
các quốc gia khác nhưng luật
pháp quốc tế cũng có một
ngoại lệ được gọi là các biện
pháp đối phó, cho phép một
bên thực hiện hành động trái
pháp luật để ứng phó hành
động trái pháp luật trước đó
của bên khác.
Tuy nhiên, GSAkande nêu
vấn đề rằng liệu các quốc gia
“không phải là nạn nhân trực
tiếp của hành vi vi phạm” có
quyền hành động hay không.
Vị chuyên gia cảnh báo rằng
nếu EU hành động thay mặt
Ukraine, EU sẽ “phá vỡ nền
tảng pháp lý” và có thể sẽ
đuối lý trước Nga khi ra tòa.
Reuters
hôm 21-3 dẫn các
nguồn tin rằng một số ngân
hàng ở châu Âu đã bắt đầu
vận động hành lang để chống
lại kế hoạch của EU liên quan
số tiền lãi từ tài sản Nga. Các
ngân hàng lo ngại về nguy cơ
phải chịu trách nhiệm pháp lý
trước Nga nếu họ thực hiện
giao dịch chuyển tiền sang
Ukraine, dù chỉ là giao dịch
thông thường.
Rủi ro tiếp theo mà EU có
thể phải đối mặt là nguy cơ bị
Nga trả đũa. Hôm29-12-2023,
Nga cho biết đã có danh sách
các tài sản của phương Tây
mà Moscow có thể tịch thu.
Tháng trước, hãng tin
RIA
Novosti
trích dẫn dữ liệu cho
thấy đầu tư trực tiếp của EU,
G7, Úc và Thụy Sĩ vào Nga
đến cuối năm 2022 là 288
tỉ USD.
RIA Novosti
không
cho biết con số này đã trừ các
công ty thoái vốn khỏi Nga
hay chưa.
Bên cạnh đó, mối lo ngại
lớn hơn đối với EU là các
nhà đầu tư nước ngoài sẽ rút
vốn khỏi châu Âu do lo ngại.
Ngoài ra, kế hoạch tịch thu
lợi nhuận của Nga cũng có
thể làm suy yếu đồng euro.
“Đồng euro là đồng tiền
quan trọng thứ hai trên thế
giới và chúng ta phải xem
xét danh tiếng lâu dài của
nó” - Phó Chủ tịchNgân hàng
Trung ương châu Âu (ECB)
Luis de Guindos nói hồi cuối
năm ngoái.
Thống đốc Ngân hàng
Trung ương Ý Fabio Panetta
tháng trước cũng cảnh báo
rằng “việc vũ khí hóa một
loại tiền tệ chắc chắn sẽ làm
giảm sức hấp dẫn của nó và
khuyến khích người ta tìm
kiếm các lựa chọn thay thế”.•
Các nhân viên y tế làmviệc tại một bệnh viện ở Seoul hôm20-3.
Ảnh: YONHAP
Quốc tế -
ThứBảy23-3-2024
