16
Thêm 3 nước công nhận Nhà nước
Palestine, cuộc chiến ở Gaza có hạ nhiệt?
Ba nước châu Âu gồm Ireland, Tây BanNha và Na Uy cho biết sẽ công nhậnNhà nước Palestine,
liệu động thái này có đi xa hơn ngoài ý nghĩa về mặt ngoại giao?
THẢOVY
Đ
ầu tuần rồi, Ireland, Tây
Ban Nha và Na Uy cho
biết sẽ công nhận Nhà
nước Palestine vào ngày 28-5,
một bước hướng tới khát vọng
lâu dài của người Palestine
trong bối cảnh cuộc khủng
hoảng nhân đạo ở Dải Gaza
vô cùng thảm khốc do xung
đột Israel - Hamas.
Đến nay có khoảng 140
quốc gia đã công nhận Nhà
nước Palestine, tuy nhiên phần
lớn các quốc gia này không
phải là các nước phương Tây.
ThếnênđộngtháicủaIreland,
Tây Ban Nha và Na Uy được
đánh giá là có ý nghĩa về mặt
ngoại giao, vì tạo động lực cho
các quốc gia khác ở châu Âu
công nhậnNhà nước Palestine
cũng như làm sâu sắc thêm sự
cô lậpmà Israel đang đối mặt.
Ý nghĩa đối với
Palestine
Theo tờ
TheNewYorkTimes
,
từ năm 1948, Liên hợp quốc
đã bỏ phiếu về việc thành lập
một quốc gia ẢRập Palestine
nằm cạnh Nhà nước Do Thái
Israel. Tuy nhiên, những cuộc
chiến dai dẳng giữa các nước
ẢRập trong khu vực và Israel
đã đẩy giải pháp hai nhà nước
gần như đi vào ngõ cụt và
các vùng lãnh thổ của người
Palestine tiếp tục bị chia rẽ
trong bảy thập niên qua. Điều
này khiến khát vọng có một
quốc gia cho người Palestine
tiếp tục chỉ là ước mơ.
Đầu tháng này, khi xung
đột Israel - Hamas bước vào
tháng thứ tám, Đại hội đồng
Liên hợp quốc thông qua áp
đảo một nghị quyết tuyên bố
rằng Palestine đủ điều kiện
trở thành thành viên của Liên
hợp quốc. Nghị quyết này cho
thấy tình đoàn kết của cộng
đồng quốc tế đối với người
Palestine đã trở nên sâu sắc
hơn do cuộc chiến ở Gaza.
Trongbối cảnhđó, việc công
nhận của ba quốc gia châuÂu,
trong đó có hai nước là thành
viên của Liên minh châu Âu
(EU) là Ireland và Tây Ban
Nha, có ý nghĩa to lớn về mặt
ngoại giao. Động thái của ba
nước đặc biệt có ý nghĩa trong
bối cảnh châu Âu sắp bước
vào cuộc bầu cử nghị viện từ
ngày 6 đến 9-6 tới.
Tuy nhiên, sẽ khó có sự
thay đổi trên thực tế đối với
các vùng lãnh thổ Palestine
ở Dải Gaza và Bờ Tây.
Cụ thể, đề cập việc công
nhậnmột Nhà nước Palestine,
Ngoại trưởng IrelandMichael
Martin cho biết việc công nhận
sẽ dựa trên đường biên giới
sau chiến tranh Trung Đông
năm 1967, nghĩa là Nhà nước
Palestine bao gồmDải Gaza,
Bờ Tây và Đông Jerusalem
là thủ đô.
Tuy nhiên, thực tế việc này
phức tạp hơn nhiều vì hiện
có nhiều khu định cư của
người Israel trên các vùng
lãnh thổ trên.
IsraelsápnhậpĐôngJerusalem
và coi đây là một phần thủ đô
của mình. Trong khi đó, Bờ
Tây hiện là nơi sinh sống của
hơn 500.000 người Israel và
3 triệu người Palestine ở Bờ
Tây đang sống dưới sự quản
lý của quân đội Israel. Tại
Dải Gaza, Thủ tướng Israel
BenjaminNetanyahu nói rằng
Israel sẽ duy trì quyền kiểm
soát an ninh ở Gaza ngay cả
khi loại bỏ hoàn toàn Hamas.
Hãng tin
AP
dẫn lời ông
Hugh Lovatt, thành viên cấp
cao tại Viện nghiên cứu Hội
đồng Quan hệ đối ngoại châu
Âu (trụ sở tại Đức), rằng “sự
công nhận là một bước hữu
hình hướng tới con đường
chính trị khả thi cho quyền tự
quyết của người Palestine”.
Tuy nhiên, theo ông Lovatt,
để có tác động, việc công
nhận phải đi kèm với “các
bước hữu hình để chống lại
việc Israel sáp nhập cũng như
việc người Israel định cư tại
lãnh thổ Palestine”.
Tác động với Israel
Ngay sau tuyên bố của
Ireland, Tây Ban Nha và Na
Uy, chính phủ Israel phản ứng
gay gắt bằng cách triệu hồi
đại sứ Israel ở ba nước trên
về nước, đồng thời triệu tập
đại sứ của ba nước tại Israel
để gửi thông điệp phản đối.
Ngoài ra, ông Itamar Ben-
Gvir, Bộ trưởngAn ninh quốc
gia Israel, sau đó tới thămkhu
phứchợpnhà thờAl-Aqsa - nơi
Người biểu tình giương cờ Palestine ở thủ đôDublin (Ireland). Ảnh: GETTY IMAGES
Trong tuyên bố hôm 26-5, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng
Triều Tiên Kim Kang-il đe dọa sẽ có hành động đối
phó với Hàn Quốc vì các động thái của Seoul mà Bình
Nhưỡng cho là vi phạm biên giới hàng hải trên thực tế
giữa hai nước, theo hãng thông tấn
KCNA
.
Theo ông Kim, Không quân Hàn Quốc và các phương
tiện do thám trên không của Mỹ gần đây “đang công khai
tăng cường hoạt động gián điệp trên không” nhằm chống
lại Triều Tiên.
Ông Kim nói rằng từ ngày 13 đến 24-5 đã có 16 máy
bay trinh sát chiến lược của Không quân Mỹ, gồm năm
chiếc RC-135 và 11 chiếc U-2S, tham gia hoạt động gián
điệp trên không chống lại Triều Tiên.
Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Triều Tiên cũng cáo buộc
Hàn Quốc thường xuyên đưa nhiều loại tàu chiến của hải
quân và cảnh sát biển tuần tra di động “vượt qua đường
biển trên thực tế giữa hai nước”.
“Chúng tôi chính thức cảnh báo rằng chúng tôi không
bao giờ có thể dung thứ cho sự xâm phạm liên tục như vậy
đối với chủ quyền hàng hải của chúng tôi. Chúng tôi có
thể thực hiện quyền tự vệ của mình trên hoặc dưới nước
bất cứ lúc nào” - ông Kim nhấn mạnh. Phía Hàn Quốc và
Mỹ chưa lên tiếng về các phát ngôn trên của Triều Tiên.
Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Triều Tiên đưa ra tuyên bố
trên vài giờ trước khi Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-
yeol hội đàm song phương lần lượt với Thủ tướng Trung
Quốc Lý Cường và Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio
tại văn phòng tổng thống ở Seoul trong ngày 26-5.
Ba nhà lãnh đạo Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc sẽ tổ
chức hội nghị thượng đỉnh ba bên lần đầu tiên kể từ tháng
12-2019 vào ngày 27-5, theo hãng thông tấn
Yonhap
.
HOÀNG AN
Triều Tiên cảnh báo sau khi tố Mỹ - Hàn tăng cường hoạt động do thám
Mỹ nói gì về việc công nhận
Nhà nước Palestine?
Tuần rồi, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan nói
rằng giải pháp hai nhà nước là cách tốt nhất giải quyết
vấn đề Israel - Palestine nhưng nhắc lại sự phản đối của
Mỹ với “bất kỳ sự công nhận đơn phương nào đối với
Nhà nước Palestine”, theo tờ
The Guardian
.
“Tổng thống Joe Biden đã lên tiếng ủng hộ giải pháp
hai nhà nước. Ông ấy cũng nhấn mạnh rằng giải pháp
hai nhà nước nên được thực hiện thông qua đàm phán
trực tiếp giữa các bên chứ khôngphải thông qua sự công
nhận đơn phương” - ông Sullivan nói.
Tuynhiên, vị quan chứcMỹnày chỉ tríchviệc Israel phản
ứng lại quyết định củaTây BanNha, NaUy và Irelandbằng
cách ngưng chuyển tiền thuế cho chính quyền Palestine.
“Tôi nghĩ rằng điều đó là sai về mặt chiến lược, vì việc
giữ lại các khoản tiền gây bất ổn cho Bờ Tây. Động thái
này làm suy yếu việc tìm kiếm an ninh và thịnh vượng
cho người dân Palestine, vốn có lợi cho Israel” - ông
Sullivan nói thêm.
“Quyết định công nhậnNhà
nước Palestine là một bước đi
cực kỳquan trọngvàmang tính
biểu tượng, đặc biệt khi được
các quốc gia phương Tây thực
hiện. Quyết định này nêu bật
sự ủng hộ ngày càng tăng đối
với quyền tự quyết của người
Palestine trênkhắp thếgiới.Tuy
nhiên, chỉ sựcôngnhậncủa các
quốc gia này là chưa đủ”.
Tờ
TheConversation
dẫn nhận định của
ông SimonMabon, Giáo sư quan hệ
quốc tế tại ĐH Lancaster (Anh)
Tiêu điểm
Việc Ireland, Tây
Ban Nha và Na Uy
công nhận Nhà nước
Palestine khó có thể
tác động đến cuộc
chiến ở Gaza, nơi các
cuộc đàm phán đang
rơi vào bế tắc.
người Hồi giáo gọi là Thánh
địa cao quý và với người Do
Thái là một địa điểm linh
thiêng, gọi là Núi Đền.
“Chúng tôi sẽ không cho
phép bất kỳ tuyên bố nào
về một Nhà nước Palestine”
- ông Ben-Gvir nói trong
chuyến thăm.
Chưa dừng lại ở đó, ông
Bezalel Smotrich, Bộ trưởng
Tài chính Israel, cho biết sẽ
ngừng chuyển doanh thu
thuế dành cho chính quyền
Palestine. Động thái này có
nguy cơ làmmất khả năng của
Palestine trong việc trả lương
cho hàng ngàn công chức.
Theo hiệp định hòa bình tạm
thờivàonhữngnăm1990,Israel
thaymặt chínhquyềnPalestine
thu thuế người dân. Sau cuộc
tấn công củaHamas vào Israel
hôm 7-10-2023, Israel đóng
băng việc chuyển tiền nhưng
đến đầu năm2024, Israel đồng
ý gửi tiền đến Na Uy để Na
Uy chuyển cho chính quyền
Palestine.
Giới quan sát cho rằng sở
dĩ phía Israel có phản ứng
dữ dội bởi vì việc ba nước
châu Âu công nhận Nhà nước
Palestine như một đòn giáng
thứ hai vào danh tiếng quốc tế
của Israel chỉ trong một tuần.
Hôm20-5, ôngKarimKhan,
Trưởng Công tố viên của Tòa
Hình sự Quốc tế (ICC), xin
lệnh bắt ông Netanyahu và
ôngYoav Gallant, Bộ trưởng
Quốc phòng Israel, vì cáo buộc
vi phạm tội ác chiến tranh.
Theo tờ
The Guardian
, bối
cảnh trên khiến các nước đồng
minh thận trọng hơn trong
việc viện trợ Israel. Trong
nước, người Israel cũng nhận
thức được rằng đất nước của
họ đang bị cô lập hơn về mặt
ngoại giao. Điều này thúc đẩy
những rạn nứt ngày càng rõ
ràng trong nội các của ông
Netanyahu cũng như sự suy
giảm trong niềm tin của người
dân với chính phủ.
Dù vậy, việc Ireland, Tây
Ban Nha và Na Uy công nhận
Nhà nước Palestine khó có
thể tác động đến cuộc chiến
ở Gaza, nơi các cuộc đàm
phán đang rơi vào bế tắc và
Israel vẫn kiên quyết chiến
tới cùng với Hamas.•
Một vụ phóng tên lửa của Triều Tiên. Ảnh: KCNA
Quốc tế -
ThứBa28-5-2024
