11
Kinh tế -
Thứ Tư 29-5-2024
Dừng đấu thầu vàng miếng:
Giải pháp nào thay thế?
Sau khi dừng đấu thầu vàngmiếng, theo các chuyên gia, có nhiều giải pháp để hạ nhiệt giá vàngmiếng SJC.
T.LINH-M.TRÚC -P.MINH
N
gân hàng Nhà nước (NHNN)
vừa thông báo sẽ điều chỉnh
phương án bình ổn thị trường
vàng trong thời gian sớm nhất,
dự kiến bắt đầu vào đầu tuần tới
(ngày 3-6). Trước đó, giải pháp
đấu thầu vàng miếng mà NHNN
đã thực hiện không giúp thu hẹp
chênh lệch giá vàng giữa hai thị
trường. Đồng thời việc sửa đổi
Nghị định 24/2012 vẫn chưa thể
thực hiện ngay, liệu còn giải pháp
nào để nhà điều hành có thể thực
hiện trong tuần tới nhằm hạ nhiệt
vàng miếng SJC?
Bổ sung vàng nguyên liệu
Trao đổi với
Pháp Luật TP.HCM
sáng 28-5, ôngHuỳnhTrungKhánh,
Phó Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh
vàngViệt Nam, cho biết bản chất của
việc tăng giá vàng một cách phi lý
như thời gian qua là do cung - cầu
bất đối xứng.
“Dù đã có gần 2 tấn vàng miếng
được bổ sung thông qua hình thức
đấu thầu vàngmiếng vẫn không đem
lại kết quả như mong muốn. Vậy
nên giải pháp căn cơ lúc này vẫn
là phải bổ sung nguồn cung vàng
nguyên liệu để Công ty Vàng bạc
đá quý Sài Gòn (SJC) sản xuất thêm
vàng miếng SJC” - ông Khánh nói.
Đồng quan điểm, lãnh đạo một
doanh nghiệp kinh doanh vàng cho
biết thêm: “Khi nguồn cung vàng
nguyên liệu để sản xuất vàng miếng
được NHNN bổ sung thêm thì giá
vàng miếng SJC sẽ giảm mạnh.
Ngay cả khi cộng hết các loại thuế
phí, phí bảo hiểm, phí vận chuyển,
phí gia công, chi phí bán hàng…
cũng không thể đẩy giá vàng miếng
SJC lên cao như mức giá đấu thầu
của NHNN”.
Ngoài ra, cũng theo ông Khánh,
với quy định hiện hành, SJC vẫn
là thương hiệu độc quyền vàng
miếng SJC nhưng NHNN nên xem
xét cho phép một số doanh nghiệp
đủ điều kiện được nhập khẩu vàng
nguyên liệu.
“Hiện nay, lãi suất tiền gửi ngân
hàng vẫn ở mức thấp. Thị trường
bất động sản chưa phục hồi, thị
trường chứng khoán quá nhiều rủi
ro và cần phải có kiến thức mới
đầu tư được. Thị trường trái phiếu
doanh nghiệp thì chưa lấy lại được
niềm tin của nhà đầu tư, hay doanh
nghiệp tạm thời chưa mở rộng đầu
tư sản xuất, kinh doanh… Trong
khi đó, vàng có tính thanh khoản
tốt và giá đang được dự báo sẽ
tăng nên nhu cầu mua vàng của
người dân là có thật.
Nhưng không phải người dân
mua vàng rồi cất trong két đến suốt
đời mà nó sẽ được dịch chuyển khi
thời điểm đầu tư của các lĩnh vực
khác hoặc hoạt động sản xuất, kinh
doanh trở nên thuận lợi hơn.
Trước đó, Hiệp hội Kinh doanh
vàng Việt Nam đã có kiến nghị lên
NHNN cho phép ba doanh nghiệp
là PNJ, SJC, DOJI được nhập 1,5
tấn vàng/năm để chế tác vàng nữ
trang. Với 1,5 tấn vàng nguyên liệu
nếu tính cả tiền nhập khẩu, thuế phí
sẽ tốn khoảng 100 triệu USD (mỗi
doanh nghiệp cần chuẩn bị hơn 30
triệu USD/500 kg vàng).
Đáng chú ý, không phải ba doanh
nghiệp nhập một lần 1,5 tấn mà sẽ
được chia ra theo từng giai đoạn,
tùy theo nhu cầu của từng doanh
nghiệp trong từng thời điểm nhất
định. Thực chất con số đề xuất này
không lớn, bởi thực tế nhu cầu vàng
nguyên liệu của các doanh nghiệp
sản xuất vàng nữ trang đạt khoảng
20 tấn/năm do xu hướng tiêu dùng
vàng dịch chuyển từ mục đích tích
trữ sang thời trang, làm đẹp.
Nên xem vàng như
một loại hàng hóa và
đánh thuế giao dịch
Với động thái của NHNN, TS
Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài
chính ngân hàng, nhận định thứ
nhất nguyên nhân là do nguồn cung
chưa đủ để đáp ứng sức cầu. Trong
khi đó, NHNN là đơn vị duy nhất
có thể nhập khẩu vàng nhưng từ
nhiều năm nay không nhập khẩu
thêm vàng.
Do đó, ở nút chặn NHNN làm
cho “van” cung cấp nguồn vàng
bị chặn lại, chính vì thế cách giải
quyết là cho phép nhà kinh doanh
vàng được nhập khẩu vàng dưới
sự kiểm soát của NHNN.
Thứ hai, Nghị định 24 về quản
lý thị trường vàng phải được sửa
đổi. Yếu tố đầu tiên liên quan đến
nghị định này là thương hiệu vàng
quốc gia SJC cần được hủy bỏ, để
cho tất cả sản phẩm vàng trên thị
trường được cạnh tranh công bằng
với nhau. Thêm vào đó là NHNN
nên trao vai trò được nhập khẩu
vàng cho các nhà kinh doanh vàng.
Cuối cùng là nên thành lập sàn
vàng để các giao dịch vàng được
minh bạch.
Đồng quan điểm, chuyên gia
kinh tế TS Lê Xuân Nghĩa cho
rằng nên để doanh nghiệp tự xuất
và nhập khẩu vàng thì luồng vàng
ra vào Việt Nam sẽ nhanh hơn, cân
bằng được giá trong nước với giá
thế giới. NHNN chỉ làm nhiệm vụ
giám sát về khối lượng, thậm chí
giám sát giá cả khi cần thiết.
Lấy ví dụ, ông Nghĩa cho biết
tại Trung Quốc nguồn cung chính
của thị trường vàng nội địa Trung
Quốc đến từ việc nhập khẩu vàng,
thông qua các ngân hàng được
Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc
phê duyệt. Tương tự, nguồn cung
vàng chủ yếu của Ấn Độ cũng đến
từ nguồn vàng nhập khẩu.
Như vậy, nếu quan niệm giống
như các nước trên thế giới, vàng là
một loại hàng hóa thì NHNN không
quản lý trực tiếp thị trường vàng
nữa. Đồng thời, kiến nghị Chính phủ
nên xóa bỏ độc quyền vàng miếng
SJC, trả lại thương hiệu SJC cho
Công ty SJC trong Nghị định mới
sửa đổi Nghị định 24 về quản lý
hoạt động kinh doanh vàng.
Nói thêm về giải pháp quản lý thị
trường vàng, ông Nguyễn Trí Hiếu
cho rằng tại thời điểm này tỉ giá
đang tăng, cũng sẽ có tác động đến
thị trường vàng. Vì khi nguồn cung
khan hiếm, nhóm buôn lậu vàng sẽ
cần lượng USD lớn để nhập vàng,
tác động lên tỉ giá. Trên nguyên
tắc, nếu kiểm soát được vấn đề
tăng tỉ giá cũng có thể ngăn được
giá vàng tăng.
Đặc biệt, ông Hiếu cho rằng cơ
quan quản lý nhà nước cũng nên
tính đến việc đánh thuế trên các
giao dịch vàng. Việc đánh thuế
trên vàng cũng giúp giảm sức cầu,
Dừng đấu thầu vàng là hợp lý
Theo chuyên gia tài chính Trần Đình Phương, có thể NHNN dừng đấu
thầu vàng sau khi đạt mục tiêu bù đắp nguồn cung, bình ổn thị trường,
dập tắt đầu cơ. Điều này có thể quan sát được khi giá vàng SJC không
còn tạo sóng lớn. Tâm lý nhà đầu tư ổn định hơn khi không còn xếp hàng
mua bằng được khi giá tăng mạnh.
“Có thể NHNN đánh giá thị trường vàng trong nước hiện nay tương
đối ổn định, nguồn cung vàng dồi dào, đáp ứng đủ nhu cầu của thị
trường. Việc dừng đấu thầu vàng nhằm điều chỉnh phương án bình ổn
thị trường vàng theo hướng linh hoạt, hiệu quả hơn, phù hợp với diễn
biến thị trường trong nước và quốc tế” - ông Phương bình luận.
bởi vì người mua vàng không phải
chịu thuế nhưng người bán vàng sẽ
tạo ra thu nhập, sẽ phải chịu thuế.
“Do đó, nếu đánh thuế vàng thì giao
dịch vàng sẽ chậm lại, giúp giảm
sức nóng trên thị trường vàng” -
ông Hiếu nói.
Xóa bỏ độc quyền
vàng miếng
PGS-TSPhạmCôngHiệp,Trường
ĐH RMITViệt Nam, cho rằng sau
khi dừng đấu thầu vàng, NHNN
nên xem xét giảm bớt quyền lực
độc quyền của các đơn vị kinh
doanh vàng, cần có sự điều chỉnh
chính sách từ NHNN và các cơ
quan quản lý.
Vừa qua, NHNN tổ chức các
phiên đấu thầu nhằm mục tiêu ổn
định thị trường và giảm chênh lệch
giá vàng trong nước so với thế giới.
Tuy nhiên, khi quyền lực điều chỉnh
giá nằm trong tay các đơn vị kinh
doanh vàng, NHNN gặp khó khăn
trong việc đạt được mục tiêu này.
Các đơn vị này có thể giữ giá cao
để bảo vệ lợi nhuận, dù cung vàng
được tăng cường từ NHNN.
“Quyền lực độc quyền của các
đơn vị kinh doanh vàng theo Nghị
định 24/2012 đang là một thách
thức lớn đối với NHNN trong việc
ổn định thị trường vàng. Để khắc
phục vấn đề này, cần có sự điều
chỉnh chính sách và tăng cường
giám sát nhằm tạo ra một thị trường
minh bạch và công bằng hơn, giúp
NHNN đạt được mục tiêu ổn định
giá vàng trong nước” - ông Hiệp
khuyến nghị.
Theo TS Bùi Duy Tùng, Trường
ĐH RMIT Việt Nam, việc loại bỏ
tình trạng độc quyền này và cho
phép cạnh tranh nhiều hơn trong lĩnh
vực sản xuất vàng miếng. Việc này
có thể sẽ dẫn đến giá cả cạnh tranh
hơn và giảm chênh lệch giá giữa
thị trường trong nước và quốc tế.
Việc cho phép nhiều doanh nghiệp
sản xuất và nhập khẩu vàng có thể
tăng nguồn cung, giảm giá và điều
chỉnh giá chặt chẽ hơn với giá quốc
tế. Điều này không chỉ làm cho thị
trường trở nên cạnh tranh hơn mà
còn minh bạch hơn.
Theo TS Tùng, việc cho phép
nhiều người tham gia hơn vào thị
trường vàng có thể giúp chống buôn
lậu vàng do các doanh nghiệp sẽ
có nhiều cách hợp pháp cho việc
nhập khẩu và phân phối. Từ đó có
thể làm giảm các hoạt động bất hợp
pháp liên quan đến buôn bán vàng.
“Nhà nước vẫn duy trì một sốmức
độ giám sát để tránh “vàng hóa”
nền kinh tế, có thể gây bất ổn cho
đồng tiền và nền kinh tế quốc gia.
Các quy định minh bạch và công
bằng sẽ đảm bảo thị trường không
chỉ tự do mà còn công bằng và ổn
định” - ông Tùng nhấn mạnh.•
TheoNgân hàngNhà nước, nên xemvàng nhưmột loại hàng hóa vàNgân hàngNhà nước không quản lý trực tiếp
thị trường vàng nữa. Ảnh: TL
“Quyền lực độc quyền
của các đơn vị kinh
doanh vàng theo Nghị
định 24/2012 đang là
một thách thức lớn đối
với NHNN trong việc ổn
định thị trường vàng.”
