16
THẢOVY
C
uối tuần qua, Hạ việnMỹ
đã phê duyệt dự luật viện
trợ nước ngoài trị giá 95
tỉ USD, trong đó có nhiều gói
viện trợ cho Ukraine, Israel
và các đồng minh của Mỹ ở
khu vực Ấn Độ Dương - Thái
Bình Dương.
Việc dự luật này được thông
qua khiến Chủ tịch Hạ viện
MỹMike Johnson đứng trước
nguy cơ bị bãi nhiệm. Nhiều
đồng nghiệp của ông Johnson
trong đảng Cộng hòa dọa phế
truất ông vì đã thúc đẩy dự
luật viện trợ này.
Kêu gọi bãi nhiệm
chủ tịch Hạ viện
Vấn đề gây tranh cãi trong
dự luật viện trợ nước ngoài
trị giá 95 tỉ USD được thông
qua chính là khoản viện trợ
khổng lồ hơn 60 tỉ USD cho
Ukraine. Kết quả bỏ phiếu
cho nội dung này là 311
phiếu thuận/112 phiếu chống.
Đáng chú ý, có đến 101 phiếu
chống đến từ các đảng viên
Cộng hòa.
Cần lưu ý rằng sự phản đối
đối với viện trợ cho Ukraine
đã tồn tại từ rất lâu trong đảng
Cộng hòa và ông Johnson
từng phản đối việc viện trợ
cho Kiev trước khi ông trở
thành chủ tịch Hạ viện.
Thậm chí những tháng
đầu lãnh đạo Hạ viện, ông
Johnson đã liên tục tuyên
bố rằng đảng Cộng hòa tại
Hạ viện sẽ không phê duyệt
thêmviện trợ choUkraine nếu
không đi kèm các biện pháp
về an ninh biên giới Mỹ. Tuy
nhiên, thời gian gần đây thái
nhiệm, còn các hạ nghị sĩ Dân
chủ thì cho thấy dấu hiệu sẵn
sàng đứng về phía chủ tịch
Hạ viện.
Đồng quan điểm, hạ nghị
sĩ Cộng hòa Tom Cole cho
rằng mối đe dọa đối với ông
Johnson là “nghiêm trọng”
nhưng lợi thế sẽ nghiêng về
chủ tịch Hạ viện. “Tôi không
nghĩ ông Johnson sẽ mất sự
ủng hộ của nhiều đảng viên
Cộng hòa. Thế nên ông ấy
cũng không cần quá nhiều
đảng viên Dân chủ đứng về
phía mình” - ông Cole nêu
quan điểm.
Một số đảng viên Cộng
hòa còn đi xa hơn khi tin
rằng đảng Dân chủ sẽ đứng
ra bảo vệ ông Johnson vì dự
luật viện trợ nước ngoài cũng
như bản thân ông Johnson
“đáng được tôn trọng”. “Sự
ủng hộ dành cho ông Mike
Johnson đã tăng rất nhiều.
Tôi nghĩ sự tôn trọng dành
cho ông ấy đã tăng lên bởi
vì ông ấy đã làm điều đúng
đắn” - Chủ tịch Ủy ban Đối
ngoạiHạviệnMichaelMcCaul
(thuộc đảng Cộng hòa) nói.
Niềm tin của ông McCaul
có cơ sở khi một số đảng
viên Dân chủ đã lên tiếng sẽ
phản đối việc bãi nhiệm chủ
tịch Hạ viện. Hạ nghị sĩ Ro
Khanna của đảng Dân chủ dự
đoán nhiều đồng nghiệp trong
đảng của bà sẽ bỏ phiếu để
giữ ông Johnson ở lại, vì “ông
ấy đã làm điều đúng đắn và
xứng đáng đảm nhiệm chức
vụ đến hết nhiệm kỳ”.
Hạ nghị sĩ Dân chủ Jared
Moskowitz cũng cho rằng ông
Johnson nên tiếp tục giữ chức
lãnh đạo Hạ viện, vì bất kỳ
sự xáo trộn nào tại Hạ viện
lúc này sẽ “chỉ khuyến khích”
các đối thủ của Mỹ như Nga,
Trung Quốc và Iran.
Bên cạnh đó, một số đảng
viên Cộng hòa cho rằng nếu
đảng Dân chủ đứng về phía
ông Johnson, ông ấy sẽ mất
thêm nhiều sự ủng hộ của
đảng Cộng hòa do tính đảng
phái trong Hạ viện.
Theo giới quan sát, tương
lai của ông Johnson không
rõ ràng, vì nếu ông vượt qua
“cửa ải” lần này, trong thời
gian tới, nếu Ukraine lại cần
thêm viện trợ, ghế chủ tịch
Hạ viện của ông Johnson
khó tránh khỏi cảnh bị đe
dọa thêm lần nữa.•
Quốc tế -
ThứTư24-4-2024
độ của ông Johnson đã thay
đổi, khiến một số đảng viên
Cộng hòa cảm thấy phẫn nộ
vì “bị phản bội”.
Chưa đầy 24 giờ sau khi dự
luật viện trợ nước ngoài được
thông qua, hạ nghị sĩ Cộng
hòa theo đường lối cứng rắn
Marjorie Taylor Greene cho
biết sẽ không từ bỏ kế hoạch
đệ trình kiến nghị bãi nhiệm
ông Johnson.
“Ông Mike Johnson đã
hoàn toàn phản bội đảng
Cộng hòa, phản bội các cử
tri Cộng hòa trên khắp đất
nước. Ông ấy đang làm việc
cho đảng Dân chủ để thông
qua chương trình nghị sự của
chính quyền Tổng thống Joe
Biden. Quyền chủ tịchHạ viện
của ông ấy đã kết thúc” - bà
Greene nói với đài
Fox News
vào ngày 21-4.
Nhiều thành viên cực hữu
khác của đảng Cộng hòa
cũng chỉ trích ông Johnson
vì dự luật viện trợ này. Hai
hạ nghị sĩ Eli Crane và Bob
Good, những người đã bỏ
phiếu bãi nhiệm Chủ tịch Hạ
viện KevinMcCarthy - người
tiền nhiệm của ông Johnson,
đã bày tỏ thất vọng và gọi dự
luật viện trợ này là “sai lầm
khủng khiếp”.
Thậm chí ngay sau cuộc bỏ
phiếu, hai hạ nghị sĩ Thomas
Massie và Paul Gosar (đều
thuộc đảng Cộng hòa) lên
tiếng sẽ ủng hộ kế hoạch
của bà Greene trong việc bãi
nhiệm ông Johnson.
Trước những lời kêu gọi
bãi nhiệm, ông Johnson cho
biết ông không lo lắng về
điều này và khẳng định đặt
việc viện trợ cho các đồng
minh, đối tác Mỹ lên trên
triển vọng cá nhân.
Không dễ bãi nhiệm
ông Johnson
Theo tờ
Politico
, việc bãi
nhiệm ông Johnson sẽ khó
xảy ra trong bối cảnh các hạ
nghị sĩ Cộng hòa đã mệt mỏi
với những cuộc bỏ phiếu bãi
Hạ nghị sĩ Cộng hòaMarjorie Taylor Greene
(trái)
cho biết sẽ đệ trình kiến nghị bãi nhiệm
Chủ tịchHạ việnMỹMike Johnson. Ảnh: AP
Ngay trước khi Iran nã hàng trăm tên lửa
và máy bay không người lái (UAV) vào lãnh
thổ Israel đêm 13-4 để trả đũa vụ Đại sứ
quán Iran tại Syria bị không kích vào ngày
1-4, phương Tây, đặc biệt là Mỹ đã thúc giục
Trung Quốc (TQ) dùng ảnh hưởng của mình
để thuyết phục Iran kiềm chế khiêu khích.
Trả lời chuyên san
Foreign Policy
, ông
JonAlterman, Giám đốc chương trình Trung
Đông tại Trung tâm Nghiên cứu chiến lược
và quốc tế (Mỹ), cho rằng dường như TQ
là quốc gia duy nhất có khả năng gây ảnh
hưởng lớn đến Iran nếu TQ muốn.
Theo ôngAlterman, việc Bắc Kinh có tầm
ảnh hưởng lớn vì nước này là đối tác thương
mại lớn nhất của Iran, chiếm khoảng 1/3
tổng thương mại của Iran và rất ít quốc gia
có mối quan hệ kinh tế quan trọng với Iran
như TQ. Cạnh đó, TQ cũng là người bảo vệ
quan trọng cho các lợi ích của Tehran trong
Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.
Khi căng thẳng giữa Israel và Iran tiếp tục
leo thang, các nhà lập pháp Mỹ đang tăng
cường áp lực hơn nữa lên TQ. Ngày 15-4, Hạ
viện Mỹ thông qua Đạo luật trừng phạt năng
lượng Iran - TQ nhằm hạn chế công ty TQ
mua dầu Iran. Hiện dự luật này đang được
chuyển tới Thượng viện Mỹ. Tuy nhiên, một
số chuyên gia cho rằng điều này không đơn
giản. Trong hơn một thập niên, TQ là đối tác
thương mại lớn nhất của Iran, chủ yếu xoay
quanh hoạt động buôn bán dầu mỏ. Từ năm
2020 đến 2023, các công ty TQ đã tăng gấp
ba lần lượng dầu nhập khẩu từ Iran, khiến
doanh số bán dầu Iran tăng vọt lên mức cao
nhất trong 10 năm.
Tuy nhiên, mối quan hệ kinh tế này có
ảnh hưởng không cân bằng. Ví dụ, vào năm
2023, hơn 90% lượng dầu thô xuất khẩu của
Iran là sang TQ. Tuy nhiên, nguồn cung dầu
của Tehran chỉ chiếm 10% tổng lượng hàng
nhập khẩu của TQ vì nước này có nhiều nhà
cung cấp khác ngoài Iran.
Bà Patricia Kim, thành viên tại Viện
Brookings (Mỹ), chia sẻ với
Foreign Policy
rằng rất khó để nói Bắc Kinh có thể kiềm
chế Tehran đến mức nào nếu các nhà lãnh
đạo TQ quyết định đưa ra một cách tiếp cận
can thiệp hơn, thay vì trung lập như hiện tại.
“Ở Washington có quan điểm cho rằng
vì bạn có quyền lực kinh tế nên điều đó sẽ
chuyển thành quyền lực chính trị… Nhưng
điều này không áp dụng cho trường hợp
Iran. Iran đã được thử thách trong nhiều thập
niên dưới các lệnh trừng phạt. Họ sẽ không
hạ thấp an ninh quốc gia và những cân nhắc
chính trị trước TQ vì những cân nhắc về kinh
tế” - ông Eric Olander, Tổng Biên tập dự án
đa phương tiện độc lập phi lợi nhuận China-
Global South Project, nhận định.
Ông Olander cho rằng việc Mỹ đề nghị
TQ sử dụng ảnh hưởng của mình để kiềm
chế Iran là điều vô nghĩa. Theo ông Olander,
không bao giờ Bắc Kinh có thể chấp nhận
yêu cầu từ Mỹ, đặc biệt là việc kiềm chế
Iran.
ĐỨC HIỀN
Kiến nghị bãi nhiệm là gì?
Theo hãng tin
Reuters
, kiến nghị bãi nhiệm là quy trình
để Hạ viện Mỹ loại bỏ vị trí chủ tịch của cơ quan này. Theo
quy định của Hạ viện, một thành viên bất kỳ của đảng nào
cũng có thể đề xuất kiến nghị bãi nhiệm, tuy nhiên kiến
nghị này cần sự ủng hộ đa số của một đảng để đưa ra Hạ
viện bỏ phiếu.
Nếu kiến nghị bãi nhiệmđược đưa raHạ viện để bỏ phiếu,
kiếnnghị sẽ chỉ cầnđa sốđơngiảnđể thôngqua. ĐảngCộng
hòa hiện kiểm soát Hạ viện với 217 ghế so với 213 ghế của
đảng Dân chủ, điều đó có nghĩa là nếu ông Johnson muốn
giữ chức chủ tịch Hạ viện, ông không thể đểmất nhiều hơn
một phiếu từ đảng Cộng hòa.
“Hạ viện là một nơi khó
khăn và ồn àonhưngôngMike
Johnson sẽ ổn thôi”- hạ nghị sĩ
Tony Gonzales của đảng Cộng
hòa nói với đài
CNN.
Tiêu điểm
Hạ nghị sĩ Dân chủ
Jared Moskowitz
cho rằng ông
Johnson nên tiếp tục
lãnh đạo Hạ viện,
vì bất kỳ sự xáo trộn
nào tại Hạ viện lúc
này sẽ “chỉ khuyến
khích” Nga, Trung
Quốc và Iran.
Tổng thống Iran EbrahimRaisi
(trái)
bắt tay
Chủ tịch TrungQuốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh
vào ngày 14-2-2023. Ảnh: IRAN INTERNATIONAL
Chủ tịch Hạ viện Mỹ có nguy cơ
bị bãi nhiệm
Chủ tịchHạ việnMỹMike Johnson đứng trước nguy cơ bị bãi nhiệm sau khi thúc đẩy Hạ viện
thông qua dự luật có nội dung viện trợ hơn 60 tỉ USD cho Ukraine.
Ảnhhưởng củaTrungQuốc với Irannhư thế nào?
