10
cập đến giải pháp hoàn thiện
thể chế, nhất là thể chế liên
quan tới đầu tư kinh doanh?
+ Hoàn thiện thể chế thì
phải căn cơ, đồng bộ, thống
nhất, chứ không phải để một
“rừng” vướng mắc như hiện
nay. Nhiệm kỳ nào, kỳ họp
QH nào, các ĐB cũng nêu
vấn đề này và chúng tôi cũng
giải trình nhiều lần.
Có một điểm cần lưu ý là
nếu tình huống đặc biệt thì
phải có chính sách đặc biệt,
thủ tục đặc biệt, quy trình đặc
biệt. Nhưng như Thủ tướng
cũng nói, vừa qua chúng ta
chuyển trạng thái nhưng cơ
chế lại không chuyển, tức là
mọi cái vẫn phải “đúng quy
định của pháp luật”, vẫn phải
theo cách thức thông thường.
Chúng ta cũng cần có cách
tiếp cận mới, tư duy mới từ
xây dựng chính sách pháp luật,
mà như tôi nói là cần dựa trên
niềm tin, niềm tin giữa Trung
ương và địa phương, giữa cấp
dưới và cấp trên, giữa cơ quan
chỉ đạo và cơ quan chấp hành.
Cùng với đó là đề cao
trách nhiệm của người đứng
đầu trong tổ chức xây dựng
chương trình và thực hiện,
phối hợp với nhau. Ngay
như Bộ KH&ĐT, hiện chúng
tôi vẫn đang lắng nghe, phối
hợp, nghiên cứu sửa lại các
luật Đầu tư công, Đấu thầu,
PPP… để đáp ứng yêu cầu
cải cách hơn nữa môi trường
đầu tư của Việt Nam.
Cần phân cấp,
phân quyền triệt để
. Trong phần giải trình
trước QH, ông còn đề cập
đến cả vấn đề phân cấp,
phân quyền giữa QH và
Kinh tế -
ThứBa28-5-2024
BỘ TRƯỞNG BỘ KH&ĐT NGUYỄN CHÍ DŨNG:
Khôngphân cấp, phân quyền
CHÂNLUẬN-ĐỨCMINH
thựchiện
N
ăm2022, Quốc hội (QH)
ban hành Nghị quyết 43
về chính sách tài khóa,
tiền tệ hỗ trợ Chương trình
phục hồi và phát triển kinh
tế - xã hội trong bối cảnh cả
nước gồng mình chống dịch
COVID-19. Sau hai năm
thực hiện, tại kỳ họp thứ bảy,
thảo luận về kết quả thực
hiện một số nghị quyết quan
trọng của QH, rất nhiều đại
biểu (ĐB) QH phân tích sâu
về Nghị quyết 43. Một nghị
quyết được đánh giá là kịp
thời, giúp người dân, doanh
nghiệp vượt qua khó khăn
sau dịch COVID-19 nhưng
vẫn còn những điều nuối tiếc,
cần rút kinh nghiệm.
Trao đổi với
Pháp Luật
TP.HCM
, Bộ trưởng Bộ
KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng
(ảnh)
đã cho rằng: “Rất nhiều
ý kiến của các ĐBQH rất sâu
sắc, rất tâm huyết và rất xác
đáng. Các ĐB cho chúng
tôi rất nhiều bài học quý để
sau này áp dụng trong tiếp
thu, xử lý, xây dựng chính
sách cũng như thực hiện các
chính sách”.
Phải rất nỗ lực
mới thực hiện được
.
Phóng viên
:
Khi giải trình
trước QH về thực hiện Nghị
quyết 43, ông cũng nói rằng
bối cảnh ra đời của nghị quyết
rất đặc biệt, chưa có tiền lệ?
+ Bộ trưởng
Nguyễn Chí
Dũng
: Phải nói chính xác
rằng đó là một bối cảnh đặc
biệt khó khăn, cả về đời sống
doanh nghiệp và đời sống
dân sinh, tác động của việc
đứt gãy chuỗi cung ứng, sản
xuất khiến cho kinh tế nước
ta ngày càng khó khăn hơn.
Cũng chính vì vậy, những
chính sách hỗ trợ cần phải
đạt được quy mô đủ lớn để
nền kinh tế có thể chống chịu,
duy trì và phục hồi dần.
Cũng chính bối cảnh đặc
biệt ấy đã đòi hỏi tính cấp
bách của chính sách phải được
đặt lên hàng đầu. Nhưng cũng
vì chưa có tiền lệ nên những
chính sách ấy vẫn tuân theo
quán tính là đúng pháp luật,
không được để xảy ra trục lợi,
thất thoát, lãng phí.
. Như nhiều ý kiến của
ĐBQH, dù có quy mô lớn
và yêu cầu cấp bách nhưng
Nghị quyết 43 vẫn gặp nhiều
khó khăn trong thực hiện do
“quán tính chính sách”?
+Vấn đề như tôi đã nói, đòi
hỏi của chúng ta rất cao. Thời
gian xây dựng chính sách và
thời gian thực hiện chính sách
đều rất ngắn, chỉ có hai năm.
Trong khi đó, có những yêu
cầu như “vừa không xảy ra
lạm phát vừa bảo đảm tăng
trưởng”… Phải nói là rất nỗ
lực mới thực hiện được.
Các ĐBQH cũng nhìn nhận
rằng thủ tục của chúng ta đang
còn rất phức tạp và rườm rà,
vướng mắc. Cộng thêm kinh
nghiệm, năng lực của chúng ta
còn hạn chế; sự phối hợp giữa
các cơ quan đang còn bất cập
và chưa nhuần nhuyễn cũng
khiến việc thực hiện Chương
trình phục hồi và phát triển
kinh tế - xã hội có mục tiêu
chưa đạt như kỳ vọng.
. Trong phát biểu thảo luận
tại tổ, Bộ trưởng có nói rằng
tâm lý sợ sai, sợ trách nhiệm
cũng làmột trong những thách
thức, lực cản của chúng ta
hiện nay.
+ Đó cũng chính là một
trong những nguyên nhân
làm cho các kết quả thực hiện
một số chính sách còn chậm,
một số chính sách chưa hiệu
quả, một số chính sách chưa
thực hiện được. Điều đó kéo
theo hệ quả là tình trạng “trên
nóng, dưới lạnh”; kỷ luật, kỷ
cương hành chính có lúc, có
nơi còn chưa nghiêm.
Điều này cũng ảnh hưởng
đến quản trị quốc gia - một
vấn đề rất quan trọng. Quản
trị quốc gia cũng vì thế mà
chưa theo kịp xu hướng biến
đổi nhanh của thế giới khi
không thể một sớmmột chiều
mà khắc phục được tình trạng
một bộ phận cán bộ, công chức
né tránh, đùn đẩy công việc,
sợ sai, sợ trách nhiệm, không
dám thammưu, đề xuất xử lý
công việc, không quyết định
công việc thuộc thẩm quyền.
. Ông đề cập đến nhiều bài
học qua quá trình thực hiện
Nghị quyết 43. Vậy ông tâm
đắc những bài học nào?
+Tôi cho rằng đó là tư duy,
cách tiếp cận chính sách. Cách
tiếp cận và xây dựng chính
sách của chúng ta phải tốt và
hiệu quả, đi vào cuộc sống
Nghị quyết 43 đã tạo điều kiện để phát triển hạ tầng giao thông trên cả nước. Trong ảnh: Tuyến cao tốc Nha Trang - CamLâm
đã được khánh thành vào tháng 6-2023. Ảnh: HUỲNHHẢI
được, kể cả từ tư duy cho
đến tổ chức thực hiện. Các
chính sách phải đơn giản, dễ
hiểu, dễ thống nhất, dễ làm,
dễ thực hiện và giám sát. Đó
là các nguyên tắc quan trọng.
Cạnh đó là sự quyết liệt.
Chúng ta thấy trong hai năm
qua, Thủ tướng, Chính phủ,
các bộ, ngành, các địa phương
hết sức cố gắng và nỗ lực.
Chính phủ đã ban hành tổng
cộng khoảng 20 nghị định,
một chỉ thị, bảy công điện,
lập năm tổ công tác, 26 đoàn
công tác phân công cho tất cả
thành viên Chính phủ phải
xuống từng địa phương để
giải quyết các ách tắc, vướng
mắc, khó khăn của từng dự án
đầu tư công, của từng dự án
thuộc Chương trình phục hồi
và phát triển kinh tế - xã hội.
Tôi chưa bao giờ thấy làm
quyết liệt như vậy, nhờ đómới
có được kết quả như hômnay.
Nghiên cứu sửa luật,
cải thiện môi trường
đầu tư
. Trong dịch COVID-19, có
những nước hỗ trợ người dân
trực tiếp bằng cách chuyển
luôn tới 2.000 USD vào tài
khoản của người dân. Thông
qua việc này, chúng ta có thể
học được điều gì từ cách vận
dụng chính sách?
+ Ngay tại thời điểm đó,
phương thức hỗ trợ trực tiếp
như vậy sẽ kích cầu tiêu dùng
và nguồn lực hỗ trợ ấy lại
chảy ngay vào nền kinh tế.
Điều đó khác biệt với chúng
ta, mà như tôi đã nói là tiếp
cận, hỗ trợ người dân qua
chính sách.
Mà chính sách thì phải có
văn bản hướng dẫn rồi lại giám
sát, quy trình, lại phải thủ tục
thì nó… hết giờ, không còn
hiệu quả. Khi chúng ta làm
xong thủ tục thì vấn đề có
khi không còn thời sự nữa.
Đặc biệt, tôi cho rằng việc
đưa các dự án lớn vào chương
trình mang tính cấp bách
như Chương trình phục hồi
và phát triển kinh tế - xã hội
cũng cần xem lại. Bởi một
dự án lớn thì không thể hai
năm mà hoàn thành được,
do thủ tục của chúng ta rất
rườm rà... Nó khác với Trung
Quốc, có khi một nhà máy 5
tỉ USD, họ chỉ cần 11 tháng
từ lúc khởi công cho đến khi
đưa vào hoạt động.
. Điều này nhiều ĐBQH,
cả ông và Thủ tướng cũng đề
Nghị quyết 43 đã tác động tích cực
và sâu rộng đến quá trình phục
hồi và phát triển kinh tế - xã hội
đất nước sau đại dịch COVID-19.
Quốc hội, Chính phủ vẫn đang
tiếp tục nghiên cứu, sửa luật để cải
thiệnmôi trường đầu tư, phát triển
kinh tế - xã hội.
“Nếu chúng ta
không cải cách,
phân cấp, phân
quyền theo đúng
nguyên tắc và triệt
để thì sẽ còn mất
nhiều thời gian
không cần thiết.
Điều đó sẽ làmmất
nhiều cơ hội.”
. Việc thực hiện Nghị quyết 43 đã đạt được
nhiều kết quả, chẳng hạn về hạ tầng, giảm
thuế, giãn thuế… cho doanh nghiệp phải
không, thưa ông?
+ Các kết quả đó là tất yếu, vì đây là một
chủ trương lớn củaĐảng, Nhànước ta vớimột
mục tiêu rất rõ ràng, mang tính cấp bách như
tôi nói lúc đầu. Hai năm thực hiện nghị quyết,
tuy rằng nguồn lực dành cho chương trình
rất lớn, thời gian thực hiện rất ngắn nhưng
kết quả cũng rất đáng ghi nhận. Rõ nhất mà
chúng ta cần nhìn nhận là kinh tế vĩ mô ổn
định, có tăng trưởng, lạmphát vẫnđược kiểm
soát, các cân đối lớn vẫn đảm bảo, việc làm,
đời sống cho người dân được cải thiện.
Hạ tầng giao thông là một điểm son, mà
như Thủ tướng đã phát biểu một cách sinh
động là 45 tỉnh trở thành công trường. Một
hệ thống hạ tầng giao thông đang được xây
dựng ở hiện tại sẽ tạo nền tảng cho tương lai,
vì hệ thống ấy sẽ mở rộng không gian phát
triển, gia tăng giá trị liên vùng và là huyết
mạch, bệ đỡ vững chắc cho kinh tế - xã hội
phát triển trong thời gian dài.
Hạ tầng giao thông là một điểm son
